‘Tan-awa ang Daotan ug Dulumtanang mga Butang nga Ilang Ginahimo’

1-3. Unsay gusto ni Jehova nga makita ni Ezequiel sa templo sa Jerusalem, ug ngano? (Tan-awa ang panid 50 ug 51 sa Seksiyon 2.)

KAY si propetang Ezequiel anak ug saserdote, nahibalo siya pag-ayo sa Moisesnong Balaod. Busa pamilyar siya sa templo sa Jerusalem ug sa putling pagsimba kang Jehova nga angayng himoon didto. (Ezeq. 1:3; Mal. 2:7) Apan sa 612 B.C.E., ang mga hitabo sa templo ni Jehova makapakurat sa bisan kinsang matinumanong Hudiyo, apil kang Ezequiel.

² Gusto ni Jehova nga makita ni Ezequiel ang makaluod nga kahimtang sa templo ug dayon isulti kini ngadto sa “mga ansiyano sa Juda,” ang kauban niyang Hudiyong mga destiyero, o binihag, nga nagtigom sa iyang balay. (Basaha ang Ezequiel 8:1-4; Ezeq. 11:24, 25; 20:1-3) Pinaagi sa balaang espiritu, gidala ni Jehova si Ezequiel (pinaagig panan-awon) gikan sa iyang balay sa Tel-abib, duol sa suba sa Kebar sa Babilonya, ngadto sa Jerusalem nga gatosan ka kilometro pakasadpan. Gibutang ni Jehova si Ezequiel sa templo, sa amihanang ganghaan sa sulod nga hawanan. Gikan didto, gilibot siya ni Jehova sa templo pinaagig panan-awon.

³ Unya nakita ni Ezequiel ang upat ka makapakurat nga buhat nga nagpakita nga nahugawan na pag-ayo ang putling pagsimba sa nasod. Unsa diay ang nahitabo sa putling pagsimba kang Jehova? Ug unsay kahulogan niini nga panan-awon kanato karon? Atong ubanan si Ezequiel sa iyang paglibot. Pero konsiderahon una nato kon unsay gidahom ni Jehova sa iyang mga magsisimba.

 4. Unsay gipangayo ni Jehova sa iyang mga magsisimba?

⁴ Mga 900 ka tuig una pa sa adlaw ni Ezequiel, tin-awng giingon ni Jehova kon unsay iyang gipangayo sa iyang mga magsisimba. Sa ikaduha sa Napulo ka Sugo, iyang giingnan ang mga Israelinhon:a “Ako, si Jehova nga imong Diyos, maoy Diyos nga nangayog eksklusibong debosyon.” (Ex. 20:5) Sa ekspresyong “eksklusibong debosyon,” gipakita ni Jehova nga dili niya itugot ang pagsimbag laing diyos. Sa ato nang nakat-onan sa Kapitulo 2 niining publikasyona, ang unang kinahanglanon sa putling pagsimba mao nga si Jehova ang angay natong hatagan sa atong debosyon. Angay nga si Jehova ang numero uno sa kinabuhi sa iyang mga magsisimba. (Ex. 20:3) Buot pasabot, gidahom ni Jehova nga ang iyang mga magsisimba magpabiling hinlo sa espirituwal pinaagi sa dili pagsagol sa matuod nga pagsimba ug sa bakak. Niadtong 1513 B.C.E., ang mga Israelinhon kinabubut-ong mihimog pakigsaad uban kang Jehova, ang pakigsaad sa Balaod. Sa ato pa, miuyon sila nga si Jehova ang ilang hatagag eksklusibong debosyon. (Ex. 24:3-8) Tumanon gyod ni Jehova ang iyang mga pakigsaad, ug nagdahom siya nga tumanon sab sa iyang katawhan ang ilang pakigsaad.​—Deut. 7:9, 10; 2 Sam. 22:26.

5, 6. Nganong si Jehova takos sa eksklusibong debosyon sa mga Israelinhon?

