Ang Kataposang Kadaogan ni Miguel, ang Dakong Prinsipe

“Nianang panahona si Miguel motindog, ang dakong prinsipe nga nagatindog alang sa mga anak sa imong katawhan.”​—DANIEL 12:1.

1. Unsang tinamdan bahin sa pagkasoberano ni Jehova ang gipadayag sa mga magmamando sa kalibotan, ug sa unsang paagi ang hari sa amihanan dili lahi?

“KINSA ba si Jehova, aron pagasugton ko ang iyang tingog sa pagpalakaw sa Israel?” (Exodo 5:2) Kini ang mabugalbugalong mga pulong ni Paraon ngadto kang Moises. Kay midumili sa pag-ila sa labawng Pagkadiyos ni Jehova, si Paraon determinado nga ang Israel magpabilin sa pagkaulipon. Gipadayag sa ubang magmamando ang susamang pagkamabugalbugalon kang Jehova, ug dili eksepsiyon ang mga hari diha sa tagna ni Daniel. (Isaias 36:13-20) Sa pagkamatuod, naghinobra pa ang hari sa amihanan. Ang manulonda nag-ingon: “Siya magapataas sa iyang kaugalingon ug magapadako sa iyang kaugalingon ibabaw sa tanang diyos; ug batok sa Diyos sa mga diyos siya magasultig kahibulongang mga butang. . . . Ug sa Diyos sa iyang mga amahan siya dili magatagad; ug sa tinguha sa kababayen-an ug sa tanang ubang diyos siya dili magatagad, apan ibabaw sa tanan siya magapadako sa iyang kaugalingon.”​—Daniel 11:36, 37.

2, 3. Sa unsang paagi ang hari sa amihanan nagsalikway sa “Diyos sa iyang mga amahan” sa pagdapig sa pagsimba sa laing “diyos”?

² Sa pagtuman niining matagnaong mga pulong, ang hari sa amihanan nagsalikway sa “Diyos sa iyang mga amahan” (o, “mga diyos sa iyang katigulangan,” The New English Bible), bisan kon kini ang paganong mga diyos sa Roma o ang Trinitaryanhong diyos sa Kakristiyanohan. Si Hitler migamit sa Kakristiyanohan alang sa iyang kaugalingong mga katuyoan apan lagmit nagplano nga pulihan kini sa bag-o, Alemang iglesya. Ang sumusunod niya mipasiugda sa hingpit nga ateyismo. Sa ingon gihimo sa hari sa amihanan ang iyang kaugalingon nga usa ka diyos, ‘nga nagapadako sa iyang kaugalingon ibabaw sa tanan.’

³ Ang tagna nagpadayon: “Ngadto sa diyos sa mga kuta, sa iyang nahimutangan siya magahatag ug himaya; ug ngadto sa usa ka diyos nga wala hiilhi sa iyang mga amahan siya magahatag ug himaya pinaagi sa bulawan ug pinaagi sa salapi ug pinaagi sa bililhong bato ug pinaagi sa tilinguhaong mga butang.” (Daniel 11:38) Sa pagkamatuod, ang hari sa amihanan nagbutang sa iyang pagsalig diha sa moderno siyentipikanhong militarismo, “ang diyos sa mga kuta.” Sa tibuok nga panahon sa kataposan, gitinguha niya ang kaluwasan pinaagi sa maong “diyos,” nga gihalad ang tuman ka dakong bahandi sa halaran niini.

4. Unsang kalamposan ang nabatonan sa hari sa amihanan?

⁴ “Siya molihok nga malamposon batok sa labing gipalig-ong mga kuta, kauban sa usa ka diyos nga langyaw. Si bisan kinsa nga nag-ila kaniya iyang padagayaon sa himaya, ug siya sa pagkamatuod magpamando kanila taliwala sa daghan; ug ang yuta iyang bahinon ilis sa usa ka bili.” (Daniel 11:39) Kay nagsalig sa iyang militaristikanhong “diyos nga dumuloong,” ang hari sa amihanan milihok nga labing “malamposon,” nga nagpamatuod nga usa ka lisod-dag-on nga militaryong gahom sa “kataposang mga adlaw.” (2 Timoteo 3:1) Kadtong nagpaluyo sa iyang ideolohiya gigantihan ug politikanhon, pinansiyal, ug usahay militaryong suportar.

“Sa Panahon sa Kataposan”

5, 6. Sa unsang paagi ang hari sa habagatan ‘mituklod,’ ug unsay sanong sa hari sa amihanan?

