“Si Jesu-Kristo Ginoo”—Sa Unsang Paagi ug Kanus-a?

“ANG GINOO miingon sa akong Ginoo, Lumingkod ka sa akong tuong kamot, hangtod himoon ko ang imong mga kaaway nga imong tumbanan.” Kini mao ang hubad sa Salmo 110:1 sumala sa King James Version. Kinsa “ang GINOO” dinhi, ug ngadto kang kinsa siya nakigsulti?

Ang mas tukmang hubad sa Hebreohanong teksto motubag dayon sa unang pangutana. “Ang giingon ni Jehova sa akong Ginoo mao: . . . ” Busa, ang “GINOO” nga anaa sa dagkong mga titik nagtumong sa labing gamhanang Diyos, si Jehova mismo. Bisan tuod ang King James Version nag-ila sa balaang ngalan pinaagi sa paggamit sa “GINOO” ingong lahi sa “Ginoo,” dili kini mao ang una nga naglibog sa maong mga titulo, kay ang karaang Gregong Septuagint, nga gihubad gikan sa Hebreohanon, naggamit sa “Ginoo” alang kang Jehova sa ulahing mga kopya niini. Ngano? Tungod kay ang titulong “Ginoo” gipuli sa balaang ngalan, ang Tetragrammaton (יהוה). Matud sa eskolar nga si A. E. Garvie: “Ang paggamit sa titulong Ginoo [kyʹri·os] labing sayon ug makataronganong ikasaysay gumikan sa paggamit sa maong titulo diha sa Hudiyonhong sinagoga inay sa ngalan sa pakigsaad nga Yahveh [Jehova], sa dihang ang Kasulatan ginabasa.”

Ang Bibliya nagpaila kang Jehova ingong “Soberanong Ginoo.” (Genesis 15:2, 8; Buhat 4:24; Pinadayag 6:10) Gitawag usab siya nga “ang matuod nga Ginoo” ug “ang Ginoo sa tibuok yuta.” (Exodo 23:17; Josue 3:13; Pinadayag 11:4) Nan, kinsa ang laing “Ginoo” sa Salmo 110:1, ug sa unsang paagi nahitabong giila siya ni Jehova ingong “Ginoo”?

Si Jesu-Kristo Ingong “Ginoo”

Si Jesus gitawag nga “Ginoo” diha sa upat ka Ebanghelyo, kasagaran sa Lucas ug Juan. Sa unang siglo K.P., ang titulo maoy katahoran ug kortesiya, nga katumbas sa “Senyor.” (Juan 12:21; 20:15, Kingdom Interlinear) Sa ebanghelyo ni Marcos ang terminong “Magtutudlo,” o Rab·boʹni, kasagarang gigamit sa pagtawag kang Jesus. (Itandi ang Marcos 10:51 sa Lucas 18:41.) Bisan ang pangutana ni Saul diha sa dalang paingon sa Damascus, “Kinsa ka, Ginoo?” aduna niining samang kasagarang kahulogan sa matinahurong pagpangutana. (Buhat 9:5) Apan sa dihang ang mga sumusunod ni Jesus nakadangat sa pag-ila sa ilang Agalon, dayag nga ang ilang paggamit sa titulong “Ginoo” nagpahayag ug labaw pa kay sa yanong pagtahod.

Human sa iyang kamatayon ug pagkabanhaw apan una pa sa iyang pagkayab sa langit, si Jesus mipakita sa iyang mga tinun-an ug mihimo niining makapatingalang pahayag: “Ang tanang awtoridad gihatag kanako sa langit ug sa yuta.” (Mateo 28:18) Unya, sa adlaw sa Pentekostes, ubos sa impluwensiya sa gibubo nga balaang espiritu, gihisgotan ni Pedro ang Salmo 110:1 ug miingon: “Busa angayng mahibalo sa tino ang tibuok nga balay sa Israel nga ang Diyos naghimo kaniyang Ginoo ug Kristo, kining maong Jesus nga inyong gilansang.” (Buhat 2:34-36) Tungod sa iyang pagkamatinumanon ngadto sa punto sa makauulawng kamatayon diha sa kahoyng sakitanan, si Jesus gibanhaw ug gihatagan sa kinatas-ang ganti. Dayon misulod siya ngadto sa iyang pagkaginoo sa mga langit.