⁵ Rasonable ba nga mangayo si Jehova ug eksklusibong debosyon sa mga Israelinhon? Oo! Siya ang Labing Gamhanang Diyos, ang Soberano sa Uniberso, ug ang Tuboran ug Tigsustento sa kinabuhi. (Sal. 36:9; Buh. 17:28) Si Jehova sab ang Manluluwas sa mga Israelinhon. Dihang gihatag niya ang Napulo ka Sugo, iya silang gipahinumdoman: “Ako si Jehova nga imong Diyos, ang nagpagawas nimo sa Ehipto diin giulipon ka.” (Ex. 20:2) Oo, angay nga si Jehova lang ang anaa sa kasingkasing sa mga Israelinhon.

⁶ Si Jehova dili mausab. (Mal. 3:6) Eksklusibong debosyon gihapon ang iyang gipangayo. Busa hunahunaa kon unsay iyang gibati sa upat ka makapakurat nga buhat nga iyang gipakita kang Ezequiel sa panan-awon.

 7. (a) Unsay gihimo sa apostatang mga Hudiyo diha sa amihanang ganghaan sa templo, ug unsay reaksiyon ni Jehova niini? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa kapitulo.) (b) Sa unsang diwa nga gipaselos si Jehova? (Tan-awa ang footnote.)

⁷ Basaha ang Ezequiel 8:5, 6. Nakurat gyod si Ezequiel! Sa amihanang ganghaan sa templo, ang apostatang mga Hudiyo nagsimbag idolo, o imahen. Lagmit kini maoy sagradong poste nga nagrepresentar kang Asera, ang bakak nga diyosa nga giisip sa mga Canaanhon nga asawa ni Baal. Bisag unsa pa kini, ang maong mga Israelinhon nga nagsimbag idolo wala motuman sa ilang pakigsaad kang Jehova. Pinaagi sa paghatag sa maong imahen ug debosyon nga angay lang untang ihatag kang Jehova, ilang gipaselos ang Diyos. Natural lang nga siya masuko kanila.b (Deut. 32:16; Ezeq. 5:13) Hunahunaa ra: Sa kapig 400 ka tuig, ang sangtuwaryo sa templo giisip nga puy-anan ni Jehova. (1 Hari 8:10-13) Apan karon, tungod sa pagdala sa idolatriya diha mismo sa luna sa templo, gipahinabo sa mga tigsimbag idolo nga si Jehova ‘mopahilayo sa iyang sangtuwaryo.’

 8. Unsay kahulogan kanato karon sa panan-awon ni Ezequiel bahin sa simbolo sa pagselos?

⁸ Unsay kahulogan kanato karon sa panan-awon ni Ezequiel bahin sa simbolo sa pagselos? Ang apostatang Juda nagpahinumdom gyod nato sa Kakristiyanohan. Ang idolatriya kaylap sa mga relihiyon sa Kakristiyanohan, maong bisag nangangkon sila nga nagsimba sa Diyos, wala niya dawata ang ilang pagsimba. Kay dili man mausab si Jehova, makaseguro ta nga ang Kakristiyanohan, sama sa apostatang Juda, nakapasuko kaniya. (Sant. 1:17) Si Jehova layo gyod nianang hiwi nga matang sa Kristiyanidad!

9, 10. Unsang pasidaan ang atong makat-onan sa mga tigsimbag idolo sa templo?

