Kon sa Unsang Paagi ang Makadaot nga Tabi Masumpo

“Bantayan mo, Oh Jehova, ang akong baba; bantayi ang pultahan sa akong mga ngabil.”—SALMO 141:3.

1. Unsa ang katakos sa atong hinatag sa Diyos nga utok?

GIHATAGAN kita ni Jehova ug utok, ug pagkakatingalahan niini! Nag-ingon ang librong The Incredible Machine: “Bisan pa sa labing maartihon nga mga kompiyuter nga atong mahanduraw barot kon itandi sa halos walay kinutoban nga kakomplikado ug pagkamailin-ilinon sa utok sa tawo . . . Ang milyonmilyong mga signal nga nagapangidlap sa imong utok sa tanang gutlo nagadalag talagsaong karga sa impormasyon. Sila nagadalag mga balita mahitungod sa sulod ug sa gawas nga palibot sa imong lawas . . . Samtang ginaproseso ug ginatimbangtimbang sa ubang mga signal ang impormasyon, sila mopatunghag mga emosyon, mga panumdoman, mga hunahuna, o mga plano nga motultol sa usa ka desisyon. Halos dihadiha, ang mga signal nga gikan sa imong utok mosulti sa ubang mga bahin sa imong lawas kon unsay buhaton . . . Kasamtangan ang imong utok nagabantay usab sa imong pagginhawa, sa kemistriya sa dugo, sa temperatura, ug ubang hinungdanong mga proseso nga wala nimo himatngoni.”​—Panid 326.

2. Unsang mga pangutana karon ang angay natong pagatagdon?

² Sa pagkamatuod, ang maong katingalahang gasa gikan sa Diyos dili gayod gamiton ingong basurahan. Bisan pa, atong maabusohan ang atong utok pinaagi sa pagpamati ug sa pagpasa sa makadaot nga tabi. Sa unsang paagi atong malikayan kining matanga sa tabi ug tabangan ang uban sa dili pag-apil niana?

Pabilhi ang Imong Hinatag sa Diyos nga Hunahuna

3. Nganong walay matuod nga Kristohanon ang moapil sa makadaot nga tabi?

³ Ang pagpabili sa atong hinatag sa Diyos nga hunahuna mopugong kanato gikan sa pagpamati sa makadaot nga tabi ug sa pagpasa niana. Ang espiritu ni Jehova dili moaghat kang bisan kinsa sa pagpuno sa iyang hunahuna sa maong mga ideya ug sa paggamit sa iyang dila sa pagdaot kang bisan kinsa. Hinunoa, ang Pulong sa Diyos nagaingon: “Pabiyai sa daotan ang iyang dalan, ug sa tawo nga dili-matarong ang iyang mga hunahuna.” (Isaias 55:7) Ang hunahuna sa usa ka tawong daotan puno sa daotang mga ideya, ug siya dali nga mobutangbutang sa matarong. Apan dili nato mapaabot kanang mga sultiha gikan sa mga tawong nagapabili sa ilang hinatag sa Diyos nga hunahuna.

4. Kon atong gipabilhan ang atong utok ug ang atong katakos sa pagsulti, sa unsang paagi atong gamiton ang atong hunahuna ug ang atong dila?

⁴ Ang tukmang pagpabili makatabang kanato sa pagpugong gikan sa paggamit sa atong hunahuna ug sa atong dila sa pagpahimuot sa gusto sa atong makasasalang unod. Hinunoa, ibutang nato ang atong paghunahuna ug pagsulti diha sa hataas nga dapit. Atong malikayan ang makadaot nga tabi pinaagi sa mainampoon nga pagsalig sa Usa kansang mga hunahuna mas taas kay sa atoa. Si apostol Pablo nagtambag: “Bisan unsang butang tinuod [dili bakak o mabutangbutangon], bisan unsang butang maugdang [dili kay walay kapuslanan], bisan unsang butang matarong [dili daotan ug makadaot], bisan unsang butang maputli [dili mahugaw nga pagbutangbutang o daotang mga katahap], bisan unsang butang hiligugmaon [dili madumtanon ug matamayon], bisan unsang butang maayong pamation [dili malibakon], kon aduna may pagkahalangdon [dili pagkadaotan] ug kon aduna may pagkadalayegon [dili pagtunglo], palandonga ninyo kining mga butanga.”​—Filipos 4:8.

