Mga Batan-on Nangutana . . .

Sa Unsang Paagi Ako Makapilig Desenteng Pelikula?

ANG usa ka beteranang artista sa pelikula sa nangagi nakutlo nga nag-ingon: “Ang mga tawo . . . mangutana kanako nganong dili na ako mosulod karon sa mga sinehan. Adunay labihan ka daghang ngil-ad nga mga pelikula.” Gipalabi niya nga wagtangon sa bug-os ang pagtan-aw sa sine ingong usa ka tinubdan sa kalingawan.

Usa ka tin-edyer nga babayeng ginganlag Denise may samang hunahuna, apan misugyot siya sa dili hinobrang solusyon. “Kasagaran nga dili daghan ang matan-aw,” siya misaysay, “kay naglabi ang kabangisan. Mao nga mapilion kaayo ako sa akong ginatan-aw.”

Walay pagduhaduha nga ikaw mahimuot usab sa usa ka pelikula matag karon ug unya. Busa hisabtan kon ikaw dili makiling nga wagtangon sa bug-os ang pagtan-awg sine ingong usa ka matang sa kalingawan. Apan sumala sa gipakita sa nag-una namong isyu​—ug pamatud-an kini sa usa ka pagtan-aw sa mga panid sa kalingawan sa bisan unsang mantalaan​—diyutay rang bililhong pelikula ang gigama karong adlawa nga angay tan-awon sa usa ka batan-ong Kristohanon.a Kini butang nga dili angay nga dili pakabanaon, kay ang mga pelikula nga imong ginatan-aw maoy banaag sa mga prinsipyo nga imong gimahal. Kana daghag ikasulti bahin sa matang sa panag-uban nga imong gikahimut-an, ang matang sa pinulongan nga imong gitugot, ang mga kagawian sa sekso nga imong gipaluyohan.

Ang Bibliya nagaawhag kanato nga “dumti ninyo ang daotan.” (Salmo 97:10) Makadumot ka ba sa daotan kon regular kang mangitag dosis sa satanasnong kangilngigan, pagpamiang, kabangisan, o dayag nga mga paghulagway sa seksuwal nga imoralidad? Dili gayod. Ang batan-on nga tinuod nagamahal sa diyosnong mga prinsipyo matinguhaon sa pagsunod sa tambag sa Bibliya sa Filipos 4:8: “Sa kataposan, mga igsoon, bisan unsang mga butang ang matuod, bisan unsang mga butang ang maugdang, bisan unsang butang ang matarong, bisan unsang butang ang maputli, bisan unsang butang ang hiligugmaon, bisan unsang mga butang ang maayong pamation, bisan unsang maayong kinaiya ang anaa ug bisan unsang butang ang dalayegon, ipadayon ang pagpalandong niining mga butanga.” Kini wala magkahulogan nga maglikay ka sa tanang pelikula, apan kini nagkahulogan nga kinahanglang magmapilion ka kaayo sa imong ginatan-aw. Sa unsang paagi imong mahimo kini?

Klasipikasyon​—Dili-Masayop nga Giya?

Sa Tinipong Bansa, ang mga pelikula gigradohan sumala sa mga sukdanan nga gihatag sa Motion Picture Association of America. Ang letra nga simbolo nagapaila kon kaha ang pelikula angay nga tan-awon sa kadaghanan, kon kaha ang giya sa ginikanan gisugyot, o kon kaha igalimite ang pagtan-aw sa mga hamtong. Kon giunsa paghisgot sa pelikula ang sekso ug kabangisan, alkohol ug pag-abusar sa droga, malaw-ayng pinulongan, ug ang susama, kasagaran mao ang pasikaranan sa pagtino sa klasipikasyon niini.

Bisan tuod ang mga sistema sa pagklasipikar tinuod nga may depekto, ug kasagarang magkasumpaki, sila nagahatag sa umaabot nga tumatan-aw labing menos sa pila ka ideya bahin sa mga unod sa usa ka pelikula ug kon kaha kini angay o dili nga pagatan-awon. Kon nagalungtad ang susamang sistema diha sa inyong yuta, pihong imong madiskobrehan nga kini mapuslanon. Ang imong mga ginikanan basin susamang mogamit sa mga klasipikasyon sa pagbutang ug mga latid bahin sa kon unsang mga pelikulaha ang imo tingaling matan-aw.