⁹ Unsang pasidaan ang atong makat-onan sa maong mga tigsimbag idolo sa templo? Aron makahatag ta kang Jehova ug eksklusibong debosyon, kita kinahanglang ‘mokalagiw gikan sa idolatriya.’ (1 Cor. 10:14) Tingali maghunahuna ta, ‘Dili gyod ko mogamit ug imahen o simbolo sa akong pagsimba kang Jehova!’ Pero lainlain ang matang sa idolatriya, ug ang pipila dili kaayo mamatikdan kon itandi sa uban. Usa ka reperensiya sa Bibliya nag-ingon: “Ang idolatriya mahimong hunahunaon ingong simbolo sa ubang butang​—bisan unsa nga may bili, importansiya, o gahom nga maoy atong giuna puli sa Diyos.” Busa ang idolatriya mahimong maglakip sa materyal nga mga butang, kuwarta, sekso, kalingawan​—bisan unsa nga mahimong una sa atong kinabuhi ug mao nay hatagan natog debosyon nga para unta kang Jehova. (Mat. 6:19-21, 24; Efe. 5:5; Col. 3:5) Kinahanglang magbantay ta sa tanang matang sa idolatriya kay si Jehova lang ang may katungod sa atong kasingkasing​—ug sa atong pagsimba!​—1 Juan 5:21.

¹⁰ Sa unang buhat nga gipakita ni Jehova kang Ezequiel, dihay “grabe ug dulumtanan nga mga butang.” Apan giingnan ni Jehova ang iyang matinumanong propeta: “Makakita kag dulumtanang mga butang nga mas grabe pa.” Unsa pa may mas grabe kay sa pagsimba nianang idolo nga simbolo sa pagselos diha sa luna sa templo?

11. Unsang makapakurat nga buhat ang nakita ni Ezequiel pagsulod niya sa sulod nga hawanan duol sa halaran sa templo?

¹¹ Basaha ang Ezequiel 8:7-12. Gibangagan ni Ezequiel ang paril ug misulod siya sa sulod nga hawanan duol sa halaran sa templo, ug iyang nakita sa paril ang makapakurat nga mga kinulit nga ‘nagakamang nga mga linalang ug makaluod nga mga mananap ug tanang makaluod nga mga idolo.’c Ang maong mga kinulit sa paril nagrepresentar sa bakak nga mga diyos. Pero mas makapakurat pa ang sunod nga nakita ni Ezequiel: “Ang 70 sa mga ansiyano sa panimalay ni Israel” nagtindog “diha sa kangitngit” ug nagtanyag ug insenso sa bakak nga mga diyos. Sa Balaod, ang pagsunog ug humot nga insenso nagsimbolo sa dalawatong mga pag-ampo nga gitanyag sa matinumanong mga magsisimba. (Sal. 141:2) Apan ang insenso nga gitanyag sa 70 ka ansiyano ngadto sa bakak nga mga diyos giisip ni Jehova nga baho ug dili balaan. Para niya, ang ilang mga pag-ampo samag ngil-ad nga baho. (Prov. 15:8) Gilimbongan sa maong mga ansiyano ang ilang kaugalingon kay sila naghunahuna: “Si Jehova wala makakita kanato.” Apan nakita sila ni Jehova, ug iyang gipakita kang Ezequiel kon unsa gyod ang ilang ginahimo sa Iyang templo!

12. Nganong angay tang magpabiling matinumanon bisan “diha sa kangitngit,” ug kinsa ilabina ang angayng magpakitag maayong panig-ingnan niini?

¹² Unsay atong makat-onan sa giingon ni Ezequiel bahin sa 70 ka ansiyano sa Israel nga nagtanyag ug insenso sa bakak nga mga diyos? Aron dunggon sa Diyos ang atong mga pag-ampo​—ug aron padayon niyang isipon nga putli ang atong pagsimba—​kinahanglang magpabilin tang matinumanon bisan “diha sa kangitngit.” (Prov. 15:29) Hinumdoman nato nga makita ni Jehova ang tanan natong ginahimo. Kon si Jehova tinuod kanato, dili ta maghimo sa tago ug bisan unsa nga nahibaloan natong dili makapalipay niya. (Heb. 4:13) Ang mga ansiyano sa kongregasyon ilabinang angay nga magpakitag maayong panig-ingnan sa Kristohanong pagkinabuhi. (1 Ped. 5:2, 3) Ang mga igsoon sa kongregasyon nagdahom nga ang ansiyano nga nagbarog sa ilang atubangan ug nanguna nila sa pagsimba diha sa tigom nagsunod gyod sa mga prinsipyo sa Bibliya bisan “diha sa kangitngit,” sa ato pa, dihang ang uban dili makakita niya.​—Sal. 101:2, 3.

