Salig Kang Jehova—Dili sa “Usa ka Sabutsabot!”
PANAHON sa Gubat sa Kalibotan I, ang mga membro sa katawhan ni Jehova mius-os pag-ayo tungod sa dayag nga mga apostasiya. Misilaob usab ang paglutos batok kanila nga gisibahan sa relihiyosong mga kaaway. Gisirhan ang ilang hedkuwarter sa Brooklyn, New York. Dugang pa, sila nawad-an sa tabang sa presidente, sekretaryo-tesorero, manedyer sa opisina, usa ka magsusulat, ug upat pa ka laing hawas sa Sosyedad—silang tanan gibilanggo sa pederal nga prisohan sa Atlanta, Georgia. Mipatim-awng miabot na ang kataposan sa inanak-sa-espiritung mga Estudyante sa Bibliya ug duol na ang paghimaya kanila sa langit. Apan kana wala mahitabo!
2. Unsang tagna ni Isaias ang may modernong aplikasyon sa 1919?
2 Ngani, sa tingpamulak sa 1919 ang mga pangutanang gisukna ni propeta Isaias ikasukna na usab ingon nga modernong pagpadapat sa Isaias 66:6-8: “Adunay tingog sa kagubot gikan sa siyudad, usa ka tingog gikan sa templo! Kini ang tingog ni Jehova nga nagabalos kon unsay angay sa iyang mga kaaway. Sa wala pa siya pagsakiti siya nanganak. Sa wala pa siya sul-i, siya nanganak na sa usa ka bata nga lalaki. Kinsay nakadungog sa ingon niini nga butanga? Kinsay nakakita sa ingon niini? Matawo ba ang usa ka yuta [kahimtang sa mahimayaong espirituwal nga kauswagan] sa usa ka adlaw? O mahimugso ba ang usa ka nasod sa usa ka panahon? Kay ang Sion gisul-an ug gianak ang iyang mga anak.”
3. Unsa ang ebidensiya niadtong 1919 nga gianak sa Sion ang iyang mga anak ug ang usa ka bag-ong “nasod” nahimugso “sa usa ka panahon”?
3 Nga samag nabanhaw gikan sa mga patay, ang International Bible Students naghimo sa ilang unang human-gubat nga kombensiyon sa Cedar Point, Ohio, niadtong Septiyembre 1-8, 1919. Ang presidente, sekretaryo-tesorero, manedyer sa opisina sa Sosyedad, ug ubang kanhi mga nabilanggo, nga napahigawas sa sala sa tanang akusasyon o sumbong, presente niadtong makalipayng okasyon. Sa kalipay sa mga kombensiyonista, si Presidente Rutherford nagpahibalo sa pagpatik sa usa ka bag-ong magasin, ang The Golden Age—nga nailhan karong adlawa nga Awake! Gawas pa, gihimo niadto ang pagbawtismo sa kapin sa 200 bag-ong dedikadong mga tawo. Ang teokratikanhong organisasyon ni Jehova nanganak sa iyang mga anak alang sa aktibong pagkinabuhi sa tapos-gubat nga panahon. Kana nagkinahanglag bag-o, oo, maisogon, nagapanguna nga mga paagi sa bahin sa “nasod” nga natawo, ingnon ta, sa usa ka paghapak ug mipuyo gilayon sa “usa ka yuta” nga gihimugso dihadiha.
4. (a) Unsa ang epekto niining tanan diha sa “Dakong Babilonya”? (b) Ang pagyagyag sa tinuod nga relasyon sa Dakong Babilonya uban sa labaw-tawhanon langitnong mga gahom maoy mag-uuna sa unsa?
