Ang Pagkahadlok sa Diyos—“Maoy Disiplina nga Mosangpot sa Kaalam”

ANG tinuod nga kaalam naghikay ug dakong kombira. Kini “nagpadala sa iyang tig-alagad nga mga babaye, aron makatawag kini sa tumoy sa hatag-as nga mga dapit sa lungsod: ‘Bisan kinsa nga walay kasinatian, paanhia siya dinhi.’ Bisan kinsa kansang kasingkasing nakulangan—siya miingon kaniya: ‘Umari kamo, kaon kamo sa akong tinapay ug ambit sa pag-inom sa bino nga akong gisagol. Biyai ang mga walay kasinatian ug magpadayong buhi, ug lakaw nga tul-id sa dalan sa pagsabot.’”—Proverbio 9:1-6.

Ang pagkaon diha sa lamesa nga iya sa kaalam dili gayod mosangpot sa daotan o makadaot nga butang. Ang pagpamati sa kaalam sa Diyos nga anaa sa inspiradong mga proverbio ug ang pagdawat sa disiplina niini makahatag gayod kanato ug kaayohan. Mao usab kanay atong madahom sa maalamong mga panultihon nga nasulat diha sa Proverbio 15:16-33.a Ang pagpatalinghog sa tambag niining mugbong mga panultihon makatabang kanato nga magmakontento bisag diyutay ra ang atong nabatonan, nga magmauswagon, ug magmalipayon sa atong pagkinabuhi. Ang pagbuhat niana makatabang usab kanato sa paghimog maalamong mga desisyon ug sa pagpabilin diha sa dalan sa kinabuhi.

Sa Dihang ang Diyutay Mas Maayo

“Mas maayo pa ang diyutay uban ang kahadlok kang Jehova kay sa dagayang tagana nga inubanan sa kasamok,” nag-ingon si Haring Solomon sa karaang Israel. (Proverbio 15:16) Ang dili-pagpanumbaling sa Maglalalang ug ang paghimo sa pagpangagpas sa materyal nga mga kabtangan nga pangunang tumong sa kinabuhi maoy kabuangan. Kanang matanga sa kinabuhi puno sa makalaay nga paningkamot ug tumang kabalaka. Pagkaanugon ang pagkaamgo inigkatigulang na nga ang tibuok kinabuhi sa usa nakawang lang! Ang pagtigom ug daghang kabtangan nga inubanan sa “kasamok” dili gayod maalamon. Mas maayo pa nga makakat-on sa sekreto sa pagkakontento ug pagkinabuhi sumala niana! Ang tinuod nga pagkakontento makaplagan diha sa pagkahadlok kang Jehova—sa atong relasyon kaniya—dili sa materyal nga mga kabtangan.—1 Timoteo 6:6-8.

Sa pagpasiugda nga ang pagbaton ug maayong relasyon sa uban mas hinungdanon kay sa materyal nga kadagaya, si Solomon miingon: “Mas maayo pa ang pagkaong utanon diin anaay gugma kay sa pinatambok nga torong baka nga inubanan sa pagdumot.” (Proverbio 15:17) Oo, ang panimalay nga buhong sa gugma mas maayo pa kay sa panimalay nga buhong sa lamiang pagkaon. Sa panimalay nga usa ray ginikanan, tingali gamay ra kaayo ang kinitaan. Diha sa pipila ka kayutaan, yanong pagkaon ra tingali ang ilang mapalit. Apan, ang pamilya magmalipayon diin may gugma ug pagmahal.

Bisan diha sa mga pamilya nga sa kinaiyanhon naghigugmaay ang usag usa, mahimong motungha ang malisod nga mga situwasyon. Ang usa ka membro sa pamilya basin makasulti o makabuhat ug usa ka butang nga makapasilo sa lain. Unsay angayng buhaton sa nasilo? Ang Proverbio 15:18 nag-ingon: “Ang usa ka masuk-anong tawo nagasugnib sa panaglalis, apan siya nga mahinay sa kasuko nagapalinaw sa panag-away.” Ang tubag nga malumo, dili masuk-anon, magpalambo sa pakigdait ug kalinaw. Ang tambag niining proverbioha mapadapat usab sa ubang bahin sa kinabuhi, lakip na sa mga kalihokan sa kongregasyon ug sa publikong ministeryo.

Sa Dihang ang ‘Usa ka Dalan Binakbakan’

Ang sunod nga proverbio nagpasiugda sa kalainan tali sa usa nga wala magpatalinghog sa kaalam ug niadtong nagpatalinghog niini. “Ang dalan sa tapolan maoy ingon sa usa ka koral nga sampinit,” miingon ang maalamong hari, “apan ang alagianan sa mga matul-id maoy usa ka dalan nga binakbakan.”—Proverbio 15:19.

