PAGKAHUBOG
Ang resulta tungod sa sobrang pag-inom ug alkoholikong mga ilimnon. Ang palahubog maoy usa ka tawo nga nagbatasan sa sobrang pag-inom ug maisog nga ilimnon hangtod nga siya mahubog.
Ang makahubog nga mga ilimnon sa karaang kayutaan sa Bibliya naglakip sa bino nga hinimo gikan sa ubas (Deu 32:14) ug sa alkoholikong mga ilimnon nga hinimo gikan sa mga lugas. (Isa 1:22) Ang kasarangan nga pag-inom sa bino ug sa ubang maisog nga mga ilimnon gitugotan ni Jehova, kinsa nagtagana sa “bino nga makapalipay sa kasingkasing sa may-kamatayong tawo.”—Sal 104:14, 15; tan-awa ang SERBESA; BINO UG ILIMNONG MAISOG.
Gikondenar sa Bibliya. Ang pag-inom ug maisog nga ilimnon hangtod nga ang usa mahubog kusganong gisaway sa Bibliya. Ang maalamong magsusulat sa Mga Proverbio naghubit sa usa ka tin-aw, tukma, ug siyentipikanhong larawan sa mga epekto sa sobrang pag-inom ug alkoholikong mga ilimnon. Siya nagpasidaan: “Kinsa man ang may kaalaotan? Kinsa man ang may kabalisa? Kinsa man ang may mga panagkabingkil? Kinsa man ang may kabalaka? Kinsa man ang may mga samad sa walay hinungdan? Kinsa man ang may lubog nga mga mata? Kadtong mga nagpabilin ug dugay uban sa bino, kadtong nanulod aron sa pagpangita sa sinagol nga bino. Ayaw tan-awa ang bino kon kini magapula, kon kini magapangidlap sulod sa kopa [sa dihang ang bino madanihon kaayong tan-awon, nagbulabula], kon kini magadagayday nga tanglas [kon kini hamloy sa tutonlan]. Kay sa kataposan kini mamaak ingon sa usa ka halas, ug magabuga ug hilo ingon sa usa ka bitin [niini ang usa ka tawo mahimong masakit sa pisikal (pananglitan, hinungdan kini sa cirrhosis o sakit sa atay) ug sa mental (hinungdan kini sa mga pagsalimoang), ug kini sa pagkatinuod makamatay]. Ang imong mga mata makakita ug katingad-ang mga butang [ang alkohol makaapekto sa mga sentro sa pagkontrol sa utok, nga magpugong niini; ang mga tinamdan nga sagad gipugngan molutaw; mahitabo ang mga taligmata; ang mga kal-ang sa panumdoman mapuno pinaagi sa pag-asoy sa usa ka tawo ug talagsaong mga kasinatian nga daw katuohan kaayo; ang tawo mogawi nga walay pagpugong], ug ang imong kasingkasing mosulti ug hiwi nga mga butang [ang mga hunahuna ug mga tinguha nga sagad gipugngan iya nang ipahayag].”—Pr 23:29-33; Os 4:11; Mat 15:18, 19.
Ang personal nga kasinatian sa palahubog gihubit samtang ang magsusulat nagpadayon: “Ug ikaw mahisama gayod sa usa nga nagahigda sa kinataliwad-an sa dagat [nga makasinatig pagkalipong sama sa usa nga nalumos, hangtod nga sa kataposan mawad-ag panimuot], sama gayod sa usa nga nagahigda sa kinatumyan sa palo sa sakayan [maingon nga ang pagtuyatuya sa sakayan kusog kaayo sa maong dapit, ang kinabuhi sa palahubog mameligro usab sa aksidente, estrok, away, ug uban pa]. ‘Gibunalan nila ako, apan wala ako masakit; gidapatan nila ako, apan wala ako mahibalo niana [nag-ingon ang palahubog, nga samag nakigsulti sa iyang kaugalingon; wala siyay kalibotan sa mga nahitabo ug sa silot nga naagoman niya tungod niana nga kasinatian]. Kanus-a ba ako mahigmata? Pangitaon ko pa gayod kini [siya karon matulog aron maulian sa mga epekto sa pagkahubog, apan siya naulipon sa ilimnon ug naghinamhinam sa pag-inom ug dugang pa sa dihang siya makahimo na usab].’” Siya modangat sa kakabos, tungod sa hilabihang paggasto alang sa isog nga ilimnon ug tungod kay siya dili na kasaligan ug dili na makatrabaho.—Pr 23:20, 21, 34, 35.