4 Ang kahimtang mahagiton. Kadto nakapahibulong sa “Dakong Babilonya,” ang imperyo sa kalibotan sa bakak nga relihiyon. Ang iyang mga membro, ilabina ang Kakristiyanohan, nabalisa kaayo. Gibati niya nga gilapas ang iyang kalinaw. Sa maong panahon ang iyang pagpaneguro nga siya ang dili-malalis nga tig-angkon sa natad sa relihiyosong kalihokan nameligro. Siya iyagyag bahin sa iyang tinuod nga relasyon uban sa labaw-tawhanong langitnong mga gahom, dili uban sa Diyos sa Balaang Bibliya, kondili uban sa “diyos niining sistema sa mga butang”—si Satanas, ang tigpasiugda sa Antikristo nga gitagna sa panagna sa Bibliya. (2 Corinto 4:4; 1 Juan 2:18) Ang maong pagyagyag sa yano maoy mag-uuna sa iyang pagtinga sa kamatayon. Unya ang Supremong Maghuhukom sa uniberso laktud mokupot ug molaglag kaniya, nga dili motugot nga siya makaikyas gikan sa nasuko pag-ayo sa maong panahon nga kanhing mga hinigugma, ang politikanhon niyang mga hinigugma.
5. (a) Nganong ang Kakristiyahonan dili makabantay, ug unsay pag-isip kaniya sa Diyos sa Bibliya? (b) Unsay wala makita sa “Dakong Babilonya”?
5 Bisan ang Kakristiyanohan, nga nagbaton sa Bibliya nga nagatagna niining tanan, hisakpang dili makabantay. Siya mosalig sa umaabot nga singgit nga “kalinaw ug kasegurohan” nga minugna sa kanasoran nga diha niya gibuhat ang relihiyoso niyang pormalismo. Sa samang panahon, ang iyang mga simbahan nagapasa sa plato sa kolekta, nga nagapadato sa ilang kaugalingon sa mga amot nga gihulog niana. Alang sa Diyos sa Balaang Kasulatan, hinuon, siya maoy “kabos ug buta ug hubo.” Siya wala mosalig kang Jehova, ni siya nagapahimulos sa espirituwal nga mga prinsipyo nga iyang gitagana. (Pinadayag 3:17, 18) Wala niya makita ang sinulat sa kamot sa bungbong. Unsay among ipasabot niini?
Mipakita ang Sinulat sa Kamot sa Bungbong
6. Unsang karaang gahom sa kalibotan ang motungha karon sa hunahuna, ug unsa niadto ang kahimtang sa tipikal nga katawhan ni Jehova?
6 Aron makasabot, atong hinumdoman ang kataposang mga takna sa ikatulong gahom sa kalibotan sa kasaysayan sa Bibliya, ang Babilonya, sa mga pangpang sa Subang Euprates. Si Belsasar mao ang kataposang magmamando sa Babilonya, nga nag-apil sa puwesto sa Torre sa Babel, diin gilibog sa Diyos nga makagagahom sa tanan ang usa ka pinulongan sa mga magtutukod, nga nagpatibulaag kanila. (Genesis 11:1-9) Sa panahon sa kataposang mga takna sa Babilonya, ang tipikal nga katawhan ni Jehova, ang mga Hudiyo, maoy mga binihag nianang paganong yuta. Apan hapit nang matapos ang ilang 70 ka tuig nga pagkabihag.
7. (a) Nganong si Haring Belsasar naghimog usa ka kombira alang sa iyang mga dagkong tawo uban ang bug-os nga pagsalig? (b) Unsay nahitabo panahon sa kombira, ug unsay epekto niadto sa hari?
7 Ang nagkahiusang mga Medianhon ug mga Persiano, nga maoy naglangkob sa ikaupat nga gahom sa kalibotan sa kasaysayan sa Bibliya, misulong sa kinutaan pag-ayo, daw dili mapukan, pinarilang siyudad sa Babilonya. Ang Subang Euprates nag-agi sa tunga sa siyudad, uban sa kinutaang kapangpangan niini nga nganha mobukas ang duhag-palid tumbagang mga ganghaan sa mga kuta sa siyudad. Uban ang bug-os nga pagsalig sa kalig-on sa siyudad, si Haring Belsasar naghimog “usa ka dakong kombira alang sa iyang usa ka libo nga dagkong tawo”—usa ka kombira nga napamatud-ang iyang kataposang kombira. Sa kalit, nga nakita ni Belsasar, mitungha sa bungbong ang usa ka nagsulat nga kamot. Ug gisulat niini sa bungbong ang mga pulong malaglagon nga “MENE, MENE, TEKEL ug PARSIN.” (Daniel 5:1, 5, 25) Kadto maoy sa gabii sa Oktubre 5, 539 W.K.P. Ang mga pulong nakapahinabog kalisang. Si Haring Belsasar nangurog sa kahadlok. Hulat una! Ipakuha ang mga tawong makinaadmanon—ang mga salamangkero ug mga astrologo nga gidungog nga makapatin-aw sa mga ilhanan ug mga tilimad-on. Apan sila dili makasabot sa milagrosong mga pulong, nga dili gani nila mabasa. Unsa may buhaton?
