KALIPAY
Ang emosyon nga bation tungod sa pagkabaton o pagdahom sa usa ka maayong butang; malipayong kahimtang; kasadya. Ang Hebreohanon ug Grego nga mga pulong nga gigamit sa Bibliya alang sa kalipay, kasadya, pagmaya, ug kasaya adunay lainlaing kahulogan, lainlaing gidak-on o giladmon sa kalipay. Ang mga berbo nga nalangkit nagpakita sa pangsulod nga pagbati ug sa panggawas nga kapahayagan sa kalipay ug sa lainlaing paagi nagkahulogang “magmalipayon; magsadya; singgit sa kalipay; lukso sa kalipay.”
Ang kalipay maoy usa ka maayong kahimtang nga relatibo ang paglungtad, mailhan kini pinaagi sa nagkalainlaing mga pagbati gikan sa yanong katagbawan ngadto sa dulot ug hilabihang kangaya sa pagkinabuhi, ug sa kinaiyanhong tinguha nga magpadayon kini nga kahimtang. Busa kini lahi sa yanong kalipayan, nga mahimong bation tungod sa wala damhang pagpakiglabot ug pagkapukaw tungod sa butang nga makapalipay.
Ang Hebreohanong pulong alang sa “malipayon” mao ang ʼeʹsher (Sal 40:4), samtang ang kaamgid nga berbong ʼa·sharʹ nagkahulogang “ipahayag nga malipayon.” (Gen 30:13) Kini nga Hebreohanong mga termino gigamit maylabot sa mga tawo. Kini sagad nagpasabot sa resulta sa positibong buhat, sama sa pagpakitag pagkamahunahunaon sa timawa o sa pagkahadlok kang Jehova. (Sal 41:1; 112:1) Ang Gregong pulong nga gihubad nga “malipayon” mao ang ma·kaʹri·os.
Ang mga kalipay nga gihubit sa Mga Salmo ug Mga Proverbio, ug ilabina ang mga gisulti ni Jesu-Kristo sa iyang Wali sa Bukid, sagad nga gitawag ug “mga kabulahanan.” Apan, ang “kalipay” mao ang mas eksakto nga hubad sa mga termino sa Bibliya nga gigamit, kay ang Hebreohanon ug Grego adunay lahi nga mga pulong alang sa “bulahan” (Heb., ba·rakhʹ; Gr., eu·lo·geʹo). Dugang pa, ang “bulahan” adunay ideya sa pagpanalangin, samtang ang “malipayon” nagpasabot sa kahimtang nga misangpot tungod sa panalangin sa Diyos. Daghang modernong mga bersiyon ang naghubad sa ʼa·sharʹ ug ma·kaʹri·os ingong “malipayon,” “kalipay.” (CK, JB, Ph, Ro, TEV, Yg, NW, ug ubang mga bersiyon) Ang ma·kaʹri·os gihubad nga “malipayon” diha sa KJ sa Buhat 26:2 ug Roma 14:22.
Si Jehova ug si Jesu-Kristo. Si Jehova mao ang “malipayong Diyos” ug ang iyang Anak nga si Jesu-Kristo gitawag nga “malipayon ug bugtong Magmamando.” (1Ti 1:11; 6:15) Bisan pag ang pagkasoberano ni Jehova gihagit tungod sa pagsugod sa pagkadaotan didto sa langit ug dinhi sa yuta (tan-awa ang JEHOVA), iyang gitino nga matuman ang iyang mga katuyoan; walay butang nga mahimo gawas sa kon unsay itugot sa iyang kabubut-on. (Isa 46:10, 11; 55:10, 11) Adunay tinong katuyoan o tumong ang iyang pagpakitag hataas-nga-pailob sa pagtugot sa mga kahimtang nga mahimo unta niyang usbon; busa siya malipayon. Si apostol Pablo misulat: “Ang Diyos, bisan pag may tinguha nga ipasundayag ang iyang kapungot ug ipaila ang iyang gahom, nagtugot uban ang dagayang hataas-nga-pailob sa mga sudlanan sa kapungot nga gihimong angay sa kalaglagan, aron iyang ikapaila ang bahandi sa iyang himaya nganha sa mga sudlanan sa kaluoy, nga iyang giandam nang daan alang sa himaya.”—Rom 9:22-24.