5. Unsay nadunggan ug nakit-an sa isigkamagtutuo mahitungod kang Pablo?

⁵ Si Pablo midugang: “Buhata ninyo ang inyong nakat-onan ug nadawat ug nadunggan ug nakita kanako; ug ang Diyos sa kalinaw magauban kaninyo.” (Filipos 4:9) Unsay nakit-an ug nadunggan sa uban may kalabotan kang Pablo? Mga butang nga maputli ug makapalig-on sa espirituwal. Wala niya pun-a ang ilang mga dalunggan sa labing ulahing tabi mahitungod kang Lydia o Timoteo. Ikaw makatino nga wala mamati ni ikaylap ni Pablo ang mga tabi mahitungod sa mga tigulang sa Jerusalem.a Tingali, ang pagtahod sa iyang hinatag sa Diyos nga hunahuna ang nakatabang kang Pablo sa paglikay sa pag-apil sa makadaot nga tabi. Atong sundon ang iyang pananglitan kon kita tinuod nga nagapabili sa hunahuna ug sa dila nga gihatag ni Jehova kanato.

Tahora ang Diyos ug ang Iyang Pulong

6, 7. (a) Sa unsang paagi gipakita ni Santiago ang mga epekto sa dili-mapanton nga dila? (b) Unsa ang dili mahitabo kon atong tahoron ang Diyos ug ang iyang Pulong?

⁶ Ang kinasingkasing nga pagtahod sa Diyos ug sa iyang Balaang Pulong makatabang usab kanato sa pagsumpo sa makadaot nga tabi. Sa pagkamatuod, ang maong pagtahod mopalihok kanato sa pagpatalinghog sa tambag ni disipulong Santiago, kinsa nagbadlong sa dila. (Santiago 3:2-12) Kon makontrolar sa usa ka tawo ang dila, iyang mapanton ang iyang tibuok lawas, sama nga makagiya sa mananap ang bokado diha sa baba sa kabayo. Sama nga makasunog ang gamay nga kalayo sa lasang, sa ingon ang gamay nga dila makaduslit sa ligid sa kinabuhi. Ang tawo makamanso sa ihalas nga mga mananap, sa mga langgam, sa mga nagakamang nga may kinabuhi, ug sa mga hayop sa dagat, “apan, walay tawo ang arang makapanton sa dila,” miingon si Santiago. Bisan pa, dili kana katarongan sa dili pagpaningkamot sa pagsumpo sa makadaot nga tabi.

⁷ Si Santiago miingon nga ang dila nagapagulag panalangin ug tunglo gikan sa mao rang baba. Kini dili angay, kay ang tubod sa tubig dili magasugwak ug matam-is ug mapait nga tubig. Ang kahoyng igos dili makapabunga ug mga olibo, ug ang parat nga tubig dili makapatunghag tam-is nga tubig. Siyempre, samtang dili pa hingpit ang mga Kristohanon, ang dila dili gayod mapanton sa hingpit. Kini angay mopahimo kanatong maluloy-on sa mahinulsolon nga mga sad-an, apan kini dili katarongan sa makadaot nga tabi. Nagadepende kanato, ang makahilong pag-abuso sa paggamit sa dila dili padayong mahitabo kon kita tinuod gayod nga nagatahod sa Diyos ug sa iyang Pulong.

Kon sa Unsang Paagi ang Pag-ampo Makatabang

8. Sa unsang paagi ang pag-ampo makatabang kanato sa pagsumpo sa makadaot nga tabi?

⁸ Ang tintasyon sa pagpamati sa makasakit nga tabi ug unya ipasa kini kusganon kaayo. Busa kon nadala ka sa maong tintasyon sa miagi, dili ba angay mangayo ka sa Diyos ug pasaylo ug tabang? Gitudloan kita ni Jesus sa pag-ampo: “Ayaw kami itugyan sa panulay, apan luwasa kami gikan sa usa nga daotan.” (Mateo 6:13) Ang mga Kristohanon nga kinasingkasing moampo nga dili sila talikdan sa Diyos niining makatintal apan daotan nga tabi dili mabiktima niining bitik ni Satanas; sila pagaluwason gikan sa dakong tigbutangbutang.

