Kapitulo Uno
Usa ka Karaang Manalagna nga May Modernong Mensahe
1, 2. (a) Unsang makapasubong kahimtang ang atong makita sa kalibotan karon? (b) Giunsa pagpahayag sa usa ka senador sa T.B. ang iyang kabalaka bahin sa pagkadaot sa katilingban?
KINSA karong adlawa ang wala mangandoy nga mahupayan sa mga suliran nga giatubang sa katawhan? Ugaling lang, subsob kaayo nga ang atong mga pangandoy dili matuman! Nangandoy kitag kalinaw, apan gisakit kita sa gubat. Gimahal nato ang balaod ug kahusay, apan dili nato mapugngan ang pagdaghan sa panulis, panglugos, ug pagbuno. Gusto natong mosalig sa atong silingan, apan kinahanglang trangkahan nato ang atong mga pultahan alang sa panalipod. Atong gihigugma ang atong mga anak ug gipaningkamotang isilsil ang maayong mga sukdanan diha kanila, apan sagad kaayong kita sa kawalay-mahimo magtan-aw samtang nagpadaog sila sa daotang impluwensiya sa ilang mga katalirongan.
2 Mouyon gayod kita kang Job, kinsa miingon nga ang hamubong kinabuhi sa tawo “tugob sa kasamok.” (Job 14:1) Maorag kini ilabinang tinuod karong adlawa, kay ang katilingban nagakadaot sa gidak-ong wala sukad igkita. Usa ka senador sa T.B. miingon: “Natapos na ang Bugnawng Gubat, apan sa makapasubong diwa, ang kalibotan karon nahimong mas sayon nga sanayanan alang sa etniko, tribonhon, ug relihiyosong panimalos ug pagkaluog. . . . Gipahuyang nato ang atong moral nga mga sukdanan sa puntong daghan sa atong mga batan-on nangalibog, nawad-ag kasibot ug natumpawak sa seryosong suliran. Atong ginaani ang mga bunga nga maoy pagpasagad sa ginikanan, diborsiyo, pag-abusar sa bata, pagmabdos sa tin-edyer, mga wala makatapos sa pag-eskuyla, ilegal nga mga droga, ug kadalanan nga punog kabangisan. Nahisama kini nga ang atong balay, kay wala maguba sa dakong linog nga gitawag nato nga Bugnawng Gubat, ginakutkot karon sa mga anay.”
3. Unsang basahon sa Bibliya ang ilabinang nagtanyag ug paglaom alang sa umaabot?
3 Bisan pa niana, dili ingon nga kita gipasagdang walay paglaom. Mga 2,700 ka tuig kanhi, ang Diyos nagdasig sa usa ka tawo sa Tungang Sidlakan nga magpahayag ug sunodsunod nga mga tagna nga may espesyal nga kahulogan alang sa atong adlaw. Kining mga mensahea gisulat diha sa basahon sa Bibliya nga nagdala sa ngalan sa manalagna—si Isaias. Kinsa ba si Isaias, ug nganong makaingon kita nga ang iyang tagna, nga gisulat halos tulo ka milenyo kanhi, mohatag ug kahayag alang sa tibuok nga katawhan karon?
Usa ka Tawong Matarong Diha sa Gubot nga Panahon
4. Kinsa si Isaias, ug kanus-a siya nag-alagad nga manalagna ni Jehova?
4 Sa unang bersikulo sa iyang basahon, si Isaias nagpailaila sa iyang kaugalingon ingong “ang anak ni Amoz,”a ug siya nagsugilon kanatong siya nag-alagad nga manalagna sa Diyos “sa mga adlaw ni Uzzias, Jotam, Ahaz ug Ezequias, mga hari sa Juda.” (Isaias 1:1) Kini magpasabot nga si Isaias nagpadayon nga manalagna sa Diyos ngadto sa nasod sa Juda sulod sa labing menos 46 ka tuig, lagmit nagsugod sa kataposan sa paghari ni Uzzias—sa mga tuig 778 W.K.P.
5, 6. Unsa kaha ang tinuod nga kahimtang sa pamilyahanong kinabuhi ni Isaias, ug ngano?
5 Kon itandi sa ato nang nasayran bahin sa ubang mga manalagna, diyutay ra ang atong nasayran bahin sa personal nga kinabuhi ni Isaias. Nasayran nato nga siya usa ka minyong lalaki ug gitawag niya ang iyang asawa nga ‘ang propetisa.’ (Isaias 8:3) Sumala sa Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature ni McClintock ug Strong, ang maong pagngalan nagpasabot nga ang minyong kinabuhi ni Isaias “dili lamang nahiuyon sa tinudlo niyang buluhaton, kondili kadto suod nga nalambigit niana.” Mahimo nga, susama sa pipila ka laing diyosnong mga babaye sa karaang Israel, ang asawa ni Isaias may kaugalingong buluhaton sa pagpanagna.—Maghuhukom 4:4; 2 Hari 22:14.