Gidili sa Kristohanong Kongregasyon. Ang palahubog adunay tendensiya nga mahimong sabaan o lawgaw, alingugngog kaayo ug mohimog guwatsi nga mga lihok, nga magdalag kaulawan. (Pr 20:1; Sal 107:27; Isa 19:14) Busa, ang pagbatasan sa pagkahubog gidili diha sa Kristohanong kongregasyon. Ang panglantaw sa Diyos maylabot sa pagkahubog gipadayag sa iyang Balaod ngadto sa Israel. Ang usa ka anak nga gahian ug sukihan, nga ulitan ug palahubog, pagabatoon hangtod mamatay. (Deu 21:18-21) Sa susama, ang Bibliya nagsugo nga ang dili-mahinulsolon nga mga palahubog palagpoton gikan sa Kristohanong kongregasyon. (1Co 5:11-13) “Ang mga buhat sa unod” naglakip sa “mga paghuboghubog, mga hudyaka,” nga sagad gibatasan sa kanasoran. Ang usa ka Kristohanon, nga nahinloan na gikan niini nga mga buhat apan human niana mobalik niini ug siya dili mahinulsolon, siya dili makasulod sa Gingharian sa Diyos. (1Co 6:9-11) Kinahanglang mohunong siya sa paggugol sa iyang panahon sa pagbuhat sa kabubut-on sa mga nasod pinaagi sa pagpakig-ambit sa ilang pagpatuyang sa bino ug sa ilang pagpalabwanay ug inom. (1Pe 4:3) Kinahanglang bug-os niyang hatagag pagtagad ang pag-ugmad sa bunga sa espiritu sa Diyos.—Gal 5:19-24.
Busa, ang pagkamakasaranganon ug ang pagkamaayog panghunahuna maoy lakip sa mga kinahanglanon alang sa Kristohanong mga magtatan-aw (1Ti 3:1-3; Tit 1:7); ministeryal nga mga alagad (1Ti 3:8); tigulang nga mga lalaki ug mga babaye (Tit 2:2, 3); batan-ong mga lalaki ug mga babaye (Tit 2:4-8); mga anak (ilabina ang mga anak sa mga magtatan-aw).—Tit 1:6.
Sa paghisgot sa Panihapon sa Ginoo, gibadlong ni apostol Pablo ang mga Kristohanon sa Corinto tungod sa pipila ka pag-abuso. Dihay mga nagdala ug kaugalingon nilang pagkaon ug ilimnon sa tigomanan sa kongregasyon. Bisan tuod sila nagpahutak sa pagkaon ug pag-inom, sila midumili sa pagpaambit sa ilang kadagaya ug sa ingon nagpakaulaw sa ilang kabos nga mga igsoon. Busa, sa dihang panahon na sa pagsaulog sa Panihapon sa Ginoo, ang uban dili na takos nga makig-ambit tungod sa pagpatuyang, samtang ang uban gigutom. Mao nga si Pablo miingon: “Ang usa gigutom apan ang lain hubog.”—1Co 11:20-22.
Angay sab matikdan nga ubos sa Balaod, dili husto nga ang mga saserdote moinom ug alkoholikong mga ilimnon dihang mohimog relihiyosong pag-alagad. Sila gibaoran nga dili moinom ug bino o makahubog nga ilimnon samtang magahimo sa ilang opisyal nga mga buluhaton, aron sila dili mamatay.—Lev 10:8-11.
Nganong giasoy sa Bibliya ang pagkahubog ni Noe ug Lot?
Ang pipila ka asoy sa pagkahubog gihisgotan sa Bibliya sa dihang ang maong mga hitabo nagpatin-aw sa usa ka mahinungdanong butang. Busa kini nag-asoy nga human sa Lunop, si Noe nagtanom ug usa ka parasan, “miinom ug bino ug nahubog.” Kini nga hitabo gitala diha sa Kasulatan aron ipakita kon nganong ang tunglo ni Noe batok kang Canaan gibungat. (Gen 9:20-27) Sa laing kaso, sa duha ka managkalahing mga gabii, ang duha ka anak nga babaye ni Lot naghatag kaniyag daghang bino mao nga siya nahubog ug sila nakigsekso kaniya. (Gen 19:30-38) Kini nga asoy nagpatin-aw kanato sa gigikanan sa mga nasod sa Moab ug Ammon ug sa ilang relasyon sa Israel. Dayag nga si Lot nahubog hangtod nga siya nawad-ag kontrol sa maayong panabot apan dili kay walay-umoy nga hubog, buot ingnon, sobra ka hubog nga dili na makahimo sa pagpakigsekso. Sanglit ang Pulong sa Diyos kusganong nagkondenar sa pagkahubog, kita makatino nga kining matarong nga mga lalaki wala magbatasan sa sobra nga pag-inom, sila dili mga palahubog. Apan dinhi giilustrar ang pagkaprangka sa Bibliya, sa dili pagtago niini sa kamatuoran sa dihang mag-asoy sa mga hitabo nga naglangkit sa mga tawo sa Bibliya alang sa atong katin-awan. Ang uban pang mga kaso sa pagkahubog natala sa 1 Samuel 25:36-38; 2 Samuel 11:13; 1 Hari 20:15-21.