Ang koral nga sampinit maoy tunokon nga ali. Ang tawong tapolan maghunahuna sa tanang matang sa babag ug mao kanay iyang himoong pasangil nga wala niya masugdi ang usa ka trabaho. Sa laing bahin, ang mga matul-id dili mabalaka bahin sa mga ali nga lagmit makababag kanila. Sila kugihan ug modukot sa trabaho. Busa malikayan nila ang daghang lisod-sulbaron nga mga problema nga lagmit ilang maagoman kon sila magpabaya lang. Ang ilang dalan “binakbakan,” sa ato pa, mauswagon. Sila mosugod sa pagtrabaho ug magmaya sa pag-uswag niini.

Tagda, pananglitan, ang mahitungod sa pagbaton ug tukmang kahibalo sa Pulong sa Diyos ug pag-uswag ngadto sa pagkahamtong. Gikinahanglan ang paningkamot. Ang usa ka tawo mangatarongan tingali nga siya dili edukado, dili maayong mobasa, o limtanon maong dili siya makahimo sa pagkugi sa pagtuon sa Bibliya. Pagkalabing maayo pa nga dili isipon kanang mga butanga ingong mga babag sa pagbaton ug kahibalo! Bisan pag limitado ra ang atong mga katakos, kita makapaningkamot sa pagpauswag sa atong kahanas sa pagbasa ug pagsabot sa atong gibasa, tingali mogamit ug diksiyonaryo kon gikinahanglan. Ang positibong tinamdan motabang kanato sa pagbaton ug kahibalo ug pag-uswag sa espirituwal.

Sa Dihang ‘Malipay ang Usa ka Amahan’

“Ang usa ka anak nga maalamon makapalipay sa amahan,” nag-ingon ang hari sa Israel, “apan ang usa ka tawong hungog nagatamay sa iyang inahan.” (Proverbio 15:20) Dili ba malipay man ang mga ginikanan sa dihang ang ilang mga anak molihok nga maalamon? Tinuod, kinahanglang bansayon ug disiplinahon sa mga ginikanan ang ilang mga anak aron maani ang maayong mga resulta. (Proverbio 22:6) Hinunoa makapalipay gayod sa iyang mga ginikanan ang anak nga maalamon! Apan, ang anak nga buangbuang makahatag kanila ug tumang kaguol.

Naggamit sa terminong “kalipay” sa laing kahimtang, ang maalamong hari miingon: “Ang kabuangan maoy kalipay alang sa usa kansang kasingkasing nakulangan, apan ang tawo nga adunay katakos sa pag-ila nagalakaw nga deretso sa unahan.” (Proverbio 15:21) Ang mga tawo kansang kasingkasing nakulangan malipay sa binuang nga tiawtiaw ug paglipaylipay nga dili makahatag ug tinuod nga katagbawan ug kalipay. Apan, ang tawo nga adunay katakos sa pag-ila makakita sa kadaot nga modangat sa pagkahimong ‘mahigugmaon sa kalipayan inay nga mahigugmaon sa Diyos.’ (2 Timoteo 3:1, 4) Ang pagsunod sa mga prinsipyo sa Diyos makatabang kaniya sa pagpabiling matarong ug sa pagtul-id sa iyang alagianan.

Sa Dihang “Adunay Kalamposan”

Ang pagkinabuhi sumala sa mga prinsipyo sa Diyos makahatag ug kaayohan diha sa ubang bahin sa kinabuhi. Ang Proverbio 15:22 nag-ingon: “Mapakyas ang mga plano kon walay kompidensiyal nga panagsultihanay, apan diha sa panon sa mga magtatambag adunay kalamposan.”

Ang kompidensiyal nga panagsultihanay nagpasabot ug pribado apan madayganon nga panag-estoryahay sa mga indibiduwal. Ang Hebreohanong pulong nga gihubad ug “kompidensiyal nga panagsultihanay” gihubad ug “suod nga pundok” diha sa Salmo 89:7. Kini nagpaila ug suod nga panag-estoryahay. Dili lang kay taphaw nga kabildohay, ang kompidensiyal nga panagsultihanay maoy pagbayloay ug matinud-anong mga hunahuna ug tiunay nga pagbati. Sa dihang ang mga bana ug mga asawa maingon man ang mga ginikanan ug mga anak libreng mag-estoryahay sa usag usa niining paagiha, ang kalinaw ug panaghiusa motunhay sa ilang taliwala. Apan ang kakulang sa kompidensiyal nga panagsultihanay mosangpot sa mga kahigawad ug mga problema diha sa pamilya.

