Mga Linaing Hitabo sa Bibliya Salmo 73 hangtod sa 106
“Dayega si Jehova”—Ngano?
Kinsa kanato ang dili-mapasalamaton dihang atong hunahunaon ang tanan nga nahimo, ginahimo, ug himoon pa ni Jehova alang kanato? Tinuod, ang atong mga kasingkasing mopalihok kanato sa pagdayeg sa atong Diyos. Nga kita adunay igong katarongan sa pagdayeg kang Jehova gipasiugdag maayo diha sa mga Basahon sa Ikatulo ug Ikaupat nga Salmo. Samtang atong hisgotan karon ang Salmo 73 ngadto sa 106, pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Unsang mga katarongan nga kinahanglang akong dayegon si Jehova?’
Ayaw Kasinahi ang Daotan
Palihog basaha ang Salmo 73 ngadto sa 77. Salmo kini ni Asap, tingali lakip sa iyang mga anak nga lalaki. Gipadayag ni Asap nga nasina siya sa daotan—hangtod nga nabalikan siya sa iyang maayong buot. (Salmo 73) Dayon gibakhoan ang kalaglagan sa Jerusalem. (Salmo 74) Sunod mao ang makusog nga mga pahayag sa pasalamat sa “makalilisang” nga Diyos, nga gisundan sa usa ka pag-ampo sa “dakong Diyos” aron mahinumdoman ang iyang sinakit nga katawhan.—Salmo 75-77.
◆ 73:24—Sa unsa nga “himaya” nga gikuha ni Jehova ang salmista?
Hangtod nga midangat ang salmista sa pagkasabot nga ‘ang pagpaduol sa Diyos maayo alang kaniya,’ siya mibati nga ang daotan mas maayog kahimtang kay sa matarong. (Salmo 73:2-12, 28) Nagpaagak sa “tambag” sa Diyos kini miresulta sa iyang pagdawat ug “himaya,” sa ato pa, pabor kang Jehova, usa ka bulahan nga relasyon uban Kaniya.
◆ 76:6—Sa unsang paagi “ang mga magkakaro” ug “ang mga kabayo” ‘natulog’?
Ang mga Israelinhon gitudloan sa pagsalig kang Jehova inay sa ilang mga kabayo ug sa mga karo. (Salmo 20:7; Proverbio 21:31) Sila walay katarogang mahadlok sa mga kabayo ug sa may galab nga mga karo sa ilang mga kaaway, kay si Jehova makahimo sa ilang mga kaaway nga walay gahom, makahimo sa ‘pagpatulog’ kanila. Ang gipunting dinhi mao ang “walay kataposang katulog”—kamatayon mismo. (Jeremias 51:39) Kini maoy pasidaan sa mga lider sa kalibotan karon nga nagasalig sa ilang mga hinagiban.—Salmo 76:12.
Pagtulon-an Alang Kanato: Ang Salmo 75 nasudlan ug pasidaan batok sa garbo dihang kini nag-ingon, “Ayaw ipasigarbo ang imong sungay.” (Bersikulo 5) Ang sungay maoy simbolo sa kusog, gahom. (Deuteronomio 33:17) Ang pagpasigarbo sa kaugalingong sungay maoy paggawi nga mapahitas-on. Ang salmista dinhi nagpasidaan sa daotan nga dili manghambog sa ilang daw luwas nga pagkupot sa gahom, kay ‘ang sungay sa daotan pagaputlon’ ni Jehova. (Salmo 75:10) Nasayod niini madasig ang mga alagad sa Diyos sa pagpabiling matinumanon kaniya bisan pa nga daw miuswag ang daotan.—Itandi sa Salmo 144:11-15a.
