Ang Tibuok-Kalibotang Kaso nga Naglangkit Kanimo

“‘Ipadayag ang inyong kaso,’ nag-ingon si Jehova. ‘Ipagula ang inyong mga pangatarongan.’”—ISAIAS 41:21.

1, 2. (a) Kinsay nalangkit sa labing hinungdanong kaso nga sukad gilantugian? (b) Unsa ang naisyu?

SA TIBUOK nga kasaysayan may dimaihap nang kaso o asunto. Niini nila, ang mga saksi gipatungha ug gipresentar ang ebidensiya sa paglaban sa usa o pikas nga kiliran. Daghan niining mga kasoha naglangkit sa mga indibiduwal, samtang sa uban labi pang daghang tawo ang apektado. Apan kanang tanang kaso bale wala ra kon itandi sa tibuok-kalibotang kaso nga karon gilantugian. Sa pagkakaron kini ang labing hinungdanong kaso sa kasaysayan. Ang mga resulta niini magaapektar sa matag tawo sa yuta, bisan kon pilion niyang malangkit niini o dili kaha.

² Ang dugokang karakter niining kasoha mao ang kinatas-ang persona sa tibuok kalibotan, si Jehova nga Diyos, “ang Maglalalang sa mga langit ug Bantogan nga nagabuklad niini; ang Usa nga nagpahimutang sa yuta ug sa bunga niini, ang Usa nga nagahatag ug gininhawa sa mga tawo ibabaw niini.” (Isaias 42:5) Unsa man ang gilantugian o isyu? Ang iyang pagkadiyos mao ang isyu—ang pagkamatarong sa iyang pagmando sa tibuok uniberso, apil sa yuta ug sa mga molupyo niini. Kini matawag ang isyu sa tibuok-kalibotang pagkamagmamando.

3. Unsang mga pangutana ang paninugdang bahin sa isyu sa tibuok-kalibotang pagkamagmamando?

³ Paninugdang bahin sa isyu mao kining mga pangutana: Hain sa tanang mga diyos nga gisimba ang napamatud-ang takos kaayo nga ipameligro nimo ang imong kinabuhi ug imong kaugmaon niana? Hain ang tinuod naglungtad, ug hain ang mga mugna lamang sa tawo? May tinuod ba, buhi, supremong Diyos nga makaluwas sa katawhan gikan sa timawang kahimtang niini karon ug makapatunghag matarong nga matang sa kagamhanan nga makapasalig sa tinuod nga kalinaw, kasegurohan, kauswagan, ug maayong panglawas?

4. Unsay ikaingon bahin niadtong mibati nga walay isyu, sanglit sila nagtuo na sa Diyos?

⁴ Gibati sa daghang tawo nga alang kanila walay isyu, sanglit sila nagaingong sila nagtuo na sa Diyos. Apan sila makahatag bag ebidensiya nga ang diyos nga ilang gisimba mao gayod ang matuod nga Diyos, nga kasaligan ang iyang mga saad, ug ang iyang mga katuyoan ug mga balaod nagagiya sa ilang mga kinabuhi? Kon ang maong mga tawo motubag oo, nan sila angay makatubag usab niining mga pangutanaha: Unsa ba gayod ang ebidensiya nga adunay usa ka matuod nga Diyos kansang mga saad kasaligan? Unsa ang katuyoan sa Diyos alang sa katawhan ug sa yuta? Hain na kita diha sa eskedyul sa Diyos sa panahon, ug unsay anaa sa ugma-damlag nga duol na? Unsay iyang gikinahanglan gikan kanato ingong mga indibiduwal aron siya atong labanan?

5. Kang kinsa ikapanig-ingon ang mga tawo dihang sila dili makapatunghag ebidensiya sa pagsuportar sa ilang pagtuo sa Diyos?

