1. Ang Uniberso ba Solido?

Si Aristotle nag-ingon nga ang kalangitan solido. Ang atmospera nga gibutangan sa mga bituon, sama sa uban, dili mogamay ni modako.

Mao ba usab kini ang giingon sa Bibliya? Wala kiniy dogmatikong gisulti bahin niini. Apan, matikdi ang makaiikag nga paglarawan niini: “Adunay Usa nga nagpuyo ibabaw sa kalingin sa yuta, nga ang mga pumopuyo niana samag mga apan-apan, ang Usa nga nagbuklad sa mga langit sama sa usa ka pinong gasa, nga nagladlad niini sama sa usa ka tolda nga pagapuy-an.”—Isaias 40:22.a

Asa may mas tukma—ang modelo nga gihimo ni Aristotle o ang gihubit sa Bibliya bahin niini? Unsay gibutyag sa modernong pagtuon sa kosmolohiya bahin sa uniberso? Sa ika-20ng siglo, ang mga astronomo nahingangha sa pagkasayod nga ang uniberso nagkadako. Gani, mopatim-awng ang mga galaksiya tuling nagpahilayo sa usag usa. Maihap ra ang mga siyentista nga naghunahuna bahin niini kaniadto. Karon, ang kadaghanang kosmologo nagtuo nga sa sinugdan ang uniberso solido, apan sa ulahi kini midako ug padayong nagkadako. Busa, subay sa siyensiya, dili na tukma ang modelong gihimo ni Aristotle.

Komosta ang giingon sa Bibliya? Walay duhaduhang ang manalagnang si Isaias nakamatikod sa iyang paghangad sa kabituonan sa langit nga kini susama kaayo sa maanindot nga pagkabuklad nga tolda.b Gani iya tingaling nakita nga ang Milky Way nga galaksiya kaamgid sa usa ka “pinong gasa.”

Dugang pa, ang mga pulong ni Isaias nag-aghat kanato sa paghanduraw. Mahanduraw nato ang usa ka tolda kaniadto—nga tingali usa ka bantal nga gama sa lig-ong panapton nga buklaron sa dili pa kini patindogon pinaagig mga tukon aron puy-an. Tingali mahanduraw pod nato ang usa ka negosyanteng nagkuhag gamayng bantal sa pino nga gasa ug gihikyad kini atubangan sa pumapalit. Busa ang usa ka gamayng bantal kon mabuklad na, kini modako sa atong panan-aw.

Siyempre, kini wala magpasabot nga ang balaknong pagkahubit sa Bibliya bahin niining tolda ug pinong gasa nagtumong gayod sa pagdako sa uniberso. Apan, dili ba makaiikag nga ang kahubitan sa Bibliya bahin sa uniberso tukma kaayo sa modernong siyensiya? Si Isaias nabuhi ug kapin sa tulo ka siglo sa wala pa si Aristotle ug linibo ka katuigan sa wala pa madiskobrehi sa siyensiya kini nga ebidensiya. Apan ang kahubitan nga gisulat niining ordinaryo nga Hebreohanong manalagna dili na kinahanglang bag-ohon sama sa talagsaong modelo nga gihimo ni Aristotle.