Si Jehova Magapanalangin ug Manalipod Niadtong Nagmasinugtanon
“Kon bahin sa nagapatalinghog kanako, siya magapuyo sa kasegurohan ug dili matugaw sa kalisang sa katalagman.”—PROVERBIO 1:33.
1, 2. Nganong hinungdanon ang pagkamasinugtanon ngadto sa Diyos? Iilustrar.
ANG balhiboon, dalag nga mga piso puliki nga nanuktok diha sa mugbo nga kasagbotan, nga wala gayoy kalibotan nga dunay banog nga naglupadlupad sa ibabaw. Sa kalit lang, ang himungaan miiyagak ug mibukhad sa iyang mga pako. Ang iyang mga piso nanagan ngadto kaniya, ug wala madugay sila luwas na nga natago ilalom sa iyang mga dagang. Wala na modayon pagsakdap ang banog.a Unsay pagtulon-an niini? Ang pagkamasinugtanon makaluwas ug kinabuhi!
2 Ang maong pagtulon-an ilabinang hinungdanon sa mga Kristohanon karon, kay si Satanas naningkamot pag-ayo nga matukob ang katawhan sa Diyos. (Pinadayag 12:9, 12, 17) Ang iyang tumong mao ang pagdaot sa atong espirituwalidad aron mawad-an kita sa pabor ni Jehova ug sa paglaom nga mabuhi sa walay kataposan. (1 Pedro 5:8) Apan, kon magpabilin kitang suod sa Diyos ug mosanong dayon sa pagtultol nga atong madawat pinaagi sa iyang Pulong ug organisasyon, makaseguro kita sa iyang mapanalipdanong pag-atiman. “Pinaagi sa iyang mga dagang alihan niya ang agianan sa pagduol kanimo, ug mopasilong ka sa ilalom sa iyang mga pako,” misulat ang salmista.—Salmo 91:4.
Ang Usa ka Dili-Masinugtanong Nasod Nahimong Tukbonon
3.Unsay resulta sa sublisubling pagkadili-masinugtanon sa Israel?
3 Sa dihang ang nasod sa Israel nagmasinugtanon kang Jehova, kini kanunayng nakabenepisyo gikan sa iyang mabinantayong pag-atiman. Bisan pa niana, sa makadaghan ang mga tawo mibiya sa ilang Magbubuhat ug midangop sa mga diyos nga kahoy ug bato—‘dili tinuod nga mga butang nga walay kapuslanan ug dili makaluwas.’ (1 Samuel 12:21) Human sa daghang siglo sa maong rebelyon, ang nasod sa katibuk-an naimpluwensiyahan pag-ayo sa apostasya nga kini wala na gayod maulii. Busa, si Jesus mibakho: “Jerusalem, Jerusalem, ang nagapatay sa mga manalagna ug ang nagabato niadtong mga gipadala kaniya,—pagkasubsob nga buot kong tigomon ang imong mga anak, sa paagi nga ang usa ka himungaan magatigom sa iyang mga piso ilalom sa iyang mga pako! Apan dili kamo buot niini. Tan-awa! Ang inyong balay mabiniyaan kaninyo.”—Mateo 23:37, 38.
4. Sa unsang paagi ang pagbiya ni Jehova sa Jerusalem nadayag niadtong 70 K.P.?
4 Ang pagbiya ni Jehova sa mabudhiong Israel nadayag sa masakit nga paagi niadtong 70 K.P. Nianang tuiga ang Romanong mga kasundalohan, nga nag-isa sa ilang mga estandarte nga gidayandayanan sa dagway sa agila, misakdap, ingnon ta, nganha sa Jerusalem aron sa pagpahamtang ug makalilisang nga pagpamatay. Niadtong tungora ang siyudad naghuot sa mga nagsaulog sa Paskuwa. Ang ilang daghang halad wala uyoni sa Diyos. Kadto maoy makapasubong pahinumdom sa giingon ni Samuel ngadto sa dili-masinugtanong Haring Saul: “May dako bang kalipay si Jehova sa mga halad-nga-sinunog ug sa mga halad sama sa pagsunod sa tingog ni Jehova? Tan-awa! Ang pagsunod mas maayo pa kay sa halad, ang pagpamati kay sa tambok sa mga laking karnero.”—1 Samuel 15:22.
