Mga Linaing Hitabo sa Bibliya Ecclesiastes 1:1–12:14
“Kahadloki ang Matuod nga Diyos ug Bantayi ang Iyang mga Sugo”
Karong adlawa ug panahon, ang pagkahadlok ug pagsunod sa Diyos, sa labing maayo, giisip nga dili-praktikal. Apan ang basahon sa Ecclesiastes (Hebreohanon, Qo·heʹleth, magtitigom), nga gisulat sa mga 3,000 ka tuig kanhi ni Haring Solomon (1:1), nagbatbat sa kakawangan sa mga paningkamot sa tawo nga walay pagtagad sa katuyoan sa Diyos.
Ang nakapaikag niining libroha mao ang nagkalainlaing mga tema nga giusisa sa magsusulat—tawhanong kaalam ug pagmando, materyal nga bahandi ug mga kalingawan, pormalistikong relihiyon, ug uban pa. Kining mga butanga kakawangan, tungod kay umalagi man sila. Sa laing bahin, ang pagpalandong kanila motultol sa masabtanong hunahuna sa usa ka konklusyon: “Kahadloki ang matuod nga Diyos ug bantayi ang iyang mga sugo. Tungod kay kini mao ang tibuok nga katungdanan sa tawo.”—Ecclesiastes 12:13.
“Ang Tanan Kakawangan!”
Palihog basaha ang kapitulo 1 ug 2. Gitandi sa walay kataposang mga siklo sa kinaiyahan, ang tanang paningkamot sa tawo umalagi ug temporaryo (1:4-7). Bisan ang dagkong mga nakab-ot sa magtitigom igapanunod sa usa nga tingali dili kaayo takos (2:18, 19). Ang “kakawangan,” sa Hebreohanon, nagkahulogan “alisngaw” kun “ginhawa.”
◆ 1:9—Sa unsang paagi nga “walay butang bag-o ilalom sa adlaw”?
Diha sa kinaiyanhong mga siklo sa adlaw-adlaw nga pagkinabuhi nga diha niini nagasidlak ang adlaw, nakitang wala gayoy butang bag-o. Bisan ang “bag-o” nga mga imbensiyon sa masubsob maoy pagpadapat lamang sa mga prinsipyo nga gipadapat na ni Jehova diha sa kalalangan. Apan “ilalom sa adlaw” nagapatungha si Jehova ug bag-ong espirituwal nga mga kauswagan nga apektado ang katawhan. —Tan-awa Ang Bantayanang Torre, Marso 1, 1987, panid 27-9.
◆ 2:2—Daotan bang maglipaylipay?
Dili, dili gayod. Ang katawa, o ang paglipaylipay, makatabang sa paghikalimot sa mga problema sa temporaryong paagi, apan dili mawala ang mga problema. Busa ang pagpangitag tinuod nga kalipay pinaagi sa hudyaka “kabuangan”; kini walay kahulogan. Sa susama, ang “pagsadya” dili makasulbad sa mga problema sa kinabuhi. Busa ang hudyaka ug kalingawan gitandi sa kalipay nga moresulta sa pagkabaton sa panalangin ni Jehova sa imong binuhatan.—2:24.
Pagtulon-an Alang Kanato: Angay natong sundon ang tambag ni Solomon ug dili himoong bugtong tumong sa kinabuhi ang pagpangitag materyal nga mga bentaha ug kulbahinam nga bag-ong mga eksperyensiya sa kinabuhi. Hinunoa, angay nga ‘magbinuotan kita atubangan kang Jehova’ pinaagi sa pagsunod kaniya. Ug atong matagamtam ang iyang panalangin nga “kaalam ug kahibalo ug kasadya.”—2:26.
