Ang Panalangin ni Jehova Nakapadato Kanako
Sumala sa giasoy ni Elsie Meynberg
“ANG panalangin ni Jehova—kini nagapadato, ug siya wala magadugang ug kasakit niana.” (Proverbio 10:22) Ako personal nga nakasinati sa kamatuoran sa maong sanglitanan sa Bibliya. Pasugira ako kaninyo kon sa unsang paagi.
Sa sayes anyos pa lang, ako namati sa mga pakighisgot sa akong inahan uban sa usa ka magtutudlo sa Bibliya nga miduaw kanamo, ug akong namatikdan nga nahimut-an pag-ayo sa akong inahan ang iyang nakat-onan. Sa usa ka matugnawng gabii sa tingtugnaw, ako mikanaog sa silong alang sa usa ka basong tubig ug nakakaplag kang Mama nga nagbasa duol sa abling pultahan sa hurnohan. Inay kasab-an ako sumala sa akong gidahom, iya akong giagbayan ug gipatin-aw nga ang ngalan sa Diyos maoy Jehova. Ang kamadasigon sa iyang tingog nagtug-an kanako nga ang butang iyang nakat-onan hinungdanon sa tuman kaniya.
Tapos sa pila pa ka panaghisgot uban sa magtutudlo sa Bibliya, si Mama misugod sa paggawas aron ipaambit sa mga silingan ang maayong balita nga iyang nakat-onan. Ugaling, siya dili sa kanunay abiabihon. Kami nagpuyo sa banika duol sa Beatty, Saskatchewan, Canada, ug ang among mga silingan kasagaran among mga paryente, nga hugot nga mga Luterano o mga Evangelist. Bisan pa niana, si Mama nagpadayon sa pagduaw kanila.
Ako mosud-ong pinaagi sa mga bentana nga nalubog sa tun-og samtang si Mama manlimbasog sa pagpagawas sa mga kabayo sa kuwadra, nga nahibalong dili siya anad sa pagsangon niana sa sakyanan. Sa ubang panahon siya moadto sa mga tigom o mosangyaw sa kanataran bisan pa sa mga pagbagutbot ni Papa. Siya dili pabor sa bag-ong pagtuo ni Mama, apan siya disidido. Siya mopauli kanunay uban sa kalipay sa kahiladman nga dayag sa tanan. “Ang panalangin ni Jehova—kini nagapadato,” siya tig-ingon. Ako tigpalandong kon unsay gipasabot niya niana. Bisan pag sayes anyos lang ako, ako buot usab moalagad kang Jehova.
Usa ka adlaw ako didto sa atop kauban sa akong amahan, diin siya nag-ayo sa mga taoran sa atop. Si Mama ug ang akong igsoong babaye si Eileen talilakaw uban sa usa ka grupo sakay sa Model T Ford aron makig-ambit sa usa ka “martsa sa impormasyon.” Sila momartsa sa tibuok lungsod nga may mga placard nga magaanunsiyo sa usa ka pakigpulong sa Bibliya.
“Ikaw dili gayod magpakabuang, dili ba?” gisukna ako ni Papa. Apan bisag bata pa ako nga nagkalipay sa pagkatkat, mopalabi pa unta ako sa pag-apil nianang martsa sa impormasyon inay kay didto sa ibabaw sa atop. Ugaling, sila miingon nga ako mubo kaayo sa pagdalag placard.
Pag-atubang sa Hagit sa Pagdili
Sa kataposan, ang akong unang higayon sa pagpakig-ambit sa pagwali sa Gingharian miabot sa Nobyembre 1940. Pagkamakapaukyab! Sanglit ang buluhaton sa pagwali sa mga Saksi ni Jehova gidili sa Canada niadtong panahona, kami nanglakaw sa tungang gabii ug nagbilin sa pulyetong End of Nazism diha sa pultahan sa matag balay.
Sa dihang ako nuybe anyos, mihukom ako sa pagpahinungod sa akong kinabuhi kang Jehova ug mabawtismohan. Tungod sa paglutos, kami wala sultihi sa dapit sa tigom, apan kami gidala ngadto sa usa ka dapit sa lasang diin ang usa ka dakong grupo sa mga Saksi nagpahimulos sa “picnic.” Didto ang akong magulang nga babaye si Eleanor ug ako nahiapil sa daghan nga gibawtismohan sa bugnaw nga katubigan sa duol nga lanaw.
