KAPITULO 19
Ang Kaalam sa Diyos Diha sa Sagradong Tinago
1, 2. Unsang “sagradong tinago” ang angay nga makapaikag kanato, ug ngano?
MGA tinago! Tungod kay kini makaiikag, makalingaw, ug makalibog, kasagarang lisdan ang mga tawo nga itago kini. Pero ang Bibliya nag-ingon: “Himaya sa Diyos ang pagtipig ug sekreto.” (Proverbio 25:2) Oo, isip Soberanong Magmamando ug Maglalalang, adunay katungod si Jehova nga itago ang pipila ka butang gikan sa mga tawo hangtod sa iyang tinakdang panahon sa pagbutyag niana.
2 Pero adunay makalingaw ug makaiikag nga tinago nga gibutyag ni Jehova diha sa iyang Pulong. Gitawag kinig ‘sagradong tinago sa kabubut-on sa Diyos.’ (Efeso 1:9) Ang pagkahibalo niini dili lang makapatagbaw sa imong pagkamausisaon. Ang kahibalo bahin niining maong tinago mahimong moresultag kaluwasan ug makahatag kanimog pagsabot sa dili matugkad nga kaalam ni Jehova.
Anam-anam nga Gipadayag
3, 4. Sa unsang paagi ang tagna sa Genesis 3:15 mohatag ug paglaom, ug unsang misteryo, o “sagradong tinago,” ang nalakip niana?
3 Sa dihang nakasala si Adan ug Eva, morag napakyas ang katuyoan ni Jehova nga ang usa ka yutang paraiso pagapuy-an ug hingpit nga mga tawo. Apan giatubang dayon sa Diyos ang problema. Siya miingon: “Akong ibutang ang panag-away tali kanimo ug sa babaye ug tali sa imong kaliwat ug sa iyang kaliwat. Dugmokon niya ang imong ulo, ug samaran nimo siya sa tikod.”—Genesis 3:15.
4 Kadto maoy makalibog, misteryosong mga pulong. Kinsa ang maong babaye? Kinsa ang halas? Kinsa ang “kaliwat” nga magdugmok sa ulo sa halas? Igo lang makapanaghap si Adan ug Eva. Hinuon, ang mga pulong sa Diyos mohatag ug paglaom kang bisan kinsa nga matinumanong kaliwat sa maong dili matinumanong magtiayon. Modaog ang pagkamatarong. Matuman ang katuyoan ni Jehova. Apan sa unsang paagi? Aw, kadto mao ang misteryo! Ang Bibliya nagtawag niini nga “sagradong tinago, ang natagong kaalam sa Diyos.”—1 Corinto 2:7.
5. Iilustrar kon nganong anam-anam nga gipadayag ni Jehova ang iyang tinago.
5 Ingong “Tigpadayag sa mga tinago,” si Jehova sa ngadtongadto magbutyag ug importanteng mga detalye sa maong tinago. (Daniel 2:28) Apan iyang himoon kana sa anam-anam nga paagi. Ingong ilustrasyon, makahunahuna ta sa paagi sa pagtubag sa mahigugmaong amahan sa dihang ang iyang anak nga lalaki mangutana, “Pa, diin man ko gikan?” Ang maalamong amahan mohatag lang ug igong impormasyon nga masabtan sa bata. Sa magkadako ang bata, ang amahan magsultig dugang pa kaniya. Sa susamang paagi, si Jehova ang magdesisyon kon kanus-a ang iyang katawhan andam na alang sa mga pagpadayag sa iyang kabubut-on ug katuyoan.—Proverbio 4:18; Daniel 12:4.
6. (a) Unsa ang katuyoan sa usa ka pakigsaad, o kontrata? (b) Nganong si Jehova naghimog mga pakigsaad uban sa mga tawo?