Adunay Panahon Alang sa Tanang Butang
Basaha ang kapitulo 3 ug 4. Si Solomon wala mag-agda ug walay paglaom nga panglantaw sa kinabuhi (3:1-9). Hinunoa, iyang gipunting nga dili gayod makabag-o ang tawo sa butang nga gipalihok na sa Diyos (3:14). Niining bahina, wala makalabaw ang tawo sa mananap (3:19-21). Busa ang matinabangong tinamdan (4:9-12) labi pang magantihon kay sa masinahong espiritu (4:4).
◆3:11—Sa unsang paagi gihimo sa Diyos ang tanang butang nga “matahom sa iyang panahon”?
Ang pulong “matahom” nagkahulogan usab ug “maayo, tukma, angay.” Sa iyang tinudlong panahon, ang tukmang dapit diin ang matag buhat sa Diyos mosibo sa iyang katuyoan igapadayag ra unya. Ang Diyos naghimo ug daghang “matahom” nga butang alang sa katawhan. Pananglitan, iyang gihatagan ang mga tawo ug hingpit nga sinugdan sa Eden. Iyang gitagna ang umaabot nga paglukat sa Binhi dihang nahulog si Adan sa pagpakasala. Sa tukmang panahon, gipadala sa Diyos ang Binhi. Ug, ‘labing matahom sa tanan,’ gihimo ni Jehova ang Binhi nga Hari sa Iyang Gingharian.
◆ 4:6—Nagpasiugda ba si Solomon ug masayon nga kinabuhi?
Wala. Apan nakita ni Solomon nga ang kuging pagtrabaho ug kabatid aron makabentaha sagad mosangpot ug kompetisyon ug pag-indigay (4:4). Sa baylo, moresulta kinig mga problema ug bisan sayo nga kamatayon. (1 Timoteo 6:9, 10) Busa, unsa ang timbang nga panglantaw? Magmatagbaw sa diyutayng ganansiya nga may kalinaw, inay dobleng ganansiya nga inubanag pangabudlay ug panag-away.
Pagtulon-an Alang Kanato: Karon na ang panahon sa pagpangita pag-una sa Gingharian sa Diyos inay ang ambisyosong personal nga mga intereses (3:1). Angay nga motabang kita sa isigka-Kristohanon inay magpalain (4:9-12). Nianang paagiha, madawat nato ang gikinahanglang tabang ug pagdasig bisan pa sa kalisod ug pagsupak.
Tinuod nga Pagsimba Makatagbaw
Basaha ang kapitulo 5 ug 6. Sanglit gamhanan sa tanan si Jehova, angay nga magmaugdang kita sa atong relasyon kaniya, dili molihok sa binuang nga paagi ug maglaom nga dawaton niya ang atong “halad” (5:1, 2). Ang tawong may kahadlok sa Diyos matagbaw sa paggamit sa iyang materyal nga bahandi, apan ang tawong magtigom niini dili makabatog kalipay.—Itandi ang 5:18-20 sa 6:2, 3.
◆ 5:2—Sa unsang paagi ikapadapat kining tambaga?
Angay nga atong ibubo ang atong kasingkasing sa Diyos, apan magbantay usab kita batok sa madalidalion, walay paghunahunang mga pulong tungod sa iyang pagkadako ug kahalangdon. (Salmo 62:8) Inay nagalatagawng mga pulong, gamiton nato ang yano, kinasingkasing nga mga pulong. (Mateo 6:7) Sa lima lang ka mubong pulong sa Hebreohanon, miampo si Moises alang kang Miriam ug nakadawat ug maayong tubag.—Numeros 12:13.
◆ 6:9—Unsa “ang paghisalaag sa kalag”?
Ang “kalag” dinhi nagkahulogang “tinguha sa kalag.” Busa kining ekspresyona nagpunting sa walay kataposang pangagpas sa pagtagbaw sa mga tinguha nga dili makab-ot. Gitandi kini sa “panan-aw sa mata,” sa ato pa, nagaatubang sa kamatuoran. Busa, nahibalo nga ang Gingharian sa Diyos lamang ang makapatunghag tinuod nga kausaban, magmatagbaw kita ug dili tugotang mawala kanato ang kalinaw tungod sa dili-praktikal o dili-makab-ot nga mga tinguha.