Ang pag-eskuyla niadtong mga adlawa nagsugod pinaagi sa pagsaludar sa klase sa bandera ug pag-awit sa nasodnong awit. Bisan pa sa masudyaong mga tutok sa among mga klasmet, kami matinahorong modumili sa pag-apil tungod sa pagtulon-an sa Bibliya bahin sa pagsimbag diyosdiyos. (Daniel, kapitulo 3) Ang akong ig-agaw nga si Elaine Young, nga usa usab ka Saksi, kinahanglang mobaktas ug sayes kilometros paingon sa eskuylahan, apan kada adlaw siya dili paeskuylahon tungod kay dili mosaludar sa bandera. Human niadto siya mobaktas na usab sa pagpauli sa balay. Gihimo niya kadto sulod sa katunga sa tuig sa pag-eskuyla aron siya dili markahag palta ug dili makapasar.
Sa pagkahuman sa pag-eskuyla, ako mitrabaho sa usa ka bangko. Apan miabot ang usa ka pagsulay sa dihang gibalibaran ang akong hangyo sa pagtambong sa internasyonal nga kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova sa New York niadtong 1950. Ako may natigom ug mihukom sa pag-undang ug pagsugod sa bug-os-panahong ministeryo. Busa si Elaine ug ako mibalhin ngadto sa siyudad sa Regina. “Siya mopauli nga magpakiluoy sa pagkatingpamulak,” mibiaybiay ang pipila. Bisan pa niana, nasuportahan ko ang akong kaugalingon pinaagi sa pagtrabaho ingong inoras nga sulugoon sa balay. Ang dagayang mga panalangin ni Jehova nakapahinabo nga ako magpadayon sa iyang bug-os-panahong ministeryo sukad gayod niadto.
Pagkab-ot sa Among Tumong
Niadtong 1955 si Elaine ug ako nalipay nga gidapit alang sa ika-26 nga klase sa Gilead ug sa ulahi nakadawat sa mga asaynment ngadto sa Bolivia, Amerika del Sur. May mga 160 lamang ka Saksi sa tibuok nga nasod niadtong panahona. Sa kadugayan, kami mipaingon sa Tarija aron mokuyog sa duha pa ka misyonaryo sa una namong asaynment.
Ang Tarija maoy matahom nga lungsod. Makaiikag kaayo ang pagtan-aw sa mga babayeng nagsul-ob sa ilang naandang biste nga may gilukdo sa ilang mga ulo. Ang mga tawo maayohon ug dili gayod moingon kanamo nga sila dili interesado. Lagmit gibati nila nga mas matinahoron ang pagsulti kanamo sa pagduaw pag-usab sa panahong nasayod sila nga wala sila sa balay. Nadugaydugay una ako maanad niana.
Usa ka adlaw kami nakigsulti sa usa ka lalaki didto sa iyang pultahan sa dihang ang usa ka dyip mihunong ug milumpat ang suko, pulag-nawong nga pari. “Kon dili ka mohunong sa pagpakigsulti nianang mga bayhana, iekskomunikar ka!” gisinggitan niya ang tawo. Sa pagliso kanamo, siya mibahad: “Wala kamoy katungod sa pagsangyaw dinhi. Kon dili kamo mohunong, himoon ko ang dugang mga lakang.” Sa maong panahon daghang silingan ang nanggawas aron sa pagtan-aw. Busa kami mipadayon lamang sa among buluhaton, nga nakapahimutang sa daghang libro ug mga Bibliya uban sa mausisaong mga tumatan-aw.
Kay migugol ug duha ka tuig sa maong matahom nga walog diin ang peaches, mani, ug ubas nagalambo, kami sa sinugdan wala malipay sa pagdawat sa kausaban sa asaynment ngadto sa Potosí, usa ka siyudad nga minahan nga grabe ang kabugnaw nga nahimutang sa gihabogong kapin sa 4,000 metros. Kami naanad sa labihan katugnawng mga tingtugnaw sa Canada, apan ang kalainan mao nga sa Potosí ang mga balay kasagarang walay tigpainit. Bisan pa niana, sa Potosí dihay mainitong pakig-uban sa usa ka Kristohanong kongregasyon, samtang wala pay kongregasyon nga naporma sa Tarija.
Pag-ablig Bag-ong Teritoryo
Sunod, si Elaine ug ako naasayn ngadto sa Villamontes sa pag-abli sa buluhatong pagsangyaw didto. Ang trak nga among gisakyan kargado sa kontrabandong asukar, busa aron malikayan ang mga suliran batok sa kapolisan didto sa mga ali alang sa bayad sa karsada, ang drayber mogikan inigtikyop sa kagabhion. Pagkadako sa among panghinaot nga nakadala unta kamig plaslayt, kay sa kalit may milihok sa among tapad sa ilalom sa lona! Kadto ang katabang sa drayber sa trak.