⁵ Ang kadaghanang tawo nga nagaingon nga sila nagtuo sa Diyos dili makatubag niining mga pangutanaha sa awtoritatibong paagi. Kana sila ikapanig-ingon niadtong nag-angkong nagtuo sa Diyos sa unang siglo apan kansang mga buhat nanghimakak sa ilang pangangkon. Mahitungod kanila ang Pulong sa Diyos nagaingon: “Sila nagapahayag sa dayag nga sila nakaila sa Diyos, apan sila naglimod kaniya pinaagi sa ilang mga binuhatan.” Oo, “ang pagtuo nga walay mga binuhatan patay.” (Tito 1:16; Santiago 2:26) Busa, kadtong nagaingon nga sila nagtuo sa Diyos apan dili makapatunghag lig-ong ebidensiya sa pagpaluyo niini dili lahi sa mga tawo sa nangaging mga siglo nga nagtuo sa bakak nga mga diyos nga dugay nang nangahanaw ingong mga tumong sa pagsimba.

Sulay nga mga Kaso

6, 7. (a) Batbata ang relihiyon sa karaang mga Ehiptohanon. (b) Sa unsang paagi ang mga Israelinhon nalangkit sa isyu tali kang Jehova ug sa mga diyos sa Ehipto?

⁶ Usa ka panig-ingnan niini mao ang kaso nga gihimo batok sa mga diyos sa karaang Ehipto mga 1,500 ka tuig una sa atong Komung Panahon. Ang mga Ehiptohanon nagsimbag kapid-ang mga diyos, apil ang mga hayop sama sa toro, iring, baka, buaya, banog, baki, ihalas nga iro, leyon, bitin, langgam mandadagit, ug ang lobo. Daghan niining mga hayopa giisip nga mga inkarnasyon sa usa ka diyos o diyosa, ug ang tinuyong pagpatay niana may silot nga kamatayon. Ang sagradong mga hayop gipreserbar ug gihatagag maluhong mga paglubong.

⁷ Kasupak nianang tanang diyos mao ang Diyos nga gisimba sa karaang Israel, si Jehova. Ang iyang hawas, si Moises, gisugo sa paghangyo kang Paraon nga buhian ang katawhan ni Jehova, nga niadto naulipon, sanglit gisaaran sila ni Jehova sa ilang kagawasan. (Exodo 3:6-10) Apan mipahayag si Paraon: “Kinsa ba si Jehova, aron akong pagasugton ang iyang tingog aron palakton ang Israel? Ako wala makaila kang Jehova ug, gawas pa, dili ko palakton ang Israel.” (Exodo 5:2) Nagsalig si Paraon nga ang mga diyos sa Ehipto labaw kay kang Jehova.

8, 9. (a) Giunsa ni Jehova sa pagpamatuod ang iyang pagkalabaw kay sa mga diyos sa Ehipto? (b) Tungod sa nahitabo, unsay ikaingon sa mga diyos sa Ehipto?

⁸ Kinsay magpamatuod nga mao ang matuod nga Diyos nga makatuman sa iyang mga saad ug makapanalipod sa iyang katawhan? Ang tubag hapit nang moabot. Si Jehova nagtagna: “Akong pagahukman ang tanang diyos sa Ehipto.” (Exodo 12:12) Gituman ba niya ang maong tagna? Oo! Si Jehova nagpadalag napulo ka malaglagong hampak nga gilaraw sa pagpakaulaw sa mga diyos sa Ehipto. Walay mausa sa maong mga diyos ang nakapanalipod sa mga Ehiptohanon. Ug ang ikanapulo ka hampak makahuloganon ilabina, kay kadto nagpatay sa panganay sa Ehiptohanon, apil ang iya ni Paraon. Kadto direktang atake sa ilang pangulong diyos si Ra (Amon-Ra), sanglit ang mga magmamando sa Ehipto nag-isip sa ilang kaugalingon nga mga diyos, ang mga anak ni Ra. Alang sa mga Ehiptohanon, ang pagkamatay sa panganay ni Paraon, nagkahulogan sa pagkamatay sa usa ka diyos.