9. Kon matintal sa pagbutangbutang sa uban, sa unsang paagi kita moampo?

⁹ Kon kita matintal sa pagbutangbutang, maayong moampo kita: “Bantayan mo, Oh Jehova, ang akong baba; bantayi ang pultahan sa akong mga ngabil.” (Salmo 141:3) Mapildi nato ang atong palaabutong kinabuhing dayon kon kita magpadala sa tintasyon ug mosundog sa Yawa ingong madumtanon, nagapamakak, mamumunong tigbutangbutang. (Juan 8:44) Si apostol Pablo misulat: “Ang matag usa nga nagadumot sa iyang igsoon maoy usa ka mamumuno, ug kamo nasayod nga ang mga mamumuno walay kinabuhing dayon nga magapabilin diha kaniya.”​—1 Juan 3:15.

Ang Gugma Makapaabog sa Tabi

10. Inay magtabi sa uban, unsay atong nautang kanila?

¹⁰ Kitang tanan nakautang sa uban ug usa ka butang, apan kita wala makautang ug pagdumot nga makapukaw ug makapasakit nga tabi. “Ayaw kamo pag-utang ug bisan unsa kang bisan kinsa, gawas sa paghigugmaay ang usa ug usa,” misulat si Pablo. (Roma 13:8) Angay bayran nato kanang maong utang adlaw-adlaw inay manglibak sa uban ug buongon ang ilang kadungganan. Kon kita nagaangkong nahigugma kang Jehova, dili nato butangbutangan ang isigkamagsisimba, “kay siya nga wala mahigugma sa iyang igsoon, nga iyang nakita, wala mahigugma sa Diyos, nga wala niya makita.”​—1 Juan 4:20.

11. Sa unsang paagi ang ilustrasyon ni Jesus bahin sa mga karnero ug sa mga kanding mohatag kanatog butang nga palandongon mahitungod sa makasakit nga tabi?

¹¹ Palandonga ang sambingay ni Jesus sa mga karnero ug sa mga kanding. Ang samag mga kanding gisultihan nga ang ilang gibuhat ngadto sa mga igsoon ni Kristo giisip nga gibuhat kini ngadto kaniya. Manabi ka ba kang Kristo? Kon dili ka makalibak sa imong Ginoo ug Agalon, ayaw pagtrataha ang iyang dinihogang mga igsoon nianang paagiha. Ayaw paghimog kalapasan sama sa nahimo sa mga kanding, kinsa “mamahawa ngadto sa pagkalaglag nga dayon.” Kon imong gihigugma ang mga igsoon ni Jesus, ipakita kini pinaagi sa imong isulti mahitungod kanila.​—Mateo 25:31-46.

12. Unsa ang diwa sa Proverbio 16:2, ug sa unsang paagi makaapekto kini sa atong mga hunahuna, mga lihok, ug sinultihan?

¹² Sanglit kitang tanan mga makasasala ug nagkinahanglan sa halad lukat ni Kristo, kon dunay gustong mosulti ug dili-maayo mahitungod kanato, siya dunay daghang ikasulti. (1 Juan 2:1, 2) Siyempre, tingali maghunahuna kita nga maayo kaayo ang atong lakat. “Ang tanang mga dalan sa tawo mahinlo sa iyang kaugalingong mga mata, apan si Jehova nagatimbang sa mga espiritu.” Ang timbangan sa Diyos wala maghandag tungod sa paboritismo ug pagpihig. (Proverbio 16:2; Buhat 10:34, 35) Iyang ginatimbang ang atong espiritu, ginatan-aw ang atong kiling ug mga impulso nga moagda kanato sa paghunahuna, paglihok, ug pagsulti. Nan, dili kita gusto nga mapalgan kita sa Diyos nga sayop nga nagaisip sa atong kaugalingon nga mahinlo ug ang uban bulingon ug angay sa mga masakit nga mga pulong. Sama kang Jehova, kita angay walay pagpihig, maluloy-on, ug mahigugmaon.

13. (a) Sa unsang paagi ang kamatuoran nga ang “gugma hataas ug pailob ug maluluton” makatabang sa pagsumpo sa makadaot nga tabi? (b) Unsay makapugong kanato gikan sa paglibak sa usa ka tawo nga nakadawat ug mga pribilehiyo sa pag-alagad nga wala nato mabatoni?

