Mapahimuslan Nimo ang Matunhayong mga Panaghigalaay
ADUNAY mga babag ang mga panaghigalaay. Ngani, gitagna sa Bibliya nga niining “kataposang mga adlaw” adunay kakulang sa gugma, kinaiyanhong pagbati, ug pagkamaunongon. (2 Timoteo 3:1-5; Mateo 24:12) Kining mga kahimtanga nagpahinabog usa ka dili-hitupngang hampak sa kamingaw. Usa ka tawo miingon: “Samag arka ni Noe ang among kasilinganan. Kon dili kamo minyo, dili ka makasulod.” Ang kamingaw dili gayod sala sa usa ka tawong nagmamingawon. Sa ubang bahin sa kalibotan, ang mga suliran labot sa matunhayong mga panaghigalaay naglakip sa mga butang sama sa pagbalhinbalhin kanunay sa mga tawo, pagkabungkag sa mga pamilya, walay pagtagad ug peligrosong mga siyudad, ug dakong pagkunhod sa paglulinghayaw sa libreng panahon.
Ang usa ka molupyo karon sa siyudad tingalig makahibalag ug daghang tawo sa usa ka semana kay sa makita sa usa ka tuig o bisan sa tibuok kinabuhi sa usa ka molupyo sa baryo sa ika-18ng siglo! Bisan pa, kasagarang taphaw ang mga relasyon karon. Daghan ang okupado kaayo sa walay hunong nga pagpakighugoyhugoy ug mga paningkamot sa paglipaylipay. Apan, kinahanglang atong dawaton nga ang kawang nga paglipaylipay uban sa dili maayong pagkapili nga mga kauban nahisamag paggamit ug mga tunok alang sa sugnod. Nag-ingon ang Ecclesiastes 7:5, 6: “Labi pang maayo ang pagpamati sa pagsaway sa manggialamon kay sa usa ka tawo nga magpamati sa awit sa mga buangbuang. Kay sama sa pitipiti sa mga tunok ilalom sa kolon, maingon usab ang katawa sa buangbuang; ug kini usab kakawangan man.” Ang mga tunok daling modilaab ug mopitipiti, apan dili kini magdugay aron magpainit kanato. Sa ingon usab, ang saba, nagkataw-anay nga mga kauban makalingaw kanato sa makadiyot, apan dili kini makawagtang sa tanang kamingaw ug makatagbaw sa atong panginahanglan alang sa tinuod nga mga higala.
Ang pag-inusara lahi sa kamingaw. Ang pipila ka pag-inusara kinahanglanon aron kita mapreskohan sa atong kaugalingon ug sa ingon adunay dugang ikatanyag ingong usa ka higala. Kon atubangon ug kamingaw, daghan ang moliso dayon sa usa ka matang sa elektronikong kalingawan. Usa ka pagtuon nakakaplag nga usa sa labing komon nga mga reaksiyon sa kamingaw mao ang pagtan-aw ug telebisyon. Bisan pa, ang mga tigdukiduki mihinapos nga ang dugayng pagtan-aw ug telebisyon maoy usa sa labing dili maayong reaksiyon nga atong mahimo kon bation nato ang kamingaw. Kini mopasamot sa pagkawalay kadasig, kalaay, ug paghanduraw, nga mahimong usa ka dili maayong kapuli sa personal nga mga relasyon sa ubang mga tawo.
Sa pagkatinuod, ang pag-inusara mapuslanon kaayo kon atong gamiton ang atong panahon sa pag-inusara sa maayong paagi. Mahimong buhaton nato kini pinaagi sa pagbasa, paghimog mga sulat, pagdukiduki, ug pagpahulay. Ang pag-inusara sa maayong paagi naglakip sa pag-ampo sa Diyos, pagtuon sa Bibliya, ug pagpalandong niana. (Salmo 63:6) Kini mao ang mga paagi aron mahimong mas masuod kang Jehova nga Diyos, ang usa nga mahimong atong labing dakong Higala.