Sa alas singko sa buntag, kami mihunong. Nga nalipong sa binuga sa trak ug napunog abog, kami mikamang pagawas. Gialihan ang among dalan sa natumpag nga yuta. Sa kataposan, tapos sa upat ka oras nga paghago, gipadala sa tag-iya sa iyang katabang ang sakyanan tabok sa pit-os nga agianan nga nahawan. Ang tag-iya wala gani molantaw samtang ang trak miaginod sa pagdagan nga ang gawas sa dual nga mga ligid nagtuyok sa kahanginan ibabaw sa maorag dili-matugkad nga bung-aw sa kilid sa karsada. Si Elaine ug ako mitabok nga nagbaktas. Samtang nagpadayon kami paingon sa Villamontes sakay sa trak, ang mga kurbada sa mga agianan sa bukid apeke kaayo nga ang drayber mapugos sa subsob nga pag-atras ug pagmaneobra aron makaagi. Sa kataposan, tapos sa 35 ka oras nga makapakapoy, kami nakaabot.
Usa ka bag-ong kasinatian alang kang Elaine ug kanako nga bug-os magkinaugalingon. Bag-o usab kanamo ang mga insekto sa tropiko. Ang dagkong mga bakukang nga gahig kabhang mangahulog diha kanamo tapos madasmag sa suga ibabaw sa among mga ulo. Ang gagmitoyng mga langaw sa kasakit mamahit kanamo, nga magpahinabog katol nga mga butoy nga mopagawas sa tin-awng tubig. Sa unang gabii sa among bag-ong balay, ako migawas sa paggamit sa kasilyas sa gawas. Apan sa gipasiga ko ang akong plaslayt, ang tibuok nga salog daw nakisaw tungod sa mga ipos. Ang mga tiki nanalagan, ug ang dagko kaayong mga baki mitan-aw kanako gikan sa mga suok. Gihukom nako nga makahulat ako sa buntag.
Sa ulahi, kami didto sa daplin sa suba ug naghunahuna nga kami mamahulay sa usa ka troso nga among nakita didto. Ugaling, gihukom namo nga mohimo una kamig balikduaw sa duol. Sa among pagbalik, nawala na ang troso. Ang naukyabang lumalabay misugilon kanamo nga ang usa ka dako kaayong halas didto niadto. Nalipay ako nga wala kami mosulay sa paglingkod niadtong “trosoha”!
Ang among gikalipayan kaayo bahin sa Villamontes mao ang pagduaw sa mga tawo sa magabii. Amo silang hiabtan nga magalingkod sa mga silyang ginama sa uway diha sa asiras, nga magadimdim sa ilimnong gikan sa dahondahon nga gitawag maté. Gigugol namo ang daghang makalipayng oras sa pagsaysay sa mga saad sa Gingharian sa maong mga palibot. Apan miabot ang mas lisod nga panahon tapos sa pagkaminyo ni Elaine ug ako giasayn pag-usab ngadto sa Vallegrande uban sa bag-ong kauban.
Sama sa Di-sibilisadong Kasadpan
Aron makaabot sa Vallegrande, ang laing makakapoy nga biyahe nga tulo ka adlaw gikinahanglan, ug sa maong panahon ako nag-inusara. Ang piot nga mga dalang dili sementado morag nag-ikis-ikis sa walay kataposan paingon sa kamingawan. Sa kataposan ako miabot samtang ang adlaw talisalop na. Ang bus nakatugaw sa kalinaw sa usa ka lungsod diin ang mga kabayo mas kasagaran kay sa demotor nga mga sakyanan. Ang mga tawo mitutok gikan sa ilalom sa mga balisbisan, nga milapaw ngadto sa mga asiras ug gisuportahan sa mga poste. Ang pipila sa mga lalaki nga misandig sa mga poste nagtakin ug mga rebolber. Halos ang tanan daw nagsul-ob ug itom. Ako naghunahuna: ‘Kini sama gayod sa di-sibilisadong Kasadpan!’