8, 9. (a) Ingong kataposang paagi, unsay girekomendar nga buhaton sa hari? (b) Giunsa ni Daniel sa paghubad kadtong sinulat sa kamot sa bungbong? (c) Nganong ang dakong kombira ni Haring Belsasar misangpot sa mapait nga tagna?
8 Ipakuha ang usa ka Hudiyo. Unsa? Usa ka Hudiyo? Oo, usa niadtong mga prinsipe ug mga dungganon nga gikuha gikan sa Jerusalem sa iyang yutang-natawhan ug gidala ni Emperador Nabukodonosor sa Babilonya aron mabansay alang sa serbisyong panggamhanan. Aw, ingong kataposang paagi, kadto ang labing maayong buhaton. Si Daniel girekomendar sa inahang hara ingong tawong makinaadmanon—usa ka tawong makasaysay sa mga pulong ug makahubad niana. (Daniel 5:10-12) Mabatyagan nato ang hungihong nga milukop sa lawak gikombirahan samtang si Daniel, sa pagsugot sa hangyo ni Haring Belsasar, naghubad niadtong katingalahang mga pulong ngadto sa emperador sa ikatulong gahom sa kalibotan sa kasaysayan sa Bibliya ug sa iyang mga dagkong tawo.
9 Si Daniel miingon: “Busa gikan sa iyang atubangan gipadala ang likod sa usa ka kamot, ug kini mismo ang gisulat. Ug kini mao ang gisulat: MENE, MENE, TEKEL ug PARSIN. Kini ang hubad sa pulong: MENE, ang Diyos nag-ihap sa mga adlaw sa imong gingharian ug nagtapos niini. TEKEL, ikaw gitimbang ug nakaplagang kulang. PERES,a ang imong gingharian gibahin ug gihatag ngadto sa mga Medianhon ug sa mga Persiano.” (Daniel 5:24-28) Si Haring Belsasar ug ang iyang mga dagkong tawo ug ilang mga babayeng kauban nagpakitag tinuyo, mapasipalahong kayugot alang sa pagsimba sa Diyos ni Daniel. Sa unsang paagi? Pinaagi sa pag-inom ug bino gikan sa bulawang mga panudlanan nga gikuha gikan sa templo ni Jehova sa Jerusalem sa panahon sa pagkalaglag nianang balaang siyudad sa tuig 607 W.K.P. Kadto nahisamag pagsakit sa usa nga imo nang gidaot.—Daniel 5:3, 4, 23.
Ang Gitagnang si Ciro Maoy Mipuli
10, 11. (a) Kinsa ang gitagna ni Jehova nga mao ang magpupukan sa Babilonya, ug giunsa ni Isaias sa pagbatbat ang umaabot nga pagpukan? (b) Giunsa ni Jehova pagtuman ang maong tagna ug pagpahinabo sa angayang silot alang kang Haring Belsasar ug sa iyang mga dagkong tawo?
10 Sa Isaias 45:1-3 ang Diyos nga Labing Hataas nagtagna: “Kini ang giingon ni Jehova ngadto sa iyang dinihogan, kang Ciro, kansang tuo nga kamot akong gikuptan, sa pagsakop sa mga nasod sa iyang atubangan, sa pagtangtang bisan sa bakos sa mga hawak sa mga hari; sa pagbukas sa iyang atubangan sa duhag-palid nga mga ganghaan, aron nga dili matak-opan bisan ang mga ganghaan: ‘Ako magauna kanimo, ug patagon ko ang mga bugdo sa yuta. Pagadugmokon ko ang mga pultahang tumbaga, ug pagaputlon ko ang puthawng mga trangka. Ug ihatag ko kanimo ang mga bahandi sa kangitngitan ug ang mga bahanding natago sa mga dapit nga tagoanan, aron makaila ka nga ako mao si Jehova, ang Usang nagtawag kanimo pinaagi sa imong ngalan.’”