⁹ Bisan pa niana, walay Israelinhong panganay ang namatay, kay sila nakabaton sa panalipod ni Jehova. Gawas pa, ang Diyos naghatag sa iyang katawhan sa kagawasan nga iyang gisaad kanila. Ug ingong kataposang atake sa bakak nga mga diyos sa Ehipto, si Paraon ug ang iyang kasundalohan—ang tanan kanila—nalaglag sa Pulang Dagat. Busa, si Jehova napamatud-ang matuod nga Diyos. Ang iyang mga saad mao ang natuman, ug ang iyang mga magsisimba mao ang napanalipdan. (Exodo 14:21-31) Sa laing bahin, ang mga diyos sa Ehipto walay gahom sa pagtabang sa ilang mga magsisimba. Kadtong mga diyos wala gayod maglungtad kondili maoy mga mugna sa mga tawo.

10. Unsang isyu ang giatubang sa mga magsisimba ni Jehova ug sa Asirya?

¹⁰ Ang laing kasong naglangkit sa pagkadiyos napadayag mga walo ka siglo sa ulahi, sa panahon ni Haring Ezekias.a Gihulga ang mga magsisimba ni Jehova sa mabangis Asiryanhong Gahom sa Kalibotan nga nakapukan sa tanang nasod nga giagian niini. Karon gipangayo niini nga mosurender ang Jerusalem, ang siyudad nga naghupot sa “trono ni Jehova,” nga naghawas sa iyang pagsimba sa yuta. (1 Cronicas 29:23) Ang hari sa Juda, si Ezekias, miila nga ang mga Asiryanhon ‘naglaglag sa tanan niadtong ubang kayutaan ug nagsunog sa mga diyos niadtong mga yutaa tungod kay sila dili man mga diyos, kondili ang buhat sa mga kamot sa tawo.’—Isaias 37:18, 19.

11. Giunsa ni Jehova pagluwas ang iyang mga magsisimba, ug unsay gipasundayag niini?

¹¹ Unya ang matinumanong si Ezekias miampo kang Jehova, nga nangayo sa iyang panalipod. Si Jehova misaad nga walay usa ka Asiryanhong hinagiban ang mabakyaw batok sa Jerusalem. (Isaias 37:33) Katumanan nianang tagnaa, walay hinagiban ang nabakyaw batok sa Jerusalem. Hinunoa, “ang manulonda ni Jehova milakaw ug milaglag sa usa ka gatos ug kawaloan ug lima ka libo sa kampo sa mga Asiryanhon.” Tapos niadtong grabeng pagkaparot, ang hari sa Asirya, si Senakerib, misibog. Sa ulahi, sa nagsimba siya sa iyang diyos si Nisroch, siya gipatay sa iyang mga anak. (Isaias 37:36-38) Busa sa makausa pa si Jehova napamatud-ang mao ang Diyos sa matuod nga tagna nga makaluwas sa iyang mga magsisimba. Ang mga diyos sa Asirya ug sa palibot nga kanasoran napamatud-ang bakak, wala maglungtad, dili makapanalipod sa ilang mga sumusunod.

12. Sa unsang paagi gitamay ni Belsasar si Jehova?

¹² Mga duha ka siglo sa ulahi, gitugotan sa Diyos ang iyang katawhan, nga wala magmatinumanon, nga mabihag sa sunod nga gahom sa kalibotan, ang Babilonya. Ang pangunang kinaiya niini mao ang kapid-ang mga diyos, mga diyosa, ug mga templo sa pagsimba. Apan sa usa ka sugmat sa kahambogiro sa kaugalingon, ang Babilonyanhong hari si Belsasar nagtamay kang Jehova. Panahon sa usa ka dakong kombira, iyang gipakuha ang mga sagradong mga panudlanan nga nabihag gikan sa templo ni Jehova. “Gikan kanila ang hari ug ang iyang dagkong mga tawo, iyang mga puyopuyo ug iyang ikaduhang mga asawa nanginom. Sila nanginom ug bino, ug sila nagdayeg sa mga diyos nga bulawan ug salapi, tumbaga, puthaw, kahoy ug bato.”—Daniel 5:1-4.