Sa dihang kita mohimog hinungdanong mga desisyon, maalamon nga sundon ang tambag: “Diha sa panon sa mga magtatambag adunay kalamposan.” Pananglitan, sa dihang kita mopili ug usa ka matang sa medikal nga pagtambal, dili ba maalamon nga mokonsulta ug lainlaing mga doktor, ilabina kon nalangkit ang seryosong mga isyu?

Hinungdanon kaayo ang pagbaton ug daghang magtatambag diha sa pag-atiman sa espirituwal nga mga butang. Sa dihang ang mga ansiyano mokonsulta sa usag usa ug mogamit sa ilang hiniusang maalamong tambag, “adunay kalamposan.” Dugang pa, ang bag-ong natudlo nga mga magtatan-aw kinahanglang dili magpanuko sa pagpangayog tambag gikan sa mga gulang-gulang ug mas eksperyensiyado nga mga ansiyano, ilabina kon ang butang nga atimanon dili sayon.

Sa Dihang “May Kalipay Diha sa Tubag”

Unsang kaayohan ang moresulta gikan sa mga pulong nga gibungat uban ang hait nga salabotan? “Ang usa ka tawo may kalipay diha sa tubag sa iyang baba,” nag-ingon ang hari sa Israel, “ug ang usa ka pulong sa hustong panahon Oh pagkamaayo!” (Proverbio 15:23) Dili ba kita malipay sa dihang sundon ang atong tubag o tambag ug kini maayog resulta? Apan, aron mahimong epektibo ang atong tambag kinahanglang makab-ot niini ang duha ka kinahanglanon.

Una, ang tambag kinahanglang lig-on nga ipasukad sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya. (Salmo 119:105; 2 Timoteo 3:16, 17) Unya, kini kinahanglang isulti sa hustong panahon. Bisan ang matinud-anong mga pulong nga gisulti sa dili angayng panahon mahimong makadaot. Pananglitan, ang paghatag ug tambag ngadto sa usa ka tawo nga wala pa nato mapamatii ang iyang problema dili maalamon ni mapuslanon. Hinungdanon gayod nga kita “magmaabtik sa pagpaminaw, magmahinay sa pagsulti”!—Santiago 1:19.

“Ang Dalan sa Kinabuhi Nagapadulong sa Itaas”

Ang Proverbio 15:24 nag-ingon: “Ang dalan sa kinabuhi nagapadulong sa itaas alang sa usa nga molihok uban ang hait nga salabotan, aron sa pagpahilayo gikan sa Sheol sa ubos.” Ang usa ka tawo nga molihok uban ang hait nga salabotan nagsubay sa dalan nga magpahilayo kaniya sa Sheol, ang komon nga lubnganan sa tawo. Siya maglikay sa makadaot nga mga buhat sama sa mahilayong pakigsekso, pag-abuso sa droga, ug paghuboghubog—ug sa ingon malikayan ang ahat nga kamatayon. Ang iyang dalan nagpadulong sa kinabuhi.

Sa laing bahin, matikdi ang dalan niadtong walay hait nga salabotan: “Ang balay sa mga nagabayaw sa ilang kaugalingon pagalumpagon ni Jehova, apan siya magapiho sa utlanan sa babayeng balo. Ang mga laraw sa daotan maoy dulumtanan kang Jehova, apan ang kahimut-anang mga pulong mahinlo. Ang usa nga nagahimog dili-minatarong nga ganansiya nagadalag pagkasinalikway sa kaugalingon niyang balay, apan ang nagadumot sa mga gasa [hiphip] mao ang magpabiling buhi.”—Proverbio 15:25-27.

Sa pagpakita kanato kon sa unsang paagi malikayan ang komon nga lit-ag, ang hari sa Israel miingon: “Ang kasingkasing sa matarong nagapamalandong aron sa pagtubag, apan ang baba sa daotan nagapamulong ug daotang mga butang.” (Proverbio 15:28) Pagkabililhon sa tambag niining proverbioha! Ang binuang nga mga tubag nga gisulti nga wala hunahunaang daan talagsa rang mosangpot sa kaayohan. Sa dihang atong tagdon ang lainlaing butang nga may kalabotan sa usa ka kahimtang, lakip na ang mga sirkumstansiya ug ang pagbati sa uban, lagmit dili kita mosulti ug usa ka butang nga mahimong basolan nato sa ulahi.

