Pagbantay Batok sa Pagpakamatarong-sa-Laugalingon!
SA UNANG siglo, gitagamtam sa mga Fariseo ang maayong dungog sa pagkahimong matarong nga mga magsisimba sa Diyos. Sila maoy masibotong mga estudyante sa Kasulatan ug nag-ampo kanunay. Gilantaw sila sa ubang mga tawo nga malumo ug makataronganon. Ang Hudiyonhong historyano nga si Josephus misulat: “Ang mga Fariseo mabination sa usag usa ug nag-ugmad ug manggiangayong relasyon sa komunidad.” Dili ikahibulong nga sila tingali ang labing tinahod ug tinamod kaayo nga mga tawo sa Hudiyonhong katilingban sa maong panahon!
Apan, karon ang pulong “Farisaiko” ug nalangkit nga mga termino maoy mga pulong sa pagtamay, nga kaamgid sa popakitang pagkadiyosnon, pagpakamatarong-sa-kaugalingon, mas balaan sa tanan, sobra-ka-relihiyoso, ug naghatag ug pag-alagad sa baba lamang. Nganong nawad-an ang mga Fariseo sa ilang maayong ngalan?
Tungod kadto kay si Jesu-Kristo, dili sama sa kadaghanang Hudiyo, wala malingla sa gawas nga panagway sa mga Fariseo. Iyang gitandi sila sa “pinaputi nga mga lubnganan, nga sa panggawas sa pagkatinuod matahom tan-awon apan sa sulod puno sa mga bukog sa patayng mga tawo ug sa tanang matang sa pagkadili-hinlo.”—Mateo 23:27.
Tinuod, sila nagtanyag ug tag-as nga mga pag-ampo samtang nagbarog sa publikong mga dapit, apan kini maoy sa pagpakita lamang sa uban, sama sa giingon ni Jesus. Ang ilang pagsimba maoy pagpakaaron-ingnon lamang. Gusto kaayo nila ang prominenteng mga lugar diha sa mga salosalo sa panihapon ug sa kinaunahang mga lingkoranan diha sa mga sinagoga. Samtang ang tanang mga Hudiyo obligado sa pagsul-ob ug borlas sa ilang mga sapot, ang mga Fariseo buot nga magpadayeg sa mga tawo pinaagi sa pagsul-ob ug sobra ka taas nga mga borlas. Mapagarbohon sila sa pagpasundayag sa ilang gipadakong mga kahita nga nasudlag mga kasulatan nga gisul-ob ingong mga anting-anting. (Mateo 6:5; 23:5-8) Ang ilang pagkasalingkapaw, ilang kahakog, ug ang ilang pagkamapahitas-on sa kataposan naghatag kanilag kaulawan.
Gipadayag ni Jesus ang pagsalikway sa Diyos sa mga Fariseo: “Kamong mga salingkapaw, si Isaias haom nga mipropesiya bahin kaninyo, sa dihang siya miingon, ‘Kini nga katawhan nagapasidungog kanako pinaagi sa ilang mga ngabil, apan ang ilang kasingkasing layo nga nahimulag kanako. Kawang nga sila nagsigeg simba kanako, tungod kay nagatudlo sila ug mga sugo sa tawo ingong mga doktrina.’” (Mateo 15:7-9) Ang ilang pagkamatarong sa tinuod maoy pagpakamatarong-sa-kaugalingon. Hisabtan, gipasidan-an ni Jesus ang iyang mga tinun-an: “Bantayi ang lebadura sa mga Fariseo.” (Lucas 12:1) Karon, kita usab kinahanglang ‘magbantay’ sa pagpakamatarong sa kaugalingon o mag-amping batok sa pagkahimong relihiyosong mga salingkapaw.
Sa pagbuhat niini, kinahanglang ilhon nato nga ang usa ka tawo dili mahimong matarong-sa-kaugalingon sa usa lang ka gabii. Hinunoa, kining kilinga anam-anam nga moabot nga dili mamatikdan sa taas nga yugto sa panahon. Bisag wala tuyoa mahimong maugmad sa indibiduwal ang dili maayong mga kinaiya sa mga Fariseo.