Usa ka Sayop nga Hunahuna. Sa dihang gibubo ang balaang espiritu ngadto sa mga tinun-an ni Kristo sa Pentekostes sa 33 K.P., sila nakasulti ug lainlaing pinulongan ug ang uban miingon: “Sila natugob sa tam-is nga bino.” Apan si Pedro mipatin-aw: “Kining mga tawhana, sa pagkatinuod, dili hubog, ingon sa inyong ginahunahuna, kay ikatulong takna pa sa adlaw,” o mga alas 9:00 s.b., nga mag-ihap gikan sa pagsubang sa adlaw (mga alas 6:00 s.b.). (Buh 2:1-4, 13-15) Kining mga nagsaulog sa Pentekostes nagbaton sa linukot nga basahon sa tagna ni Isaias, diin kini nahisulat: “Alaot kadtong mobangon ug sayo sa buntag aron mangita lamang sila ug makahubog nga ilimnon.” (Isa 5:11) Sa pagkatinuod, wala mabatasan nga himoon ang usa ka kombira o bangkete sa maong sayo nga takna, ug dili makataronganong hunahunaon nga ang 120 ka tawo dungan nga nahubog nianang taknaa sa kabuntagon. Gipahayag ni Pablo kon unsa ang nabatasan sa dihang siya miingon: “Silang nangahubog sagad nangahubog sa gabii.”—1Te 5:7.
Mahulagwayong Pagkahubog. Ang mga pangulo sa napulo-ka-tribong gingharian, diin ang Epraim mao ang pangunang tribo, maoy espirituwal nga mga hubog sa “bino.” Una, gihatagan nila ug dakong pagtagad ang politikal nga pagkaindependente ug ang mga pagpakig-alyansa sa mga kaaway sa gingharian sa Juda, kansang mga hari naglingkod sa “trono ni Jehova.” (1Cr 29:23) Walay duhaduha nga sila naghuboghubog usab sa literal nga paagi. Kini nga mga tawo nailalom sa pakigsaad kang Jehova nga Diyos apan naglapas niini sa mapasigarbohon, hinubog nga paagi ug sila nagpakaulaw kaniya.—Isa 28:1-4.
Sa susama, ang mga saserdote ug mga pangulo sa Juda nahimong mga hubog sa mahulagwayong paagi. Ingong relihiyosong mga giya, sila nagdugang ug mga tradisyon sa tawo; sila naghanduraw ug namulong ug bakak nga mga butang bahin sa balaang nasod sa Diyos. Sila midangop sa Asirya alang sa tabang inay nga modangop sa Diyos. (Isa 29:1, 9-14; 2Ha 16:5-9) Ingon sa gitagna, ang hubog nga Israel gibihag sa Asirya niadtong 740 W.K.P. Sa ulahi, ang apostatang Juda gipugos sa pag-inom sa kopa sa kasuko ni Jehova ug gipasarasay ingong destiyero ngadto sa Babilonya niadtong 607 W.K.P. (Isa 51:17-23) Tungod kay gimaltratar pag-ayo sa Babilonya ang katawhan sa Diyos, giinom sa Babilonya (“ang hari sa Sesak”) ang samang kopa 68 ka tuig sa ulahi.—Jer 25:15-29.
Ang simbolikong “Dakong Babilonya” gilarawan sa Bibliya ingong hubog nga pampam, nga nagbitbit ug bulawang kopa nga “puno sa dulumtanang mga butang ug sa mahugawng mga butang sa iyang pagpakighilawas.” Ang mga molupyo sa yuta gihubog sa “bino sa iyang pagpakighilawas.” Siya mismo “nahubog sa dugo sa mga balaan ug sa dugo sa mga saksi ni Jesus.” Ang iyang unodnong pagpatuyang mosangpot sa iyang walay-kataposang kalaglagan.—Pin 17:1-6, 16; 14:8; 18:8; tan-awa ang DAKONG BABILONYA.