Nan, unsa man ang kaayohan sa pagkahadlok sa Diyos ug pagdawat sa iyang disiplina? Ang maalamong tawo mitubag: “Si Jehova halayo sa mga daotan, apan siya nagapamati sa pag-ampo sa mga matarong.” (Proverbio 15:29) Ang matuod nga Diyos dili duol sa mga daotan. “Siya nga nagapahilayo sa iyang igdulungog gikan sa pagpamati sa balaod,” nag-ingon ang Bibliya, “bisan ang iyang pag-ampo maoy dulumtanan.” (Proverbio 28:9) Kadtong nahadlok sa Diyos ug naningkamot sa pagbuhat kon unsay matarong sa iyang mga mata gawasnong makaduol kaniya, nga bug-os makasalig nga siya mamati kanila.

Kon Unsay “Makapalipay sa Kasingkasing”

Naggamit ug makapukaw-sa-hunahuna nga pagtandi, si Solomon miingon: “Ang kasanag sa mga mata makapalipay sa kasingkasing; ang usa ka maayong taho makapatambok sa kabukogan.” (Proverbio 15:30) Ang kabukogan ‘motambok’ kon kini mapuno sa utok. Kini makapalagsik sa tibuok lawas ug makapalipay sa kasingkasing. Ug ang malipayong kasingkasing madayag diha sa kasanag sa mga mata. Ingon niana ang epekto sa usa ka maayong taho!

Dili ba ang mga taho sa tibuok-kalibotang pag-uswag sa pagsimba kang Jehova makapadasig gayod kanato? Ang pagkahibalo bahin sa tanang napalampos diha sa buluhatong pagsangyaw sa Gingharian ug paghimog mga tinun-an magdasig gayod kanato nga mas makigbahin pa sa ministeryo. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Ang mga eksperyensiya niadtong naghimo kang Jehova nga ilang Diyos ug nagsubay sa matuod nga pagsimba makapalipay gayod sa atong kasingkasing. Tungod kay ang “maayong taho gikan sa halayong yuta” dako kaayog epekto, hinungdanon gayod nga tukma ug mainampingon ang atong pagtaho sa atong nabuhat diha sa ministeryo!— Proverbio 25:25.

“Sa Dili pa ang Himaya Adunay Pagpaubos”

Sa pagpasiugda nga hinungdanon ang pagdawat sa lainlaing matang sa disiplina, ang maalamong hari nag-ingon: “Ang igdulungog nga nagapamati sa nagahatag-ug-kinabuhi nga pagbadlong nagapuyo sa taliwala sa mga tawong maalamon. Si bisan kinsa nga nagalikay sa disiplina nagasalikway sa iyang kaugalingong kalag, apan ang nagapamati sa pagbadlong nagabaton ug kasingkasing.” (Proverbio 15:31, 32) Ang pagbadlong, o disiplina, modulot sa kasingkasing sa usa ka tawo ug magtul-id niana, nga maghatag kaniya ug maayong pagsabot. Mao diay nga “ang bunal sa disiplina” mao ang magwagtang sa ‘mga binuang nga nabugkos sa kasingkasing sa usa ka bata’! (Proverbio 22:15) Ang usa nga nagapamati sa disiplina makabaton usab ug kasingkasing, sa ato pa, makabaton ug maayong motibo. Sa laing bahin, ang pagsalikway sa disiplina sama ra sa pagsalikway sa kinabuhi.

Sa pagkatinuod, mapuslanon ang malipayon ug mapainubsanon nga pagdawat sa disiplina nga naggikan sa kaalam. Ang pagbuhat niana dili lamang mosangpot sa katagbawan, kauswagan, kalipay, ug kalamposan kondili usab sa kahimayaan ug kinabuhi. Ang Proverbio 15:33 nanghinapos: “Ang pagkahadlok kang Jehova maoy disiplina nga mosangpot sa kaalam, ug sa dili pa ang himaya adunay pagpaubos.”

[Footnote]

[Hulagway sa panid 17]

Ang panimalay nga buhong sa gugma mas maayo pa kay sa panimalay nga buhong sa lamiang mga pagkaon

[Hulagway sa panid 18]

Bisan pag kita adunay mga limitasyon, ang positibong tinamdan motabang kanato sa pagbaton ug kahibalo

[Hulagway sa panid 19]

Ang kompidensiyal nga panagsultihanay maoy pagbayloay ug matinud-anong mga hunahuna ug tiunayng pagbati

[Hulagway sa panid 20]

Nahibalo ka ba kon sa unsang paagi ang “usa ka maayong taho makapatambok sa bukog”?