Jehova—Ang Diyos sa mga Takna ug mga Panahon
“Adunay tinudlong panahon alang sa tanang butang.”—ECCLESIASTES 3:1.
SA ADLAW-ADLAWNG kinabuhi, mahimatngonon kaayo kita sa panahon. Pananglitan, kon mopakita ang orasan nga gabii na ug atong makita nga misalop na ang adlaw ug mikisdum na ang langit, kita nasayod nga miabot na ang kagabhion. Lain pa, sa ubang bahin sa kalibotan, kon mopakita ang kalendaryo nga talitapos na ang tinghunlak ug atong makita nga nagkaus-os ang temperatura matag semana ug ang mga dahon mangalarag, atong mahibaloan nga haduol na ang tingtugnaw. Busa ang mga ebidensiya kon unsa nang taknaa o panahona nagpamatuod sa ginapadayag sa mga orasan ug sa mga kalendaryo kanato.
1, 2. (a) Sa unsang mga paagi nga mahimatngonon ang mga tawo sa panahon? (b) Unsay mahitabo sa kadaghanang kinabuhi karon kon kita walay paagi sa pagkahibalo sa panahon?
2 Ang pagkadili mahibalong motan-awg takna o panahon makahimo sa kinabuhi karon nga magubot. Pananglitan, palandonga ang gatosgatos ka ayroplanong mosulay sa pagtugpa sa okupadong tugpahanan kon walay paagi sa pagkasayod sa takna ug panahon aron sa pag-iskedyol kanila! O palandonga ang milyonmilyong katawhan nga maningkamot sa pag-adto sa pagtrabaho sumala sa iskedyol kon sila walay paagi sa pagkahibalo sa takna!
3. Kinsa ang nagmugna sa mga takna ug mga panahon?
3 Kinsay nagmugna sa mga takna ug mga panahon? Ang Maglalalang sa uniberso, si Jehova, nga Diyos. Ang Genesis 1:14 nag-ingon: “Ug ang Diyos miingon: ‘Mahimo ang mga kahayag sa hawan sa langit aron sa pagbulag sa adlaw ug sa gabii; ug sila kinahanglang mag-alagad ingong mga timaan ug alang sa mga panahon ug sa mga adlaw ug sa mga katuigan.’”
Mas Hinungdanong mga Takna ug mga Panahon
4-6. (a) Unsa ang labing hinungdanon kay sa pagkahibalo sa mga takna ug sa mga panahon sa tawhanong mga kalihokan? Ngano? (b) Unsang mga pangutana ang angay natong ibangon?
4 Bisag hinungdanon ang pagkahibalo sa takna o panahon sa tawhanong kalihokan, adunay butang nga mas hinungdanon: Unsa nang taknaa o panahona kini sumala sa panghunahuna sa Diyos? Ang Ecclesiastes 3:1 nag-ingon: “Tungod kay adunay tinudlong panahon alang sa tanang butang, bisan sa panahon alang sa tagsatagsa ka kalihokan ilalom sa langit.” Kon tinuod kini sumala sa panghunahuna sa tawo ilabinang tinuod kini sa panghunahuna sa Diyos. Siya adunay tinong mga takna ug mga panahon sa pagtuman sa iyang katuyoan. Kon dili nato ipahiuyon ang atong kinabuhi niining kamatuorana, nan ang tanang paghikay sa atong mga kinabuhi sa pagsunod sa mga orasan ug sa mga kalendaryo sa ulahi mahimong walay kapuslanan.
5 Ngano man? Tungod kay si Jehova adunay katuyoan niining yutaa ug sa tawhanong kalalangan nga anaa niana; kay kon maohon wala na unta niya sila lalanga. Kon dili nato ipahiuyon ang atong mga kinabuhi niana nga katuyoan, dili kita malakip niana. Ug ang iyang katuyoan pihong matuman tukma gayod sa iskedyol. Siya miingon: “Busa ang akong pulong nga mogawas sa akong baba mamatuman. Kini dili mobalik kanako nga walay kapuslanan, apan kini piho nga magatuman sa akong gikahimut-an, ug kini piho nga molampos nga tungod niana kini akong gipadala.”—Isaias 55:11.