Pagtulon-an Alang Kanato: Diha sa atong dapit sa pagsimba, angay nga managgawi kitang maligdong ug mapamation (5:1). Kinahanglan alisto usab kitang motuman sa atong mga katungdanan atubangan kang Jehova. Kon kita minyo, apil na niini ang pagtuman sa atong mga panaad sa kaminyoon.—5:4.
Mga Pulong sa Kaalam
Basaha ang kapitulo 7 ug 8. Gitagad sa magtitigom ang makasubong epekto sa kamatayon (7:1-4) ug ang bili sa kaalam (7:11, 12, 16-19); nagpasidaan usab siya batok sa babayeng daotan (7:26). Gihatag ang tambag bahin sa paglihok nga maalamon ngadto sa mga magmamando (8:2-4) ug dili masuko sa mga inhustisya.—8:11-14.
◆ 7:28—Nagpaubos ba kining mga pulonga sa kababayen-an?
Mopatim-aw nga ang moral nga sukdanan niadto ubos kaayo. Busa, si Solomon naghisgot sa pagkatagsaon sa matarong nga mga lalaki o babaye niadtong panahona. Tali sa usa ka libong mga tawo, lisod makakitag usa ka tawong matarong, ug mas malisod pa ang pagpangitag usa ka babayeng matarong. Apan, ang Bibliya, naghisgot mahitungod sa “buotang babaye” ug “may katakos nga asawa.” (Ruth 3:11; Proverbio 31:10) Tingali matagnaon usab kining bersikuloha, kay wala gayoy babayeng nakahatag ug hingpit nga pagsunod sama sa lalaki—si Jesu-Kristo.
◆ 8:8—Unsay gihisgotan dinhi sa magtitigom?
Naghisgot siya sa kamatayon. Walay makapugong sa paggula sa gahom sa kinabuhi gikan sa iyang mga selula aron mapalangan ang adlaw sa kamatayon. Diha sa gubat nga gisangka sa atong komung kaaway nga kamatayon, walay usa ang makahigawas ug makapadalag kapuli. (Salmo 49:7-9) Bisan ang mga daotan uban sa ilang malimbongong mga plano dili makaikyas sa kamatayon.
Pagtulon-an Alang Kanato: Bisan pa nga nahimong tumong sa kinabuhi sa kadaghanang tawo ang materyal nga bahandi, ang diyosnong kaalam lamang ang motultol ug kinabuhing dayon. (7:12; Lucas 12:15) Ang paghandom sa ‘nangaging maayong mga adlaw’ dili mopaarang-arang sa atong kahimtang (7:10). Hinunoa, “maayo ang dangatan” kanato kon magpadayon lamang kita sa pagkahadlok sa Diyos.—8:5, 12.
Mga Sangpotanan sa Kinabuhi
Basaha ang kapitulo 9 ug 10. Bililhon ang kinabuhi, ug buot ang Diyos nga pahimuslan nato kana (9:4, 7). Sanglit kita walay gahom sa pagkontrolar sa sangpotanan sa kinabuhi (9:11, 12), labing maayo ang pagsunod sa diyosnong kaalam, bisan pa nga wala kana pabilhi sa daghang mga tawo (9:17). Tungod sa pagkawalay kasegurohan sa kinabuhi, angay bantayan nato ang atong kasingkasing (10:2), mag-amping sa tanan natong buhaton, ug molihok uban ang praktikal nga kaalam.—10:8-10.
◆ 9:1—Sa unsang paagi ang mga buhat sa matarong anaa sa kamot sa Diyos?