6 Giunsa paghimo ni Jehova ang maong mga pagpadayag? Migamit siyag serye sa mga pakigsaad o mga kontrata aron daghan ang mapadayag. Lagmit dihay higayon nga nakapirma kag usa ka matang sa kontrata—tingali aron mopalit ug balay o mohulam o magpahulam ug kuwarta. Ang maong kontrata naghatag ug legal nga garantiya nga pagatumanon ang gikasabotang mga kondisyon. Apan nganong si Jehova kinahanglang mohimog pormal nga mga pakigsaad, o kontrata, uban sa mga tawo? Segurado, ang iyang panaad igo nang garantiya nga iya gyod ning tumanon. Apan daghang higayon nga si Jehova mahigugmaong naghatag ug pasalig pinaagig legal nga mga kontrata. Kanang lig-ong mga kasabotan mohatag kanatong dili hingpit nga mga tawo ug mas lig-ong basehanan nga mosalig sa mga saad ni Jehova.—Hebreohanon 6:16-18.
Ang Pakigsaad Uban Kang Abraham
7, 8. (a) Unsang pakigsaad ang gihimo ni Jehova uban kang Abraham, nga naghatag ug unsang impormasyon bahin sa sagradong tinago? (b) Sa unsang paagi anam-anam nga gipadayag ni Jehova ang linya sa kagikan sa sinaad nga kaliwat?
7 Kapin ug duha ka libo ka tuig human papahawaa ang tawo gikan sa Paraiso, si Jehova misulti ngadto sa iyang matinumanong alagad nga si Abraham: “Padaghanon gayod ang imong kaliwat sama sa mga bituon sa langit . . . Ug pinaagi sa imong kaliwat ang tanang nasod sa yuta mapanalanginan kay gituman nimo ang akong gisulti.” (Genesis 22:17, 18) Dili lang kadto usa ka saad; kadto gihan-ay ni Jehova sa porma nga usa ka legal nga pakigsaad ug mihatag siyag pasalig pinaagi sa iyang dili mabungkag nga panumpa. (Genesis 17:1, 2; Hebreohanon 6:13-15) Talagsaon gayod nga ang Soberanong Ginoo aktuwal nga nakigkontrata sa pagpanalangin sa katawhan!
‘Padaghanon nako ang imong kaliwat sama sa mga bituon sa langit’
8 Gipakita sa Abrahamikong pakigsaad nga ang sinaad nga kaliwat moabot ingong usa ka tawo, kay siya maoy kaliwat ni Abraham. Apan kinsa siya? Sa ngadtongadto, gipadayag ni Jehova nga sa mga anak nga lalaki ni Abraham, si Isaac ang mahimong katigulangan sa kaliwat. Sa duha ka anak nga lalaki ni Isaac, si Jacob ang napili. (Genesis 21:12; 28:13, 14) Sa ulahi, gisulti ni Jacob kining matagnaong mga pulong alang sa usa sa iyang 12 ka anak nga lalaki: “Ang setro dili mobiya kang Juda, ni ang sungkod sa komandante gikan sa tunga sa iyang mga tiil, hangtod nga moabot si Shilo [o, “Siya ang Tag-iya Niini,” footnote], ug ang mga katawhan kinahanglang mosunod kaniya.” (Genesis 49:10) Busa nahibaloan nga ang kaliwat mahimong usa ka hari, usa nga naggikan kang Juda!
Ang Pakigsaad Uban sa Israel
9, 10. (a) Unsang pakigsaad ang gihimo ni Jehova uban sa nasod sa Israel, ug unsang panalipod ang gihatag sa maong pakigsaad? (b) Sa unsang paagi gipakita sa Balaod nga gikinahanglan sa katawhan ang usa ka lukat?
9 Sa 1513 B.C.E., si Jehova mihimog usa ka kahikayan nga nag-andam sa dalan alang sa dugang nga pagpadayag bahin sa sagradong tinago. Siya naghimog usa ka pakigsaad uban sa mga kaliwat ni Abraham, ang nasod sa Israel. Bisan pag ang pakigsaad sa Balaod ni Moises wala na ipatuman karon, kini maoy importanteng bahin sa katuyoan ni Jehova aron ipatungha ang gisaad nga kaliwat. Sa unsang paagi? Palandonga ang tulo ka paagi. Una, ang Balaod nahisamag tigpanalipod nga paril. (Efeso 2:14) Ang matarong nga mga lagda niini nagpalahi sa mga Hudiyo gikan niadtong wala mag-alagad kang Jehova. Busa ang Balaod nakatabang sa pagpreserbar sa linya sa gisaad nga kaliwat. Tungod nianang maong panalipod, ang nasod sa Israel naglungtad pa pag-abot sa gitakdang panahon sa Diyos nga ang Mesiyas matawo sa tribo sa Juda.