11 Sa pagtuman niining tagnaa, gibutang ni Jehova sa kaisipan ni Ciro ang Persiano ang pag-iway sa katubigan sa Subang Euprates ug pagpasimang niana ngadto sa usa ka lanaw. Unya, sa namad-an na ang suba, sa kangiob sa kagabhion, ang mga sundalo ni Ciro miagi sa suba ug misulod sa taliwala sa siyudad. Sanglit ang duhag-palid nga mga pultahan ubay sa pangpang gibiyaang bukas, sila nanaka sa pangpang ug misulod ngadto sa lawak nga gikombirahan, nga nagpildi sa mga magbalantay. Busa ang kombira ni Haring Belsasar misangpot sa makapasubong kalaglagan ingong angayang silot kaniya ug sa iyang mga dagkong tawo—tungod sa pagbutang nila sa “Ginoo sa mga langit” sa kaulawan, pagtamay, ug pagpanamastamas pinaagi sa paggamit sa sayop sa mga panudlanan sa templo nga kinawat gikan sa balaang puluy-anan ni Jehova sa Jerusalem.
12. (a) Sanglit gitagna ni Isaias nga si Ciro magpukan sa Babilonya, nganong gipasidungog ni Daniel ang pagbihag sa Babilonya ngadto kang Dario nga Medianhon? (b) Kinsay gilandongan ni Dario ug sa iyang kauban, si Ciro nga Persiano?
12 Ang kataposang bersikulo sa Daniel kapitulo 5 nag-ingon nga tapos sa pagpatay kang Haring Belsasar, si Dario nga Medianhon “nagdawat sa gingharian, nga mga kan-umag-duha ka tuig sa panuigon.” Sanglit si Dario magulang man ni Ciro nga Persiano, gipasidungog ni Daniel ang pagkabihag sa Babilonya ngadto niining Medianhong hari. Siya nagmando gikan sa 539 hangtod 537 W.K.P. ingong hari sa Medo-Persianhong imperyo. Siya nagahulagway kang Jehova nga Diyos. Ang kauban ni Dario, si Ciro nga Persiano, naglandong kang Jesu-Kristo, kinsa labaw pang gamiton ni Jehova sa pagpukan ug paglaglag sa “Dakong Babilonya,” ang imperyo sa kalibotan sa bakak nga relihiyon.
13, 14. Unsa ang pihong gipunting ni Daniel kang Ciro nga Persiano, ug giunsa sa pagsugod sa tapos-pagkabihag nga basahon ni Esdras?
13 Mahitungod sa paglingkod ni Ciro sa trono ibabaw sa Medo-Persia niadtong 537 W.K.P., pihong gitumong kaniya ni propeta Daniel ang tagna ni Jehova mahitungod kaniya nga hikaplagan sa Isaias 45. Ang tapos-pagkabihag nga basahon ni Esdras nagsugod niining mga pulonga:
14 “Ug sa unang tuig ni Ciro ang hari sa Persia, aron nga ang pulong ni Jehova gikan sa baba ni Jeremias [mahitungod sa gidugayon sa pagkabihag nga maoy 70 ka tuig (Jeremias 25:12; 29:10, 14)] mamatuman, gipukaw ni Jehova ang espiritu ni Ciro ang hari sa Persia mao nga siya naghimo sa usa ka pahibalo sa tibuok niyang gingharian, ug gisulat usab kini, nga nagaingon: ‘Kini ang giingon ni Ciro ang hari sa Persia, “Ang tanan nga gingharian sa yuta gihatag kanako ni Jehova ang Diyos sa mga langit, ug siya mismo nagsugo kanako sa pagtukod sa usa ka balay sa Jerusalem, nga anaa sa Juda. Bisan kinsa nga anaa sa taliwala ninyo sa tibuok niyang katawhan, ang iyang Diyos magauban unta kaniya. Busa patungasa siya sa Jerusalem, nga anaa sa Juda, ug patukora na usab sa balay ni Jehova ang Diyos sa Israel—siya mao ang matuod nga Diyos—nga anaa sa Jerusalem.”’”—Esdras 1:1-3.