Si apostol Pablo naglig-on sa mga pulong ni Pedro sa dihang siya misulat nga ang Diyos “mipalingkod kaniya [Kristo] diha sa iyang tuong kamot sa langitnong mga dapit, nga labaw kaayo sa tanang kagamhanan ug awtoridad ug gahom ug pagkaginoo ug sa tanang ngalan nga gingalan, dili lamang niini nga sistema sa mga butang, kundili usab nianang sa umaabot.” (Efeso 1:20, 21) Ang pagkaginoo ni Jesu-Kristo maoy ibabaw sa tanang ubang mga pagkaginoo, ug kini magpadayon ngadto sa bag-ong kalibotan. (1 Timoteo 6:15) Siya gibayaw ngadto sa “usa ka taas nga posisyon” ug gihatagan “sa ngalan nga ibabaw sa tanang ubang ngalan” aron nga ang tanan moila “nga si Jesu-Kristo maoy Ginoo alang sa kahimayaan sa Diyos ang Amahan.” (Filipos 2:9-11) Busa ang unang bahin sa Salmo 110:1 natuman, ug “ang mga anghel ug mga awtoridad ug mga gahom” nagpasakop sa pagkaginoo ni Jesus.​—1 Pedro 3:22; Hebreohanon 8:1.

Sa Hebreohanong Kasulatan, ang pahayag nga “Ginoo sa mga ginoo” mapadapat lamang kang Jehova. (Deuteronomio 10:17; Salmo 136:2, 3) Apan ubos sa pagkadinasig si Pedro miingon bahin kang Kristo Jesus: “Kini Siya maoy Ginoo sa tanan pa nga uban [o, “Ginoo natong tanan,” Goodspeed].” (Buhat 10:36) Sa pagkatinuod siya maoy “Ginoo ibabaw sa mga patay ug mga buhi.” (Roma 14:8, 9) Ang mga Kristohanon kinabubut-ong nag-ila kang Jesu-Kristo ingong ilang Ginoo ug Tag-iya ug kinabubut-ong nagpakitag pagkamasinundanon kaniya ingong iyang mga sakop, nga gipalit sa iyang labing bililhong dugo. Ug si Jesu-Kristo nakamando ingong Hari sa mga hari ug Ginoo sa mga ginoo ibabaw sa iyang kongregasyon sukad sa Pentekostes 33 K.P. Apan karon, sukad sa 1914, gihatagan na siyag harianong awtoridad sa pagmando nianang maong katakos uban sa iyang mga kaaway nga ibutang nga ‘tumbanan sa iyang mga tiil.’ Ang panahon angay na karon nga siya ‘magapangdaog sa ilang taliwala,’ ang tanan ingong katumanan sa Salmo 110:1, 2.​—Hebreohanon 2:5-8; Pinadayag 17:14; 19:16.

Nan, unsaon pagsabot ang mga pulong ni Jesus nga “ang tanang butang gikatugyan kanako sa akong Amahan,” nga gisulti una pa sa iyang kamatayon ug pagkabanhaw? (Mateo 11:25-27; Lucas 10:21, 22) Dili kini usa ka linangkob nga pahayag sama niadtong nahisgotan na. Sa Mateo ug Lucas, ang konteksto nagpadayag nga si Jesus naghisgot mahitungod sa kahibalo nga natago gikan sa maalamon-sa-kalibotan nga mga tawo apan napadayag pinaagi kaniya tungod kay siya “bug-os nga nakaila” sa Amahan. Sa dihang siya nabawtismohan sa tubig ug gipanganak ingong espirituhanong Anak sa Diyos, si Jesus nakahinumdom sa iyang una-tawhanong paglungtad sa langit ug sa tanang kahibalo nga uban niana, apan kini lahi sa iyang ulahing pagkaginoo.​—Juan 3:34, 35.