10 Ikaduha, ang Balaod klarong nagpakita nga gikinahanglan sa katawhan ang usa ka lukat. Kay hingpit ni nga Balaod, ang makasasalang mga tawo dili bug-os nga makasunod niini. Tungod sa Balaod, “madayag ang mga kalapasan, hangtod moabot ang kaliwat nga gisaaran.” (Galacia 3:19) Pinaagi sa mga halad nga hayop, ang Balaod naghatag ug temporaryong pagtabon sa mga sala. Apan sumala sa gisulat ni Pablo, “kay ang dugo sa mga torong baka ug mga kanding dili makawagtang sa mga sala,” kadtong mga halara nagsimbolo lamang sa halad lukat sa Kristo. (Hebreohanon 10:1-4) Busa alang sa matinumanong mga Hudiyo, ang maong pakigsaad nahimong “tigbantay nga nagtultol kanato sa Kristo.”—Galacia 3:24.
11. Unsang kahibulongang palaaboton ang gihatag sa pakigsaad sa Balaod ngadto sa Israel, apan nganong ang maong nasod sa katibuk-an nawad-an niana?
11 Ikatulo, ang maong pakigsaad naghatag ug kahibulongang palaaboton alang sa nasod sa Israel. Gisultihan sila ni Jehova nga kon magmatinumanon sila sa pakigsaad, sila mahimong ‘gingharian sa mga saserdote ug balaang nasod.’ (Exodo 19:5, 6) Sa ngadtongadto, ang unang mga membro sa langitnong gingharian sa mga saserdote gikuha gikan sa nasod sa Israel. Pero sa katibuk-an, ang Israel mirebelde batok sa pakigsaad sa Balaod, misalikway sa Mesiyanikong kaliwat, ug nawad-an sa maong palaaboton. Busa kinsay mokompleto sa gingharian sa mga saserdote? Ug unsay koneksiyon sa maong bulahang nasod ngadto sa sinaad nga kaliwat? Kanang mga bahina sa sagradong tinago ipadayag ra sa gitakdang panahon sa Diyos.
Ang Davidikong Pakigsaad sa Gingharian
12. Unsang pakigsaad ang gihimo ni Jehova uban kang David, ug unsang katin-awan ang gihatag niini bahin sa sagradong tinago sa Diyos?
12 Sa ika-11 nga siglo B.C.E., gihatag ni Jehova ang dugang katin-awan sa sagradong tinago sa dihang iyang gihimo ang laing pakigsaad. Siya misaad sa matinumanong si Haring David: “Akong ipatungha ang imong kaliwat sunod kanimo, . . . ug palig-onon gayod nako ang iyang gingharian. . . . Ako gayong palig-onon ang trono sa iyang gingharian hangtod sa hangtod.” (2 Samuel 7:12, 13; Salmo 89:3) Kini nagpakita nga ang sinaad nga kaliwat maggikan sa banay ni David. Apan sa unsang paagi ang usa ka ordinaryong tawo magmando hangtod sa hangtod? (Salmo 89:20, 29, 34-36) Ug ang maong tawhanong hari makaluwas ba sa tawo gikan sa sala ug kamatayon?
13, 14. (a) Sumala sa Salmo 110, unsang saad ang gipahayag ni Jehova ngadto sa iyang dinihogang Hari? (b) Unsa pa ang gipadayag sa mga propeta ni Jehova bahin sa umaabot nga kaliwat?
