Ang Bibliya—Basahon sa Tukmang Tagna, Bahin 4
Ang Bibliya Nagtagna nga si Kristo Mag-antos ug Mamatay
Niining walo ka bahin nga serye, hisgotan sa “Pagmata!” ang usa ka talagsaong bahin sa Bibliya—ang mga tagna niini. Tubagon sa mga artikulo kining mga pangutanaha: Ang mga tagna ba sa Bibliya inimbento lang sa mga tawong utokan? May pamatuod ba nga kini inspirado sa Diyos? Gidapit ka namo sa pagsusi sa ebidensiya.
SA DINHI pa si Jesu-Kristo sa yuta mga 2,000 ka tuig kanhi, siya nahibalo nga siya mag-antos ug masakit nga kamatayon sa kamot sa iyang mga kaaway. Nganong nahibalo siya niini? Siya pamilyar sa mga tagna bahin kaniya diha sa Hebreohanong Kasulatan, o “Daang Tugon.” Daghan niadtong mga tagnaa gisulat ni manalagnang Isaias kapig 700 ka tuig una pa matawo si Jesus. Unsaon nato pagtino nga ang mga pulong ni Isaias gisulat una pa kini mahitabo?
Sa 1947, sa West Bank, usa ka Bedouin nga magbalantayg hayop nakakitag linukot nga basahon sa langob sa Qumran, sa amihanan-kasadpan duol sa baybay sa Dead Sea. Kini nga mga linukot, ug uban pa nga nakaplagan sa duol nga mga langob, gitawag ug Dead Sea Scrolls. Usa niini mao ang kopya sa tibuok nga basahon sa Isaias.a Kini maoy gikan pa sa mga ikaduhang siglo una pa matawo si Jesus. Sa ato pa, ang gisulat ni Isaias maoy mga tagna. Unsay iyang gitagna bahin sa mga pag-antos ni Kristo, o sa Mesiyas?b Tagda kining duha niya ka tagna.
Gitagna ang Pag-antos ni Kristo
Tagna 1: “Ang akong bukobuko akong gitahan sa mga tigbunal.”—Isaias 50:6.c
Katumanan: Sa tuig 33 C.E., si Jesus gidala sa iyang mga kaawayng Hudiyo ngadto sa gobernador sa Roma nga si Poncio Pilato aron mahusay. Kay nahibalo nga walay sala si Jesus, buhian unta siya sa gobernador. Apan kay miinsistir man ang mga Hudiyo nga ipapatay siya, “gihatag ni Pilato ang hukom aron matuman ang ilang gipangayo,” ug iyang gitugyan si Jesus aron ilansang. (Lucas 23:13-24) Apan una pa niana, ‘gipakuha ni Pilato si Jesus ug gipalatigo.’ (Juan 19:1) Sama sa gitagna ni Isaias, wala mosukol si Jesus apan ‘iyang gitahan ang iyang bukobuko sa mga tigbunal.’
Ang gipadayag sa kasaysayan:
● Ang kasaysayan nagpakita nga sagad latigohon sa mga Romano ang ilang mga biktima sa dili pa patyon. Sumala sa usa ka basahon, “ang latigo maoy mga tinabas nga panit nga dunay mga pirasong tingga o hait nga metal. Ang biktima . . . latigohon sa bukobuko . . . hangtod nga ang panit magkapaknit-paknit. Usahay ang biktima mamatay.” Apan wala mamatay si Jesus niini nga pagpasakit.
Ang Kamatayon ni Kristo Gitagna
Tagna 2: ‘Iyang gibubo ang iyang kalag ngadto sa kamatayon.’ (Isaias 53:12)d Dugang pa niini, ang Salmo 22:16 nag-ingon: “Gilibotan akog mga tawong daotan, ilang gitusokan ang akong kamot ug tiil.”—New International Version.