6 Si Isaias ug ang iyang asawa labing menos may duha ka anak nga lalaki, nga gihatagan ang matag usa ug ngalang may matagnaong kahulogan. Ang panganay, si Sear-jasub, mikuyog kang Isaias sa iyang pagpahayag sa mga mensahe sa Diyos ngadto sa daotang Haring Ahaz. (Isaias 7:3) Dayag nga si Isaias ug iyang asawa naghimo sa pagsimba sa Diyos nga usa ka pamilyahanong kalihokan—usa ka maayong panig-ingnan alang sa mga magtiayon karon!
7. Batbata ang mga kahimtang sa Juda sa adlaw ni Isaias.
7 Si Isaias ug iyang pamilya nagkinabuhi sa gubot nga panahon sa kasaysayan sa Juda. Kasagaran ang politikanhong kagubot, ang paghiphip nagdaot sa mga maghuhukom, ug ang kasalingkapaw nagbungkag sa relihiyosong gambalay sa katilingban. Ang mga tuktok sa kabungtoran punog mga halaran alang sa bakak nga mga diyos. Pipila pa gani sa mga hari nagpasiugda sa paganong pagsimba. Pananglit, si Ahaz wala lang magtugot sa idolatriya sa taliwala sa iyang mga ginsakpan kondili sa personal naghimo niana, nga ang iyang kaugalingong anak “gipaagi sa kalayo” diha sa usa ka rituwal nga paghalad ngadto sa Canaanhong diyos nga si Moloch.b (2 Hari 16:3, 4; 2 Cronicas 28:3, 4) Ug kining tanan nahitabo taliwala sa usa ka katawhang may pakigsaad kang Jehova!—Exodo 19:5-8.
8. (a) Unsang panig-ingnan ang gipakita sa mga haring si Uzzias ug Jotam, ug ang katawhan misunod ba sa ilang pagpanguna? (b) Giunsa pagpakita ni Isaias ang kaisog sa taliwala sa masuklanong katawhan?
8 Dalayegon, pipila sa mga katalirongan ni Isaias—lakip ang pipila ka hari—naningkamot nga mapausbaw ang matuod nga pagsimba. Lakip kanila mao si Haring Uzzias, kinsa naghimo “kon unsay matul-id sa mga mata ni Jehova.” Bisan pa niana, panahon sa iyang paghari ang katawhan “naghalad ug naghimog gipaaso nga halad diha sa hatag-as nga mga dapit.” (2 Hari 15:3, 4) Si Haring Jotam usab “nagpadayon pagbuhat kon unsay matarong sa mga mata ni Jehova.” Bisan pa niana, “ang katawhan migawi gihapon sa ikadaot.” (2 Cronicas 27:2) Oo, sa halos katibuk-an sa ministeryo sa pagpanagna ni Isaias, ang gingharian sa Juda diha sa makaluluoyng kahimtang sa espirituwal ug sa moral. Sa katibuk-an, ang katawhan wala magmatinagdanon sa bisan unsang positibong impluwensiya nga naggikan sa ilang mga hari. Hisabtan, ang pagpahayag sa mga mensahe sa Diyos ngadto nianang gahian nga katawhan dili sayon nga buluhaton. Bisan pa niana, sa gipahayag ni Jehova ang pangutana, “Kinsa ang akong ipadala, ug kinsa ang moadto alang kanamo?” si Isaias wala magpanuko. Siya mipatugbaw: “Ania ako! Ipadala ako.”—Isaias 6:8.
Usa ka Mensahe sa Kaluwasan
9. Unsa ang kahulogan sa ngalang Isaias, ug unsay kalabotan niini sa tema sa iyang basahon?
9 Ang ngalan ni Isaias nagkahulogang “Kaluwasan ni Jehova,” ug kini matawag nga tema sa iyang mensahe. Matuod, ang pipila sa mga tagna ni Isaias maoy bahin sa paghukom. Sa gihapon, ang temang kaluwasan mailhan kaayo. Sa balikbalik, giasoy ni Isaias kon sa unsang paagi sa gitakdang panahon si Jehova magpagawas sa mga Israelinhon gikan sa pagkabihag sa Babilonya, nga magpabalik sa usa ka nahibilin ngadto sa Zion ug magpasig-uli sa yuta ngadto sa unang katahom niini. Walay duhaduha nga ang pribilehiyo sa pagpahayag ug pagsulat sa mga tagna mahitungod sa pagpasig-uli sa iyang minahal nga Jerusalem naghatag ug labing dakong kalipay kang Isaias!