13 Ubos sa paggiya sa balaang espiritu, si David misulat: “Si Jehova miingon sa akong Ginoo: ‘Lingkod sa akong tuong kamot hangtod nga ibutang nako ang imong mga kaaway ingong tumbanan sa imong mga tiil.’ Si Jehova nanumpa, ug dili niya usbon ang iyang hunahuna: ‘Ikaw usa ka saserdote hangtod sa hangtod sa paagi nga sama kang Melquisedek!’” (Salmo 110:1, 4) Ang mga pulong ni David direktang mapadapat ngadto sa gisaad nga kaliwat, o sa Mesiyas. (Buhat 2:35, 36) Ang maong Hari magmando, dili gikan sa Jerusalem, kondili gikan sa langit diha sa “tuong kamot” ni Jehova. Kana maghatag kaniyag awtoridad dili lang sa Israel kondili sa tibuok yuta. (Salmo 2:6-8) Naa pay dugang nga gipadayag dinhi. Matikdi nga si Jehova mipahayag ug pormal nga panumpa nga ang Mesiyas mahimong “usa ka saserdote . . . sa paagi nga sama kang Melquisedek.” Sama kang Melquisedek, kinsa nag-alagad nga hari ug saserdote sa adlaw ni Abraham, ang umaabot nga kaliwat direktang itudlo sa Diyos aron mag-alagad nga Hari ug Saserdote!—Genesis 14:17-20.
14 Paglabay sa katuigan, gigamit ni Jehova ang iyang mga propeta alang sa dugang nga mga pagpadayag bahin sa iyang sagradong tinago. Pananglitan, gipadayag ni Isaias nga ang kaliwat maghalad sa iyang kinabuhi. (Isaias 53:3-12) Gitagna ni Miqueas kon asa matawo ang Mesiyas. (Miqueas 5:2) Gitagna gani ni Daniel ang eksaktong panahon sa pagtungha ug pagkamatay sa kaliwat.—Daniel 9:24-27.
Gipadayag ang Sagradong Tinago!
15, 16. (a) Sa unsang paagi ang Anak ni Jehova “gipanganak sa usa ka babaye”? (b) Unsay napanunod ni Jesus gikan sa iyang tawhanong mga ginikanan, ug kanus-a siya miabot ingong ang gisaad nga kaliwat?
15 Kon sa unsang paagi matuman ang maong mga tagna nagpabiling misteryo hangtod sa aktuwal nga pagtungha sa kaliwat. Ang Galacia 4:4 nag-ingon: “Dihang miabot ang gitakdang panahon, gipadala sa Diyos ang iyang Anak, nga gipanganak sa usa ka babaye.” Sa tuig 2 B.C.E., usa ka anghel ang misulti sa Hudiyong ulay nga ginganlag Maria: “Ikaw magmabdos ug manganak ug batang lalaki, ug nganli siyag Jesus. Siya mahimong bantogan ug tawgong Anak sa Labing Hataas, ug ihatag ni Jehova nga Diyos kaniya ang trono ni David nga iyang amahan. . . . Ang balaang espiritu mokunsad kanimo, ug ang gahom sa Labing Hataas molandong kanimo. Busa ang bata nga matawo tawgong balaan, Anak sa Diyos.”—Lucas 1:31, 32, 35.
16 Sa ulahi, gibalhin ni Jehova ang kinabuhi sa iyang Anak gikan sa langit ngadto sa tagoangkan ni Maria, mao nga siya gipanganak sa usa ka babaye. Si Maria dili hingpit. Bisan pa niana, si Jesus wala makapanunod sa pagkadili-hingpit gikan kaniya tungod kay siya “Anak sa Diyos.” Sa samang panahon, ang tawhanong mga ginikanan ni Jesus, ingong mga kaliwat ni David, naghatag Kaniya sa kinaiyanhon ug legal nga mga katungod sa usa ka manununod ni David. (Buhat 13:22, 23) Panahon sa bawtismo ni Jesus sa 29 C.E., siya gidihogan ni Jehova sa balaang espiritu ug miingon: “Kini mao ang akong Anak, ang akong gihigugma.” (Mateo 3:16, 17) Sa kataposan, ang kaliwat miabot na! (Galacia 3:16) Panahon na kadto aron ipadayag ang dugang pa bahin sa sagradong tinago.—2 Timoteo 1:10.