Usa ka Superyor nga Tinamdan
Unsa ang pipila sa mga kinaiya nga kita kinahanglang ‘magbantay’? Ang nagpakamatarong-sa-kaugalingon nga mga indibiduwal sagad “mosulti, ug mobarog, ug motan-aw nga daw sila wala gayod makahimog sayop,” misaysay ang Encyclopœdia of Religion and Ethics. Ang nagpakamatarong-sa-kaugalingon hambogiro usab ug mapasigarbohon sa kaugalingon, nga mao ang dakong suliran sa mga Fariseo.
Gihubit ni Jesus kining tinamdan sa mga Fariseo pinaagi sa usa ka ilustrasyon: “Duha ka tawo miadto sa templo aron moampo, ang usa Fariseo ug ang lain usa ka maniningil ug buhis. Ang Fariseo mibarog ug misugod sa pag-ampo niining mga butanga sa iyang kaugalingon, ‘Oh Diyos, nagapasalamat ako kanimo nga ako dili ingon sa ubang mga tawo, mga mangingilkil, mga dili-matarong, mga mananapaw, o gani ingon niining maniningil ug buhis. Ako nagapuasa makaduha sa usa ka semana, nagahatag akog ikapulo sa tanang butang nga akong nabatonan.’” Sa kasukwahi ang maniningil ug buhis mapainubsanong miangkon sa iyang mga sayop ug napamatud-ang mas matarong kay sa hambogirong mga Fariseo. Gipatunong ni Jesus kining ilustrasyona ngadto niadtong ‘kinsa nagsalig sa ilang kaugalingon nga sila mga matarong ug kinsa nag-isip sa uban ingong walay pulos.’—Lucas 18:9-14.
Ingong mga tawong dili-hingpit kita usahay mobati nga kita mas maayo kay sa uban tungod sa atong kinaiyanhong mga abilidad o mga bentaha. Apan kinahanglang wad-on dayon kining mga hunahunaa sa mga Kristohanon. Tingali aduna ka nay daghang katuigang eksperyensiya sa pagkinabuhing Kristohanon. Tingalig hanas ka na nga magtutudlo sa Bibliya. O malagmit nag-angkon ka nga dinihogan nga magmando uban kang Kristo sa langit. Ginatagamtam sa pipila diha sa kongregasyon ang linain nga mga pribilehiyo ingong bug-os panahong mga ministro, mga ansiano, o ministeryal nga mga alagad. Pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Unsa kahay bation ni Jehova kon gamiton ko ang iyang gihatag kanako ingong basehanan sa pagbating labaw sa uban?’ Sa tinuod, kini dili gayod makapahimuot kaniya.—Filipos 2:3, 4.
Kon magpasundayag ang Kristohanon ug espiritu nga superyor tungod sa iyang hinatag-sa-Diyos nga mga abilidad, mga pribilehiyo, o awtoridad, siya sa pagkatinuod nagkuha sa Diyos sa himaya ug pasidungog nga Siya lamang ang takos. Ang Bibliya tin-awng nagtambag sa Kristohanon nga “dili maghunahunag labaw bahin sa iyang kaugalingon kay sa gikinahanglan nga pagahunahunaon.” Kini nag-awhag kanato: “Magbatog pangisip sa samang paagi ngadto sa uban ingon nianang sa inyong kaugalingon; ayaw pag-isip sa tugbaw nga mga butang, apan padala uban sa ubos nga mga butang. Ayaw pagpakamabuot diha sa inyong kaugalingong mga mata.”—Roma 12:3, 16.
“Hunong na sa Pagpanghukom”
Sumala sa usa ka ensiklopedia sa Bibliya, ang usa ka tawo nga nagpakamatarong-sa-kaugalingon “naglantaw sa iyang kaugalingon nga matarong sa moral o anaa sa matarong nga baroganan uban sa Diyos tungod sa iyang pagsunod sa titik sa legal nga mga kinahanglanon nga walay pagtagad sa espiritu niini.” Laing basahon nagbatbat sa nagpakamatarong-sa-kaugalingon ingong “mga tawong sobra ka relihiyoso nga nag-usik-usik sa ilang tanang panahon sa pagpangita sa pagkadaotan sa uban.”
