TIBERIO
Ang ikaduhang emperador sa Roma. Siya natawo niadtong 42 W.K.P. ingong anak ni Tiberio Claudio Nero ug Livia Drusila. Apan sa dihang kining bataa nag-edad ug tulo ka tuig, ang tigulang nga Tiberio gipugos ni Octavian (Agusto) sa pagdiborsiyo sa iyang asawa aron kini minyoan ni Octavian. Human mamatay ang tigulang nga Tiberio, ang bata nga Tiberio ug ang iyang igsoong lalaki mipuyo uban sa ilang inahan, kansang nabana sa ulahi giproklamar nga Agusto. Sa nahingkod na, si Tiberio naminyo kang Vipsania Agrippina, apan ang maong kaminyoon wala ra kaayo magdugay tungod kay si Agusto miinsistir nga diborsiyohan ni Tiberio ang iyang asawa ug minyoan si Julia, ang nabalong anak nga babaye sa emperador. Gisagop siya ni Agusto niadtong 4 K.P.
Gipili lamang ni Agusto si Tiberio ingong iyang manununod human mangamatay tanan ang uban nga iyang gipalabi kay kang Tiberio. Niadtong Agosto 17, 14 K.P. (Gregorian nga kalendaryo), si Agusto namatay; pagka Septiyembre 15 gitugotan ni Tiberio ang Senado sa pagtudlo kaniya ingong emperador. Si Juan nagsugod sa pagpamawtismo “sa ikanapulog-lima ka tuig sa paghari ni Tiberio Cesar.” Kon kuwentahon ang mga tuig sukad sa pagkamatay ni Agusto, ang ika-15 ka tuig modagan gikan sa Agosto 28 K.P. ngadto sa Agosto 29 K.P. Kon kuwentahon kini sukad nga siya pormal nga giproklamar ingong emperador, ang tuig modagan gikan sa Septiyembre 28 K.P. ngadto sa Septiyembre 29 K.P.—Luc 3:1-3.
Si Tiberio nabuhi hangtod sa Marso 37 K.P. ug busa siya mao ang emperador sa tibuok yugto sa ministeryo ni Jesus. Busa lagmit dagway niya ang makita diha sa kuwarta nga ibayad sa buhis nga gidala ngadto kang Jesus sa dihang siya miingon, “Ibayad ninyo kang Cesar ang mga butang ni Cesar.” (Mar 12:14-17; Mat 22:17-21; Luc 20:22-25) Dugang pa sa mga buhat nga sedisyon, gipalapad ni Tiberio ang balaod bahin sa laesa majestas (nadaot nga kamahalan) ug iyang gilakip niini bisan ang mapasipalahong mga pulong batok sa emperador, ug lagmit nga pinasukad sa gahom niini nga balaod nga ang mga Hudiyo nagpugos kang Poncio Pilato sa pagpapatay kang Jesus. (Ju 19:12-16) Sa ulahi si Pilato gipatawag ni Tiberio ngadto sa Roma tungod sa mga reklamo sa mga Samarianhon batok sa iyang administrasyon, apan si Tiberio namatay ug si Caligula mipuli kaniya sa wala pa moabot si Pilato.
Ingong emperador, si Tiberio adunay maayong mga hiyas ug daotang mga kinaiya. Wala siya mogasto alang sa kaluhoan ug busa adunay daghang salapi nga magamit alang sa pagpalambo sa imperyo maingon man usab mga pondo nga ikatabang sa pagpasig-uli sa kadaot gumikan sa mga katalagman ug sa malisod nga mga panahon. Giisip ni Tiberio ang iyang kaugalingon ingong usa ka tawo, dili usa ka diyos, midumili sa daghang dungganong mga titulo, ug kasagarang nag-aghat sa pagsimba kang Agusto (Octavian) ingong emperador inay kay sa iyang kaugalingon.
Apan milabaw ang iyang daotang mga kinaiya kay sa iyang maayong mga hiyas. Siya hilabihan ka matahapon ug salingkapaw sa iyang mga pagpakiglabot sa uban, ug ang iyang paghari natugob sa gimando nga mga pagpatay, ug daghan sa iyang kanhing mga higala ang lakip sa mga gipamatay. Mikonsulta siya sa mga astrologo. Sa iyang mansiyon sa Capri diin gigugol niya ang kataposang napulo ka tuig sa iyang kinabuhi, siya nagpatuyang sa iyang hiwi nga mga kaulag sa labing talamayong paagi uban sa mga lalaking gihuptan alang sa dili-kinaiyanhong mga katuyoan.
Gitamay si Tiberio dili lamang sa iyang magtutudlong si Theodorus nga Gadaranhon ug sa iyang amaama nga si Agusto, kondili sa iyang mga ginsakpan usab sa katibuk-an. Human sa iyang kamatayon, ang Senado midumili sa paghimo kaniyang diyos. Tungod niini nga mga hinungdan ug sa uban pa, nakita sa mga eskolar sa Bibliya ang usa ka katumanan sa tagna diha kang Tiberio nga nag-ingong “ang usa nga pagatamayon” motindog ingong “ang hari sa amihanan.”—Dan 11:15, 21.