Katumanan: Ang Marcos 15:15 nag-ingon: “Human ipalatigo si Jesus, iyang [Pilato] gitugyan siya aron ilansang.” Si Jesus gipahamtangag mapintas nga silot pinaagi sa paglansang sa iyang kamot ug tiil diha sa estaka. (Juan 20:25) Paglabayg pipila ka oras, “si Jesus mituaw nga makusog ug nabugtoan sa gininhawa.”—Marcos 15:37.
Ang gipadayag sa kasaysayan:
● Bisag wala kaayoy gihisgotan ang sekular nga mga sinulat bahin sa paagi sa pagkamatay ni Jesus, ang inila nga Romanong historyano nga si Tacitus, nga natawo sa mga 55 C.E., misulat nga “si Kristo, nga kaniya gikuha ang ngalan [nga Kristohanon], gisilotan ug kamatayon sa usa sa among prokurador nga si Poncio Pilato sa naghari si Tiberio.”e Ang giingon ni Tacitus nagkahiuyon sa mga asoy sa Ebanghelyo, nga naghisgot usab kang Tiberio Cesar, Poncio Pilato, ug ubang opisyal.—Lucas 3:1; 23:1-33; Juan 19:1-24.
Ang kasaysayan nagpakita usab nga batasan sa mga Romano ang paglansang ug mga ulipon ug mga tawo nga ilang giisip nga tinamayng mga kriminal. Usahay igaid sa mga Romano ang ilang mga biktima sa estaka. Usahay usab, mogamit silag lansang. “Ang lansang idukdok diha sa kamot ug tiil,” nag-ingon ang usa ka reperensiya, “ug ang biktima pasagdang magbitay nga mag-antos sa kasakit, grabeng kauhaw, ug magkurog-kurog sa kasakit.”
Sumala sa gihisgotan na, si Jesus nahibalo nga siya mag-antos ug mapintas nga kamatayon. Busa sa nagkaduol na ang iyang kamatayon, kining maisogong lalaki miingon ngadto sa iyang maunongong sumusunod: “Motungas kita paingon sa Jerusalem, ug ang Anak sa tawo igatugyan ngadto sa pangulong mga saserdote ug sa mga eskriba, ug ilang pagahukman siya sa kamatayon, ug igatugyan siya ngadto sa mga tawo sa mga nasod aron bugalbugalan ug aron hampakon ug aron ilansang.” (Mateo 20:18, 19) Apan ang uban mangutana, Nganong kinahanglang mamatay si Jesus? Ang tubag niana naglangkit kanatong tanan, ug kini nga tubag mao ang kinamaayohang balita sa tanan!
“Gidugmok Tungod sa Atong mga Kasaypanan”
Kay dili man hingpit, makahimo kitag kasaypanan. Gitawag kini sa Bibliya ug sala. Ang sala kaamgid sa gamayng bato sa usa ka makina. Ang gamayng bato makadaot sa makina ug mohunong kini pag-andar. Sa susama, ang sala maoy hinungdan nga kita matigulang, masakit, ug mamatay. Ang Roma 6:23 nag-ingon: “Ang suhol nga ginabayad sa sala mao ang kamatayon.” Apan tungod sa kamatayon ni Kristo, kita napahigawas niining kahimtanga. Sa unsang paagi? Diha sa laing tagna, si Isaias nagsulat bahin kang Kristo nga siya mamatay alang sa “atong kalapasan,” o ‘dugmokon tungod sa atong mga kasaypanan,’ ug nga “tungod sa iyang mga samad dihay pagpang-ayo alang kanato.”f—Isaias 53:5.
Ang tagna ni Isaias makapahinumdom kanato sa gisulti ni Jesus nga mabasa sa Juan 3:16: “Gihigugma pag-ayo sa Diyos ang kalibotan nga gihatag niya ang iyang bugtong nga Anak, aron nga ang tanan nga magpasundayag ug pagtuo kaniya dili malaglag kondili makabaton ug kinabuhing walay kataposan.”
Unsay imong himoon aron makabaton kag pagtuo kang Jesus? Magtuon ka bahin kaniya. Si Jesus miampo: “Kini nagkahulogan ug kinabuhing walay kataposan, ang ilang pagkuha ug kahibalo bahin kanimo, ang bugtong matuod nga Diyos, ug sa usa nga imong gipadala, si Jesu-Kristo.” (Juan 17:3) Kanang bililhong kahibalo mabasa diha sa Bibliya.—2 Timoteo 3:16.
