Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa
Gibati ba sa pagkatinuod sa magsusulat sa Proverbio 30:19 nga ang malansison nga pagtental sa lalaki sa usa ka dalaga maoy “katilingad-an kaayo”?
Kana maoy usa ka posibleng kahulogan sa Proverbio 30:19, nga sa pagkatinuod dili sayon sabton nga teksto.
Sa pagpangita sa kahulogan niining tekstoha, dili nato kalimtan ang konteksto. Dayon ning tekstoha, ang dinasig nga magsusulat naglista sa upat ka mga butang nga sa laing paagi dili matagbaw. (Proverbio 30:15, 16) Unya iyang gibatbat kanang listaha: “Adunay totolo ka butang nga mga katilingad-an kaayo alang kanako, oo, upat nga wala nako hibaloi: ang dalan sa usa ka agila diha sa hangin, ang dalan sa usa ka halas ibabaw sa usa ka bato, ang dalan sa usa ka sakayan diha sa kinataliwad-an sa dagat ug ang dalan sa usa ka lalaking kusgan uban sa usa ka dalaga.”—Proverbio 30:18, 19.
Unsa man ang “katilingad-an” niining upat nga mga butang?
Tingali kay mibating ang maong “katilingad-an” nagpasabot gayod sa positibo o maayo, ang pila ka mga iskolar nagpatin-aw nga ang kada usa sa upat ka mga butang nagpasundayag sa kaalam sa kalalangan sa Diyos: ang kahibulongan sa unsang paagi ang dako nga langgam makalupad, sa unsang paagi ang walay tiil nga halas makatabok sa usa ka bato, sa unsang paagi ang bug-at nga sakayan makalutaw sa balorong dagat, ug sa unsang paagi ang himsog nga batan-ong lalaki mahigugma pag-ayo ug maminyo sa usa ka maanyag nga dalaga, ug unya sila makapatungha ug kahibulongang anak nga tawo. Usa ka propesor nakakaplag diha sa upat ka mga butang ug laing kaamgiran, nga ang kada usa nagapanaw sa usa ka rota nga kanunay bag-o—ang pagpanaw sa agila, sa serpente, ug sa sakayan nga walay dalan ug sa kanunay bag-o nagalipang nga gugma sa magtiayon.
Hinuon, ang upat ka mga butang dili kinahanglan nga “katilingad-an” diha sa maayong diwa, nga morag kon unsay ilang komon nga nabatonan maoy butang nga positibo. Ang Proverbio 6:16-19 naglista sa “mga butang nga gidumtan ni Jehova.” Ug sama sa giingon, dayon sa mga bersikulo nga gihisgotan, ang Proverbio 30:15, 16 naglista sa mga butang (Sheol, ang tagoangkan nga apuli, napagbang yuta, ug nagasilaob nga kalayo) nga dili gayod moingon, “Igo na!” Segurado sila dili maayo nga katilingad-an.
Ang Hebreohanon nga pulong nga gihubad “katilingad-an” sa Proverbio 30:18 nagkahulogan “sa pagpalain, sa pagpaila; aron mahimong ilado, labaw sa kasagaran, katilingad-an.” Ang usa ka butang mahimong ilado, labaw sa kasagaran, o katilingad-an bisan pag dili maayo. Ang Daniel 8:23, 24 nagtagna ug usa ka maisog nga hari nga magpahinabog kalaglagan “sa katilingad-ang paagi” ug “magalaglag sa mga kusgan,” lakip sa mga balaan.—Itandi ang Deuteronomio 17:8; 28:59; Zacarias 8:6.
Ang bersikulo nga nagsunod sa Proverbio 30:18, 19 tingali makahatag ug timailhan kon unsay nakaplagan sa magsusulat nga lisod sabton. Ang bersikulo 20 naghisgot ug usa ka mananapaw nga babaye nga “nakakaon ug namahid sa iyang baba ug . . . nag-ingon: ‘Ako wala makabuhat ug pagkadaotan.’” Tingali tungod sa sekreto ug lansis siya nakasala, apan sanglit walay ilhanan sa iyang sala, siya makapangangkon nga inosente.
May kaamgiran sa gisundan nga lista. Ang agila mobulhot sa kalangitan, ang serpente motabok sa bato, ang sakayan motadlas sa mga kabaloran—walay mausa ang nagbilin ug agi, ug mahimong lisod ang pagsubay sa dalan sa bisan hain sa tulo. Kon kini ang komon sa tulo, unsa naman sa ikaupat, “ang dalan sa lalaking kusgan uban sa usa ka dalaga”?
Kini usab mahimong dili masubay. Ang batan-ong lalaki tingali mogamit ug kaigmat, kahusay, ug lipot nga mga paagi sa pagsulod nga dili himatikdan ngadto sa mga pagbati sa usa ka inosenteng ulay. Kay walay kasinatian, lagmit dili niya mamatikdan ang iyang mga lansis. Ngani bisan human matental, siya tingali dili makasaysay sa unsang paagi siya nakuha niya; ang mga tigpaniid tingali malisdan usab sa pagbatbat. Sa gihapon, daghang batan-ong mga babaye ang gibuongan sa ilang dungog sa malansisong mga manenental. Lisod subayon ang dalan sa maong pilyo nga mga lalaki, apan sila may usa ka tumong, sama sa naglupad nga agila, sa nagdailos nga serpente, o sa sakayan sa dagat. Bahin sa mga manenental, ang tumong maoy seksuwal nga pagpahimulos.
Niining diwaa ang punto sa Proverbio 30:18, 19 dili mahitungod sa siyentipikanhon o mekanikal nga mga butang diha sa kalalangan. Inay, ang mga pulong nagahatag ug moral nga pasidaan, sama gayod sa gipasidaan sa Proverbio 7:1-27 mahitungod sa paglikay sa mga kapeligrohan sa usa ka madanihon nga bigaon. Ang usa ka paagi nga ang Kristohanong mga sister mahimong sa ugdang magpakabana sa pasidaan sa Proverbio 30:18, 19 maoy kabahin sa mga lalaki nga nangangkon nga interesado sa pagkat-on sa Bibliya. Kon ang usa ka mahigalaon nga lalaki, bisan usa ka kauban sa trabaho, morag mopakita sa maong interes, ang sister kinahanglan nga motudlo kaniya ngadto sa usa ka brader diha sa kongregasyon. Ang brader makatagbaw sa bisan unsang tinuod nga interes nga walay kapeligrohan sa “usa ka lalaking kusgan uban sa usa ka dalaga.”