Ang Mas Dakong Ciro Nagpukan sa “Dakong Babilonya”
15. (a) Kanus-a mosugod sa paghari ang antitipikong Ciro? (b) Unsa ang dili-matarog nga baroganan sa mga Saksi ni Jehova mahitungod sa usa ka sabutsabot uban sa Hiniusang Kanasoran, ug ngano?
15 Ang antitipikong Mas Dakong Ciro karong adlawa nagsugod sa paghari niadtong 1914 sa pagkatapos sa “tinudlong mga panahon sa mga nasod,” sumala sa gitagna mismo ni Jesus sa Lucas 21:24. Sa bug-os kawalay pagtagad niining hitaboa nga hinungdanon sa kalibotan, ang kanasoran sulod sa Hiniusang Kanasoran nagpili sa tuig 1986 ingong ilang Internasyonal nga Tuig sa Kalinaw. Apan ang mga Saksi ni Jehova dili gayod ingong dili makabantay kon bahin niini. Dihang himoon sa kataposan ang gitagnang pahayag sa “kalinaw ug kasegurohan,” sila dili moduyog sa politikanhong mga sumusunod ug mahigalaong mga kaanib sa “Dakong Babilonya” sa pagsadya tungod sa maong katingalahang kahimoan sa mga nasod sa kalibotan niining ulahing petsa sa kasaysayan. Sila dili mopasiugda sa sabutsabot uban sa Hiniusang Kanasoran o sa ubang galamiton may labot sa kalinaw. (Isaias 8:12) Ingong lakang sa pagsupak niana, sila nagapamulong sa mga pulong sa Isaias 8:20: “Ngadto sa kasugoan ug sa pamatuod! Kon sila dili magasulti sumala niining pulonga, sila walay kahayag sa banagbanag.” (New International Version) Ug sa paghatag sa katarongan sa ilang dili-matarog nga baroganan, sila nagaingon: “Kay ang Diyos nagauban kanato!” (Isaias 8:10) Sa prangka, kana nagkahulogang si Jehova nga Diyos dili makiglabot sa politikanhong mga lakang nga gisagop sa kanasoran alang sa “kalinaw ug kasegurohan” kondili, hinunoa, tinong supak niana.
16. Sa unsang paagi ang matagnaong pulong sa Pinadayag 17:16, 17 mabayaw sa bug-os, ug uban ang unsang epekto diha sa katawhan ni Jehova?
16 Pinaagi sa mahanasong pagmaneobra, pinaagi sa iyang Mas Dakong Ciro, ibutang ni Jehova sa kasingkasing ug hunahuna sa politikanhong mga pangulo sa kalibotan ang pagbalitok sa “Dakong Babilonya,” ang imperyo sa kalibotan sa bakak nga relihiyon. Samag pinaagi sa mga sungay sa mapintas nga mananap, ilang sungayon siya hangtod mamatay. Ang matagnaong pulong sa Pinadayag 17 mabayaw sa bug-os, ug tungod niini ang mga saksi ni Jehova sa yuta magsadya.—Pinadayag 17:16, 17; 19:1-3.
Pagpadayon sa Atong Tukmang Pakig-uban Kang Jehova
17. Bisan pag ang mga Saksi ni Jehova dili bahin sa “Dakong Babilonya,” unsay buhaton sa mga magmamando sa kalibotan?
17 Unya, bisan pag ang mga Saksi ni Jehova dili bahin sa “Dakong Babilonya” apan dayag nga mga tigyagyag niya, ug bisan pag sila wala mag-apil-apil sa politikanhong mga kahikayan niining kalibotana, kanang dili-relihiyosong politikanhong mga elemento mobalitok sa nahibiling mga Saksi. Kay determinadong mahimong mga diktador nga may bug-os nga gahom ibabaw sa tanang bahin sa tawhanong katilingban sa yuta, himoon nila ang bug-os nga paghasmag sa nagahupot-sa-integridad nga mga Saksi sa Supremong Usa, kinsa mao ang Tinubdan sa tanang matarong nga kagamhanan.