17. Sa unsang paagi gipatin-aw ang kahulogan sa Genesis 3:15?
17 Panahon sa ministeryo ni Jesus, iyang gipadayag nga ang halas sa Genesis 3:15 mao si Satanas ug ang kaliwat sa halas mao ang mga sumusunod ni Satanas. (Mateo 23:33; Juan 8:44) Sa ulahi, gipadayag kon sa unsang paagi kining tanan pagadugmokon hangtod sa hangtod. (Pinadayag 20:1-3, 10, 15) Ug ang babaye gipaila ingong “ang Jerusalem sa itaas,” o asawa sa Diyos—ang langitnong bahin sa organisasyon ni Jehova, nga gilangkoban sa espirituhanong mga linalang.a—Galacia 4:26; Pinadayag 12:1-6.
Ang Bag-ong Pakigsaad
18. Unsa ang katuyoan sa “bag-ong pakigsaad”?
18 Tingali ang labing talagsaong pagpadayag nahitabo sa gabii una mamatay si Jesus sa dihang iyang gisultihan ang iyang matinumanong mga tinun-an bahin sa “bag-ong pakigsaad.” (Lucas 22:20) Sama sa pakigsaad sa Balaod ni Moises, kining bag-ong pakigsaad magpatunghag “gingharian sa mga saserdote.” (Exodo 19:6; 1 Pedro 2:9) Pero ang maong pakigsaad dili magtukod ug literal nga nasod kondili espirituwal nga nasod, ang “Israel sa Diyos,” nga gilangkoban lang sa matinumanon nga dinihogang mga sumusunod sa Kristo. (Galacia 6:16) Ang maong mga sakop sa bag-ong pakigsaad motabang kang Jesus sa pagpanalangin sa mga tawo!
19. (a) Nganong ang bag-ong pakigsaad molampos sa pagpatunghag “gingharian sa mga saserdote”? (b) Nganong ang dinihogang mga Kristohanon gitawag nga “bag-ong linalang,” ug pila ang moalagad sa langit uban sa Kristo?
19 Apan nganong ang bag-ong pakigsaad molampos sa pagpatunghag “gingharian sa mga saserdote” nga magpanalangin sa katawhan? Kay imbes hukmang makasasala ang mga tinun-an sa Kristo, kini magpaposible sa kapasayloan sa ilang mga sala pinaagi sa iyang halad. (Jeremias 31:31-34) Sa dihang makabaton silag hinlong baroganan atubangan ni Jehova, siya magsagop kanila sa iyang langitnong pamilya ug magdihog kanila pinaagi sa balaang espiritu. (Roma 8:15-17; 2 Corinto 1:21) Sa ingon sila ‘ipanganak pag-usab aron makabatog buhi nga paglaom nga giandam sa langit.’ (1 Pedro 1:3, 4) Kay ang maong binayaw nga kahimtang bug-os nga bag-o alang sa mga tawo, ang dinihogang mga Kristohanon gitawag ug “bag-ong linalang.” (2 Corinto 5:17) Ang Bibliya nagpadayag nga sa ngadtongadto ang 144,000 magmando gikan sa langit ibabaw sa linukat nga katawhan.—Pinadayag 5:9, 10; 14:1-4.
20. (a) Unsang pagpadayag bahin sa sagradong tinago ang gihimo niadtong 36 C.E.? (b) Kinsay makatagamtam sa mga panalangin nga gisaad kang Abraham?
