MANTEKILYA

Sa panguna kini maoy usa ka panagsagol sa tambok nga miresulta tungod sa pagkutaw o pagbatil sa gatas o sa krema. Sa kapanahonan sa Bibliya, kini nga produkto sa gatas lahi sa mantekilya sa Kasadpanhong kalibotan karon, tungod kay kini medyo lanay inay nga solido. (Job 20:17) Busa, si Koehler ug Baumgartner naghatag ug kahulogan sa Hebreohanong pulong nga chem·ʼahʹ ingong tam-is, bag-ong mantekilya, nga humok pa. (Lexicon in Veteris Testamenti Libros, Leiden, 1958, p. 308) Si Franciscus Zorell nag-ingon nga kining pulonga nagtumong sa “baga, mitibugol nga gatas.” (Lexicon Hebraicum et Aramaicum Veteris Testamenti, Roma, 1968, p. 248) Ang samang pulong gihubad nga “gipatibugol nga gatas” sa Maghuhukom 5:25.

“Ang pagbatil [sa literal, pagpuga] sa gatas magpatungha sa mantekilya.” (Pr 30:33) Kini gihimo pinaagi sa pagbutang sa gatas diha sa panit nga sudlanan ug magpuga niana, mag-uyog niana diha sa mga tuhod, o magbitay niana tali sa mga pudlos ug kalit nga magtabyogtabyog niana hangtod makab-ot ang gitinguhang kahagkot.

Ang mantekilya, bisag giisip nga luho nga pagkaon, gikaon ug gipahimuslan na sukad pa sa kapanahonan sa mga patriarka. Si Abraham naglakip niini diha sa kombira nga iyang gidalit alang sa bisitang mga manulonda (Gen 18:8); ang mga higala ni David miduaw kaniya nga nagdalag mantekilya ug ubang mga gasa nga pagkaon.​—2Sa 17:29.

Ang “mantekilya” sa Salmo 55:21 gigamit nga mahulagwayon sa pagtumong sa kahimut-anan, hamloy, maulog-ulogong mga pulong sa usa ka mabudhion.