HAIT NGA SALABOTAN
Sa panguna, ang hait nga salabotan mao ang katakos nga matukib ang usa ka situwasyon. Ang paglihok uban ang hait nga salabotan maoy paglihok uban ang pagkamainampingon ug pagkamaalamon. Sumala sa Old Testament Word Studies ni Wilson, ang Hebreohanong berbo nga sa·khalʹ nagkahulogang “motan-aw; magmanggialamon, magmabinantayon; molihok nga manggialamon, magmakinaadmanon.” (1978, p. 461) Busa, ang sa·khalʹ gihubad nga “may hait nga salabotan” (Sal 14:2), “nagalihok nga maalamon” (Pr 10:19), “molihok nga manggialamon” (1Sa 18:5), “magmalamposon” (Pr 17:8), “magpakita ug hait nga salabotan” (Pr 16:23). Ang nombre nga seʹkhel gihubad nga “hait nga salabotan” (Sal 111:10) ug “masinaboton.”—1Sa 25:3.
Ang hait nga salabotan amgid kaayo sa pulong nga pagsabot, apan adunay gamayng kalainan tali niining duha ka termino. Ang Theological Wordbook of the Old Testament nag-ingon: “Samtang ang bin [pagsabot] nagpakita sa ‘pagkaila sa kalainan tali sa duha ka butang,’ [ang sa·khalʹ] nagtumong sa intelihenteng kahibalo sa katarongan. Anaa ang proseso sa paghunahuna pinaagig makutihong paghan-ay sa mga ideya nga mosangpot sa usa ka maalamong pakiglabot ug paggamit sa praktikal nga panabot. Ang laing sangpotanan mao ang pagpasiugda sa pagkamalamposon.”—Giedit ni R. L. Harris, 1980, Tomo 2, p. 877; tan-awa ang PAGSABOT.
Diha sa Gregong Kasulatan, ang berbo nga sy·niʹe·mi gihubad nga “may hait nga salabotan” diha sa Roma 3:11, diin si apostol Pablo nagkutlo gikan sa Salmo 14:2. Ang sy·niʹe·mi gihubad usab nga “makasabot sa diwa” (Mat 13:13-15) ug ‘makasabot’ (Mat 16:12; Buh 28:26; Efe 5:17).
Si Jehova nga Diyos naghatag ug hait nga salabotan sa iyang mga alagad pinaagi sa pagtagana kanilag tambag ug pahimangno nga ilang magamit sa pagtultol sa ilang mga lakang ug sa pagpugong sa ilang mga lihok. (Sal 32:8; itandi ang Dan 9:22.) Iyang gitagana ang maong maalamong paggiya pinaagi sa iyang Pulong. Apan aron makabaton ug hait nga salabotan, ang usa ka tawo kinahanglang mohimog labaw pa kay sa pagbasa sa Bibliya. Kinahanglang pabilhan niya kini aron siya mapalihok nga buhaton ang tanan nga gisugo sa Diyos. (Jos 1:7, 8; 1Ha 2:3) Gikinahanglan usab ang tabang sa espiritu sa Diyos. (Neh 9:20; itandi ang 1Cr 28:12, 19.) Sa dihang mabatonan na kini, ang hait nga salabotan kinahanglang ampingan. Ang usa ka tawo mahimong mawad-an niini pinaagi sa pagtalikod gikan sa mga dalan sa Diyos.—Sal 36:1-3; Pr 21:16.
Ang hait nga salabotan ikapasundayag sa lainlaing paagi, nga mosangpot sa mga panalangin ngadto sa tawo nga nagbaton niini ug sa uban. Gipahayag sa salmista nga malipayon ang usa ka tawo nga “nagabuhat uban ang pagkamahunahunaon [may hait nga salabotan] sa timawa.” (Sal 41:1) Ang asawa nga “maalamon” (nagpakitag hait nga salabotan) gihubit ingong usa ka panalangin gikan kang Jehova. (Pr 19:14) Ang hait nga salabotan, ang pagtan-aw saylo pa sa dayag nga makita, makapaarang sa usa ka tawo sa pagbantay sa iyang baba (Pr 10:19; 16:23) ug sa pagkasayod kon kanus-a siya maghilom. (Am 5:13) Kini makatabang usab sa usa ka tawo nga likayan ang kasuko ug mopasaylo sa kalapasan. (Pr 19:11) Ang usa ka tawo nga may hait nga salabotan modawat ug pagtul-id. (Sal 2:10) Sumala sa Proverbio 21:11, sa dihang ang usa ka tawong maalamon makabaton ug hait nga salabotan—nga mao, kon iyang tagdon nga mainampingon ang mabatonan nga impormasyon ug tungod niana makabaton ug mas tin-aw nga pagsabot sa usa ka butang—siya “makabaton ug kahibalo,” buot ingnon, siya makahibalo kon unsay buhaton mahitungod sa usa ka butang, unsang mga konklusyon ang himoon, ug unsang tambag ang ihatag.