13. Unsay nakita ni Ezequiel nga gihimo sa apostatang mga babaye sa usa sa mga ganghaan sa templo?

¹³ Basaha ang Ezequiel 8:13, 14. Human ipakita ang duha ka dulumtanang mga buhat, giingnan pag-usab ni Jehova si Ezequiel: “Makakita kag dulumtanang mga butang nga mas grabe pa kay sa ilang ginahimo.” Unsa diay ang sunod nga nakita sa propeta? “Sa entrada sa amihanan nga ganghaan sa balay ni Jehova,” siya nakakitag “mga babaye nga naglingkod ug naghilak tungod sa diyos nga si Tamuz.” Si Tamuz, nga diyosdiyos sa Mesopotamia, gitawag ug Dumuzi sa Sumerianhong mga basahon ug gituohang hinigugma sa diyosa sa pertilidad nga si Ishtar.d Dayag nga ang mga babayeng Israelinhon naghilak ingong bahin sa relihiyosong rituwal nga konektado sa kamatayon ni Tamuz. Pinaagi sa paghilak diha sa templo ni Jehova tungod kang Tamuz, kining mga bayhana naghimog paganong rituwal sa sentro sa putling pagsimba. Apan ang bakak nga relihiyosong tulumanon dili mahimong balaan tungod lang kay gihimo kini diha sa templo sa Diyos. Sa pagkatinuod, sa panglantaw ni Jehova, kining apostatang mga babaye naghimog “dulumtanang mga butang”!

14. Unsay atong makat-onan sa panglantaw ni Jehova sa gihimo sa apostatang mga babaye?

¹⁴ Unsay atong makat-onan sa panglantaw ni Jehova sa gihimo niining mga bayhana? Aron magpabiling putli ang atong pagsimba, dili nato kini sagolag hugaw nga paganong mga buhat. Busa dili gyod ta moapil sa mga selebrasyon nga pagano ug sinugdanan. Importante ba gyod ang sinugdanan? Oo! Karon, ang mga buhat nga konektado sa pipila ka selebrasyon, sama sa Pasko ug Easter, morag dili ra makadaot. Apan dili nato kalimtan nga nakita mismo ni Jehova ang paganong relihiyosong mga buhat nga sa ngadtongadto nahimong modernong mga selebrasyon. Si Jehova dili modawat sa maong paganong mga buhat tungod lang kay dugay na kining ginahimo sa mga tawo o gisagol na nila kini sa putling pagsimba.​—2 Cor. 6:17; Pin. 18:2, 4.

15, 16. Unsay gihimo sa 25 ka lalaki sa sulod nga hawanan sa templo, ug nganong nasakitan kaayo si Jehova sa ilang gibuhat?

¹⁵ Basaha ang Ezequiel 8:15-18. Gisugdan ni Jehova pagsulti ang ikaupat ug kataposang buhat pinaagi niining pamilyar na nga mga pulong: “Makakita kag dulumtanang mga butang nga mas grabe pa kay niini.” Tingali naghunahuna ang propeta: ‘Naa pa bay mas grabe kay sa mga butang nga akong nakita?’ Si Ezequiel tua na sa sulod nga hawanan sa templo. Didto, sa entrada sa templo, nakakita siyag 25 ka lalaki nga nagyukbo sa pagsimba sa ‘adlaw sa sidlakan.’ Wala nay molabaw pa sa pagpanginsulto niining mga tawhana kang Jehova. Ngano?