10, 11. (a) Nganong ang basahon ni Isaias makapaikag kanato karon? (b) Sa unsang paagi ang basahon ni Isaias nagpunting sa pagtagad nganha sa Mesiyas?
10 Apan unsay atong kalabotan niining mga mensahe sa paghukom ug kaluwasan? Ikalipay, si Isaias wala managna alang sa kaayohan lang sa duhag-tribong gingharian sa Juda. Sa kasukwahi, ang iyang mga mensahe adunay espesyal nga kahulogan alang sa atong adlaw. Si Isaias naghatag ug maanindot nga kabatbatan kon sa unsang paagi ang Gingharian sa Diyos sa dili na madugay magdalag talagsaong mga panalangin nganhi sa atong yuta. Niining bahina, ang dakong bahin sa mga sinulat ni Isaias nagpunting sa gitagnang Mesiyas, kinsa magmando ingong Hari sa Gingharian sa Diyos. (Daniel 9:25; Juan 12:41) Tinong dili kay nagkaatol lang nga ang mga ngalang Jesus ug Isaias nagpahayag sa halos samang ideya, sanglit ang ngalang Jesus nagkahulogang “Si Jehova Maoy Kaluwasan.”
11 Siyempre, si Jesus natawo mga pito ka siglo pa human sa adlaw ni Isaias. Bisan pa niana, ang Mesiyanikong mga tagna nga nasulod sa basahon ni Isaias detalyado kaayo ug tukma kaayo nga kon pagabasahon, kini samag asoy sa usa ka nakasaksi sa kinabuhi ni Jesus sa yuta. Usa ka reperensiya nag-ingon nga tungod niini, ang basahon ni Isaias usahay nganlan nga “Ikalimang Ebanghelyo.” Busa, dili katingad-ang ang Isaias mao ang basahon sa Bibliya nga kanunayng gikutlo ni Jesus ug sa iyang mga apostoles aron tin-awng ipaila ang Mesiyas.
12. Nganong maikagon kitang mosugod sa pagtuon sa basahon ni Isaias?
12 Si Isaias naghatag ug maanindot nga kabatbatan sa “bag-ong mga langit ug usa ka bag-ong yuta” diin ang “usa ka hari magahari alang sa pagkamatarong” ug ang mga prinsipe magamando alang sa hustisya. (Isaias 32:1, 2; 65:17, 18; 2 Pedro 3:13) Busa ang basahon ni Isaias nagpunting sa makalilipay nga paglaom sa Gingharian sa Diyos, ubos sa Mesiyas nga si Jesu-Kristo ingong naentronong Hari. Pagkatalagsaong pagdasig aron kita magkinabuhi kada adlaw nga masadyaong nagpaabot sa “kaluwasan pinaagi [ni Jehova]”! (Isaias 25:9; 40:28-31) Nan, atong maikagong susihon ang bililhong mensahe diha sa basahon ni Isaias. Samtang buhaton nato kana, ang atong pagsalig sa mga saad sa Diyos molig-on pag-ayo. Gawas pa, kita matabangan nga mouswag sa atong hugot nga pagtuo nga si Jehova sa pagkatinuod mao ang Diyos sa atong kaluwasan.
[Mga footnote]
a Ang amahan ni Isaias, si Amoz, dili saypon nga si Amos nga nanagna sa sinugdanan sa paghari ni Uzzias ug maoy misulat sa basahon sa Bibliya nga nagdala sa iyang ngalan.
b Ang uban nag-ingon nga ang “gipaagi sa kalayo” basin nagpasabot lamang sa usa ka seremonyas sa pagputli. Apan, niining kontekstoha morag kini nagtumong sa usa ka literal nga paghalad. Walay duhaduhang ang paghalad ug bata gihimo sa mga Canaanhon ug sa apostatang mga Israelinhon.—Deuteronomio 12:31; Salmo 106:37, 38.
[Kahon/Hulagway sa panid 7]
Kinsa si Isaias?
KAHULOGAN SA NGALAN: “Kaluwasan ni Jehova”
PAMILYA: Minyo, nga labing menos may duha ka anak nga lalaki
DAPIT NGA GIPUY-AN: Jerusalem
KATUIGAN SA PAG-ALAGAD: Labing menos 46 ka tuig, gikan sa mga 778 W.K.P. hangtod sa human sa 732 W.K.P.
KATALIRONGANG MGA HARI SA JUDA: Uzzias, Jotam, Ahaz, Ezequias
KATALIRONGANG MGA MANALAGNA: Miqueas, Oseas, Oded
[Hulagway sa panid 6]
Si Isaias ug iyang asawa naghimo sa pagsimba sa Diyos nga usa ka pamilyahanong kalihokan