5. Unsang matanga sa pagkamasinugtanon ang gibaod ni Jehova, ug giunsa nato pagkahibalo nga posible ang maong pagkamasinugtanon?
5 Bisan pag gibaod niya ang pagkamasinugtanon, nahibalo gayod si Jehova sa mga kahuyangan sa dili-hingpit nga mga tawo. (Salmo 130:3, 4) Ang iyang gikinahanglan mao ang pagkasinsero sa kasingkasing ug pagkamasinugtanon nga gipasukad sa pagtuo, gugma, ug maayong matang sa kahadlok nga dili makapahimuot kaniya. (Deuteronomio 10:12, 13; Proverbio 16:6; Isaias 43:10; Miqueas 6:8; Roma 6:17) Nga ang maong pagkamasinugtanon posible gipasundayag sa usa ka ‘dakong panganod sa mga saksi sa wala pa ang Kristohanong panahon,’ nga naghupot sa ilang integridad atubangan sa dagkong mga pagsulay, bisan sa kamatayon. (Hebreohanon 11:36, 37; 12:1) Gilipay gayod nila ang kasingkasing ni Jehova! (Proverbio 27:11) Hinunoa, ang uban matinumanon sa sinugdan apan wala magpabilin diha sa dalan sa pagkamasinugtanon. Ang usa niini mao si Haring Jehoas sa karaang Juda.
Usa ka Hari Nadaot sa Daotang Pakig-uban
6, 7. Unsang matanga sa hari si Jehoas samtang buhi pa si Jehoiada?
6 Si Haring Jehoas igo lang nakaeskapar sa pagpatay sa masuso pa siya. Sa dihang si Jehoas nag-edad ug siyete anyos, ang Hataas nga Saserdoteng si Jehoiada maisogong nagpagula kaniya gikan sa iyang gitagoan ug gihimo siyang hari. Tungod kay ang mahinadlokon-sa-Diyos nga si Jehoiada milihok ingong amahan ug magtatambag ni Jehoas, ang batan-ong magmamando “nagpadayon sa pagbuhat kon unsay matarong sa mga mata ni Jehova sa tanang adlaw ni Jehoiada nga saserdote.”—2 Cronicas 22:10–23:1, 11; 24:1, 2.
7 Ang maayong mga buhat ni Jehoas naglakip sa pag-ayo sa templo ni Jehova—usa ka buhat nga “duol sa kasingkasing ni Jehoas.” Iyang gipahinumdoman ang Hataas nga Saserdote nga si Jehoiada sa panginahanglan nga mangolekta ug buhis sa templo gikan sa Juda ug Jerusalem, sumala sa “gisugo ni Moises,” aron dunay ikagasto sa pag-ayo. Dayag nga si Jehoiada milampos sa pagdasig sa batan-ong hari sa pagtuon ug pagsugot sa Balaod sa Diyos. Tungod niini, ang buluhaton diha sa templo ug sa mga galamiton sa templo dali rang natapos.—2 Cronicas 24:4, 6, 13, 14; Deuteronomio 17:18.
8.(a) Unsay pangunang mitultol sa espirituwal nga pagkapukan ni Jehoas? (b) Ang pagkadili-masinugtanon sa hari sa ngadtongadto mitultol kaniya sa pagbuhat sa unsa?