Sunda “ang Labing Hataas”
Basaha ang Salmo 78 ngadto sa 83. Ang salmo ni Asap nagpadayon. Ang mga pagtulon-an sa kasaysayan sa Israel giasoy ug balik. (Salmo 78) Dayon ang pagkagun-ob sa templo gibakhoan, gisundan sa usa ka pag-ampo aron mapasig-uli ang Israel. (Salmo 79, 80) Tapos sa usa ka awit nga nagpabanaag sa kaluwasan pinaagi sa Diyos ug sa pagtambag sa iyang katawhan sa pagsunod kaniya, adunay mga pangamuyo alang kang Jehova sa pagpakanaog sa silot diha sa daotang mga maghuhukom ug diha sa mga kaaway sa Israel.—Salmo 81-83.
◆ 82:1—Sa unsang paagi maghukom ang Diyos “sa taliwala sa mga diyos”?
Tingali, “ang mga diyos” mao ang mga maghuhukom sa Israel. Sila gitawag ug mga diyos tungod kay gamhanan sila sa hudisyal nga gahom. Si Jehova, ingong Supremong Maghuhukom, mao ang may balaang katungod sa pagsulod sa taliwala sa mga maghuhukom sa pagbadlong kanila sa kapakyasan sa paghukom sumala sa iyang kasugoan.—Isaias 33:22; Salmo 82:2-4.
◆ 83:9-15—Ang panimalos ba ang motibo sa salmista?
Dili gayod. Siya nag-ampo sa Diyos nga magpahamtang ug hukom batok sa “nagdumot sa hilabihan” kang Jehova. (Bersikulo 2) Aron masayran sa ubang mga nasod nga ang Diyos kansang ngalan mao si Jehova sa tinuod mao “ang Diyos nga Labing Hataas sa ibabaw sa tibuok yuta.” (Bersikulo 18) Kining pagpakita sa gahom moresulta ug kadayeganan sa ngalan sa Diyos, si Jehova, sa tibuok yuta.
Pagtulon-an Alang Kanato: Nga si Jehova dagayang mobalos niadtong mosunod kaniya gipakita pinaagi sa paghisgot maylabot sa “tambok sa trigo.” (Salmo 81:16) Dinhi ang pulong “tambok” gigamit sa malarawanong paagi nga may diwa nga labing maayo. (Itandi sa Salmo 63:5.) Kon ang mga Israelinhon ‘namati pa sa tingog ni Jehova,’ panalanginan unta niya sila sa “tambok sa trigo”—sa labing maayo, sa piniling mga butang. (Salmo 81:11; Deuteronomio 32:13, 14) Sa susama, kon kita ‘mamati sa tingog ni Jehova,’ tugob kitang panalanginan niya.—Proverbio 10:22.
Pagduol sa Diyos
Basaha ang Salmo 84 ngadto sa 89. Gipahayag sa salmista ang iyang pangandoy diha sa balay sa Diyos. (Salmo 84) Sunod, ang namauling mga gidestiyero mihangyo nga kuhaon ang kasuko sa Diyos. (Salmo 85) Si David miampo ug pagtultol ug panalipod, masaligon nga tubagon siya ni Jehova. (Salmo 86) Usa ka awit mahitungod niadtong ‘natawo sa Sion’ gisundan sa pangamuyo sa usa ka sinakit. (Salmo 87, 88) Dayon miabot ang salmo nga nagpasiugda sa mahigugmaong kalulot ni Jehova sumala sa gipakita sa pakigtugon ni David.—Salmo 89.
◆ 84:3—Nganong may gihisgotang mga langgam?
Ang salmista, usa ka Levihanon nga kaliwat ni Kore, nangandoy nga makaadto sa “dakong tabernakulo” ni Jehova. (Bersikulo 1, 2) Apan adunay tinagpulo ka libong mga Levihanon. Kausa lamang sa matag tunga sa tuig nga itudlo ang usa ka pundok sa mga Levihanon sa pag-alagad sa usa ka semana diha sa tabernakulo. Sa kasukwahi, bisan gani ang gagmayng mga langgam may permanenteng puloy-anan diha sa sangtuwaryo pinaagi sa ilang paghimog salag didto. Unsa ka malipayon unta sa salmista sa paghimaya kang Jehova pinaagi sa permanenteng pagpuyo sa balay ni Jehova!