Dugang pa, si Jehova malipayong naglalang ug nagbuhat alang sa iyang kaugalingon ug sa iyang mga linalang. Ang iyang mga nabuhat naghimo kaniyang malipayon. (Sal 104:31) Buot niya nga ang iyang mga linalang magkalipay usab sa iyang mga buhat ug sa ilang kaugalingong mga buhat. (Ecc 5:19) Sanglit siya ang Tinubdan sa tanang maayong mga butang (San 1:17), ang tanang intelihenteng mga linalang, ang katawhan ug mga manulonda, makakaplag sa ilang pangunang kalipay diha sa pagkaila kaniya. (Jer 9:23, 24) Si Haring David miingon: “Ang akong pagpamalandong kaniya makapahimuot unta. Ako, sa akong bahin, magkalipay diha kang Jehova.” (Sal 104:34) Siya usab miawit: “Ang matarong magamaya diha kang Jehova ug modangop gayod kaniya; ug ang tanan nga matul-id sa kasingkasing magapasigarbo.” (Sal 64:10) Si apostol Pablo nag-awhag sa mga Kristohanon nga magkalipay sa tanang panahon diha sa ilang kahibalo kang Jehova ug sa iyang pagpakiglabot kanila, nga nagsulat kanila: “Pagmaya kanunay diha sa Ginoo [“kang Jehova,” sa pipila ka bersiyon]. Sa makausa pa ako magaingon, Pagmaya!”—Flp 4:4.
Si Jesu-Kristo, nga suod kang Jehova, nakaila pag-ayo kaniya (Mat 11:27), ug siya makapatin-aw bahin Kaniya ngadto sa iyang mga sumusunod. (Ju 1:18) Busa malipayon si Jesus, nga gitawag ug “malipayon ug bugtong Magmamando.” (1Ti 6:14, 15) Tungod sa gugma alang sa iyang Amahan, siya maikagon sa pagbuhat kanunay sa mga butang nga makapahimuot Kaniya. (Ju 8:29) Busa, sa dihang gitahasan siya nga moanhi sa yuta, mag-antos, ug mamatay aron iyang mahinloan ang ngalan sa iyang Amahan gikan sa kaulawan, “tungod sa kalipay nga gibutang sa iyang atubangan siya nag-antos sa estaka sa pagsakit, nga wala igsapayan ang kaulaw.” (Heb 12:2) Siya usab adunay dakong kalipay ug gugma sa katawhan. Ang Kasulatan, nga naglarawan kaniya ingong kaalam sa wala pa siya maglungtad ingong tawo, naghulagway kaniya nga nag-ingon: “Unya didto ako tupad [kang Jehova] ingon nga batid nga magbubuhat, ug ako iyang gikahinangpan pag-ayo sa matag adlaw, ako nagakalipay sa iyang atubangan sa tanang panahon, nga nagakalipay sa mabungahong yuta sa iyang yuta, ug ang mga butang nga akong gikahinangpan maoy uban sa mga anak sa mga tawo.”—Pr 8:30, 31.
Buot ni Jesus nga ang iyang mga sumusunod magbaton sa samang kalipay, nga nag-ingon kanila: “Kining mga butanga akong gisulti kaninyo, aron ang akong kalipay maanaa kaninyo ug ang inyong kalipay mabug-os.” Ang mga manulonda nalipay sa paglalang sa yuta. (Ju 15:11; 17:13; Job 38:4-7) Sila nagsud-ong usab sa pagkinabuhi sa katawhan sa Diyos, nalipay tungod sa ilang matinumanong pagkinabuhi ug nagsadya ilabina sa dihang ang usa ka tawo mobiya sa iyang pagpakasala alang sa putli nga pagsimba ug pag-alagad sa Diyos.—Luc 15:7, 10.
Kon unsay makapalipay sa Diyos. Ang kasingkasing ni Jehova mapalipay sa iyang mga alagad pinaagi sa ilang pagkamatinumanon ug pagkamaunongon kaniya. Si Satanas nga Yawa padayong naghagit sa katungod sa pagkasoberano sa Diyos ug sa integridad niadtong tanan nga nag-alagad sa Diyos. (Job 1:9-11; 2:4, 5; Pin 12:10) Ngadto kanila mapadapat ang mga pulong: “Magmaalamon, anak ko, ug lipaya ang akong kasingkasing, aron matubag ko siya nga nagatamay kanako.” (Pr 27:11) Ang katawhan ni Jehova sa yuta makapamaya sa Diyos pinaagi sa pagkamatinumanon ug pagkamaunongon kaniya.—Isa 65:19; Sof 3:17.