Pag-ila Kang Jesu-Kristo Ingong Ginoo

Ang pila ka hubad sa Kristohanon Gregong Kasulatan naghatag ug suliran sa dihang naghubad sa mga kinutlo gikan sa Hebreohanong Kasulatan nga tin-awng nagtumong sa “GINOO,” si Jehova nga Diyos. Itandi, pananglitan, ang Lucas 4:19 sa Isaias 61:2 sa King James Version o sa The New Jerusalem Bible. Ang pipila ka tawo nag-angkon nga gikuha ni Jesus ang titulong “Ginoo” gikan kang Jehova ug nga si Jesus diha sa unod sa pagkatinuod mao si Jehova, apan kini maoy puntong gipatuo nga walay pagpaluyo sa Kasulatan. Si Jehova nga Diyos ug ang iyang Anak, si Jesu-Kristo, kanunayng mainampingong gipalahi sa usag usa diha sa Kasulatan. Gipaila ni Jesus ang ngalan sa iyang Amahan ug naghawas kaniya.​—Juan 5:36, 37.

Sa mosunod nga mga pananglitan, matikdi ang mga kinutlo gikan sa Hebreohanong Kasulatan sa makita sila diha sa Gregong Kasulatan. Si Jehova nga Diyos ug ang iyang Dinihogang Usa, o Mesiyas, parehong gihisgotan sa Buhat 4:24-27, nga nagkutlo gikan sa Salmo 2:1, 2. Ang konteksto sa Roma 11:33, 34 tin-awng nagtumong sa Diyos, ang Tuboran sa tanang kaalam ug kahibalo, uban sa kinutlo gikan sa Isaias 40:13, 14. Sa pagsulat ngadto sa kongregasyon sa Corinto, gisubli ni Pablo ang kinutlo, “Kinsay nasayod sa hunahuna ni Jehova?” ug unya midugang: “Apan kami nakabaton sa hunahuna ni Kristo.” Ang Ginoong Jesus nagpadayag ngadto sa iyang mga sumusunod sa hunahuna ni Jehova bahin sa daghang hinungdanong mga butang.​—1 Corinto 2:16.

Usahay ang usa ka teksto sa Hebreohanong Kasulatan magtumong kang Jehova, apan tungod sa pagtugyan Niya sa gahom ug awtoridad, kini natuman diha kang Jesu-Kristo. Pananglitan, ang Salmo 34:8 nagdapit kanato nga “tilawi ug tan-awa nga si Jehova maayo.” Apan si Pedro nagpadapat niini ngadto kang Ginoong Jesu-Kristo sa dihang siya miingon: “Kon ugaling inyong natilawan nga ang Ginoo maluloton.” (1 Pedro 2:3) Si Pedro mikuha ug usa ka prinsipyo ug nagpakita kon sa unsang paagi mapadapat usab kini kang Jesu-Kristo. Pinaagi sa pagbaton ug kahibalo kang Jehova nga Diyos ug kang Jesu-Kristo ug sa paglihok uyon niana, ang mga Kristohanon makapahimulos sa dagayang mga panalangin gikan sa Amahan ug sa iyang Anak. (Juan 17:3) Ang pagpadapat ni Pedro wala maghimo sa Soberanong Ginoong Jehova ug sa Ginoong Jesu-Kristo nga usa ka persona.​—Tan-awa ang potnot sa 1 Pedro 2:3.