Ang mga Fariseo sad-an niini. Sa ulahi ang ilang hinimog-tawo nga mga lagda daw mao ang importante kanila kay sa mga sugo ug mga prinsipyo sa Diyos. (Mateo 23:23; Lucas 11:41-44) Ilang gitudlo ang ilang kaugalingon nga mga maghuhukom ug kiling sa paghukom kang bisan kinsa nga dili makaabot sa ilang matarong-sa-kaugalingon nga mga sukdanan. Ang ilang superyor nga tinamdan ug sobrang pagtamod sa kaugalingon nagpatunghag panginahanglan sa pagkontrolar sa ubang mga tawo. Ang ilang kawalay-katakos sa pagkontrolar kang Jesus nagpasuko kanila, busa sila naglaraw sa pagpatay kaniya.—Juan 11:47-53.
Pagkadili-maayo nga mahiuban sa usa ka tawo nga naghimo sa iyang kaugalingon ingong maghuhukom, nga nagpangita kanunay ug mga sayop, manukitsukit ug namantay sa tanan sa iyang palibot. Sa pagkatinuod, walay usa diha sa kongregasyon ang may awtoridad sa pagpahamtang diha sa uban sa iyang mga opinyon ug hinimo-sa-kaugalingong mga lagda. (Roma 14:10-13) Ang timbang nga mga Kristohanon nahibalo nga daghang bahin sa adlaw-adlaw nga kinabuhi pagadesisyonan sa matag indibiduwal. Ilabina kadtong may kiling sa pagkamahingpiton ug pagkapugoso maglikay sa paghukom sa uban.
Tinuod, ang Kristohanong kongregasyon awtorisado sa pagbaton ug mga giya nga makaamot sa kahapsay sa pagpalakaw sa yutan-ong organisasyon ni Jehova. (Hebreohanon 13:17) Apan sayop nga gipadapat sa uban kini nga mga giya o nagdugang ug ilang kaugalingong mga lagda. Sa usa ka dapit ang tanang estudyante sa Teokratikanhong Tunghaan sa Pag-alagad kinahanglang magsul-ob ug amerikana ug isira ang tanang butones sa ilang mga dyaket kon maghatag ug pakigpulong. Ang estudyante nga dili mohimo niini dili na hatagan ug mga pakigpulong sa umaabot. Imbes maghimog estriktong mga lagda, dili ba mas makataronganon ug nahiuyon sa espiritu sa Pulong sa Diyos ang paghatag ug maluluton, personal nga giya sumala sa gikinahanglan?—Santiago 3:17.
Ang pagpakamatarong-sa-kaugalingon mahimong mopalambo usab sa hunahuna nga kon nagaagom ang usa ka Kristohanon ug daghang personal nga mga kalisod, tingali siya kulang sa espirituwal. Mao gayod kanay hunahuna sa nagpakamatarong-sa-kaugaligon nga si Elipaz, Bildad, ug Sophar bahin sa matinumanong Job. Wala nila bug-os masabti ang kahimtang, busa mapangahason sila sa pag-akusar kang Job nga nakahimog daotan. Gidisiplina sila ni Jehova sa ilang sayop nga pagbanabana sa mga pagsulay ni Job.—Tan-awa ang Job, mga kapitulo 4, 5, 8, 11, 18, 20.
Wala sa Lugar nga Kasibot
Ang pagpakamatarong-sa-kaugalingon ug kasibot sagad magkaamgid sa usag usa. Naghisgot si apostol Pablo bahin sa relihiyoso kaayong mga Hudiyo nga may “kasibot sa Diyos; apan dili sumala sa tukmang kahibalo; kay, tungod sa pagkawala mahibalo sa pagkamatarong sa Diyos apan nagatinguha sa pagpundar ug ilang kaugalingon nga pagkamatarong, wala nila ipasakop ang ilang kaugalingon sa pagkamatarong sa Diyos.” (Roma 10:2, 3) Ingong Fariseo, si Pablo mismo masiboton kaayo, apan ang iyang kasibot wala sa lugar, wala ipasukad sa pagkamatarong ni Jehova.—Galacia 1:13, 14; Filipos 3:6.