6 Busa kita mangutana: Unsa nang taknaa ug panahona kini sumala sa panghunahuna sa Diyos? Sa unsang paagi ang kanasoran ug katawhan niining kalibotana motakdo sa iyang orasan? Sa pagkatinuod, sa unsang paagi ikaw motakdo? Naplano na ba nimo ang imong kinabuhi sumala sa katuyoan ug orasan sa Diyos?
Gituman ba Niining Kalibotana ang Katuyoan sa Diyos?
7. Unsa ang kasagarang panglantaw sa relihiyosong mga tawo, apan nganong walay kapuslanan kini?
7 Gibati sa daghang tawo nga sila nalakip sa katuyoan sa Diyos tungod kay sila moingon nga nagtuo sila ug Diyos. Apan, kon pangutan-on nimo sila sa pagpakita kanimo gikan sa kaugalingong Pulong sa Diyos kon unsa kanang katuyoana, dili sila makahimo. Magkinaugalingon sila, ug magtuo gihapon nga kahimut-an sila sa Diyos. Ang kadaghanan sa mga magmamando sa kalibotan may samang tinamdan sa nanglabayng kasiglohan. Ilang gibati nga gituman sa Diyos ang iyang katuyoan pinaagi kanila, bisan unsa pay ilang mga lihok. Apan sila, usab, dili makasulti kon unsa kanang katuyoana.
8. Nganong dili makataronganon ang paghunahuna nga nagpaluyo ang Maglalalang sa mga magmamando ug katawhan niining kalibotana?
8 Ang Bibliya ba nagpakita nga gipaluyohan sa Diyos kining kalibotana, lakip sa mga magmamando ug sa mga tawo nga adunay relihiyon? Tagda kini: Makalilisang ang gahom sa Diyos. Iyang gilalang ang uniberso, lakip sa bilyonbilyong mga galaksiya, nga ang matag usa adunay bilyonbilyong mga bitoon. (Salmo 147:4) Dugang pa, walay kinutoban ang kaalam sa Diyos. Kon ang Diyos, uban sa iyang gahom ug kaalam, nagpaluyo pa sa kanasoran, makaeksperyensiya kaha sila ug hingaping kabangisan, gubat, inhustisya, ug pag-antos sa dugay na kaayong kasiglohan? Manguna ba ang Diyos sa mga lider sa nasod ug sa minilyon sa ilang katawhan sa pagpakiggubat ug sa pagpatay sa ubang mga lider sa nasod ug sa minilyon sa ilang katawhan nga nag-angkong gitultolan sa Diyos? Makataronganon ba kana?
9. Unsay gipahayag sa pulong sa Diyos bahin sa espirituwal nga kahimtang sa iyang tinuod nga mga alagad?
9 Ang Bibliya nagsulti kanato sa Unang Corinto 14:33 nga ang “Diyos maoy Diyos, dili sa kasamok, kondili sa kahusay.” Dugang pa, gisultihan ni Jehova kadtong tinuod niyang katawhan, “Kamong tanan kinahanglang magkauyonay sa pagsulti, ug . . . walay pagbahinbahin diha kaninyo, kondili bug-os nga magkahiusa kamo sa mao rang hunahuna ug sa mao rang paagi sa paghunahuna.” (1 Corinto 1:10) Kon adunay usa sa katawhan sa Diyos nga dili mosunod niining sukdanana, nan unsa? Ang Roma 16:17 nagtambag: “Bantayi ninyo kadtong nagahimog mga pagbahinbahin . . . nga supak sa pagtulon-an nga inyong nadunggan, ug likayi sila.” Busa ang nasodnon ug relihiyosong mga pagbahinbahin ug mga kasungian maoy tin-awng pamatuod nga wala magpaluyo ang Diyos niining mga nasora, sa relihiyosong mga lider, ug sa ilang mga sumusunod.