13. Unsay gipasulti ni Jehova ni Daniel kang Belsasar?

¹³ Kadto maoy direktang pagpasipala kang Jehova, usa ka hagit kaniya sa ngalan sa mga diyos sa Babilonya. Unya gipahinabo ni Jehova nga ang iyang propetang si Daniel maisogong magpamatuod kang Haring Belsasar ug sa tanang presente sa kombira. Gituboy ni Daniel ang pagkadiyos ni Jehova ug gisultihan si Haring Belsasar: “Ikaw wala magpaubos sa imong kasingkasing . . . ug imong gidayeg ang mga diyos lamang nga salapi ug bulawan, tumbaga, puthaw, kahoy ug bato, nga dili makakita o makadungog o mahibalo; apan ang Diyos nga sa iyang mga kamot anaa ang imong gininhawa ug iya ang tanan mong dalan wala nimo himayaa.”—Daniel 5:22, 23.

14. Giunsa pagpasundayag ni Jehova nga siya ang matuod nga Diyos?

¹⁴ Dayon gipahayag ni Daniel ang mensahe ni Jehova, nga mao kini: Ang hambogirong si Haring Belsasar ug ang Babilonya pukanon sa mga Medianhon ug mga Persianhon niadtong gabhiona mismo! (Daniel 5:24-27) Natuman ba ang maong tagna? Oo. “Niadtong gabhiona mismo si Belsasar ang hari sa Kaldea namatay ug si Dario ang Medianhon mismo nakadawat sa gingharian.” (Daniel 5:30, 31) Makausa pa, sama nga uban sa Ehipto ug sa Asirya, si Jehova nagpamatuod nga matuod nga Diyos, ang Diyos nga nagatuman sa iyang mga saad. Ang mga alagad sa Diyos nakabatog kaayohan, kay sila gipahigawas gikan sa pagkabinihag ug namalik ngadto sa ilang yutang-natawhan. Kadtong mipadayon sa pagsunod sa bakak nga mga diyos midangat sa katalagman.

Mga Tagna Alang sa Atong Panahon

15. (a) Unsang kinaiya ang nabatonan sa daghang tagna sa Bibliya? (b) Sa unsa kita nagatumong usab iniggamit nato sa pulong “diyos”?

¹⁵ Si propeta Isaias gidasig sa pagsulat sa mga tagna nga natuman niadtong karaang mga panahon. Apan kadaghanan sa tagna sa Bibliya, dunay laing mas dakong katumanan nga maylabot sa atong panahon. Kini matuod sa daghang butang gisulat ni Isaias. Ang bahin sa iyang mensahe nasudlan sa mga tagna mahitungod sa modernong-adlawng hagit ni Jehova sa tanang nasod ug sa ilang mga diyos. Ug sa pulong “mga diyos” kami nagatumong dili lamang sa mga diyos nga direktang gisimba sa katawhan sa tanang bahin sa kalibotan, apil ang gitawag paganong kanasoran karong adlawa, kondili kadtong mga butang usab nga mohaom sa kabatbatan nianang pulonga. Ang kabatbatan sa usa ka diksiyonaryo sa pulong “diyos” mao: “Usang nagagahom sa usa ka linaing bahin o bahin sa kamatuoran; usa ka tawo o butang nga kinalabwan ug bili.”

16. Unsang mga diyos ang ginasimba sa katawhan sa kanasoran karon, apil ang Kakristiyanohan?

¹⁶ Kadtong giisip nga mga diyos karong adlawa nagaapil sa minilyong diyos nga gisimba sa mga Hindu, ingon man kadtong gisimba sa mga Budhista, mga Shintoista, mga animista, ug ubang relihiyonista. Kini nagaapil usab sa diyos sa materyalismo, ang butang nga labing bililhon alang sa kinabag-ang tawo sa yuta, ang pangunang panukmod sa ilang mga kinabuhi. Kini nagaapil usab sa mga diyos sa militaryong gahom ug ang siyensiya nga gisaligan sa kanasoran alang sa kasegurohan ug kaluwasan. Usab, ang kadaghanang tawo bisan sa Kakristiyanohan nga nagaingon nga sila nagtuo sa Diyos dili gayod mosalig o maunongong moalagad kaniya, kondili nagasalig hinuon ug nagaalagad sa mga tawo o mga butang ingong ilang mga tumong sa pangunang pag-unong.