⁵ Ang Daniel 11:40a mabasa: “Sa panahon sa kataposan ang hari sa habagatan makigsangka kaniya sa usa ka pagtuloranay.” Kini ug ang sunod nga mga bersikulo giisip nga matuman sa ato pang unahan. Apan, kon “ang panahon sa kataposan” dinhi sama ug kahulogan sa anaa sa Daniel 12:4, 9, kinahanglang pangitaon nato ang katumanan niining mga pulonga sa katibuk-ang kataposang mga adlaw. Ang hari sa habagatan ba ‘mitulod’ sa hari sa amihanan sulod ning panahona? Tinuod gayod. Human sa unang gubat sa kalibotan, ang gisilot nga kasabotan sa kalinaw sa pagkamatuod maoy ‘pagtulod,’ usa ka hagit aron siya mobalos. Human sa iyang kadaogan sa ikaduhang gubat sa kalibotan, ang hari sa habagatan mipuntiriya sa ngilngig nukleyar nga mga armas sa iyang kaindig ug miorganisar batok kaniya sa usa ka gamhanang militaryong alyansa, ang NATO. Sa paglabay sa katuigan, ang iyang “pagtulod” naglakip sa abanteng-teknolohiya nga pangespiya ingon man sa diplomatikanhon ug militaryanhong mga pagpanulong.

⁶ Unsay sanong sa hari sa amihanan? “Batok kaniya ang hari sa amihanan mosulong uban sa mga karro ug sa mga magkakabayo ug sa daghang sakayan; ug siya mosulod gayod sa kayutaan ug mobaha ug moagi.” (Daniel 11:40b) Ang kasaysayan sa kataposang mga adlaw naglakip sa pagpahalapad sa hari sa amihanan. Panahon sa ikaduhang gubat sa kalibotan, ang Nazi nga “hari” mibaha ibabaw sa iyang mga utlanan ngadto sa mga yuta sa palibot. Pagkatapos niadtong gubata, ang misunod nga “hari” nagtukod ug gamhanang empiryo lapas sa iyang mga utlanan. Panahon sa Bugnawng Gubat, ang hari sa amihanan nakig-away sa iyang kaindig diha sa suportadong mga gubat ug mga pagrebelde sa Aprika, Asia, ug Latin Amerika. Siya naglutos sa matuod nga mga Kristohanon, nga naglimite (apan wala gayod hinuon makapaundang) sa ilang kalihokan. Ug ang iyang militaryo ug politikanhong mga pagpanulong nagpahinabo nga ang ubay-ubayng nasod nailalom sa iyang gahom. Kini tukma sumala sa gitagna sa manulonda: “Siya mosulod gayod sa yuta sa Dayandayan [ang espirituwal nga yuta sa katawhan sa Diyos], ug aduna unyay daghang yuta nga mapukan.”​—Daniel 11:41a.

7. Unsa ang mga limitasyon sa pagpahalapad sa hari sa amihanan?

⁷ Apan, bisan pag​—gikan sa panglantaw sa iyang kaindig—​ang hari sa amihanan sa makuyaw nagpaantaw, wala siya makakab-ot sa pagkamananaog sa kalibotan. “Kini sila ang makagawas sa iyang kamot, ang Edom ug Moab ug ang dakong bahin sa mga anak ni Amon.” (Daniel 11:41b) Sa karaang panahon, ang Edom, Moab, ug Amon nahimutang sa tungatunga sa Ehipto ug Sirya. Sila mahimong sabton nga naghawas sa mga nasod ug sa mga organisasyon karong adlawa nga gipuntiriya sa hari sa amihanan apan wala makaarang sa pagpailalom kanila sa iyang impluwensiya.

‘Ang Ehipto Dili Makaikyas’

8, 9. Sa unsang paagi nabati ang impluwensiya sa hari sa amihanan, bisan sa iyang pangunang kaindig?

⁸ Ang manulonda nagpadayon sa pag-ingon: “Siya mopadayon sa pagtuy-od sa iyang kamot batok sa kayutaan; ug mahitungod sa yuta sa Ehipto, siya dili makagawas. Ug siya magamando gayod ibabaw sa nalubong nga mga bahandi nga bulawan ug sa salapi ug ibabaw sa tanang bililhong butang sa Ehipto. Ug ang mga Libyahanon ug ang mga Etiopiahanon magasunod sa iyang mga lakang.” (Daniel 11:42, 43) Bisan ang hari sa habagatan, ang “Ehipto,” dili makagawas sa mga epekto sa mga polisa sa pagpahalapad sa hari sa amihanan. Pananglitan, siya nakaagom ug dakong kapildihan sa Vietnam. Ug komosta “ang mga Libyahanon ug mga Etiopiahanon”? Kining mga silingan sa karaang Ehipto mahimong maglandong sa mga nasod nga, sa geograpikanhong pagkasulti, silingan sa modernong “Ehipto” ug usahay maoy mga sumusunod sa, ‘mga lakang,’ sa hari sa amihanan.