10, 11. Unsang mga kasulatan ang nagpakita kon kinsa ang nagpaluyo sa mga magmamando ug sa katawhan niining kalibotana?
10 Nan kinsa sa tinuod ang nagpaluyo kanila? Ang Unang Juan kapitulo 3, mga bersikulo 10 ngadto sa 12, nag-ingon: “Maila kon kinsa ang mga anak sa Diyos ug kinsa ang mga anak sa Yawa pinaagi niini: Ang bisan kinsa nga wala maghimog pagkamatarong ug wala mahigugma sa iyang igsoon, kini siya dili iya sa Diyos. Kay mao kini ang balita nga inyong nadunggan gikan sa sinugdan, nga kinahanglang maghigugmaay kita sa usa ug usa; dili sama kang Cain, nga iya sa usa nga daotan ug nagpatay sa iyang igsoon.” Lain pa, diha sa Unang Juan kapitulo 4, bersikulo 20, nag-ingon: “Kon adunay magaingon: ‘Ako nagahigugma sa Diyos,’ apan nagadumot sa iyang igsoon, kini siya bakakon. Kay siya nga wala maghigugma sa iyang igsoon nga iyang makita, dili gayod makahimo sa paghigugma sa Diyos nga wala niya makita.” Busa mihatag si Jesus niining lagdaa diha sa Juan 13:35: “Pinaagi niini ang tanan mahibalo nga kamo akong mga tinun-an, kon kamo maghigugmaay ang usa sa usa.”
11 May nakita ka bang kaamgiran tali sa gugma ug panaghiusa nga kinahanglang maglungtad sa tunga sa tinuod nga mga alagad sa Diyos ug sa dalan nga gisubay sa mga pangulo sa kalibotan ug sa katawhan sa kinatibuk-an sa dugay nang kasiglohan? Sa atong siglo lamang ang pagpamatay sa relihiyosong mga tawo batok sa ubang relihiyosong mga tawo nakapagan ug tinagpulo ka milyong kinabuhi. Sa kasagaran kadtong nagpinatyanay sama rag relihiyon! Kana maoy klarong pamatuod nga wala magpaluyo ang Diyos kanila. Hinunoa, sumala sa gipakita sa Pulong sa Diyos, ang nagpaluyo kanila walay lain kondili si Satanas nga Yawa. Maoy hinungdan nga si apostol Juan nakaingon: “Kita nasayod nga kita iya sa Diyos, apan ang kalibotan anaa sa gahom sa usa nga daotan.” (1 Juan 5:19) Oo, si Satanas mao “ang diyos niini nga sistema sa mga butang.” (2 Corinto 4:4) Siya mao ang gahom nga nagpaluyo sa mga pangulo ug sa katawhan niining kalibotana kansang mga lihok nagpakita nga kining mga tawhana dili mahimong iya sa Diyos.
Ang Katuyoan ni Jehova Alang sa mga Maaghop
12, 13. Unsay katuyoan sa Diyos niining yutaa ug sa katawhan?
12 Apan, sa gilalang ni Jehova ang tawo, maoy iyang katuyoan nga ang tibuok yuta mahimong paraiso sama sa tanaman sa Eden, nga pagapuy-an sa hingpit, nahiusa, malipayong katawhan. (Genesis 1:26-28; 2:15; Isaias 45:18) Kanang katuyoana wala mawagtang pinaagi sa maalsahong tawhanon ug sa daotang espiritung mga linalang. Dugang pa, sanglit si Jehova maoy Diyos sa mga takna ug panahon, ang iyang katuyoan matuman sa tinudlong panahon nga iyang gitakda alang niana. Dili niya tugotan ang tawhanong pagmando nga magkinaugalingon gikan kaniya sa pagpadayon sa pagpakig-away batok sa iyang katuyoan saylo sa gitakdang panahon.