Mga Panig-ingnan sa mga Panaghigalaay sa Bibliya
Bisag maayo nga magmahigalaon sa daghang tawo, ang Bibliya nagpahinumdom kanato nga “adunay usa ka higala nga mounong labaw pa kay sa usa ka igsoon.” (Proverbio 18:24) Kitang tanan nagkinahanglan ug pipila ka suod kaayong mga higala nga tinuod gayod nga nagatagad kanato, kansang panaghigalaay mohatag kanatog kalipay, kalig-on, ug kalinaw. Bisan pag ang maong tinuod nga mga panaghigalaay tingali talagsa rang makita karon, ang pipila ka karaang mga pananglitan linaing gitala sa Bibliya. Pananglitan, anaa ang talagsaong panaghigalaay tali ni David ug Jonathan. Unsay atong makat-onan gikan niana? Nganong milungtad ang ilang panaghigalaay?
Ingong usa ka pananglitan, si David ug Jonathan managsama ug mga interes. Labaw sa tanan, parehas sila nga may lalom nga debosyon kang Jehova nga Diyos. Sa nakamatikod sa pagtuo ni David sa Diyos ug sa iyang mga lihok sa pagdepensa sa katawhan ni Jehova, “ang kalag ni Jonathan nalanggikit sa kalag ni David, ug si Jonathan nahigugma kaniya ingon sa iyang kaugalingong kalag.” (1 Samuel 18:1) Nan, ang parehong gugma sa Diyos makatabang sa pagbugkos sa mga managhigala.
Si Jonathan ug David maoy malig-ong mga indibiduwal nga nagkinabuhi sa diyosnong mga prinsipyo. Busa sila makatahod sa usag usa. (1 Samuel 19:1-7; 20:9-14; 24:6) Kita bulahan gayod kon kita adunay diyosnong mga higala nga nagsunod sa mga prinsipyo sa Kasulatan.
Ang ubang mga butang nakaamot sa panaghigalaay ni David ug Jonathan. Ang ilang relasyon maoy tim-os ug prangka, ug matag usa may pagsalig sa usag usa. Maunongong giuna ni Jonathan ang mga interes ni David kay sa iyang kaugalingon. Wala siya mangabugho tungod kay gisaaran si David sa pagkahari; hinunoa, gipaluyohan siya ni Jonathan sa emosyonal ug sa espirituwal nga paagi. Ug gidawat ni David ang iyang tabang. (1 Samuel 23:16-18) Sa mga paaging uyon sa Kasulatan, gipadayag ni David ug Jonathan ang ilang mga pagbati sa usag usa. Ang ilang diyosnong panaghigalaay gipasukad diha sa tinuod nga pagpabili ug pagmahal. (1 Samuel 20:41; 2 Samuel 1:26) Dili kadto mabungkag tungod kay kining duha ka lalaki nagpabilin nga matinumanon sa Diyos. Ang pagpadapat sa maong mga prinsipyo makatabang kanato sa paglig-on ug pagpatunhay sa tinuod nga mga panaghigalaay.
Kon Unsaon sa Pagpalambo sa mga Panaghigalaay
Nagpangita ka bag tinuod nga mga higala? Dili na kinahanglang mangita ka pa sa layo. Ang pipila taliwala sa imong regular nga mga kauban mahimong imong mga higala, ug sila tingali nagkinahanglan sa imong panaghigalaay. Ilabina maylabot sa mga isigka-Kristohanon, maalamong ipadapat ang tambag ni apostol Pablo nga “magpasangkad.” (2 Corinto 6:11-13) Ugaling, ayaw kabalaka kon ang matag pagsulay sa pagpakighigala dili moresultag hugot nga bugkos. Kasagaran panahon ang gikinahanglan aron molambo ang panaghigalaay, ug dili tanang relasyon mahimong sama ka lalom. (Ecclesiastes 11:1, 2, 6) Siyempre, aron mapahimuslan ang tinuod nga panaghigalaay, kinahanglang dili kita magmahakogon, ug kinahanglang sundon nato ang tambag ni Jesus: “Busa, ang tanang butang nga buot ninyo nga buhaton sa mga tawo nganha kaninyo, kamo usab kinahanglan magbuhat sa ingon ngadto kanila.”—Mateo 7:12.