8 Ikasubo, ang pagkamasinugtanon ni Jehoas kang Jehova wala magdayon. Ngano? Gisultihan kita sa Pulong sa Diyos: “Human sa kamatayon ni Jehoiada ang mga prinsipe sa Juda miadto ug miyukbo sa hari. Niadtong panahona ang hari namati kanila. Ug sila inanay nga mibiya sa balay ni Jehova nga Diyos sa ilang mga katigulangan ug nag-alagad sa mga sagradong poste ug sa mga idolo, mao nga dihay kasuko batok sa Juda ug sa Jerusalem tungod niining ilang pagkasad-an.” Ang dili maayong impluwensiya sa mga prinsipe sa Juda mitultol usab sa hari sa dili-pagpamati sa mga manalagna sa Diyos, nga ang usa kanila mao ang anak ni Jehoiada nga si Zacarias, kinsa maisogong nagbadlong kang Jehoas ug sa katawhan tungod sa ilang pagkadili-masinugtanon. Imbes maghinulsol, si Jehoas nagsugo nga si Zacarias batoon hangtod mamatay. Si Jehoas nahimong way-kasingkasing, dili-masinugtanon nga tawo—ang tanan tungod kay siya nagpadala sa impluwensiya sa daotang pakig-uban!—2 Cronicas 24:17-22; 1 Corinto 15:33.
9. Sa unsang paagi ang gisangpotan ni Jehoas ug sa mga prinsipe nagpasiugda sa kabuangan sa pagkadili-masinugtanon?
9 Kay mibiya na kang Jehova, unsay nahitabo kang Jehoas ug sa iyang daotang mga kauban nga mga prinsipe? Usa ka panon sa kasundalohan sa mga Siryanhon—“diyutay rag tawo”—ang misulong sa Juda ug “gilaglag ang tanang prinsipe sa katawhan.” Ang mga manunulong nagpugos usab sa hari sa pagtugyan sa iyang mga kabtangan maingon man sa bulawan ug pilak sa sangtuwaryo. Bisan tuod nakalabang-buhi si Jehoas, siya nagluya ug nasakit. Wala madugay human niana, ang mga nagkunsabo taliwala sa iyang mga sulugoon mipatay kaniya. (2 Cronicas 24:23-25; 2 Hari 12:17, 18) Natinuod gayod ang giingon ni Jehova ngadto sa Israel: ‘Kon ikaw dili mamati sa tingog ni Jehova nga imong Diyos pinaagi sa pagmatngon sa pagbuhat sa tanan niyang kasugoan ug sa iyang mga lagda . . . , ang mga maldisyon moabot usab kanimo ug modangat kanimo’!—Deuteronomio 28:15.
Usa ka Sekretaryo Naluwas Tungod sa Pagkamasinugtanon
10, 11. (a) Nganong makatabang ang pagpalandong sa tambag ni Jehova kang Baruk? (b) Unsang tambag ang gihatag ni Jehova kang Baruk?
10 Maluya ba usahay ang imong buot tungod kay pipila lang taliwala sa mga tawo nga imong nahibalag diha sa Kristohanong ministeryo ang nagpakita ug interes sa maayong balita? Ikaw ba morag masina usahay sa mga adunahan ug sa ilang mapatuyangong mga estilo sa kinabuhi? Kon mao, hunahunaa pag-ayo si Baruk, ang sekretaryo ni Jeremias, ug ang mahigugmaong tambag ni Jehova kaniya.
11 Si Baruk nagkamulo pa sa pagsulat ug matagnaong mensahe sa dihang siya mismo nahimong sentro sa pagtagad ni Jehova. Ngano? Tungod kay si Baruk nagsugod sa pagreklamo bahin sa iyang kahimtang sa kinabuhi ug sa pagtinguhag mas maayong butang kay sa iyang linaing pribilehiyo sa pag-alagad sa Diyos. Nakapaniid niining kausaban sa tinamdan ni Baruk, gihatagan siya ni Jehova ug klaro apan malulotong tambag, nga nag-ingon: “Ikaw nagpadayon sa pagtinguha ug dagkong mga butang alang sa imong kaugalingon. Ayaw pagpadayon sa pagtinguha. Kay ania, ako magadala ug katalagman diha sa tanang unod, . . . ug ihatag ko kanimo ingon nga inagaw ang imong kalag sa tanang dapit nga imong adtoan.”—Jeremias 36:4; 45:5.