Usa ka Bunga sa Espiritu. Sanglit si Jehova mao ang Tinubdan sa kalipay ug buot niya nga magmalipayon ang iyang katawhan, ang kalipay maoy usa ka bunga sa iyang balaang espiritu. Ang kalipay gihisgotan nga sunod dayon sa gugma diha sa talaan sa Galacia 5:22, 23. Ang apostol misulat ngadto sa mga Kristohanon sa Tesalonica: “Kamo nahimong mga tigsundog kanamo ug sa Ginoo, sanglit kamo midawat man sa pulong ilalom sa daghang kasakitan nga may kalipay sa balaang espiritu.” (1Te 1:6) Busa, si Pablo mitambag sa mga Kristohanon sa Roma nga ang Gingharian sa Diyos “nagkahulogan ug pagkamatarong ug pakigdait ug kalipay uban sa balaang espiritu.”—Rom 14:17.
Ang tinuod nga kalipay maoy usa ka hiyas sa kasingkasing ug makaayo sa tibuok lawas. “Ang usa ka malipayong kasingkasing may maayong epekto sa panagway,” ug “ang kasingkasing nga malipayon maayo nga tambal [o, “makaayo sa lawas”],” nag-ingon ang maalamong magsusulat sa Mga Proverbio.—Pr 15:13; 17:22, ftn sa Rbi8.
Unsa ang pasukaranan sa tinuod nga kalipay?
Ang tanang kalipay nga gisaad diha sa Bibliya nag-agad sa hustong relasyon uban sa Diyos; kining tanan mabatonan pinaagi sa paghigugma sa Diyos ug sa matinumanong pag-alagad kaniya. Ang tinuod nga kalipay dili mabatonan kon dili magmasinugtanon kang Jehova. Ang iyang panalangin mahinungdanon alang sa kalipay, ingong usa sa iyang ‘maayong mga gasa’ ug ‘hingpit nga mga regalo.’
Ang kalipay wala magsumikad sa pagkabaton ug daghang materyal nga bahandi o gahom. Si Jesus miingon: “Adunay labaw nga kalipay sa paghatag kay sa pagdawat.” (Buh 20:35) Ang tawo nga nagmahunahunaon sa timawa, nga tungod niana nakatagamtam sa kalipay sa paghatag, gisaaran: “Si Jehova magabantay kaniya ug magatipig kaniya nga buhi. Siya ipahayag nga malipayon dinhi sa yuta.” (Sal 41:1, 2) Ang mga butang nga makaamot sa tinuod nga kalipay mao ang kahibalo bahin kang Jehova, kaalam gikan kaniya, ug bisan ang iyang pagtul-id ug pagdisiplina. (Pr 2:6; 3:13, 18; Sal 94:12) Ang tawong tinuod nga malipayon nagasalig kang Jehova (Pr 16:20), nagakalipay ug nagalakaw sa Iyang balaod (Sal 1:1, 2; 112:1), nagabantay sa hustisya (Sal 106:3), ug nahadlok sa Diyos (Sal 128:1).
Usa ka Malipayong Nasod. Magmalipayon ang tibuok nasod o katawhan kon kini nga nasod mosunod gayod kang Jehova ingong Diyos niini ug mosugot sa iyang mga balaod. (Sal 33:12; 144:15) Ang nasod sa Israel, human sa matarong nga pagdumala ni David ug sa panahon nga si Haring Solomon misunod sa balaod ni Jehova, maoy malinawon ug malipayon, “sama sa mga balas nga anaa sa daplin sa dagat ang gidaghanon, nga nangaon ug nanginom ug nagmaya.” (1Ha 4:20, 25; 10:8; 2Cr 9:7) Kini nagpasundayag sa impluwensiya sa matarong nga pagmando diha sa usa ka nasod. (Itandi ang Pr 29:2, 18.) Gipatin-aw ni Jesus ang kinahanglanon aron magmalipayon ang nasod ngadto sa makinasod nga mga Hudiyo nga nag-isip nga tungod kay sila unodnong mga kaliwat ni Abraham ug Jacob sila mao ang ‘malipayong nasod kansang Diyos mao si Jehova.’ (Sal 33:12) Siya tatawng nagsulti kanila nga ang Gingharian sa Diyos pagakuhaon gikan kanila ug “igahatag ngadto sa usa ka nasod nga magpatunghag mga bunga niini.” (Mat 21:43) Sa ulahi gipadapat ni apostol Pedro ang termino nga “nasod” ngadto sa espirituwal nga mga tawo nga nahiusa kang Kristo, nga nag-ingon: “Kamo maoy ‘usa ka piniling rasa, usa ka harianong pagkasaserdote, usa ka balaang nasod, usa ka katawhan alang sa linaing pagpanag-iya, aron kaylap ninyong ipahayag ang mga kahamili’ sa usa nga nagtawag kaninyo gikan sa kangitngit ngadto sa iyang katingalahang kahayag.”—1Pe 2:9.
