Imong Makaplagan ang Kalipay Diha sa Makaguol nga Kalibotan!
SI Marie may bibohon, masadyaong kinaiya. Lisod ang pagtuo nga sa pila ka tuig nga miagi, gibatbat sa maong 32-anyos nga babaye ang iyang kaugalingon ingong patay sa kahiladman. Si Marie nabiktima sa grabeng depresyon. “Kadto nahisamag ang baga dag-umong panganod inanayng nagpataas,” misaysay siya. Oo, ikalipay nga siya naulian ug nahibalik ang iyang kamasadyaon.
Kada tuig ang usa ka gatos ka milyong tawo sa tibuok kalibotan mainutil tungod sa grabeng depresyon! Kining sakita dili lamang lumalabay nga pagkamagul-anon nga matag karon ug unya maagoman natong tanan. Ang grabeng depresyon nagalangkit sa dili-mohunong nga kaguol. Ang tawong naguol mawad-ag interes sa kinabuhi, wala nay kahimut-an, ug mobati sa malangkobong kawalay-paglaom ug kawalay-pulos. Niadtong 1983 ang World Health Organization miingon: “Sa pagkakaron walay duhaduha nga ang mga sakit sa depresyon anaa sa tanang bahin sa kalibotan.”
Ang mainampingong mga estudyante sa Bibliya dili matingala niining tahoa. Ang Bibliya nagapaila sa atong panahon ingong “ang kataposang mga adlaw,” nga gitiman-an sa “mga panahong lisod nga sagubangon.” (2 Timoteo 3:1-5) Ang sosyal nga mga katukoran nga sa nangagi naghatag pagpaluyo sa mga panahon sa emosyonal nga krisis nagkadaot. Sa artikulong “Ang Panahon sa Kamasulob-on?”, si Dr. Gerald Klerman nagpasangil sa pag-usbaw karon sa depresyon sa maong kausaban. Siya misaysay: “Ang tulo ka labing kasagarang sosyal nga mga sistemang nagapaluyo mao ang pamilya, ang simbahan, ug ang duol nga mga silingan. . . . Usa ka timaan sa panahon karon nga kanang tanang tulo ka sosyal nga mga sistemang nagapaluyo anaa sa lainlaing gidak-on sa kagubot.”
Ang pagkabungkag sa pamilya ni Marie maoy mitultol sa iyang kaguol. “Sa dihang mibiya ang akong inaina nga walay usa ka pulong, gibati ko nga giluiban ug nag-inusara. Ako 12 anyos niadto, ug sa kalit ang akong kalibotan daw nahugno,” nahinumdom si Marie. Sa wala madugay siya mibiya sa balay kay daw gusto siyang buhatag daotan sa iyang amahan, ug siya miangkon: “Gibati ko nga abnormal, ug nawad-an ako sa bug-os nga pagsalig sa akong kaugalingon.” Sa ingon nagsugod ang iyang pagkatumpawak sa grabeng depresyon.
Usa ka adlaw samtang si Marie naguol kaayo, duha sa mga Saksi ni Jehova miduaw sa iyang balay. Dihadiha siya nagpakitag dakong interes sa ilang masadyaong mensahe sa Bibliya. “Sa nangagi, nakita ko lamang ang bug-os nga kawalay-pulos sa kinabuhi ug daghan kaayong ngil-ad nga mga butang, apan karon ako nakombinsir nga ako makapuyo sa usa ka bag-ong kalibotan diin ang Diyos magtul-id niining tanang inhustisya. Sa tabang sa Diyos ako mahimong takos sa maong panalangin; sa ingon, ang akong kinabuhi nakabatog tinuod nga kahulogan.” Samtang siya mitambong sa mga tigom sa mga Saksi, napalgan niya ang tinuod nga gugma ug emosyonal nga pagpaluyo. (Juan 13:34, 35) Ang mahanasong pagtambag sa mga ansiano sa kongregasyon nakatabang usab kaniya sa pagsugod sa pagbag-o sa iyang negatibong panghunahuna. (Santiago 5:14) Ang iyang depresyon misugod sa pagkahupay. Ang kapid-ang ubang mga tawo si kinsa, sama kang Marie, naguol sa mga kahimtang sa kalibotan nakakaplag sa “kalipay ni Jehova” tungod sa pagkadangat sa tukmang kahibalo sa kamatuoran sa Bibliya.—Nehemias 8:10; 1 Timoteo 2:4.