Tukmang nagtambag ang Bibliya: “Ayaw pagpalabi sa pagkamatarong, ni magpalabi ka sa pagkamaalamon. Nganong laglagon mo ang imong kaugalingon?” (Ecclesiastes 7:16) Diha sa kongregasyon usa ka Kristohanon tingali magsugod nga masundanon sa tanlag, apan ang iyang pagkamasundanon sa tanlag ug kasibot mahimong mout-ot sa pagkahimong pagpakamatarong-sa-kaugalingon. Kon himoong giya ang tawhanong kaalam imbes sa pagkamatarong ni Jehova, ang relihiyosong kasibot sagad makapasakit sa uban. Sa unsang paagi?
Ang mga ginikanan, pananglitan, tingali puliki kaayo sa pag-atiman sa espirituwal nga mga panginahanglan sa uban, ug sa ingon tingalig napasagdan na nila ang panginahanglan sa ilang kaugalingong pamilya. O ang mga ginikanan tingali sobra ra ka masiboton, magpangayo ug sobra gikan sa ilang mga anak kay sa ilang maarangan. (Efeso 6:4; Colosas 3:21) Ang ubang mga anak, nga dili makaabot sa maong dili-makataronganong mga kinahanglanon, mosanong pinaagi sa pagkinabuhi ug dobleng kinabuhi. Ang makataronganong ginikanan magatagad sa mga limitasyon sa iyang pamilya ug maghimog nahiangay nga mga kausaban.—Itandi ang Genesis 33:12-14.
Ang sobrang kasibot makawala sa atong diplomasiya, empatiya, ug pagkamaluloton, nga hinungdanon sa atong mga pakiglabot sa uban. Ang usa ka tawo tingali nagkugi pag-ayo sa pagpauswag sa intereses sa Gingharian. Apan, ang iyang sobrang kasibot tingali makapasakit sa mga tawo samtang nagpasundayag niini. Si Pablo nag-ingon: “Kon ako may gasa sa pagpropesiya ug sinati sa tanang sagradong mga tinago ug sa tanang kahibalo, ug kon gibatonan ko ang tanan nga pagtuo aron ilalin ang mga bukid, apan walay gugma, ako walay kapuslanan. Ug kon akong ihatag ang tanan kong mga gipanag-iya aron pakaonon ang uban, ug kon itugyan ko ang akong lawas, aron ako makapanghambog, apan walay gugma, wala gayoy gikapulos kanako.”—1 Corinto 13:2, 3.
Gikahimut-an sa Diyos ang mga Mapainubsanon
Ingong mga Kristohanon kinahanglang atong ilhon ang hulga sa pagpakamatarong-sa-kaugalingon sa dili pa kini mougmad. Kinahanglang atong likayan ang superyor nga tinamdan, ang batasan sa paghukom sa uban, ug binuta nga kasibot nga gipasukad sa tawhanong kaalam.
Samtang kita ‘magbantay’ sa mga tinamdan sa mga Fariseo, imbes hukman ang uban ingong nagpakamatarong-sa-kaugalingon, mas maayong hatagag pagtagad ang atong kaugalingong mga kiling ug mga hilig. Tinuod, gihukman ni Jesus ang mga Fariseo ug gitunglo sila ingong “mga kaliwat sa mga bitin” nga takos sa walay kataposang kalaglagan. Apan si Jesus makabasa sa kasingkasing sa mga tawo. Kita dili.—Mateo 23:33.
Pasagdi nga atong pangitaon ang pagkamatarong sa Diyos ug dili ang atong kaugalingong pagkamatarong. (Mateo 6:33) Diha lamang nga kita makabaton sa pabor ni Jehova, kay ang Bibliya nagtambag kanatong tanan: “Baksi ninyong tanan ang inyong kaugalingon sa pagkamapaubsanon sa hunahuna ngadto sa usag usa, tungod kay ang Diyos nagasupak sa mga mapahitas-on, apan siya nagahatag ug dili-takos nga kalulot sa mga mapainubsanon.”—1 Pedro 5:5.