Kalipay Diha sa Pag-alagad sa Diyos. Ang gipangayo ni Jehova sa iyang mga alagad dili mabug-at. (1Ju 5:3) Buot niya nga sila malipay sa pag-alagad kaniya. Ang iyang katawhang Israel angayng malipay sa tinudlong mga pista nga iyang gihikay alang kanila, ug sila angayng magmaya sa ubang mga aspekto sa ilang kinabuhi ug sa pagsimba sa Diyos. (Lev 23:40; Deu 12:7, 12, 18) Sila angayng mosulti nga malipayon bahin sa Diyos. (Sal 20:5; 51:14; 59:16) Kon sila wala mag-alagad uban ang kalipay sa kasingkasing, adunay depekto ang ilang mga kasingkasing ug ang ilang pagpabili sa iyang mahigugmaong-kalulot ug pagkamaayo. Busa siya nagpasidaan kon unsay mahitabo kon sila dili magmasinugtanon ug dili magmalipayon sa pag-alagad kaniya: “Kining tanang maldisyon tinong moabot kanimo . . . tungod kay wala ka mamati sa tingog ni Jehova nga imong Diyos pinaagi sa pagtuman sa iyang kasugoan ug sa iyang mga lagda . . . Ug kini sila magpabilin diha kanimo ug sa imong kaliwat . . . sanglit wala ka mag-alagad kang Jehova nga imong Diyos uban sa pagmaya ug sa kalipay sa kasingkasing tungod sa kadagaya sa tanang butang.”—Deu 28:45-47.
Ang Kristohanon angay gayod nga magmalipayon sa iyang pag-alagad sa Diyos. Kay kon dili, ang iyang kasingkasing kulang sa pagpabili. (Sal 100:2) “Ang kalipay ni Jehova mao ang inyong salipdanan,” miingon ang usa sa matinumanong mga alagad sa Diyos. (Neh 8:10) Ang maayong balita nga gimantala sa Kristohanon gipahayag sa manulonda sa Diyos ingong “maayong balita sa dakong kalipay nga mabatonan sa tanang tawo.” (Luc 2:10) Ang ngalan ni Jehova diha sa iyang mga saksi ug ang kamatuoran nga makaplagan diha sa Bibliya angay nga makapalipay gayod kanila. Ang manalagna nga si Jeremias miingon: “[Alang] kanako ang imong pulong nahimong kasadya ug pagmaya sa akong kasingkasing; kay ako gitawag sa imong ngalan, Oh Jehova nga Diyos sa mga panon.”—Jer 15:16.
Dugang pa, ang makataronganon ug matarong nga hudisyal nga mga desisyon ni Jehova nga gipatuman diha sa Kristohanong kongregasyon ug diha sa kinabuhi sa mga Kristohanon maoy makapalipay, ilabina sa panahon nga ang kalibotan nagyatak sa hustisya ug pagkamatarong. (Sal 48:11) Ang kahibulongang paglaom sa unahan tinong naghatag usab ug lig-ong pasukaranan sa kalipay. (“Magmaya diha sa paglaom”; Rom 12:12; Pr 10:28.) Ang ilang kaluwasan tinubdan usab sa kalipay. (Sal 13:5) Dugang pa, kalipay ang bation sa alagad sa Diyos sa dihang aduna siyay matabangan nga makaila ug moalagad kang Jehova. (Flp 4:1; 1Te 2:19) Ang pakigtigom ug pagbuhat duyog sa katawhan sa Diyos maoy usa sa labing dakong kalipay.—Sal 106:4, 5; 122:1.
Ang paglutos usa ka hinungdan sa kalipay. Alang sa Kristohanon nga nagbantay sa iyang kasingkasing, ang paglutos, bisan tuod dili makapahimuot, angay nga lantawon uban ang kalipay, sanglit ang paglahutay niini uban ang integridad maoy usa ka kadaogan. Ang Diyos motabang sa usa nga matinumanon. (Col 1:11) Pamatuod usab kini nga ang usa giuyonan sa Diyos. Si Jesus miingon nga sa dihang ang pagpakaulaw ug paglutos moabot, ang Kristohanon angayng ‘molukso sa kalipay.’—Mat 5:11, 12; San 1:2-4; 1Pe 4:13, 14.
