SULAT-KALIG-ONAN
Usa ka sinulat nga kasabotan nga gipirmahan ug usahay gitimbrehan ug naundan sa legal nga mga kondisyon aron molampos ang gitinguhang katuyoan; ang legal nga dokumento sa pagbalhin sa pagpanag-iya sa balay ug yuta. Ang Hebreohanong pulong nga seʹpher gigamit lamang sa Bibliya diha niining partikular nga diwa maylabot sa asoy sa pagpalit ni Jeremias ug usa ka uma gikan sa iyang ig-agaw nga si Hanamel.—Jer 32:6-15.
Makaiikag ang mga detalye nga nalangkit sa paghimo niini nga sulat-kalig-onan. Ang salapi nga ibayad, “pito ka siklo ug napulo ka pirasong plata,” gitimbang sa atubangan sa mga saksi. (Jer 32:9) Kon ingnon ta nga ang giingong ‘pito ug napulo’ maoy usa ka legal nga kantidad nga nagkahulogang 17 ka siklo nga plata (mga $37), kini maoy makataronganong kantidad, kon tagdon ang panahon ug mga sirkumstansiya sa dihang gibaligya ang propiedad. Usa kadto ka panahon sa gubat ug kagutmanan (pipila ka bulan lamang una mailog ni Nabucodonosor ang Jerusalem).
Sa dihang gibayad ang salapi, ang duha ka sulat-kalig-onan, nga tingali managsama ra, gihimo ‘subay sa hudisyal nga sugo ug sa legal nga mga regulasyon.’ Usa niini nailhan ingong “ang sulat-kalig-onan sa pagpalit, ang usa nga tinimbrehan,” ug ang lain gitawag nga “ang usa nga binuksan.” (Jer 32:11) Ang unang sulat-kalig-onan lamang ang giingon nga pirmado sa mga saksi, ug ang tibuok nga transaksiyon gihimo sa “atubangan sa mga mata sa tanang Hudiyo nga naglingkod didto sa Sawang sa Guwardiya.” (Jer 32:12) Dayon ang duha ka sulat-kalig-onan gibutang sa usa ka tibod nga kulonon aron tipigan.—Jer 32:14.
Praktikal kaayo ang naandang paagi sa paghimog duha ka kopya sa mga sulat-kalig-onan bisan tuod usa lamang niini ang timbrehan. Kay binuksan man ang usa niini ka kopya, mahimong masusi kini sa interesadong mga partido. Kon kini ugaling madaot man, o gikaduhaduhaan ang pagkatinuod niini, o kon dunay nagsuspetsa nga kini giusab, nan ang tinimbrehan nga kopya ikapresentar ngadto sa mga maghuhukom sa siyudad kinsa, human masusi ang timbre, magbukas niini ug mohimog pagtandi sa duha ka kopya.