¹⁶ Hunahunaa ra: Ang entrada sa templo sa Diyos nag-atubang sa sidlakan. Ang mga magsisimba nga mosulod sa templo mag-atubang sa kasadpan, nga magtalikod sa nagsubang nga adlaw sa sidlakan. Apan ang 25 ka lalaki diha sa panan-awon “nagtalikod sa templo” ug nag-atubang sa sidlakan sa pagsimba sa adlaw. Sa paghimo niana, ilang gitalikdan si Jehova, kay ang maong templo “balay ni Jehova.” (1 Hari 8:10-13) Ang maong 25 ka lalaki maoy mga apostata. Ilang gisalikway si Jehova, ug ilang gisupak ang sugo sa Deuteronomio 4:15-19. Gipasakitan gyod nila ang Diyos nga takos sa eksklusibong debosyon!

17, 18. (a) Unsay atong makat-onan sa asoy bahin sa mga magsisimba sa adlaw diha sa templo? (b) Unsang mga relasyon ang gidaot sa apostatang mga Israelinhon, ug giunsa nila kini pagdaot?

¹⁷ Unsay atong makat-onan sa asoy bahin sa maong mga magsisimba sa adlaw? Aron magpabiling putli ang atong pagsimba, kinahanglan tang molantaw kang Jehova para sa espirituwal nga kahayag. Hinumdomi, ‘si Jehova nga Diyos maoy adlaw,’ ug ang iyang Pulong maoy “kahayag” sa atong agianan. (Sal. 84:11; 119:105) Pinaagi sa iyang Pulong ug sa binase sa Bibliya nga mga publikasyon sa iyang organisasyon, iyang gilamdagan ang atong mga kasingkasing ug hunahuna, nga nagpakita kanato kon unsaon pagsubay sa dalan nga motultol sa makapatagbaw nga kinabuhi karon ug kinabuhing walay kataposan sa umaabot. Pero kon molantaw ta niining kalibotana para sa kahayag kon unsaon pagkinabuhi, atong gitalikdan si Jehova. Kana makapasakit pag-ayo sa iyang kasingkasing. Dili gyod nato kana himoon sa atong Diyos! Ang panan-awon ni Ezequiel maoy pasidaan sab kanato nga likayan kadtong mitalikod sa kamatuoran, ang mga apostata.​—Prov. 11:9.

¹⁸ Base sa ato nang nakita, si Ezequiel nakakitag upat ka makapakurat nga buhat sa idolatriya ug bakak nga pagsimba nga nagpakita kon unsa ka grabe ang espirituwal nga kahugawan sa apostatang Juda. Kay nahimo silang hugaw sa espirituwal, gidaot sa maong mga Israelinhon ang relasyon sa nasod ug sa Diyos. Apan kanunayng mag-uban ang kahugawan sa espirituwal ug ang kahugawan sa moral. Busa dili ikatingala nga ang apostatang mga Israelinhon nakahimo sa tanang klase sa kasaypanan sa moral nga nakadaot dili lang sa ilang relasyon sa Diyos kondili sa ilang relasyon sab sa ilang isigkatawo. Karon atong tan-awon kon unsay giingon ni propetang Ezequiel, ubos sa paggiya sa Diyos, bahin sa pagkadaot sa moral sa apostatang Juda.

19. Unsay giingon ni Ezequiel bahin sa pagkadaot sa moral sa katawhan ni Jehova?

¹⁹ Basaha ang Ezequiel 22:3-12. Ang tanan, gikan sa mga magmamando hangtod sa ordinaryong mga tawo, daot ug moral. Gigamit sa mga “pangulo,” o lider, ang ilang awtoridad sa pagpatay ug inosenteng mga tawo. Ang katawhan sa katibuk-an dayag nga misunod sa ilang mga lider sa pagsupak sa Balaod sa Diyos. Sulod sa pamilya, “gitamay” sa mga anak ang ilang ginikanan, ug komon ang pag-unay (seksuwal nga buhat). Gitikasan sa rebelyosong mga Israelinhon ang langyawng residente ug gidaogdaog ang bata nga wala nay amahan ug ang biyuda. Ang mga lalaking Israelinhon nakigdulog sa asawa sa ilang isigkatawo. Grabe kaayo ang kahakog sa katawhan kay sila nanghiphip, nangilkil, ug naningil ug dagkong interes. Daw gikumot ang kasingkasing ni Jehova dihang iyang nakita nga gilapas sa iyang katawhan ang iyang Balaod ug wala nila masabti nga gihatag niya kini tungod sa iyang gugma! Nasakitan gyod pag-ayo si Jehova tungod sa pagkadaot sa ilang moral. Iyang gisugo si Ezequiel nga sultihan ang daotang katawhan: ‘Bug-os mong nakalimot kanako.’