12. Nganong angay natong likayan ang pagpangita ug “dagkong mga butang” alang sa atong kaugalingon niining presenteng sistema sa mga butang?
12 Namatikdan ba nimo diha sa giingon ni Jehova kang Baruk ang Iyang lalom nga kabalaka alang niining maayong tawo, kinsa nag-alagad kaniya nga matinumanon ug maisogon kaayo uban kang Jeremias? Susama karon, si Jehova nabalaka kaayo niadtong natental sa pagpangagpas sa ilang gihunahuna nga mas maayong mga kahigayonan niining sistemaha sa mga butang. Ikalipay, sama kang Baruk, daghan nianang mga tawhana ang misanong sa mahigugmaong pagpasibo nga gihimo sa hamtong nga espirituwal nga mga igsoon. (Lucas 15:4-7) Oo, hinaot kitang tanan makasabot nga walay kaugmaon niadtong mangita ug “dagkong mga butang” alang sa ilang kaugalingon niining sistemaha. Dili lang kay mapakyas kanang mga tawhana sa pagpangita sa matuod nga kalipay kondili, mas grabe pa, sa dili madugay sila mahanaw uban niining kalibotana ug sa tanang hakog nga mga tinguha niini.—Mateo 6:19, 20; 1 Juan 2:15-17.
13. Unsang pagtulon-an labot sa pagkamapaubsanon ang gitudlo kanato sa asoy bahin kang Baruk?
13 Ang asoy bahin kang Baruk nagtudlo usab kanato ug maayong pagtulon-an labot sa pagkamapaubsanon. Matikdi nga si Jehova wala magtambag kang Baruk nga direkta kondili misulti pinaagi kang Jeremias, kansang mga pagkadili-hingpit ug mga taras lagmit nga nahibaloan na pag-ayo ni Baruk. (Jeremias 45:1, 2) Bisan pa niana, si Baruk wala magpadaog sa garbo; siya mapaubsanong miila sa tinuod nga tuboran sa tambag—si Jehova. (2 Cronicas 26:3, 4, 16; Proverbio 18:12; 19:20) Busa kon kita ‘makahimog sayop nga lakang sa dili pa nato himatngonan kini’ ug makadawat ug gikinahanglang tambag gikan sa Pulong sa Diyos, sundogon nato ang pagkahamtong, espirituwal nga pagsabot, ug pagkamapaubsanon ni Baruk.—Galacia 6:1.
14. Nganong makahatag kanatog kaayohan kon kita magmasinugtanon niadtong nagapanguna kanato?
14 Ang maong mapaubsanong tinamdan sa atong bahin makatabang usab niadtong naghatag sa tambag. Nag-ingon ang Hebreohanon 13:17: “Magmasinugtanon kamo sa mga nagapanguna kaninyo ug magmapinasakopon, kay sila nagabantay sa inyong mga kalag ingon nga sila maoy maghatag ug husay; aron buhaton nila kini uban ang kalipay ug dili uban ang pagpanghupaw, kay kini makadaot kaninyo.” Pagkasubsob nga ang mga ansiyano kinasingkasing nga mag-ampo kang Jehova, nga mag-ampo alang sa kaisog, kaalam, ug taktika nga gikinahanglan aron sa pagtuman niining lisod nga bahin sa ilang buluhaton isip magbalantay! Atong ‘ilhon ang mga tawo nga ingon kanila.’—1 Corinto 16:18.