Hinuon, ang mga pagklasipikar mahimong malimbongon. Hinumdomi: Kadtong nagatino sa mga klasipikasyon tingali dili mopaluyo sa gibase-sa-Bibliya nga mga sukdanan. Ug tungod sa nagkadaotang moral nga mga sukdanan sa kalibotan, daghang pelikula nga tingali giisip nga mangilngig sa pila ka tuig kanhi karon giisip nga maayo na alang sa kadaghanang tumatan-aw.

Nakaplagan kini sa batan-ong si DeMarlo sa dihang siya mitan-aw sa usa ka pelikula nga iyang gihunahuna nga may maayong klasipikasyon. Misangpot nga kadto punog “pamalikas ug kabangisan.” Busa bisan tuod ang gimantala nga mga klasipikasyon makatabang, sila dili angay nga mao ang bugtong pasikaranan sa paghukom kon unsay tan-awon. Ang Bibliya nagapasidaan: “Si bisan kinsang walay kasinatian motuo sa tanang pulong, apan ang usang maalamon magapalandong sa iyang mga lakang.”​—Proverbio 14:15.

Pagsusi sa Usa ka Pelikula

Unsa ang pila ka laing latid ang imong magamit? Ang mga kritisismo ug mga anunsiyo sa pelikula makahatag usab kanimog diyutayng ideya sa mga unod sa usa ka pelikula. Apan sa makausa pa, gikinahanglan ang pagbantay. Ang usa ka kritisismo sa pelikula nagabanaag lang sa hunahuna sa laing tawo. Ug ang usa ka anunsiyo basin tinuyong magtago sa kamatuoran nga ang usa ka pelikula dunay mangil-ad nga mga esena.

Usa ka tin-edyer nga ginganlag si Connie nag-ingon: “Akong nakaplagan nga ang pagkasayod kon kinsa ang prinsipal nga mga aktor diha sa pelikula kasagaran mohatag nimog diyutayng ideya kon unsay lagmit ipasundayag sa pelikula.” Ang Kristohanong mga isigkaingon nga samang nagbaton sa imong gibase-sa-Bibliya nga mga prinsipyo basin nahibalo kon maayo ba ang usa ka pelikula. Ug ang usa ka manedyer sa sinehan o usa ka tawo diha sa palitanan ug tiket mahimong mohatag usab ug prangka nga impormasyon. Hinuon, sa kadaghanan ang mga tawo lagmit mosulti kanimo kon unsay tinuod nilang nahimut-an bahin sa usa ka pelikula. Nganong dili mangutana kon unsay daotan bahin niana? Mahimong espisipiko. Pangutana kon aduna bay mga esena sa dugoong kabangisan, mapadayganong sekso, o pagkagidemonyohan.

Ang imong mga ginikanan usab mamahimong maayong tinubdan sa tambag. Matud sa batan-ong si Vanessa: “Ginakonsulta ko ang akong mga ginikanan. Kon sa ilang hunahuna maayo ra nga ako motan-aw, ako motan-aw niana.”

Ang sama mapadapat sa pag-abang ug mga videotape. Dugang pa, susiha pag-ayo ang kahon o hapin. May butang ba bahin sa mga ilustrasyon ug mga pulong nga magpaila nga ang pelikula dili maayo? Nan ibalik kana pagbutang! Basin makatabang usab ang pagpakigsulti ngadto sa usa ka tindera nga nakakita na sa pelikula. Ang Proverbio 14:16 nagaingon: “Ang usa ka tawong maalamon mabinantayon ug nagatalikod siya sa pagkadaotan; ang buangbuang dili magbantay ug mahulog sa laktod.”​—The New English Bible.

Paggawas, Pagpatay

Ugaling, unsa na man kon ikaw nakaabang nag videotape ug nakadiskobreng ang unod niana mangil-ad? Yano ang solusyon: Patya kana! Kini dili tingali sayon. Basin ikaw naikag sa dugokan sa sugilanon o sa mga karakter. Basin ikaw gusto kaayong mahibalo sa kataposan sa pelikula. Apan ang pagtalikod sa pagkadaotan tin-aw nga mao ang maalamong butang pagabuhaton.​—Itandi ang Mateo 5:​29, 30.