18. Unsang makalilisang nga buhat ang himoon ni Jehova, nga molupig sa Lunop sa adlaw ni Noe?
18 Nianang panahona ang Labing Gamhanang Soberano sa langit ug sa yuta mobalda ug pailhon ug pasabton kanang mga tiglaglag sa “Dakong Babilonya” nga ang Usa nga nagbaton ug mga Saksi sa ika-20ng siglo maoy tinuod nga Diyos, Diyos nga labing gamhanan—Diyos nga takos sa bug-os-kasingkasing, wala-mabahing pagsimba sa mga linalang dinhi sa tumbanan sa iyang tiil, ang yuta. Himoon niya kini sa makalilisang nga paagi nga yanong makapahulog sa apapangig sa mga baba sa iyang nagatan-awng mga Saksi sa daplin tungod sa dakong katingala. Iyang himoon ang iyang walay-ingon, mahimayaong mga pagmaneobra sa panggubatan sa balaang kadaogan. (Pinadayag 16:14, 16; 19:19-21) Kana magkahulogan sa kalaglagan niining daotan, gigamhan-sa-Yawang sistema sa mga butang pinaagi sa aksiyon nga molupig sa naglaglag-sa-kalibotang Lunop sa adlaw ni Noe.
19. Unsang mga saksi ang batonan ni Jehova kon bahin sa iyang pagbayaw sa iyang kaugalingon ingong Unibersohanong Soberano, ug unsay ipasundayag niini?
19 Maingon nga si Jehova nagbatog mga saksi sa pagpamatuod sa kalaglagan sa daang kalibotan sa usa ka Lunop nga naglumos sa tanang tawo sa gawas sa arka, sa labi pang dakong paagi, siya magbaton ug mga saksi dinhi mismo sa yuta mahitungod sa iyang dili-masubling buhat sa pagbayaw sa iyang kaugalingon ingong Unibersohanong Soberano. (2 Pedro 3:6, 7, 13, 14) Kini sila mao unya kadtong nagasalig kaniya alang sa kalinaw ug kasegurohan taliwala niining gihukman-sa-kalaglagang kalibotan. Malipayon ka unya nga mahiapil niadtong mga Saksi nga sa milagrosong paagi gipaboran. Ang imong kalinaw ug kasegurohan mapasundayag unya ingong nagagikan kang Jehova nga Diyos ug dili gikan sa bisan unsang pakigtigom, o sabutsabot, uban sa politikanhong mga gahom niining gigamhan-sa-Yawang sistema sa mga butang.
20. Si Jehova mogula nga unsa, ug kita determinado sa pagbuhat sa unsa?
20 Si Jehova nga Diyos mogulang hinimaya ingong Usa nga may katungod nga pagasimbahon ug alagaron ingong supremong Balaang Usa—ang Diyos sa mga diyos, ang Usa lamang nga kaniya gitumong ang mga pulong sa gidasig nga salmista: “Bisan gikan sa panahong walay katinoan ngadto sa panahong walay katinoan ikaw mao ang Diyos.” (Salmo 90:2) Uban ang kanunay-nagatubong apresasyon, ipadayon nato ang atong pagsalig kang Jehova nga Diyos ug atong pagpakig-uban kaniya pinaagi sa Mas Dakong Ciro, si Jesu-Kristo.
[Mga footnote]
a Ang “Parsin” mao ang plural nga numero sa pulong “Peres” ug nagkahulogang “mga pagkabahin.”
Nahinumdom Ka Ba?
◻ Unsay wala makita sa “Dakong Babilonya”?
◻ Unsay gilandongan sa makapasubong sangpotanan sa kombira ni Belsasar?
◻ Kinsay mopukan sa “Dakong Babilonya”?
◻ Unsa ang baroganan sa mga Saksi ni Jehova mahitungod sa usa ka sabutsabot uban sa Hiniusang Kanasoran?
◻ Nganong magmalipayon ang tanang magbutang sa ilang pagsalig kang Jehova alang sa kalinaw ug kasegurohan?
1. Unsa ang kahimtang sa makitang organisasyon ni Jehova panahon sa Gubat sa Kalibotan I?
[Hulagway sa panid 25]
Si Daniel naghubad sa misteryosong sinulat ingong mensahe sa kalaglagan alang sa imperyo sa Babilonya