◆ 89:49—Unsa kining “mga buhat sa mahigugmaong kalulot”?
Ang ekspresyong “mga buhat sa mahigugmaong kalulot” nagpasabot sa pakigtugon sa Gingharian uban sa tanang mga bahin niini. Sa panahon sa kalisod, dili daotang ipahinumdom sa mga Israelinhon kang Jehova kining mga saara, dili tungod kay ilang giduhaduhaan ang pakigtugon, kondili pinaagi sa pagpangamuyo sa Diyos pinasukad niadto.
Pagtulon-an Alang Kanato: Ang Salmo 85 nagpasiugda kon unsay makapangandoy kanato sa bag-ong sistema sa mga butang sa Diyos. Lakbit lamang gihisgotan ang materyal nga mga panalangin. (Bersikulo 12) Ang pangunang pasiugda gibutang diha sa espirituwal nga mga panalangin: mahigugmaong kalulot, pagkamatinuoron, pagkamatarong, ug kalinaw. (Bersikulo 10-13) Dili madanihon kang Jehova ang materyalistikong mga pangandoy kondili nagpakita nga ang espirituwal nga mga panalangin sa bag-ong sistema kinahanglang mao ang labing malig-ong panukmod alang kanato.
‘Si Jehova Nahimong Hari!’
Basaha ang Salmo 90 ngadto sa 100. Gitandi ni Moises ang pagkawalay kataposan sa Diyos sa mubong kinabuhi sa tawo, ug dayon iyang gipasiugda si Jehova nga mao ang atong tuboran sa kasegurohan. (Salmo 90, 91) Ang labawng mga hiyas ni Jehova gibayaw, ug ang nagsunod nga mga salmo nagpasiugda sa gahom sa Diyos, sa mahigugmaong kalulot, ug pagkamatarong maingon man sa tema sa Gingharian.—Salmo 92–100.
◆ 90:10—Dili ba sobra man sa 90 ka tuig nga nabuhi sa Moises?
Si Moises, nga nabuhi sa 120 ka tuig, dili larawan sa mga tawo sa kinatibuk-an. Taliwala sa walay pagtuo nga kaliwatan nga migula sa Ehipto, ang mga narehistro “gikan sa kawhaan ka tuig pataas” namatay sulod sa 40 ka tuig, sumala sa gipamulong ni Moises. (Numeros 14:29-34) Ang komento nga dihang namatay si Moises ang “iyang mata wala mongitngit, ug ang iyang kusog wala mawala” wala magpasabot nga nabatonan niya ang makalig-ong gahom sa Diyos.—Deuteronomio 34:7.
◆ 95:3—Sa unsang paagi si Jehova mao ang “Hari sa ibabaw sa tanang mga diyos”?
Ingong Unibersal nga Soberano, si Jehova mao ang supremo ug ang Hari sa ibabaw sa tanang bakak nga mga diyos sa pagkaagi nga siya mas halayo sa ibabaw nila. Dili gayod ikatandi si Jehova nga Diyos ug ang tanang mga manulonda o bisan unsa pa nga simbahon sa uban, lakip sa wala-maglungtad nga bakak nga mga diyos.
Pagtulon-an Alang Kanato: Ang Salmo 91 nagpasiugda ug laing katarongan nga atong nabatonan sa paghimaya kang Jehova—“ang labing tinagong dapit sa Labing Hataas.” (Bersikulo 1) Kini maoy dapit sa espirituwal nga kasegurohan, sa pagpanalipod gikan sa espirituwal nga kadaot, alang niadtong nagasunod sa mga kinahanglanon nga gihatag niini nga salmo. Kini “tinago” sa pagkaagi nga kini wala-hibaloi sa katawhan sa kinatibuk-an, nga kulang sa espirituwal nga panan-aw. Ang kamatuoran nga kini tinagong dapit “sa Labing Hataas” nagpasabot nga diha lamang kon atong labanan ang isyu sa unibersal nga pagkasoberano nga atong makaplagan ang kasegurohan didto.
“Dayega si Jah, Kamo nga Katawhan!”