Ang Tambag ni Kristo Bahin sa Kalipay. Makaiikag nga gisugdan ni Jesus ang iyang Wali sa Bukid pinaagi sa paghisgot sa siyam ka kalipay, ug gipaila ang mga hiyas nga pinaagi niana mabatonan sa usa ang pag-uyon sa Diyos, uban ang paglaom nga makapanunod sa Gingharian sa mga langit. (Mat 5:1-12) Niini nga mga kalipay mamatikdan nga dili ang kahimtang sa usa ka tawo tungod sa panahon ug sa wala damhang panghitabo ni ang bug-os makitawhanong mga buhat sa usa ka tawo ang makahatag kaniya sa panalangin nga kalipay. Ang tinuod nga kalipay naggikan sa mga butang nga espirituwal, sa pagsimba sa Diyos, ug sa katumanan sa mga saad sa Diyos. Pananglitan, si Jesus miingon: “Bulahan ang mga kabos sa espiritu . . . ” (KJ), o, sa mas masabot nga hubad: “Malipayon kadtong mahunahunaon sa ilang espirituwal nga panginahanglan, sanglit ila ang gingharian sa mga langit.” (Mat 5:3) Siya mipadayon sa pag-ingon: “Malipayon kadtong nagbangotan, sanglit sila pagahupayon.” (Mat 5:4) Dayag nga wala siya magpasabot sa tanang tawo nga nagbangotan tungod sa bisan unsang hinungdan. Ang pagbangotan maoy tungod sa ilang pagkakabos sa espirituwal, sa ilang pagkamakasasala, ug sa makapasubong mga kahimtang tungod sa pagkamakasasala sa tawo, ingon man sa ilang pagkagutom ug pagkauhaw sa pagkamatarong. Sila pagabantayan ug pagapaboran sa Diyos pinaagi sa pagtagbaw sa ilang espirituwalidad, sama sa gisaad ni Jesus: “Sila pagabusgon.”—Itandi ang 2Co 7:10; Isa 61:1-3; Eze 9:4.
Diha sa basahon sa Pinadayag, si Jesu-Kristo, pinaagi sa mensaherong manulonda, nagmantala ug pito ka kalipay. (Pin 1:3; 14:13; 16:15; 19:9; 20:6; 22:7; 22:14) Ang basahon nagpahayag diha sa pasiuna niini: “Malipayon siya nga nagabasa sa makusog ug kadtong nagapatalinghog sa mga pulong niini nga tagna, ug kinsa nagatuman sa mga butang nga nahisulat niini” (Pin 1:3), ug diha sa panghinapos niini kini nag-ingon: “Malipayon kadtong naglaba sa ilang tag-as nga mga besti, aron mailaha ang katungod sa pagpahimulos sa mga kahoy sa kinabuhi ug aron sila makasulod sa siyudad [Bag-ong Jerusalem] agi sa mga ganghaan niini.”—Pin 22:14.
Magkalipay Diha Kang Jehova. Sa pagsumaryo, tin-aw nga kadtong nakabaton ug tinuod nga kalipay mao ang “balaang nasod” sa Diyos (1Pe 2:9), duyog sa tanan nga nakig-uban niana nga nasod kinsa kinasingkasing nga nag-alagad ug nagasugot kang Jehova. Ang salmista miingon: “Magmaya kamo kang Jehova, Oh mga matarong, ug magpasalamat sa paghandom sa iyang pagkabalaan.” (Sal 97:12) Si apostol Pablo nagpatugbaw niini nga tambag sa pagsulat ngadto sa Kristohanong kongregasyon: “Pagmaya kanunay diha sa Ginoo. Sa makausa pa ako magaingon, Pagmaya!” (Flp 4:4) Busa, ang usa ka tawo makakaplag ug kalipay dili sa iyang bahandi o kaalam, ni sa iyang mga nabuhat o gahom. Kini maoy tungod sa kahibalo bahin kang Jehova, kinsa nagtambag: “Ayaw papanghamboga ang maalamong tawo tungod sa iyang kaalam, ug ayaw papanghamboga ang gamhanang tawo tungod sa iyang pagkagamhanan. Ayaw papanghamboga ang datong tawo tungod sa iyang bahandi. Apan siya nga nagapanghambog papanghamboga tungod niining butanga mismo, ang pagkabaton ug hait nga salabotan ug ang pagkabaton ug kahibalo kanako, nga ako si Jehova, ang Usa nga nagapakita ug mahigugmaong-kalulot, hustisya ug pagkamatarong diha sa yuta; kay niining mga butanga ako mahimuot.”—Jer 9:23, 24.