15. (a) Sa unsang paagi gipasundayag ni Jeremias ang iyang pagsalig kang Baruk? (b) Sa unsang paagi gigantihan si Baruk tungod sa iyang mapaubsanong pagkamasinugtanon?
15 Dayag nga giusab ni Baruk ang iyang panghunahuna, tungod kay human niana gihatagan siya ni Jeremias ug kinalisdang asaynment—pag-adto sa templo ug basahon sa makusog ang mensahe sa paghukom nga gisulat niya mismo ug gidiktar ni Jeremias kaniya. Mituman ba si Baruk? Oo, iyang gibuhat “ang tanan nga gisugo kaniya ni Jeremias nga manalagna.” Gani, gibasa usab niya ang mao gihapong mensahe ngadto sa mga prinsipe sa Jerusalem, nga sa walay duhaduha nagkinahanglag dakong kaisog. (Jeremias 36:1-6, 8, 14, 15) Sa dihang ang siyudad nahulog sa kamot sa mga Babilonyanhon mga 18 ka tuig sa ulahi, handurawa kon unsa ka mapasalamaton ni Baruk nga naluwas tungod kay siya nagpatalinghog sa pasidaan ni Jehova ug mihunong sa pagpangita ug “dagkong mga butang” alang sa iyang kaugalingon!—Jeremias 39:1, 2, 11, 12; 43:6.
Pagkamasinugtanon Panahon sa Pagsulong Nakaluwas ug mga Kinabuhi
16. Sa unsang paagi si Jehova nagpakita ug kaluoy alang sa mga Hudiyo sa Jerusalem panahon sa pagsulong sa Babilonya niadtong 607 W.K.P.?
16 Sa dihang gilaglag ang Jerusalem niadtong 607 W.K.P., ang kaluoy sa Diyos alang sa mga masinugtanon nadayag na usab. Sa kinapungkayan sa pagsulong, giingnan ni Jehova ang mga Hudiyo: “Ania, akong ibutang sa inyong atubangan ang dalan sa kinabuhi ug ang dalan sa kamatayon. Ang usa nga nagalingkod sa hilom niini nga siyudad mamatay sa espada ug sa gutom ug sa kamatay; apan ang usa nga mogula ug nga mobiya sa pagdapig sa mga Caldeanhon nga nagalikos batok kaninyo magpabiling buhi, ug ang iyang kalag tino nga maiyaha ingong inagaw.” (Jeremias 21:8, 9) Bisan tuod ang mga molupyo sa Jerusalem takos nga laglagon, si Jehova nagpakita ug kaluoy alang niadtong misugot kaniya, bisan nianang malisod, kataposan nga mga yugto.b
17. (a) Sa unsang duha ka paagi gisulayan ang pagkamasinugtanon ni Jeremias sa dihang gisugo siya ni Jehova sa pagsulti sa gisulong nga mga Hudiyo nga ‘modapig sa mga Caldeanhon’? (b) Sa unsang paagi kita makabenepisyo gikan sa panig-ingnan ni Jeremias sa maisogong pagkamasinugtanon?
17 Ang pagsulti sa mga Hudiyo nga mosurender na lang sa walay duhaduha nagsulay usab sa pagkamasinugtanon ni Jeremias. Ang usa ka rason mao nga siya masiboton alang sa ngalan sa Diyos. Dili niya gusto nga kini pasipad-an sa mga kaaway kinsa nagpasidungog sa ilang kadaogan ngadto sa walay-kinabuhi nga mga idolo. (Jeremias 50:2, 11; Lamentaciones 2:16) Dugang pa, si Jeremias nahibalo nga sa pagsulti sa mga tawo nga mosurender na lang sila, iyang gipameligro ang iyang kaugalingong kinabuhi, kay daghan ang mosabot sa iyang giingon ingong pagrebelde. Bisan pa niana, wala siya mahadlok, kondili masinugtanon siyang misulti kon unsay giingon ni Jehova. (Jeremias 38:4, 17, 18) Sama kang Jeremias, kita usab nagpahayag ug dili-popular nga mensahe. Tungod niining mao gihapong mensahe si Jesus gitamay. (Isaias 53:3; Mateo 24:9) Busa dili kita ‘mangurog tungod sa mga tawo,’ kondili sama kang Jeremias, magmaisogon kita sa pagsugot kang Jehova, nga bug-os nga mosalig kaniya.—Proverbio 29:25.