17. Sa unsa nagapunting ang mas dakong katumanan sa mensahe ni Isaias?

¹⁷ Ang mas dakong katumanan sa mensahe ni Isaias gitumong nianang tanang “mga diyos” sa atong panahon. Si Jehova nagasugo sa nasodnong mga pundok sa pagtigom ug “pagsulti.” Siya nagahagit kanila: “Magtigom kita sa tingob alang sa paghukom.” (Isaias 41:1) Karong adlawa, kita nagapuyo sa panahon sa “paghukom” niining kalibotana. Kini anaa sa iyang “kataposang mga adlaw” sumala sa gitagna sa 2 Timoteo 3:1-5 ug Mateo 24:1-14. Niining panahona si Jehova nagahagit sa mga diyos sa kanasoran sa pagtagna sa tukma sa ugma-damlag ug busa magpamatuod nga sila maoy mga diyos. Iya usab silang ginahagit sa pagpanalipod sa ilang mga sumusunod kon sila makaarang. “Ipadayag ninyo ang inyong kaso,” siya miingon. “Ipatungha ninyo ang inyong mga pangatarongan . . . ug ipahayag kanamo ang mga butang nga mahitabo.”—Isaias 41:21, 22.

18. Giunsa pagpaila sa Diyos nga labing gamhanan ang iyang kaugalingon, ug unsay iyang gisaad sa iyang mga magsisimba?

¹⁸ Ang Diyos nga labing gamhanan nagapaila kon kinsa siya: “Ako mao si Jehova. Kana ang akong ngalan; ug ang akong himaya dili ko igahatag sa uban, ni ang akong pagdayeg sa kinulit nga mga larawan.” (Isaias 42:8) Ug iyang gisultihan kadtong nagalaban kaniya: “Ayaw kamo kahadlok, kay ako nagauban kaninyo. Ayaw kamo pagtan-aw sa palibot, kay ako mao ang inyong Diyos. Pagalig-onon ko kamo. Pagatabangan ko kamo.” Siya nagasaad kanila: “Kadtong tanan nga mangasilag batok kaninyo mapakaulawan ug mapaubos. Ang mga tawong nakig-away kaninyo mahimong ingon sa walay kapuslanan ug mangawagtang.” “Ang bisan unsang hinagiban nga pagahulmahon batok kaninyo dili molampos . . . Kini ang panulondon sa mga alagad ni Jehova.”—Isaias 41:10, 11; 54:17.

19, 20. (a) Giunsa pagpakita ni Isaias nga adunay tinudlong panahon ni Jehova sa paghusay sa mga butang? (b) Kinsay ginapatungha ni Jehova niining “kataposang mga adlaw,” ug sa unsang paagi sila nagahawas kaniya?

¹⁹ Sa hataas nga panahon, sa kasiglohan gitugotan ni Jehova ang kanasoran nga mosubay sa ilang kaugalingong mga dalan. Bisan pa niana, ang iyang tinudlong panahon sa paghusay sa mga butang sa yuta miabot na. Busa siya nagpahayag: “Ako naghilom sa hataas nga panahon. Ako nagpadayon sa paghilom. Ako nagpadayon sa pagpugong sa kaugalingon.” Apan karon, “sama sa usa ka kusgang tawo si Jehova mismo molakaw. Sama sa usa ka manggugubat iyang pukawon ang kasibot. Siya mosinggit, oo, iyang isinggit ang usa ka singgit sa pakiggubat; ibabaw sa iyang mga kaaway iyang ipakita nga siya labi pang gamhanan.” (Isaias 42:13, 14) Sa mga tagna ni Isaias ug sa ubang magsusulat sa Bibliya, ingon man kadtong kang Jesus, gitagna ni Jehova nga iyang patunghaon ang usa ka katawhan niining “kataposang mga adlaw” aron masibotong magpamatuod kaniya, nga daw sila mga saksi sa usa ka asunto.

