MGA PANGUTANA GIKAN SA MGA MAGBABASA

Sa Jeremias 31:15, atong mabasa: “Mao kini ang giingon ni Jehova, ‘Sa Rama nadungog ang usa ka tingog, ang pagminatay ug ang mapait nga paghilak; si Raquel naghilak tungod sa iyang mga anak. Siya midumili nga pagahupayon tungod sa iyang mga anak, tungod kay sila wala na man.’”

Si Raquel unang namatay kay sa iyang duha ka anak nga lalaki. Busa, daw sayop ang gisulat ni Jeremias mga 1,000 ka tuig human mamatay si Raquel.

Ang panganayng anak ni Raquel mao si Jose. (Gen. 30:22-24) Sa ulahi, siya nakabaton ug laing anak, si Benjamin. Apan si Raquel namatay human manganak kaniya. Busa, motungha ang pangutana: Nganong ang Jeremias 31:15 nag-ingon nga siya naghilak tungod kay ang iyang mga anak “wala na”?

Si Jose may duha ka anak nga lalaki, si Manases ug Epraim. (Gen. 41:50-52; 48:13-20) Sa ulahi, ang Epraim nahimong labing prominente ug impluwensiyadong tribo sa tibuok amihanang gingharian sa Israel ug maoy nagrepresentar sa napulo ka tribo. Sa laing bahin, ang tribo nga naggikan sa ikaduhang anak ni Raquel, si Benjamin, nahimong bahin sa habagatang gingharian sa Juda. Busa, ikaingon nga si Raquel nagsimbolo sa tanang inahan sa Israel—sa amihanan ug habagatang gingharian.

Dihang gisulat ang Jeremias, ang napulo ka tribo nga gingharian sa amihanan napukan na sa mga Asiryanhon ug daghan sa katawhan niini ang nabihag. Apan, ang pipila tingali sa mga kaliwat ni Epraim midangop sa Juda. Sa 607 B.C.E., gipukan sa Babilonya ang habagatang duha ka tribo nga gingharian sa Juda. Daghan kanila ang gidala sa Rama, mga walo ka kilometro sa amihanan sa Jerusalem. (Jer. 40:1) Lagmit ang pipila gipatay didto sa teritoryo sa Benjamin, ang dapit diin gilubong si Raquel. (1 Sam. 10:2) Busa, ang paghilak ni Raquel tungod sa iyang mga anak mahimong nagtumong sa simbolikong pagbangotan tungod sa kamatayon sa tanang Benjaminhon o niadtong gipatay sa Rama. Mahimong nagpasabot usab kini nga ang tanang inahan sa Israel naghilak tungod sa pagkamatay ug pagkabihag sa katawhan sa Diyos.

Bisan unsa pa man, ang giingon ni Jeremias bahin sa paghilak ni Raquel maoy tagna sa kon unsay mahitabo pipila ka siglo sa ulahi dihang ang batang si Jesus mameligro. Si Haring Herodes nagsugo nga pamatyon ang tanang batang lalaki nga nag-edad hangtod duha ka tuig sa Betlehem, nga anaa sa habagatang bahin sa Jerusalem. Busa, ang maong mga anak nga lalaki “wala na”; sila namatay. Handurawa ang pagbangotan sa mga inahan nga namatyag mga anak! Ang ilang paghilak daw nadunggan hangtod sa Rama, sa amihanang bahin sa Jerusalem.—Mat. 2:16-18.

Busa, ang paghilak ni Raquel tungod sa kamatayon sa iyang anak sa panahon ni Jeremias ug sa pagkatawo ni Jesus haom nga naghulagway sa pagbangotan sa Hudiyong mga inahan tungod sa kamatayon sa ilang mga anak. Siyempre, kadtong namatay ug miadto sa “yuta sa kaaway” nga kamatayon mahimong mobalik dihang banhawon na ang mga patay.—Jer. 31:16; 1 Cor. 15:26.