Pagkamasinugtanon Atubangan sa Pag-atake ni Gog
18. Unsang umaabot nga mga pagsulay sa pagkamasinugtanon ang atubangon sa mga alagad ni Jehova?
18 Sa dili madugay, ang tibuok nga daotang sistema ni Satanas pagalaglagon panahon sa dili-hitupngan nga “dakong kasakitan.” (Mateo 24:21) Sa walay duhaduha sa wala pa kana ug panahon niana, ang katawhan sa Diyos makaagom sa dagkong mga pagsulay sa ilang pagtuo ug pagkamasinugtanon. Pananglitan, giingnan kita sa Bibliya nga si Satanas, sa iyang papel ingong “Gog sa yuta sa Magog,” mohimog bug-os nga pag-atake sa mga alagad ni Jehova, nga palihokon ang iyang panon nga gihubit ingong “usa ka panon sa kasundalohan nga daghan uyamot . . . , sama sa mga panganod nga motabon sa yuta.” (Ezequiel 38:2, 14-16) Kay diyutay ra ug walay armas, ang katawhan sa Diyos modangop sa “mga dagang” ni Jehova, nga iyang bukharon aron panalipdan ang mga matinumanon.
19, 20. (a) Nganong ang pagkamasinugtanon sa bahin sa Israel hinungdanon kaayo sa dihang didto sila sa Pulang Dagat? (b) Sa unsang paagi ang mainampoong pagpamalandong sa asoy bahin sa Pulang Dagat makabenepisyo kanato karon?
19 Kining situwasyona magpahinumdom kanato sa Paggula sa Israel gikan sa Ehipto. Human hampaka ang Ehipto ug napulo ka malaglagong mga hampak, gigiyahan ni Jehova ang iyang katawhan, dili sa kinadul-ang ruta paingon sa Yutang Saad, kondili paingon sa Pulang Dagat, diin dali ra silang matanggong ug atakehon. Gikan sa militaryong panglantaw, kana morag malaglagong lakang. Kon didto ka pa, mosugot ka kaha sa giingon ni Jehova pinaagi kang Moises ug mopadulong sa Pulang Dagat uban ang bug-os nga pagsalig, nga nahibalo ka man nga ang Yutang Saad nahimutang sa laing direksiyon?—Exodo 14:1-4.
20 Samtang padayonon nato pagbasa ang Exodo kapitulo 14, makita nato kon sa unsang paagi giluwas ni Jehova ang iyang katawhan diha sa makalilisang nga pasundayag sa gahom. Ang maong mga asoy makapalig-on gayod sa atong pagtuo sa dihang mogahin kitag panahon sa pagtuon ug pagpamalandong niana! (2 Pedro 2:9) Sa baylo, ang lig-on nga pagtuo magdasig kanato sa pagsugot kang Jehova, bisan pag ang iyang mga kinahanglanon morag supak sa tawhanong pangatarongan. (Proverbio 3:5, 6) Busa pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Ako ba naningkamot sa pagpalig-on sa akong pagtuo pinaagi sa makugihong pagtuon sa Bibliya, pag-ampo, ug pagpamalandong, maingon man sa regular nga pagpakig-uban sa katawhan sa Diyos?’—Hebreohanon 10:24, 25; 12:1-3.