¹³ Ang pagpadapat sa gipamulong ni Pablo diha sa 1 Corinto 13:4-8 makatabang kanato sa pagsumpo sa makadaot nga tabi. Siya misulat: “Ang gugma hataas ug pailob ug maluluton.” Ang usa ka sister nga nag-antos sa paglutos sa nabahin nga panimalay tingali dili kaayo bibo nga motimbaya kanato. O ang uban tingali luyahon sa pisikal, tingali tungod sa dili maayong panglawas. Dili ba ang gugma angay motukmod kanato nga magmapailobon ug maluloton niining mga tawhana inay himoon silang mga biktima sa mahinawayon nga tabi? ‘Ang gugma dili abughoan, dili andakan, dili mapaburoton.’ Busa, kon makadawat ang laing Kristohanon ug pribilehiyo sa pag-alagad nga wala nato mabatoni, ang gugma maoy mopugong kanato sa paglibak kaniya ug mopasumbingay nga siya dili takos alang sa buluhaton. Ang gugma maoy mopugong usab kanato sa pagpasigarbo bahin sa atong mga nakab-ot, manabi nga makapaguol niadtong dili kaayo pribilehiyado.

14. Unsa pay laing butang mahitungod sa gugma nga makaapekto sa atong isulti mahitungod sa uban?

¹⁴ Si Pablo miingon usab nga ang ‘gugma dili magalihok nga binastos, dili mahunahunaon sa iyang kaugalingon nga kaayohan, dili masuk-anon, o maligotgoton.’ Inay mosultig binastos dili-kristohanong mga butang, atong tugotan nga ang gugma maoy mopalihok kanato sa pagsultig maayong mga butang mahitungod sa uban ug sa pagtagad sa ilang mga intereses. Kini nagapugong kanato sa pagkasuko ug sa paglibak sa mga tawo sa tinuod o sa hinanduraw nga mga kadaot. Sanglit ang ‘gugma wala magakalipay tungod sa dili-matarong kondili nagamaya sa kamatuoran,’ kini mopugong kanato sa pag-apil sa makadaot nga tabi bisan batok sa mga magsusupak nga nakaagom ug inhustisya.

15. (a) Sa unsang paagi maapektohan kita sa kamatuoran nga ang ‘gugma nagatuo ug nagalaom sa tanang butang’? (b) Unsang mga bahin sa gugma ang makatabang kanato sa pagpabilin sa organisasyon ni Jehova bisan pa kon daoton kini sa uban?

¹⁵ Ang gugma ‘nagatuo ug nagalaom sa tanang butang’ nga makita diha sa Pulong sa Diyos ug mopalihok kanato sa pagpabili sa espirituwal nga pagkaon nga gitagana sa ‘matinumanong ulipon’ nga matang, inay mamati sa mabutangbutangong mga pulong sa nagapamakak nga mga apostata. (Mateo 24:45-47; 1 Juan 2:18-21) Sanglit ang ‘gugma mopailob sa tanang butang ug dili mapakyas,’ kini makatabang usab kanato sa pagpabiling maunongon sa organisasyon sa Diyos bisan kon ang “mini nga mga igsoon” o ang uban mosultig dili maayo mahitungod niini o sa mga membro niini.​—Galacia 2:4.

Ang Pagtahod Makasanta sa Tabi

16. Sa unsang paagi gitagad si Pablo ang mini nga mga igsoon sa Corinto?

¹⁶ Ang pagtahod sa isigkamagtutuo makatabang usab kanato sa pagsumpo sa makasakit nga tabi. Sanglit sila gidawat sa Diyos, siyempre dili gayod nato daoton ang ilang dungog. Kinahanglan dili kita mosundog sa “mini nga mga igsoon” nga naengkuwentro ni Pablo. Sa walay duhaduha, sila mosultig daotang mga butang mahitungod kaniya. (2 Corinto 11:26) Tingali gidaot usab sa mga apostata ang iyang dungog. (Itandi ang Judas 3, 4.) Diha sa Corinto ang ubang mga tawo miingon: “Ang iyang mga sulat undanon ug puwersado, apan mahuyang ang iyang pagkatawo ug ang iyang pagpamulong talamayon.” (2 Corinto 10:10) Ang mga tawo dili mosulti niadtong mga pulonga mahitungod sa mga tawo nga ilang gihigugma.