²⁰ Ang katawhan nga patunghaon ni Jehova aron sa pag-alagad kaniya nagapakitag ebidensiya nga siya mao ang matuod nga Diyos, ang Manluluwas sa iyang mga magsisimba ug ang Manlalaglag sa bakak nga mga diyos ug sa ilang mga sumusunod. Ang katawhan ni Jehova karong adlawa ‘nagaawit sa iyang mga pagdayeg gikan sa tumoy sa yuta, gikan sa tanang kanasoran ug kapuloan, gikan sa tumoy sa kabukiran.’ (Isaias 42:10-12) Kini nagatuman sa lain pang tagna ni Isaias nga mitagna: “Sa kataposang bahin sa mga adlaw [sa atong panahon] . . . ang bukid sa balay ni Jehova [iyang matuod nga pagsimba] matukod nga lig-on ibabaw sa tumoy sa kabukiran, ug kini igatuboy gayod ibabaw sa mga bungtod [ibabaw sa tanang ubang matang sa pagsimba]; ug nganha niana magaganayan [ang katawhan gikan sa] tanang kanasoran.” Ug unsay ginaawhag nila nga buhaton sa uban? Sila nagahangyo sa mga mabuot ug kasingkasing: “Umari kamo, kamong katawhan, ug manungas kita ngadto sa bukid ni Jehova, . . . ug kita iyang pagatudloan bahin sa iyang mga dalan, ug kita magalakaw sa iyang mga alagianan.”—Isaias 2:2-4.

21. Unsang mga pangutana ang gipatungha sa hagit ni Jehova sa mga diyos sa kanasoran?

²¹ Busa, nga daw nakigsulti sa usa ka korte, si Jehova nag-ingon: “Patigoma ang kanasoran sa tingob sa usa ka dapit, ug patigoma ang nasodnong mga pundok. . . . Ipagula ang ilang mga saksi, aron sila ikapahayag nga matarong, o itugot nga sila makadungog ug moingon, ‘Kini mao ang kamatuoran!’” (Isaias 43:9) Kini maoy direktang hagit sa mga diyos sa kanasoran. May makasulti ba kanila kon unsay umaabot? Nakaarang ba sila sa paghimo niana sa nangagi? May makit-an ba silang makapamatuod nga may lig-ong ebidensiya nga ang maong mga diyos napamatud-ang matuod, takos sa atong pag-unong? Unsang rekord ang napatungha sa mga diyos sa kanasoran, ug sa ilang mga sumusunod sa atong panahon? Mas maayo ba kay sa napatungha sa mga diyos sa karaang mga Ehiptohanon, Asiryanhon, ug Babilonyanhon? Sa laing bahin, kadto bang nagapamatuod kang Jehova nagpatunghag lig-ong ebidensiya nga si Jehova mao ang matuod nga Diyos, ang bugtong Usa nga takos sa atong pagsimba? Ang mosunod nga artikulo maghisgot niining mga butanga.

[Footnote]

Mga Pangutana sa Pagsubli

◻ Unsa ang isyu sa tibuok-kalibotang pagkamagmamando?

◻ Unsang mga diyos sa kanasoran ang nalangkit sa isyu karong adlawa?

◻ Unsang sangpotanan sa tulo ka sulay nga kaso ang nagapakita sa pagkalabaw ni Jehova kay sa bakak nga mga diyos?

◻ Giunsa pagpakita ni Isaias nga pagahusayon ni Jehova ang mga butang sa atong adlaw?

◻ Unsang mga pangutana ang pagatubagon bahin sa mga sumusunod sa tanang relihiyon karong adlawa?

[Hulagway sa panid 11]

Ang mga diyos sa Ehipto walay gahom atubangan sa matuod nga Diyos, si Jehova

[Hulagway sa panid 12]

Ang mga diyos sa Asirya ug ilang mga sumusunod gilaglag sa matuod nga Diyos

[Hulagway sa panid13]

Si Daniel nagpahayag sa mensahe ni Jehova ngadto sa mga magsisimba sa bakak nga mga diyos sa Babilonya