Ubang mga Kalipay nga Gitagana sa Diyos. Si Jehova nagtagana ug daghang ubang butang nga ikalipay sa mga tawo sa adlaw-adlaw. Ang pipila niini mao ang kaminyoon (Deu 24:5; Pr 5:18), pagkahimong amahan o inahan sa usa ka matarong ug maalamong anak (Pr 23:24, 25), pagkaon (Ecc 10:19; Buh 14:17), bino (Sal 104:14, 15; Ecc 10:19), ug ang daghan kaayong mga butang sa Iyang kalalangan (San 1:17; 1Ti 6:17).
Dili-tinuod o Dili-malungtaron nga mga Kalipay. Si Jesus naghisgot sa pipila nga makadungog sa kamatuoran ug modawat niini uban ang kalipay apan wala makasabot niini. Kini nga mga tawo wala mag-ugmad sa gitanom nga pulong diha sa ilang mga kasingkasing ug, ingong sangpotanan, sa wala madugay nawala ang ilang kalipay tungod kay napandol sa dihang ang kasakitan o paglutos mitungha tungod sa pulong. (Mat 13:20, 21) Ang kalipay nga pinasukad sa materyalismo maoy dili-tinuod ug sayop nga kalipay ug dili molungtad ug dugay. Dugang pa, ang usa ka tawo nga nagmaya sa katalagman sa laing tawo, bisan niadtong nagdumot kaniya, manubag kang Jehova tungod sa iyang sala. (Job 31:25-30; Pr 17:5; 24:17, 18) Usa ka kabuangan sa usa ka batan-ong lalaki nga maghunahunang ang kalipay sa kinabuhi mabatonan pinaagi sa pagsunod sa “mga tinguha nga iya sa pagkabatan-on.” (2Ti 2:22; Ecc 11:9, 10) Sa susama, ang usa ka tawo masugamak sa daotang kahimtang tungod sa gugma sa paglipaylipay. (Pr 21:17; Ecc 7:4) Bisan ang Kristohanon nga nagsadya pinaagi sa pagtandi sa iyang kaugalingon sa uban maoy sayop. Hinunoa, angay niyang sulayan ang iyang kaugalingong binuhatan ug niana may hinungdan sa pagsadya labot sa iyang kaugalingon lamang.—Gal 6:4.
Walay Kataposang Kalipay. Si Jehova misaad nga iyang ipasig-uli ang katawhang Israel human sa ilang pagkadestiyero sa Babilonya. Tuod man, iyang gidala sila pagbalik sa Jerusalem niadtong 537 W.K.P., ug sila nagmaya pag-ayo sa dihang gipahiluna ang patukoranan sa templo. (Isa 35:10; 51:11; 65:17-19; Esd 3:10-13) Apan ang tagna ni Isaias (65:17) adunay mas dakong katumanan sa pagkatukod sa “usa ka bag-ong langit ug usa ka bag-ong yuta,” nga niana nga kahikayan ang tanang katawhan makabaton ug kalipay hangtod sa kahangtoran ilalom sa “Bag-ong Jerusalem.”—Pin 21:1-3.
Sa pagkakaron, ang tugob ug bug-os nga kalipay dili matagamtaman tungod sa pagkadaotan, sakit, ug kamatayon. Apan uyon sa lagda sa Bibliya, “Ang usa ka maalamong hari magapatibulaag sa mga tawong daotan,” si Jesu-Kristo ingong Hari magtapos sa tanang kaaway sa Diyos ug sa pagkamatarong. (Pr 20:26; 1Co 15:25, 26) Busa ang tanang babag sa bug-os nga kalipay mahanaw, kay bisan “ang kamatayon mawala na, ni may pagbangotan ni pagtiyabaw ni may kasakit pa.” (Pin 21:4) Ang kaguol tungod sa mga namatay bug-os nga mawala, pagawad-on pinaagi sa pagbanhaw sa mga patay. Kini nga kahibalo nakahupay sa mga Kristohanon bisan karon, kinsa, tungod niini, wala ‘magmasulub-on ingon sa uban usab nga mga walay paglaom.’—1Te 4:13, 14; Ju 5:28, 29.