17. Unsang matanga sa mga pulong ang gisulti ni Diotrepes mahitungod kang apostol Juan?

¹⁷ Palandonga si apostol Juan, kinsa gilibak ni Diotrepes. “May gisulat ako sa kongregasyon,” miingon si Juan, “apan si Diotrepes, nga buot gayod nga magpakalabaw sa tanan, nagadumili sa pagdawat ug bisan unsa gikan kanamo uban sa pagtahod. Busa, kon mahianha na gani ako diha, hinumdoman ko ra unya kining iyang gibuhat, sa iyang pagyawit batok kanamo pinaagi sa daotang mga pulong.” (3 Juan 9, 10) Kining matanga sa pagyawit seryoso kaayong butang, ug kon kita mamati o ikaylap ang samang tabi karong adlawa, kita kinahanglan mohunong na sa pagbuhat niini dihadiha.

18. Sa unsang paagi lahi si Demetrio kang Diotrepes, ug sa unsang paagi kining kalainan makaapekto sa atong paggawi?

¹⁸ Nag-awhag sa pagtahod sa mga matarong, gisultihan ni Juan si Gayo: “Sundoga, dili ang daotan, kondili ang maayo. Siya nga nagabuhat ug maayo iya sa Diyos. Siya nga nagabuhat ug daotan wala gayod makakita sa Diyos. Si Demetrio gihatagan ug maayong pagpamatuod gikan sa tanan ug gikan gayod sa kamatuoran. Gani, kami usab, nagapamatuod, ug nasayod kamo nga ang among pagpamatuod tinuod gayod.” (3 Juan 1, 11, 12) Ang matag usa kanato maayong mangutana sa kaugalingon: Ako ba maoy nagayawit nga Diotrepes, o ako ba maoy matinumanong Demetrio? Kon atong gitahod ang isigkamagtutuo, dili kita mosultig negatibong mga pulong mahitungod kanila, maghatag sa uban sa katarongan sa pag-isip kanato nga mga witwitan.

19. Sa unsang paagi ang mini nga mga igsoon naningkamot sa pagpakaulaw kang C. T. Russell?

¹⁹ Ang mini nga mga igsoon wala lamang maglungtad sa unang siglo. Sa katuigan sa 1890, ang malalangong mga tawo nga nakig-uban sa organisasyon sa Diyos nanlimbasog sa pagdumala sa Watch Tower Society. Sila nagsabotsabot batok kang Charles Taze Russell, naningkamot sa pagpahunong kaniya ingong unang presidente sa Sosyedad. Human sa pagplano hapit duha ka tuig, ang sabotsabot mibuto sa 1894. Ang bakak nga mga sumbong gisentro diha lamang sa ginaingong panikas ni Russell sa negosyo. Ang ubang walay-hinungdang mga sumbong nakabutyag sa tuyo sa mga tigsumbong​—sa pagpakaulaw kang C. T. Russell. Gisusi sa walay gikilingan nga mga Kristohanon ang mga butang ug nasuta siya nga mao ang husto. Busa, kining plano sa “pagpukan kang Gn. Russell ug sa iyang buluhaton” napakyas. Busa, sama kang Pablo, si Brader Russell giatake sa mini nga mga igsoon, apan kining maong pagsulay gidawat ingon nga laraw ni Satanas. Ang mga tigsabotsabot human niadto gilantaw nga dili-takos sa pagtagamtam sa Kristohanon nga pag-ubanay.

Ang Maayong mga Binuhatan Makapukgo sa Makadaot nga Tabi

20. Unsay nakita ni Pablo nga sayop sa ubang mga babayeng balo nga batan-on?

²⁰ Si Pablo nahibalo nga ang makadaot nga tabi kanunay nga nalangkit sa pagkataspokan, walay daghang maayong mga trabaho. Siya wala malipay nga ang ubang mga babayeng balo nga batan-on nakakat-on sa “pagkahimong taspokan nga nagapanumbalay, ug dili lamang mga taspokan kondili mga witwitan ug mga hilabtanon, nagapanulti sa dili angay nilang isulti.” Unsa ang solusyon? Maayong kalihokan. Busa, si Pablo misulat: “Busa buot ko nga managpamana ang mga batan-on, manganak, magdumala sa ilang panimalay, dili maghatag sa kaaway sa higayon sa pagpasipala.”​—1 Timoteo 5:11-14, Byington.