Bisan pa niana, ang depresyon ni Marie nahanaw ba dihadiha? Pagatuohan ba natong ang mga Kristohanon dili maapektahan sa depresyon? Sa pagtubag niining mga pangutanaha, kinahanglang himoon nato ang labaw pa sa pangibabaw nga pagsusi sa maong sakit ug sa komplikadong mga hinungdan niini. Ang pagkasayod sa tinuod nga mga hinungdan sa depresyon makahimo nimong mas malamposon sa pagsugakod sa depresyon sa imong kaugalingon o sa pagtabang sa lain nga gisakit niini.
Ang mga Hinungdan sa Grabeng Depresyon
Sa pila ka kaso ang depresyon may mga hinungdang maylabot sa lawas, sama sa sakit, mga kakulang sa sustansiya, ug mga suliran sa hormone. Kini mamahimo usab nga reaksiyon sa pila ka hilo, mga maghuhugaw, mga medisina, ug allergens.a Bisan pa niana, ang Bibliya nagabutyag nga ang kaugalingong “makasamok nga mga hunahuna” mahimong usa usab ka hinungdan.—Salmo 94:19.
Ang kadaghanang tawo nga magmagul-anon, sama kang Marie, nakasinatig daghang masakit daotang mga kasinatian o makapahigwaos nga mga kahimtang. Daghan ang mibati sama sa salmista: “Ang akong kalag napuno sa mga katalagman . . . Sila minglikos kanako sa tingob sa usa ka panahon. Ikaw [Jehova] nagpahilayo gikan kanako sa higala ug kauban; ang akong mga kaila anaa sa mangitngit nga dapit.” (Salmo 88:3, 17, 18) Busa sama sa salmista, gibati nilang nalumsan sa mga problema o mga kapildihan ug nagaisip sa ilang kinabuhi sa katibuk-an ingong wala nay paglaom. Basin gibati nila nga samag sila nag-inusara lang diha sa mangitngit nga dapit ug bisan ang Diyos nagsalikway kanila.
Nganong mahidangat sila sa maong makapaluya nga konklusyon, sa pagkamatuod makaugmad sa magul-anong espiritu? Dili lang tungod sa ilang panggawas nga mga problema; tungod usab kini sa mga kasakit o mga kawalay-pagsalig sa ilang kaugalingon. Gibati nila nga dili sila makasugakod sa problema o kapildihan. “Tungod sa kasakit sa kasingkasing anaa ang maluyang espiritu,” nagapatin-aw ang Proverbio 15:13. Ang maong kasakit sa kasingkasing mag-apil sa pagbati nga ang usa maoy pakyas o kana ang hunahuna sa uban. Bisan ang unang-siglong Kristohanon nga si Epaprodito, human maulii sa grabeng sakit panahon sa usa ka misyon nga gihikay sa iyang kaugalingong kongregasyon, “naguol tungod kay [ang kongregasyon] nakadungog nga siya nagmasakiton.”—Filipos 2:25-30.
Sanglit ang ‘magul-anong espiritu makapauga sa mga bukog,’ o makadaot sa pagkatawo sa usa, ang mga pagbati sa ubos nga pagtamod-sa-kaugalingon kasagaran mao ang hinungdan sa seryosong depresyon. (Proverbio 17:22) Ang kasakit sa kasingkasing basin ipahinabo usab sa dako kaayong kabalaka kon unsay pag-isip sa uban kanato, pagkamabalak-on sa kahingpitan, wala-mahusay nga kasuko, kayugot, wala-mahusay nga mga panagbangi batok sa uban, o pagbati sa sala (tinuod o pinasobrahan).
Busa ang mga hinungdan sa seryosong depresyon maoy daghan. Bisan pa niana, napalgan ni Marie ang kalipay sa pagkahimong Kristohanon. “Unya nabatonan ko ang paglaom,” matud niya. Apan sa taastaas nga panahon siya nag-antos gihapon sa depresyon. Sa unsang paagi kini mabuntog sa kataposan sa maong mga tawo?
[Footnote]
a Tan-awa ang “Depresyon: Anaa ba Lang sa Hunahuna?” diha sa Oktubre 22, 1987, isyu sa Pagmata!