20 Kauban ni Jesus, kining mga dinihogan mahimong ‘kaliwat ni Abraham.’b (Galacia 3:29) Ang unang gipili maoy kinaiyanhong mga Hudiyo. Apan sa 36 C.E., gipadayag ang laing bahin sa sagradong tinago: ang mga Hentil, o mga dili Hudiyo, makadawat usab sa langitnong paglaom. (Roma 9:6-8; 11:25, 26; Efeso 3:5, 6) Ang dinihogang mga Kristohanon lang ba maoy makatagamtam sa mga panalangin nga gisaad kang Abraham? Dili, kay ang halad ni Jesus makahatag ug kaayohan sa tibuok kalibotan. (1 Juan 2:2) Sa ngadtongadto, gipadayag ni Jehova nga dunay “dakong panon” nga makalabang buhi sa kalaglagan sa sistema sa mga butang ni Satanas. (Pinadayag 7:9, 14) Pagabanhawon ang daghan pa kaayong katawhan ug hatagag kahigayonan nga mabuhi sa walay kataposan sa Paraiso!—Lucas 23:43; Juan 5:28, 29; Pinadayag 20:11-15; 21:3, 4.
Ang Kaalam sa Diyos ug ang Sagradong Tinago
21, 22. Sa unsang mga paagi ang sagradong tinago ni Jehova nagpakita sa iyang kaalam?
21 Ang sagradong tinago nagpakita gayod sa “kaalam sa Diyos nga gipadayag sa daghang paagi.” (Efeso 3:8-10) Talagsaon gayod ang kaalam ni Jehova sa paghimo niini nga tinago, ug dayon sa anam-anam nga pagpadayag niini! Maalamon gyod siya kay iyang gihatagag konsiderasyon ang limitasyon sa mga tawo, nga gitugotan sila sa pagpadayag sa matuod nga kahimtang sa ilang kasingkasing.—Salmo 103:14.
22 Gipadayag usab ni Jehova ang iyang dili hitupngang kaalam sa pagpili kang Jesus ingong Hari. Ang Anak ni Jehova mas kasaligan kay sa ubang linalang sa uniberso. Sa pagkinabuhi ingong usa ka tawo, nasinati ni Jesus ang daghang matang sa kalisdanan. Bug-os niyang nasabtan ang mga problema sa tawo. (Hebreohanon 5:7-9) Ug komosta man ang kaubang mga magmamando ni Jesus? Latas sa gatosan ka katuigan, ang mga lalaki ug babaye—nga gipili gikan sa tanang rasa, pinulongan, ug kagikan—gidihogan. Wala gayoy problema nga wala nila masinati ug mabuntog. (Efeso 4:22-24) Ang pagkinabuhi ilalom sa pagmando niining maluluy-ong mga hari ug saserdote mahimo unyang makalilipay!
23. Unsang pribilehiyo ang nabatonan sa mga Kristohanon maylabot sa sagradong tinago ni Jehova?
23 Si apostol Pablo misulat: “Ang sagradong tinago nga gitago sukad sa miaging mga sistema sa mga butang ug sa miaging mga henerasyon . . . gipadayag na ngadto sa iyang mga balaan.” (Colosas 1:26) Oo, ang dinihogang mga balaan ni Jehova daghag nasabtan bahin sa sagradong tinago, ug ilang gisulti ang maong kahibalo ngadto sa minilyong tawo. Nan pagkatalagsaong pribilehiyo ang nabatonan nato! Si Jehova ‘nagpahibalo kanato sa sagradong tinago sa iyang kabubut-on.’ (Efeso 1:9) Isulti nato kining kahibulongang tinago ngadto sa uban, ug tabangan sab sila sa pagsusi sa makapahingangha nga kaalam ni Jehova nga Diyos!
a “Ang sagradong tinago [sa] debosyon sa Diyos” gipadayag usab diha kang Jesus. (1 Timoteo 3:16) Kini dugay na nga tinago, usa ka misteryo—kon aduna bay makahupot ug hingpit nga integridad kang Jehova. Gipadayag ni Jesus ang tubag. Iyang gihuptan ang iyang integridad ubos sa tanang pagsulay nga gipahamtang kaniya ni Satanas.—Mateo 4:1-11; 27:26-50.
b Naghimo sab si Jesus ug “pakigsaad . . . alang sa usa ka gingharian” uban sa maong grupo. (Lucas 22:29, 30) Pinaagi niini nga pakigsaad, si Jesus nakigkontrata sa maong “gamayng panon” nga sila magmando uban niya sa langit ingong ikaduhang bahin sa kaliwat ni Abraham.—Lucas 12:32.