BALILI

Ang bisan unsang tanom nga sakop sa pamilyang Gramineae, ang kabalilihan, nga naglakip sa lugasong mga tanom, sa kasagbotan ug sibsibanan, tubo, ug kawayan. Apan, bisan karong adlawa, sa komon nga paggamit, kini nga pagklasipikar sa siyensiya wala kaayo masunod, ug busa lagmit gayod nga ang karaang mga Hebreohanon wala magpalahi sa tinuod nga mga balili ug sa samag-balili nga mga hilba.

Ang kabalilihan gipatungha sa ikatulong adlaw sa paglalang (Gen 1:11-13) ug nagsilbing direkta o dili direktang tinubdan sa pagkaon alang sa tawo ug sa mga hayop. Dugang pa, duyog sa ubang mga tanom, sa dihang mahayagan sa adlaw sila nagadulag hinungdanong papel sa paglunsay sa hangin, sa pagsuyop ug igong gidaghanon sa carbon dioxide ug sa pagpagulag igong oksiheno aron mabalanse ang kinaiyanhong mga panginahanglan sa mga tawo ug mga hayop. Ang lapad nga sistema sa gamot sa kabalilihan nagsilbing pangontra sa pagdahili sa yuta. Sa katukma, ang balili gihisgotan ingong usa sa mga tagana ni Jehova, sama usab sa kahayag sa adlaw ug sa ulan nga hinungdanon kaayo sa paglipang sa mga balili.​—Sal 104:14; 147:8; Zac 10:1; 2Sa 23:​3, 4; Job 38:25-27; Mat 5:45.

Ang mga Israelinhon sinati kaayo sa pagkalaya sa mga balili ubos sa hilabihang kainit sa adlaw panahon sa ting-init. Busa ang kamubo sa kinabuhi sa tawo haom nga gipakasama nianang sa balili ug gipakita ang kalainan niini sa pagkawalay kataposan ni Jehova ug sa iyang “pulong” o “gipamulong.” (Sal 90:4-6; 103:15-17; Isa 40:6-8; 51:12; 1Pe 1:​24, 25) Ang mga mamumuhat ug daotan gipakasama sa balili nga daling mangalaya. (Sal 37:​1, 2) Ang mga nagadumot sa Zion ingon man ang mga tawong hapit nang masakop sa militaryong pagpangdaog gipakasama sa mabaw ug gamot nga mga balili nga nagatubo diha sa yuta nga mga atop, mga balili nga malaya bisan dili pa ibton o mapagba gumikan sa hangin nga timog.​—Sal 129:​5, 6; 2Ha 19:​25, 26; Isa 37:​26, 27.

Gihisgotan sa usa ka tagna sa pagpasig-uli nga ang mga bukog sa mga alagad sa Diyos “mosubol sama sa lapyo nga balili,” nga mao, mapalagsik uban ang bag-ong kusog.​—Isa 66:14; itandi ang Isa 58:9-11.