Ang relatibong mga posisyon ni Jehova nga Diyos ug sa iyang Anak, si Jesu-Kristo, gitin-aw pag-ayo ni apostol Pablo sa dihang siya miingon: “Kanato sa tinuod adunay usa ka Diyos nga Amahan, nga gikan kang kinsa ang tanang butang, ug kita alang kaniya; ug adunay usa ka Ginoo, si Jesu-Kristo, nga pinaagi kang kinsa ang tanang butang, ug kita pinaagi kaniya.” (1 Corinto 8:6; 12:5, 6) Sa pagsulat ngadto sa Kristohanong kongregasyon sa Efeso, gipaila ni Pablo ang “usa ka Ginoo,” si Jesu-Kristo, ingon nga lahi kaayo sa “usa ka Diyos ug Amahan sa tanang tawo.”​—Efeso 4:5, 6.

Si Jehova Labaw Ibabaw sa Tanan

Sukad sa tuig 1914, ang mga pulong sa Pinadayag 11:15 napamatud-ang matuod: “Ang gingharian sa kalibotan nahimong gingharian sa atong Ginoo [Jehova nga Diyos] ug sa iyang Kristo, ug siya magamando ingong hari hangtod sa kahangtoran.” Ang The New International Dictionary of New Testament Theology (Tomo 2, panid 514) nag-ingon: “Sa dihang si Kristo nakabuntog na sa tanang gahom (1 Cor. 15:25), siya mismo, magpasakop sa Diyos ang Amahan. Busa ang pagkaginoo ni Jesus nakakab-ot na sa tumong niini ug ang Diyos mahimong tanan sa tanan (1 Cor. 15:28).” Sa pagkatapos sa Milenyong Pagmando, si Kristo Jesus magauli ngadto sa iyang Amahan, ang Labing Gamhanang Diyos, sa gahom ug awtoridad nga kanhi gitugyan kaniya. Busa, ang tanang himaya ug pagsimba angayang ihatag kang Jehova, “ang Diyos sa atong Ginoong Jesu-Kristo.”​—Efeso 1:17.

Bisan tuod si Jesus karon maoy Ginoo sa mga ginoo, siya wala gayod tawga nga Diyos sa mga diyos. Si Jehova nagpabiling labaw ibabaw sa tanan. Niining paagiha, si Jehova mahimong “tanang butang ngadto sa tanan.” (1 Corinto 15:28) Ang pagkaginoo ni Jesus naghatag kaniya sa iyang hustong dapit ingong Ulo sa Kristohanong kongregasyon. Bisan tuod makakita kita ug daghang gamhanang “mga ginoo” diha sa hatag-as nga mga katungdanan niining kalibotana, atong huptan ang atong pagsalig diha sa usa kinsa maoy Ginoo sa mga ginoo. Bisan pa niana, si Jesu-Kristo, diha sa iyang taas ug binayaw nga posisyon, nagpabilin gihapong magpasakop sa iyang Amahan, “aron nga ang Diyos magmando ibabaw sa tanan.” (1 Corinto 15:28, The Translator’s New Testament) Pagkamaayong panig-ingnan sa pagkamapaubsanon ang gipakita ni Jesus aron sundon sa iyang mga tinun-an, samtang sila nag-ila kaniya ingon nga ilang Ginoo!

[Kahon sa panid 30]

“Sa dihang ang mga magsusulat sa Bag-ong Testamento maghisgot bahin sa Diyos sila nagpasabot sa Diyos ug Amahan sa atong Ginoong Jesu-Kristo. Sa dihang maghisgot sila bahin kang Jesu-Kristo, sila wala maghisgot kaniya, ni sila naghunahuna kaniya ingong Diyos. Siya mao ang Kristo sa Diyos, Anak sa Diyos, Kaalam sa Diyos, Pulong sa Diyos. Bisan ang Pasiuna sa Sn. Juan, nga maoy kinadul-an sa Nicene nga Doktrina, kinahanglang basahon nga anaa sa hunahuna nga ang dayag nga pagtulon-an sa tibuok Ebanghelyo mao nga si Kristo maoy ubos sa iyang Amahan; ug ang Pasiuna dili kaayo tin-aw sa Grego uban sa anarthrous [the·osʹ] kon itandi sa Ingles.”​—“The Divinity of Jesus Christ,” ni John Martin Creed.