Kinsay nagkinahanglan sa imong panaghigalaay? Gawas niadtong pareho nimog edad, komosta ang bahin sa mga batan-on o mga edaran? Ang mga panaghigalaay nila ni David ug Jonathan, Ruth ug Naomi, ug Pablo ug Timoteo tanan dako kaayog deperensiya sa edad. (Ruth 1:16, 17; 1 Corinto 4:17) Ikapaabot ba nimo ang imong panaghigalaay ngadto sa mga balo ug ubang mga tawong di-minyo? Hunahunaa, usab, kadtong bag-o sa inyong dapit. Tingalig gibiyaan nila ang panag-ubanay sa kadaghanan o ang tanan nilang higala pinaagi sa pagbalhin o pagbag-o sa ilang paagi sa pagkinabuhi. Ayaw paghulat nga ang uban ang mangita kanimo. Kon ikaw usa ka Kristohanon, paghimog matunhayong mga panaghigalaay pinaagi sa pagpadapat sa tambag ni Pablo: “Sa inigsoong gugma batoni ang malumong pagmahal alang sa usag usa. Manguna sa pagpakitag pasidungog sa usag usa.”—Roma 12:10.
Atong isipon ang mga panaghigalaay ingong usa ka matang sa paghatag. Si Jesus nag-ingon nga kon batasanon nato ang paghatag, ang mga tawo mohatag kanato. Gipasiugda usab niya nga mas dako ang kalipay sa paghatag kay sa pagdawat. (Lucas 6:38; Buhat 20:35) Nakahimamat ka ba ug mga tawo nga lainlain ug mga kagikan? Ang internasyonal nga mga kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova nagpamatuod nga ang mga tawo nga nagkalainlain ug mga kultura makahimog tinuod ug matunhayong mga panaghigalaay kon sama silag gisimba nga Diyos.
Hupting Malig-on ang mga Panaghigalaay
Ikasubo, ang giisip nga mga higala usahay makapasakit sa usag usa. Ang makadaot nga tabi, pagbudhi sa pagsalig, kakulag apresasyon—kini maoy lakip sa mga butang nga masakit kaayo kon kini nagagikan sa usa nga giisip mong usa ka tinuod nga higala. Unsay mahimo nianang mga kahimtanga?
Pagpakitag maayong panig-ingnan. Buhata ang tanan nimong maarangan aron malikayan ang wala kinahanglanang kasakit. Sa ubang dapit popular sa mga higala ang pagtiawtiaw sa sayop sa usag usa. Apan ang maharasong pagtratar o paglimbong dili makapasuod sa mga managhigala, bisan kon sila ginaingong “naglingawlingaw.”—Proverbio 26:18, 19.
Paningkamot pag-ayo nga maampingan ang mga panaghigalaay. Ang mga di-pagsinabtanay usahay motungha kon ang mga higala magdahom ug dako sa usag usa. Ang usa ka higala nga may sakit o daghag gihunahuna tungod sa grabeng problema lagmit dili makapakitag ingon nga kainit kay sa naandan. Nan, niining mga panahona paningkamot nga magmasinabtanon ug mapaluyohon.
Sulbara ang mga problema dihadiha ug sa malulotong paagi. Himoa kining pribado kon posible. (Mateo 5:23, 24; 18:15) Tinoa nga nahibalo ang imong higala nga buot nimong maampingan ang maayong relasyon. Ang sinserong mga higala magpinasayloay sa usag usa. (Colosas 3:13) Mahimo ka bang ingon nianang matanga sa higala—usa nga mas mounong kay sa usa ka igsoon?
Ang pagbasa ug paghunahuna bahin sa mga panaghigalaay maoy pagsugod lamang. Kon bation kitag kamingaw, mohimo kita ug nahiangay nga lihok, ug dili na kita magmamingawon sa dili madugay. Kon kita maningkamot, makahimo kitag tinuod nga mga higala. Uban sa pipila kanila, kita makahimog linaing bugkos. Apan walay bisan kinsa ang makapuli sa dapit sa Diyos, ang labing dakong Higala. Si Jehova lamang ang makahibalo, makasabot, ug makapaluyo kanato sa bug-os. (Salmo 139:1-4, 23, 24) Dugang pa, ang iyang Pulong nagtanyag ug kahibulongang paglaom alang sa umaabot—usa ka bag-ong kalibotan diin posible na ang pagbatog tinuod nga mga higala sa walay kataposan.—2 Pedro 3:13.
[Hulagway sa panid 5]
Si David ug Jonathan nakapahimulos sa tinuod nga panaghigalaay, ug maingon man usab kita