Ug, sa pagkamatuod, kadto sama. Ang mga panaglalis gihusay pinaagi sa pusil. Bisan pag kadto usa ka lungsod sa napulo lang ka libong tawo, ang pagbuno ug kabangisan kasagaran niadtong panahona. Ang populasyon gigamhan sa usa ka gang nga maoy mibanos sa ali alang sa bayad sa sakyanan sa entrada sa lungsod. Ang mga sakop sa gang nanginabuhi pinaagi sa pagpahunong sa mga bus ug pagtulis kanila. Ang mga mag-uuma gitulisan usab sa ilang pagdala sa ilang abot ngadto sa lungsod. Ang mga dalaga gipanglugos nga tionan sa pusil atubangan sa mga mata sa ilang mga ginikanan. Ang mga inahan dili gani motugot sa ilang mga anak babaye nga moadto nga mag-inusara sa eskina aron mamalit.
Tiaw na ang among mga gihunahuna sa dihang ang lider sa gang misulod sa Kingdom Hall usa ka adlaw. Siya hubog. Ang magtatan-aw sa sirkito, nga naghatag sa pakigpulong, naluspad. “Nagtuo ako!” misinggit ang lider sa gang samtang gitindakan niya ang likod sa bangko nga labihan kakusog nga nabali kadto. Unya gilabnot niya ang magtatan-aw sa sirkito. Apan sa kalit siya mikalma, ug ang usa ka karaan niyang higala sa tunghaan diha sa mamiminaw nakahimo sa pagpagawas kaniya.
Sa kadugayan, ang usa ka heneral sa armi mihagit sa lider sa gang sa usa ka duelo. Gipabitay sa heneral ang usa ka patayng iro sa plasa uban sa karatulang nag-ingon: “Pahawa sa lungsod, o ang sama mahitabo kanimo.” Ang gangster mipahawa, ug ang mga kahimtang sa Vallegrande miarang-arang.
Usahay kami mobiyaheg 12 ka oras nga nagkabayo aron mosangyaw sa hilit nga mga balangay. Usa ka magtutudlo sa usa sa mga balangay nag-abiabi kanamo ug sa ulahi nahimong usa sa mga Saksi ni Jehova. Usa ka panahon mihulam akog mula aron makaadto didto, apan sa matag panahong kini moagi sa balay sa usa sa kanhing mga tag-iya niini, kini mopaingon didto, ug kinahanglang tultolan na usab nila kami sa paggawas ngadto sa agianan.
Mga Hagit—Apan Dato Gihapon
Ingon nga matuod sa daghan pang misyonaryo, akong nadiskobrehang ang kinadak-ang hagit tingali dili ang kainit o mga insekto, kabugnaw o gihabogon, o bisan sakit ug kakabos. Hinunoa, kini mahimong mga panagbangi sa personalidad. ‘Nganong motungha ang maong mga suliran diha sa organisasyon ni Jehova?’ ako nahibulong, ug misugod sa pagduhaduha nga si Jehova nagpadato kanako uban sa mga panalangin. Unya akong nahinumdoman ang kasulatan bahin sa panalangin ni Jehova sa Proverbio 10:22. Ang ikaduhang bahin sa bersikulo nagaingon, “Ug siya wala magadugang ug kasakit niana.” Busa dili angay nga basolon nato si Jehova tungod sa maong mga suliran. Akong naamgohan nga sila bahin sa gipasa kanato ni Adan ug nahiapil sa ginabatbat ni Pablo sa Roma 8:22: “Ang tanang kalalangan sa tingob nagaagulo ug gisakitan.”
Ako nakigsulatay kang Walter Meynberg sa Canadianhong Bethel, ug samtang ako nagbakasyon sa Canada niadtong 1966, kami naminyo ug naasayn ngadto sa La Paz, ang dakong siyudad sa Bolivia. Pagkadakong panalangin ang pagkakita sa mga kongregasyon dinhi nga midaghan gikan sa usa lamang sa among pag-abot sa Bolivia ngadto sa 24, sa tanang eskina sa siyudad. Kini susama sa ubang mga siyudad sa nasod. Sa pagkamatuod, ang grupo sa mga 160 ka magmamantala nga nagsangyaw sa maayong balita sa Bolivia sa una kong pag-abot sa 1955 miuswag ngadto sa mga 7,000!
Ang determinadong panig-ingnan sa akong inahan nga iyang gihatag dugay na kaayo kanhi misangpot sa kapin sa pulo sa akong suod nga pamilya nga anaa sa bug-os-panahong pag-alagad. Ako malipay sa pag-ingon nga ang akong amahan nahimong dedikadong Saksi, ug kapin sa 30 ka tawo nga nakapribilehiyo ako sa pagtuon sa Bibliya ang nabawtismohan. Dili ba kini bahandi? Oo, ako nagtuo nga kini bahandi. Sa pagkamatuod, ‘ang panalangin ni Jehova—kini ang nakapadato kanako.’