Ang Pagkamasinugtanon Maghatag ug Paglaom
21. Unsang mga panalangin, karon ug sa umaabot, ang modangat niadtong magmasinugtanon kang Jehova?
21 Kadtong naghimo sa pagkamasinugtanon ngadto kang Jehova nga ilang paagi sa pagkinabuhi makasinati bisan karon sa katumanan sa Proverbio 1:33, nga nag-ingon: “Kon bahin sa nagapatalinghog [nga masinugtanon] kanako, siya magapuyo sa kasegurohan ug dili matugaw sa kalisang sa katalagman.” Kining makapahupay nga mga pulong mapadapat gayod sa kahibulongang paagi panahon sa nagsingabot nga adlaw sa paghukom ni Jehova! Gani, giingnan ni Jesus ang iyang mga tinun-an: “Inigsugod pagkahitabo niining mga butanga, tindog nga tul-id ug ihangad ang inyong mga ulo, tungod kay ang inyong kaluwasan nagakaduol na.” (Lucas 21:28) Klaro nga kadto lamang masinugtanon sa Diyos ang masaligong magpatalinghog nianang mga pulonga.—Mateo 7:21.
22. (a) Nganong magmasaligon ang katawhan ni Jehova? (b) Unsay hisgotan sa sunod nga artikulo?
22 Ang laing rason nga magmasaligon mao nga “ang Soberanong Ginoong Jehova dili mobuhat sa usa ka butang gawas kon gikapadayag niya ang iyang kompidensiyal nga butang ngadto sa iyang mga alagad nga mga manalagna.” (Amos 3:7) Karon, wala na mag-inspirar si Jehova sa mga manalagna sama kaniadto; hinunoa, iyang gisugo ang matinumanon ug maalamong ulipon nga matang sa pagtagana ug tukma-sa-panahon nga espirituwal nga pagkaon ngadto sa iyang panimalay. (Mateo 24:45-47) Busa, pagkahinungdanon nga kita magmasinugtanon ngadto nianang maong “ulipon”! Ingon sa ipakita sa mosunod nga artikulo, ang maong pagkamasinugtanon magpadayag usab sa atong tinamdan ngadto kang Jesus, ang agalon sa “ulipon.” Siya mao ang Usa kinsa “ang pagkamasinugtanon sa mga katawhan maiya.”—Genesis 49:10.
[Mga footnote]
a Bisan tuod kasagarang gihulagway ingong talawan, “ang usa ka himungaan makig-away hangtod sa kamatayon aron sa pagpanalipod sa iyang mga piso batok sa kadaot,” matod pa sa publikasyon sa usa ka organisasyon nga nanalipod sa mga mananap.
b Ang Jeremias 38:19 nagpadayag nga pipila ka Hudiyo ang ‘midapig’ sa mga Caldeanhon ug wala patya apan gibihag. Kon kaha sila misurender ingong pagsanong sa giingon ni Jeremias, wala kita sultii. Bisan pa niana, ang pagkaluwas nila nagpamatuod sa giingon sa manalagna.
Nahinumdom Ka Ba?
• Unsay resulta sa sublisubling pagkadili-masinugtanon sa Israel?
• Sa unsang paagi naimpluwensiyahan si Haring Jehoas sa iyang mga pakig-uban, sa unang bahin sa iyang kinabuhi ug sa ulahi?
• Unsang mga pagtulon-an ang atong makat-onan gikan kang Baruk?
• Nganong ang masinugtanong katawhan ni Jehova dili angayng mahadlok samtang naghinapos ang presenteng sistema?
[Hulagway sa panid 13]
Ilalom sa paggiya ni Jehoiada, ang batan-ong Jehoas nagmasinugtanon kang Jehova
[Hulagway sa panid 15]
Ang daotang pakig-uban nag-impluwensiya kang Jehoas nga ipapatay ang manalagna sa Diyos
[Hulagway sa panid 16]
Magmasinugtanon ka kaha kang Jehova ug masaksihan ang iyang makalilisang nga gahom sa pagluwas?