13 Bug-os may pagsalig si Jesus sa katuyoan ni Jehova alang niining yutaa. Siya miingon sa usa ka mamumuhat ug daotan nga mituo kaniya: “Ikaw magauban kanako sa Paraiso.” (Lucas 23:43) Kadto maoy yutan-ong Paraiso nga umaabot. Sa mas una pang okasyon, si Jesus miingon: “Malipayon ang mga maaghop kay sila magapanunod sa yuta.” (Mateo 5:5) Tingali ang gikutlo ni Jesus dinhi mao ang hunahuna diha sa Salmo 37:11, nga nag-ingon: “Ang mga maaghop makapanunod sa yuta, ug sila makakaplag ug tumang kalipay sa kadagaya sa pakigdait.”
14. Unsang matanga sa katawhan ang makapanunod sa yuta?
14 Kinsa kini silang makapanunod sa yuta? Ang Salmo 37:34 nag-ingon: “Paghulat kang Jehova ug pagbantay sa iyang dalan, ug siya magatuboy kanimo sa pagpanunod sa yuta. Sa diha nga pagalaglagon ang mga daotan, ikaw makakita niana.” Ang mga bersikulo 37 ug 38 midugang: “Bantayi ang matarong ug tan-awa ang matul-id, kay malinawon ang kaugmaon nianang tawhana. Apan ang mga malapason pagalaglagon nga tanan; ang kaugmaon sa mga daotan pagaputlon.” Busa, ang mga tawo nga makapanunod sa yuta kinahanglang makaila kang Jehova, motuo sa iyang mga saad, ug lantawon niyang matul-id ug matarong sila tungod kay ilang gisunod ang iyang kabalaoran. Sumala sa gipahayag sa Unang Juan 2:17: “Ang kalibotan mahanaw ug ang mga pangibog niini, apan siya nga nagatuman sa kabubut-on sa Diyos magpabilin sa walay kataposan.”
15. Aron makab-ot ang dako makaayong mga kausaban sa kalibotan, unsa ang usa ka hinungdanong butang nga kinahanglang mahitabo?
15 Apan, aron may mahimong kausaban nagkinahanglan kinig dakong pagbakwi sa kahimtang sa kalihokan nga naglungtad karon. Una, nagpasabot kini nga paphaon ang tanang presenteng kagamhanan sa yuta, sanglit ang tawhanong pagmando wala gayod makapatunghag maayong mga kahimtang. Apan kining makatay-og sa yuta nga kausaban maabot sa katakos ni Jehova. Pananglitan, ang Bibliya nag-ingon: “Iyang ginailis-ilisan ang mga takna ug mga panahon, nagatangtang ug mga hari ug nagapatindog ug mga hari.”—Daniel 2:21.
Nagatangtang sa mga Kaaway
16, 17. (a) Sa unsang paagi gitagad ni Jehova si Paraon kinsa misupak sa Iyang katuyoan? (b) Sa unsang paagi natuman ang matagnaong pulong ni Jehova?
16 Palandonga ang gihimo ni Jehova sa gamhanong mga magmamando ug sa gingharian sa nangagi, ilabina niadtong misulay sa pagbabag sa iyang mga katuyoan. Sila nangapukan ug napadpad sa hangin sama sa abog, maingon man sa ilang mga imperyo. Pananglitan, anaa kadtong si Paraon sa Ehipto nga naghimo sa katawhan sa Diyos nga ulipon. Apan si Jehova adunay katuyoan alang sa iyang mga alagad, ug iyang gipadala si Moises sa pagsulti kang Paraon sa pagpagawas kanila. Apan, sa mapahitas-on miingon si Paraon: “Kinsa si Jehova, aron ako magapatalinghog sa iyang tingog?” Siya midugang: “Ako wala makaila kang Jehova ug, labaw sa tanan, dili ako motugot sa pagpalakaw sa Israel.”—Exodo 5:2.