Bisan pa modangat ang katalagman diha sa mga maalamon ug matarong, mahitabo lamang kini pinaagi sa pagtugot sa Diyos, ug dili gayod siya motalikod kanila. Pinaagi sa “kamot” sa Diyos, o gipadapat nga gahom, ang mga matarong mahimong itugyan gikan sa pagsulay o palig-onon aron maantos kana. (1 Corinto 10:13) Ang paghinumdom niining kamatuorana makalipay sa alagad ni Jehova dihang makaatubang ug kalisod.
◆ 10:2—Sa unsang paagi ang kasingkasing anaa sa tuo nga kamot?
Ang “tuo nga kamot” nagpasabot sa pinaborang posisyon. (Mateo 25:33) Busa ang kamatuoran nga ang kasingkasing sa tawong maalamon “anaa sa iyang tuo nga kamot” nagpasabot nga mopalihok kini kaniya sa pagpadayon ug maayo, paborableng dalan. Apan ang tawong buangbuang kulang ug maayong motibo ug molihok sa binuang ug sa dili-hustong paagi. Ang pagkahimo sa iyang kasingkasing nga “anaa sa wala nga kamot” nagpasabot nga siya napalihok sa pagsubay sa daotang dalan.
Pagtulon-an Alang Kanato: Sanglit modangat man ang kalit nga kamatayon sa kang bisan kinsa kanato (9:12), angay gamiton nato ang atong kinabuhi sa pag-alagad kang Jehova kon pananglit mapahunong ang tanang butang tungod sa atong kamatayon (9:10). Angay nga mahimo kitang hanas sa atong pag-alagad tungod kay ang pagkawalay-kaarang, bisan sa yanong mga butang sama sa pagkalot ug lungag o pagbughag kahoy, makadaot kanato ug sa uban.—10:8, 9.
Pagkabatan-on ug Katuyoan sa Kinabuhi
Basaha ang kapitulo 11 ug 12. Kitang tanan angay magbansay sa pagkamahinatagon ug sa paghimog malig-ong desisyon (11:1-6). Ang mga batan-on kinsa migamit sa ilang panahon ug kusog sa maayo sa pag-alagad sa Maglalalang dili magbasol sa ulahi nga kinabuhi (11:9, 10). Hinunoa, sila may katagbawan nga nakapahimuot sa Diyos sa dili pa mawala kanila ang maayong panglawas ug kalagsik.—12:1-7; tan-awa ang The Watchtower, Disyembre 15, 1977 panid 746.
◆ 11:1—Unsay kahulogan sa ‘pagsalibay sa tinapay’?
Ang tinapay mao ang kalan-on sa kinabuhi. Ang pagsalibay niini ngadto sa “katubigan” maoy pagpaambit sa usa ka bililhong butang. Apan, “hikaplagan nimo kini pag-usab,” kay sa dili-madahom nga paagi ang mahinatagon pagabaslan.—Lucas 6:38.
◆ 12:12—Nganong may negatibong hunahuna bahin sa mga basahon?
Kon itandi sa Pulong sa Diyos, ang ‘walay kataposan’ nga mga basahon sa kalibotan nasudlan ug tawhanong pangatarongan lamang. Ang kadaghanan niining hunahunaa nagpabanaag sa hunahuna ni Satanas. (2 Corinto 4:4) Sa susama, ang “hilabihan nga pagtuo” sa maong sekular nga materyal walay malungtarong bili.
Pagtulon-an Alang Kanato: Sama kang Solomon, angay nga atong palandongon ang gipamulong sa Diyos mahitungod sa kinabuhi. Dayon ang atong tinguha sa pagkahadlok ug pagsunod sa Diyos mapalig-on. Kay nahibalo nga suod nga nabalaka si Jehova kanato (12:13, 14) makapasuod kanato kaniya.
Busa, hinaot nga atong “kahadlokan ang matuod nga Diyos ug magbantay sa iyang mga sugo.” Kini mao ang atong katungdanan ug mohatag kanatog walay kataposang kalipay.