Ang kahimtang basin tukbilonon ug diyutay kon ikaw anaa sa usa ka sinehan nga kauban sa mga higala ug ang usa ka pelikula mosangpot nga ngil-ad. Usa ka tin-edyer nga ginganlag si Joseph miatubang niining kahimtanga mismo. Ang mga anunsiyo alang sa usa ka bag-ong pelikula nagtawag niana nga “kinahanglang tan-awon.” Ugaling, si Joseph nahinumdom: “Sa unang lima ka minutos may tulo ka esena sa kabangisan ug paghubo.” Si Joseph matinahorong nagpahibalo sa iyang mga higala sa iyang mga intensiyon ug migawas. Siya ba naulaw niadto? Matud ni Joseph: “Wala, wala gayod. Ang akong gihunahuna una mao si Jehova ug ang pagpahimuot kaniya.”

Tinuod, ang pagpiit sa isigkaingon batok sa pagbaton sa maong baroganan mahimong dako. Ang pagpiit mahimong magagikan pa sa mga batan-on nga gipadako sa Kristohanong mga ginikanan, apan ang mga konsensiya sa maong mga batan-on nahabol na tungod sa pagtinan-aw ug daghan kaayong kuwestiyonableng mga pelikula. (1 Timoteo 4:2) Basin ikaw butangbutangan pa nila nga dili timbang o sobra ka matarong. Apan inay magpadaog sa pagpiit sa isigkaingon, “pagbaton ug maayong konsensiya.” (1 Pedro 3:16) Ang tinuod nga hinungdanon dili kon unsay hunahunaon kanimo sa imong mga isigkaingon apan kon unsay hunahunaon ni Jehova kanimo! Ug kon ang imong mga higala makiglalis kanimo tungod sa pagsunod sa imong konsensiya, panahon na sa pagpangitag bag-ong mga higala. (Proverbio 13:20) Ikaw mao ang kinalabwang magbalantay sa imong mga mata, mga dalunggan, ug masambingayong kasingkasing.​—Itandi ang Job 12:11; 31:1; Proverbio 4:23.

Paghupot ug Maayong Konsensiya

Ang batan-ong si Georgia may batasan nga moyuhot sa mga sine nga gidili sa iyang pangedaron. Hinuon, sa paglabay sa panahon misugod siya sa pagtinguhag maayong relasyon uban sa Diyos. Mihunong siya sa pagtan-awg kuwestiyonableng mga pelikula ug nangitag ubang makalingawng mga butang nga buhaton uban sa iyang Kristohanong mga higala. Matud ni Georgia: “Wala nay nagpabug-at sa akong konsensiya. Ug karon ako makatulog na gayod kay nabatonan ko ang tinuod mahinlong pagbati sa kahiladman.”

Buot ba nimong magmahinlo sa panan-aw sa Tigsusi sa mga kasingkasing, si Jehova nga Diyos? (Proverbio 17:3) Nan magbantay kon unsay imong isulod sa imong kasingkasing. Likayi ang wala-kinahanglang pagpabantang sa kaugalingon nganha sa wayhinungdang kabangisan, sa seksuwal nga pagpanghimulos, o sa mahugawng pinulongan; kini makapahabol lamang sa imong salabotan kon unsay matarong ug makapadaotan sa imong kasingkasing. Manig-ingon sa salmista nga miampo: “Ilingiw ang akong mga mata aron dili makakita sa walay kapuslanan.”​—Salmo 119:37.

Pinaagi sa pagkahimong maampingon ug mapilion, dili lang nga makapanalipod ka sa imong kaugalingon gikan sa makadaot nga mga impluwensiya apan ikaw makapahimulos usab nianang “mahinlong pagbati” nga gihisgotan sa batan-ong si Georgia. Ug walay espesyal nga mga pamaagi sa pagpatunghag impresyon sa Hollywood ang makatumbas sa maong pagbati!

[Footnote]

[Blurb sa panid 11]

Daghang pelikula ang mangilngig pila ka tuig kanhi karon giisip nga maayo

[Hulagway sa panid 10]

Ang imong mga ginikanan basin nahibalo kon dili maayo ang usa ka pelikulang gianunsiyo