17 Gihatagan ni Jehova si Paraon ug daghang higayon sa pagbag-o sa iyang hunahuna. Apan, sa matag panahon, sumala sa gipadayag sa Exodo 11:10, si Paraon ‘nagpagahi sa kasingkasing.’ Apan, si Jehova adunay dili mabuntog nga gahom. Sa miabot ang iyang tinudlong panahon, iyang gipalumsan si Paraon ug ang iyang kasundalohan sa Pulang Dagat. Ang Exodo 14:28 nag-ingon: “Walay nahibilin kanila bisan usa.” Sa laing bahin, napanalipdan ug nakagawas ang mga alagad ni Jehova. Kini, miabot sa tukmang panahon sumala sa gitagna sa matagnaong pulong ni Jehova, sa kataposan sa 400 ka tuig nga yugto nga maoy iyang gisulti ngadto sa matinumanong Abraham sa nangaging mga kasiglohan.
18. Unsay gihimo ni Jehova kang Nabucodonosor sa Babilonya? Ngano?
18 Dayon anaa si Haring Nabucodonosor sa Babilonya. Nagpasiatab siya sa iyang gahom ug mga kahimoan, ingon nga daw usa siya ka diyos. Apan ang Daniel 4:31 miingon nga “sa diha pa ang pulong sa baba sa hari, dihay usa ka tingog nga nahulog sa langit: ‘Kanimo ginapamulong, O Nabucodonosor nga hari, “Ang gingharian mibulag gikan kanimo.”’” Gisultihan siya ni Jehova nga siya ipaubos sama sa mananap sa kapatagan hangtod, sumala sa gipamulong sa bersikulo 32, “siya makaila nga ang Labing Hataas mao ang Magmamando sa Gingharian sa katawhan, ug magahatag niini kang bisan kinsa nga iyang hing-uyonan.” Mao gayod kana ang nahitabo sa tukmang panahon nga gimbut-an ni Jehova alang niana.
19. Nganong miabot ang dakong paghukom ni Jehova batok sa Babilonya ug sa magmamando niini, si Belsasar?
19 Ang kataposang hari nga nagmando sa Babilonya mao si Belsasar. Miabot na ang panahon ni Jehova aron kanang mananapong imperyo mapukan. Ngano? Tungod kay gibihag sa mga Babilonyanhon ang katawhan ni Jehova ug nagpasipala kang Jehova. Ang Daniel kapitulo 5 nag-asoy nga naghimog dakong kombira si Belsasar alang sa usa ka libo sa iyang mga opisyal. Dayon si Belsasar “nagsugo sa pagdala sa mga kopa nga bulawan ug salapi nga naagaw ni Nabucodonosor nga iyang amahan gikan sa templo [ni Jehova] didto sa Jerusalem, . . . ug gikan niini nanginom ang hari ug ang iyang mga prinsipe, ang iyang mga asawa ug mga puyopuyo.” (Daniel 5:2, 3) Matikdi kon unsay ilang sunod nga gibuhat: “Sila ming-inom sa bino, ug nanagdayeg sila sa mga diyosdiyos nga bulawan ug salapi, tumbaga, puthaw, ug kahoy ug bato.” (Daniel 5:4) Pinaagi sa pag-inom sa balaang mga kopa nga gigamit sa pagsimba kang Jehova, ilang gibiaybiay ug gipasipad-an si Jehova. Pinaagi sa pagsimba sa ilang bakak nga mga diyosdiyos, ilang gisimba si Satanas.
20, 21. Unsang balita ang gihatag ni Daniel kang Belsasar, ug sa unsang paagi kini natuman?