Basaha ang Salmo 101 ngadto sa 106. Gibatbat ni David didto ang iyang paagi sa pagpalakaw sa mga kalihokan sa kagamhanan. (Salmo 101) Ang usa ka sinakit miampo kang Jehova sa “pagtukod sa Sion.” (Salmo 102) Ang panangpit nga “himayaon si Jehova” gisundan sa mga salmo nga nagkuha sa pagtagad sa kaluoy, kabantogan, ug mamugnaong mga buhat sa Diyos. Dinhi, usab, mao ang una sa kapin sa 20 ka ekspresyon diha sa Salmo nga, “Dayega si Jah, kamo nga katawhan!” (Salmo 103, 104) Sa kataposan, duha sa makasaysayanhong mga salmo nagdayeg kang Jehova sa iyang mga buhat alang sa iyang katawhan.—Salmo 105, 106.
102:25—Kinsa ang “nagtukod sa mga patukoranan sa yuta”?
Naghisgot ang salmista mahitungod sa Diyos, apan giaplikar ni apostol Pablo kining mga pulonga kang Jesu-Kristo. (Hebreohanon 1:10, 11) Apan, kining mga pulonga aplikado usab kang Jesus, kay milihok siya ingong Ahente ni Jehova sa paglalang sa uniberso. (Colosas 1:15, 16) Busa si Jesus, usab, mahimong ikaingon nga mao ang “nagtukod sa mga patukoranan sa yuta.”
◆ 103:14—Unsay kahulogan sa “pagkabuhat”?
Ang pulong nga gihubad “pagkabuhat” nalangkit sa berbo nga “pag-umol,” nga gigamit diha sa Genesis 2:7, ug sa nombreng “magkukulon,” nga gigamit maylabot sa usa nga tigporma sa yutang kolonon. (Isaias 29:16; Jeremias 18:2-6) Busa gipahinumdoman kita sa salmista nga si Jehova, ang Dakong Magkukulon, nagaatiman kanato sa dakong kalumo, kay nasayod, nga kita mahuyang sama sa yutang kolonon.—Itandi sa 2 Corinto 4:7.
◆ 104:4—Sa unsang paagi ‘gihimo ni Jehova ang mga espiritung mga manulonda’?
Sanglit ang mga manulonda mga espiritu nga mga linalang, dili mahimong nagpasabot kini sa ilang espiritu nga mga lawas. Apan, ang pulong “espiritu,” nagkahulogan usab nga “hangin” kun “aktibong gahom.” Busa magamit sa Diyos ang iyang mga manulonda ingong gamhanang mga sundalo sa pagpakanaog sa iyang kabubut-on. Magamit usab sila ingong mga alagad sa pagpahamtang sa silot—sama sa “manunukob nga kalayo.” Makahatag kalig-on sa mga Kristohanon ang pagkasayod nga ang ilang buluhaton sa pagwali gipaluyohan sa maong gamhanong linalang nga mga manulonda.—Itandi sa Pinadayag 14:6, 7.
Pagtulon-an Alang Kanato: Ang Salmo 106 makatabang kanato sa pagsabot nga ang rebelyosong Kore, Datan, ug Abiram nasina sa posisyon ni Moises ingong administrador sa nasod sa Diyos. (Salmo 106:16; Numeros 6:2-11) Sa kataposan, ang rebelyon napukan dihang “usa ka kalayo misunog” sa mga maalsahon. (Salmo 106:18) Sa pagkatinuod ang mga kapeligrohan sa garbo ug kasina dinhi gipadayag. Ang pagsulti batok sa tinudlong mga ansiano ni Jehova karon moresulta usab ug iyang kasuko.—Hebreohanon 13:17; Judas 4, 8, 11.
Sa pagkatinuod, si Jehova nakahatag kanatog daghang butang nga angay pasalamatan. Dihang atong palandongon ang tanang mga panalangin nga iyang gibubo kanato, dili ba mohimo kita sa giawhag sa salmista, “Dayega si Jehova, O kalag ko”?—Salmo 103:1.