Buot ni Jesus nga daghang tawo ang makabatog kinabuhing walay kataposan. Busa una pa mamatay, siya mitagna: “Kining maayong balita sa gingharian [kagamhanan sa Diyos nga maoy magpadapat sa mga benepisyo sa halad ni Kristo] igawali sa tibuok gipuy-ang yuta ingon nga pagpamatuod ngadto sa tanang kanasoran.” (Mateo 24:14) Sa sunod nga duha ka artikulo niini nga serye atong makita nga kanang tagnaa tukma usab kaayo.
[Mga footnote]
a Sa mga linukot nga basahong nakaplagan, ang basahon sa Isaias lang maoy kompleto.
b Tan-awa ang Hulyo 2012 nga gula sa Pagmata! alang sa ubang tagna sa Bibliya nga makatabang sa pag-ila kon kinsa ang Mesiyas.
c Ang konteksto nagpakita nga ang pulong “akong” niining tagnaa nagtumong kang Kristo. Pananglitan, ang bersikulo 8 nag-ingon: “Ang Usa [Diyos] nga nagpahayag kanako [Jesu-Kristo] nga matarong ania sa haduol.” Sa dinhi pa si Jesus sa yuta, siya lang ang matarong, o walay sala, sa mga mata sa Diyos.—Roma 3:23; 1 Pedro 2:21, 22.
d Ang Isaias 52:13–53:12 daghag detalye bahin sa Mesiyas. Pananglitan, ang Isaias 53:7 nag-ingon: “Siya gidala sama gayod sa usa ka karnero aron pagaihawon . . . Siya usab wala mobuka sa iyang baba.” Ang bersikulo 10 midugang nga iyang gitanyag ang iyang kalag ingong “halad-sa-pagkasad-an.”
e Ang ubang karaang magsusulat naghisgot usab kang Kristo. Lakip kanila mao ang inila nga Romanong historyano nga si Suetonius (unang siglo); si Pliny the Younger, gobernador sa Bitinia (unang bahin sa ikaduhang siglo); ug Hudiyong historyano nga si Josephus (unang siglo), kinsa naghisgot kang “Santiago, nga igsoon ni Jesus nga gitawag ug Kristo.”
f Si Jesus “walay nahimong sala” ug busa dili siya angayng mamatay. (1 Pedro 2:22) Apan ang iyang kinabuhi iyang gihalad alang kanato, nga nagbayad sa atong mga sala ug naglukat kanato gikan sa kamatayon. Busa ang kamatayon ni Jesus gitawag ug halad “lukat.” (Mateo 20:28) Alang sa dugang impormasyon, tan-awa ang librong Unsay Tinuod nga Gitudlo sa Bibliya? sa Web site nga www.jw.org.
[Kahon/Hulagway sa panid 20]
MGA HALAD KANIADTO NAGLARAWAN SA HALAD NGA KINABUHI NI KRISTO
Ang Balaod sa Diyos sa nasod sa Israel naglakip ug mga lagda nga naglarawan, o nagsilbing sumbanan, sa pagabuhaton unya sa Mesiyas. Pananglitan, dihang ang usa ka Israelitas makasala o makalapas sa kasugoan sa Diyos, siya kinahanglang magtanyag ug hayop nga walay tatsa. (Levitico 17:11; 22:21) Ang hayop nga ihalad makakuha ba gayod sa sala? Dili. (Hebreohanon 10:4) Apan kini nagsimbolo sa halad nga makakuha sa sala—ang halad sa “Kordero sa Diyos nga magakuha sa sala sa kalibotan.” (Juan 1:29; Hebreohanon 10:1, 5-10) Ang tanang magpasundayag ug pagtuo sa mahulagwayong Kordero nga si Jesu-Kristo makabatog paglaom nga mabuhi sa walay kataposan.—Juan 6:40.