20 Apan, niadtong gutloa usa ka makalilisang nga butang ang nahitabo. Ang mga tudlo sa usa ka kamot nakita nga nagsulat diha sa pader sa palasyo! Nakurat kaayo ang hari niini nga “nangluspad ang iyang panagway, ang iyang mga hunahuna nakapalisang kaniya, ug ang mga lutahan sa iyang hawak nangaluag, ug ang iyang mga tuhod nangurog.” (Daniel 5:6) Walay usa sa relihiyosong mga magtatambag ni Belsasar ang nakasabot sa sinulat, busa gipatawag ang alagad ni Jehova nga si Daniel sa pagbuhad niadto. Gipahibalo ni Daniel ang hari nga gikan kang Jehova ang maong balita, ug mao kini: “Giihap sa Diyos ang mga adlaw sa imong gingharian ug gitapos kini. . . . Ikaw gitimbang sa timbangan ug nakitang nakulangan. . . . Ang imong gingharian gibahin na ug gihatag ngadto sa Midianhon ug sa mga Persianhon.”—Daniel 5:26-28.
21 Niadtong mismong gabhiona, gisulong sa Medianhon ug Persianhong kasundalohan ang siyudad nga miagi sa ganghaan nga gipasagdang bukas. Sumala sa gitapos sa Daniel 5:30: “Niana mismong gabhiona si Belsasar . . . gipatay.” Ang pagkapukan sa Babilonya nakatugot sa katawhan ni Jehova sa pagpauli sa ilang yutang-natawhan sa eksaktong 70 ka tuig sukad sa ilang pagkabihag. Tukma gayod kadto sa orasan ni Jehova, sumala sa gipadayag sa Jeremias 29:10.
22, 23. Sa unsang paagi giatubang ni Jehova si Haring Herodes Agripa I, kinsa misupak sa mga Kristohanon sa unsang siglo?
22 Sa unang siglo, si Haring Herodes Agripa I mao ang kataposang hari sa Palestina, nga bahin sa Imperyo sa Roma. Gipabilanggo ni Herodes si apostol Pedro, ug iyang gipanglutos ang ubang mga Kristohanon. Iya pa ganing gipapatay si apostol Santiago. (Buhat 12:1, 2) Mihikay usab si Herodes ug malaglagong gladyatoryal nga mga kombati ug ubang paganong mga pasundayag. Kining tanan nagpanghimakak sa iyang pangangkon nga usa siya ka magsisimba sa Diyos.
23 Apan, miabot ang gitakdang panahon sa Diyos sa pagsilot niining mga kaaway. Ang Buhat 12:21 ngadto sa 23 nagsugilon kanato: “Sa adlaw nga gitagal si Herodes misul-ob sa iyang harianong besti ug milingkod sa iyang trono ug mipakigpulong. Ug misinggit ang mga tawo nga nag-ingon: ‘Kana tingog sa usa ka diyos, dili sa tawo!’” Unsay sunod nga nahitabo? Ang Bibliya nag-ingon: “Dihadiha gihampak siya sa manulonda ni Jehova, tungod kay wala niya ihatag ang himaya ngadto sa Diyos; ug gikaon siya sa mga ulod ug namatay.” Kini maoy lain pang panig-ingnan sa “pagtangtang [ni Jehova] ug mga hari,” sumala sa gipamulong sa Daniel 2:21.
24. Unsay gipamatud-an niining makasaysayanhong kamatuoran?
24 Kining makasaysayanhong mga hitabo nagpamatuod nga si Jehova adunay iyang mga takna ug mga panahon alang sa iyang mga katuyoan. Sila nagpamatuod usab nga siya may katakos ug gahom sa pagtuman sa iyang katuyoan sa paghimo niining yutaa nga usa ka paraiso diin “magapuyo ang pagkamatarong.”—1 Pedro 3:13.
Makahinumdom Ka Ba?
◻ Nganong hinungdanon kaayo ang pagkahibalo sa mga takna ug mga panahon ni Jehova?
◻ Nganong wala magpaluyo ang Diyos sa mga magmamando ug katawhan niining kalibotana?
◻ Unsang matanga sa katawhan ang makapanunod sa umaabot nga Paraiso sa yuta?
◻ Sa unsang paagi gipakita ni Jehova ang iyang katakos sa paglaglag sa mga magmamando nga mosupak kaniya?