20. Nganong angay tang mainteres sa giingon ni Ezequiel bahin sa kahugawan sa moral sa Juda?

²⁰ Nganong angay tang mainteres sa giingon ni Ezequiel bahin sa kahugawan sa moral sa Juda? Ang pagkadaotan sa apostatang Juda nagpahinumdom nato sa daotang moral sa atong kalibotan karon. Ang mga magmamando nag-abusar sa ilang gahom ug nagdaogdaog sa mga tawo. Ang mga lider sa relihiyon​—ilabina ang mga klero sa Kakristiyanohan—​nagbendisyon sa mga giyera sa mga nasod nga miresultag kamatayon sa minilyon. Gipagaan sa mga klero ang putli ug tin-aw nga mga sukdanan sa Bibliya bahin sa sekso. Ingong resulta, misamot pa ka ubos ang moralidad sa kalibotan. Segurado nga isulti sab ni Jehova sa Kakristiyanohan ang gisulti niya sa apostatang Juda: ‘Bug-os mong nakalimot kanako.’

21. Unsay atong makat-onan sa kahugawan sa moral sa karaang Juda?

²¹ Ingong katawhan ni Jehova, unsay atong makat-onan sa kahugawan sa moral sa karaang Juda? Aron dawaton ni Jehova ang atong pagsimba, kinahanglang hinlo ang tanan natong gawi. Dili kini sayon himoon niining daotang kalibotan. (2 Tim. 3:1-5) Apan nahibalo ta kon unsay pagbati ni Jehova sa tanang kahugawan sa moral. (1 Cor. 6:9, 10) Sundon nato ang sukdanan ni Jehova sa moral kay gihigugma nato siya ug ang iyang mga balaod. (Sal. 119:97; 1 Juan 5:3) Kon mahimo tang hugaw sa moral, kana nagpakita nga wala nato higugmaa ang atong balaan ug hinlo nga Diyos. Dili gyod nato hatagag rason si Jehova nga moingon nato: “Bug-os kang nakalimot kanako.”

22. (a) Human matun-i ang pagyagyag ni Jehova sa pagkadaotan sa karaang Juda, unsay determinado nimong himoon? (b) Unsay hisgotan sa sunod nga kapitulo?

²² Nakakat-on tag importanteng mga leksiyon sa pagyagyag ni Jehova sa pagkadaot sa espirituwalidad ug moralidad sa karaang Juda. Seguradong nalig-on ang atong determinasyon sa paghatag kang Jehova sa eksklusibong debosyon nga angay gyong ihatag kaniya. Busa, kinahanglang magbantay ta sa tanang matang sa idolatriya ug magpabiling hinlo sa moral. Apan unsay gihimo ni Jehova sa iyang dili matinumanong katawhan? Pagkahumag libot ni Ezequiel sa templo, giingnan ni Jehova ang iyang propeta: “Ipakita nako ang akong grabeng kasuko.” (Ezeq. 8:17, 18) Gusto natong mahibaloan kon unsay gihimo ni Jehova sa dili matinumanong Juda, kay mao sab nay ipahamtang ni Jehova nga paghukom niining daotang kalibotan. Hisgotan sa sunod nga kapitulo kon sa unsang paagi natuman ang mga paghukom ni Jehova batok sa Juda.