21. Unsay kalabotan sa 1 Corinto 15:58 bahin sa paglikay sa mga lit-ag sa makadaot nga tabi?

²¹ Kon ang babaye nagadumala ug panimalay, nagabansay sa mga anak sumala sa mga sukdanan sa Diyos, ug nagapakigbahin sa ubang mapuslanong mga kalihokan, sila wala na kaayoy panahon alang sa walay pulos nga tabi nga mosangpot sa makapasakit nga tabi. Ang mga lalaki usab wala na kaayoy panahon alang sa pagtabi-tabi kon sila okupado sa maayong mga buhat. “Ang kanunay nga pagbaton ug daghang buluhaton sa Ginoo” makatabang kanato sa paglikay sa mga lit-ag sa makadaot nga tabi. (1 Corinto 15:58) Ilabina ang bug-os kasingkasing nga paglangkit sa Kristohanong ministeryo, sa mga tigom sa kongregasyon, ug ubang diyosnong mga kalihokan magatipig sa atong mga hunahuna diha sa espirituwal nga mga butang aron kita dili mahimong walay buhat nga mga tabian ug mga hilabtanon sa mga kalihokan sa ubang tawo.

22. Unsay gipahayag sa Proverbio 6:16-19 bahin sa paglantaw sa Diyos sa mga tigbutangbutang?

²² Kon magpadayon kitang magmaokupado sa diyosnong mga buluhaton ug maningkamot sa pagpanalangin sa uban sa espirituwal, kita mahimong maunongong mga higala, dili mabudhion nga mga tigpalakaw ug tabi. (Proverbio 17:17) Ug kon likayan nato ang makadaot nga tabi, atong mabatonan ang labing maayong Higala sa tanan​—si Jehova nga Diyos. Hinumdoman nato nga ang pito ka butang nga dulumtanan kaniya mao ang “mapahitas-ong mga mata, usa ka dila nga bakakon, ug mga kamot nga nag-ula sa dugo sa inosente, ug kasingkasing nga nagalalang sa daotang mga tinguha, mga tiil nga matulin nga modalagan ngadto sa kadaotan, usa ka bakakon nga saksi nga magapamulong ug mga bakak, ug kadto nga nagapugas ug panagbangi sa mga igsoon.” (Proverbio 6:16-19) Pasobrahan ug tuison sa mga tabian ang mga butang, ug ang mga tigbutangbutang dunay bakakong mga dila. Ang ilang pulong makapakitiw sa mga tiil niadtong nagahinamhinam sa paghatod sa mga balita. Halos kanunay, moresulta ang away. Apan kon dumtan nato ang ginadumtan sa Diyos, atong likayan ang makapasakit nga tabi nga nagadaot sa matarong ug mohatag kalipay sa dakong tigbutangbutang, si Satanas nga Yawa.

23. Mahitungod sa atong sinultihan, sa unsang paagi atong mapalipay ang kasingkasing ni Jehova?

²³ Busa, palipayon nato ang kasingkasing ni Jehova. (Proverbio 27:11) Likayan nato ang mga pulong nga iyang gidumtan, dili mamati sa pagbutangbutang, ug buhaton ang atong labing maayo sa pagsumpo sa makadaot nga tabi. Siyempre, atong mahimo kini uban sa tabang sa atong balaan nga Diyos, si Jehova.

[Mga Footnote]

Unsaon Nimo sa Pagtubag?

◻ Sa unsang paagi makatabang kanato ang pag-ampo aron makalikay sa pagbutangbutang sa uban?

◻ Sa unsang paagi ang pagpadapat sa 1 Corinto 13:4-8 makatabang kanato sa pagsumpo sa makadaot nga tabi?

◻ Sa unsang paagi ang pagtahod-sa-kaugalingon makatabang kanato sa pagpukgo sa tanang tintasyon sa pagtabi bahin sa isigkamagtutuo?

◻ Unsay kalabotan sa 1 Corinto 15:58 mahitungod sa paglikay sa mga lit-ag sa makadaot nga tabi?

[Kapsiyon sa panid 17]

U.S. Forest Service photo