⁹ Ang hari sa amihanan nagmando ba sa ‘nalubong nga mga bahandi sa Ehipto’? Aw, siya tinuod nga wala pa makapukan sa hari sa habagatan, ug hangtod sa 1993 ang kahimtang sa kalibotan maorag nagpadayag nga lagmit siya dili makahimo niana. Apan siya dakog impluwensiya diha sa paagi sa paggamit sa hari sa habagatan sa iyang panalapi. Kay nahadlok sa iyang kaindig, ang hari sa habagatan miggahin ug labihan ka dagkong mga kantidad sa salapi kada tuig aron mamentenar ang lisod-dag-on nga puwersa sa yuta, sa kadagatan, ug sa kahanginan. Sa maong gilapdon ang hari sa amihanan ikaingon nga ‘nagmando ibabaw,’ nagkontrolar, sa kinaiyahan sa bahandi sa hari sa habagatan.

Kataposang Kampanya sa Hari sa Amihanan

10. Sa unsang paagi gibatbat sa manulonda ang kataposan sa panag-indig tali sa duha ka hari?

¹⁰ Ang panag-indig ba sa duha ka hari magpadayon sa panahong walay tino? Dili. Ang manulonda misulti kang Daniel: “Aduna unyay mga taho nga magasamok kaniya [ang hari sa amihanan], gikan sa sidlakan ug gikan sa amihanan, ug siya molakaw sa dakong kapungot aron sa pagpuo ug paglaglag sa daghan. Ug siya magaugbok sa iyang palasyohanong mga tolda sa tunga sa dakong dagat ug sa balaang bukid sa Dayandayan; ug siya modangat sa iyang kataposan, ug walay magtatabang alang kaniya.”​—Daniel 11:44, 45.

11, 12. Unsang bag-o pang politikanhong mga hitabo ang nalangkit sa panag-indig tali sa hari sa amihanan ug sa hari sa habagatan, ug unsa pay pagahisayran nato?

¹¹ Kining mga panghitaboa maoy umaabot pa, busa dili kita makahisgot nga detalyado kon sa unsang paagi matuman ang tagna. Dili pa dugay, ang politikanhong kahimtang sa duha ka hari nausab. Ang mapait nga panag-indig tali sa Tinipong Bansa ug sa Kanasoran sa Silangang Uropa nabugnaw na. Dugang pa, ang Unyon Sobyet nabungkag niadtong 1991 ug wala na kini maglungtad.​—Tan-awa ang Marso 1, 1992, isyu sa Ang Bantayanang Torre, mga panid 4, 5.

¹² Busa kinsa karon ang hari sa amihanan? Usa ba sa kanasoran nga bahin kaniadto sa daang Unyong Sobyet ang mailhan nga mao kana? O siya ba bug-os nga mausab, sama sa makadaghan niyang gihimo sa nangagi? Dili kita makasulti. Kinsa unya ang hari sa amihanan inigkatuman sa Daniel 11:44, 45? Ang panag-indig sa duha ka hari mosilaob ba pag-usab? Ug komosta ang dagko kaayong mga pondo sa armas nukleyar nga anaa pa sa ubay-ubayng kayutaan? Panahon lamang ang mohatag sa mga tubag niining mga pangutanaha.

13, 14. Unsay atong nahibaloan bahin sa umaabot sa duha ka hari?

¹³ Usa ka butang ang tino natong nahibaloan. Sa dili madugay, ang hari sa amihanan mohimo sa pagpanulong nga matukmod sa “mga taho nga magasamok kaniya, gikan sa sidlakan ug gikan sa amihanan.” Ang maong pagpanulong magauna sa iyang “kataposan.” Atong mahibaloan ang dugang pa nianang maong “mga taho” kon hisgotan nato ang ubang mga tagna sa Bibliya.

¹⁴ Nahauna, hinuon, matikdi nga kining mga lihok sa hari sa amihanan maoy dili batok sa hari sa habagatan. Siya dili modangat sa iyang kataposan diha sa mga kamot sa iyang dakong kaindig. Sa susama, ang hari sa habagatan dili pagalaglagon sa hari sa amihanan. Ang hari sa habagatan (gihawasan diha sa ubang mga tagna ingong ang kataposang sungay nga motungha diha sa mapintas nga mananap) pagalaglagon “dili sa [tawhanong] kamot” pinaagi sa Gingharian sa Diyos. (Daniel 7:26; 8:25) Sa pagkamatuod, ang tanang hari sa yuta sa kataposan pagalaglagon sa Gingharian sa Diyos panahon sa gubat sa Armageddon, ug kini lagmit mao ang mahitabo sa hari sa amihanan. (Daniel 2:44; 12:1; Pinadayag 16:14, 16) Ang Daniel 11:44, 45 nagbatbat sa mga panghitabo nga mosangko ngadto nianang kataposang gubat. Dili katingad-ang “wala unyay magtatabang” sa dihang ang hari sa amihanan modangat sa iyang kataposan!

15. Unsang hinungdanong mga pangutana ang pagahisgotan pa?

¹⁵ Nan, unsa ang ubang mga tagna nga magpatin-aw sa “mga taho” nga motukmod sa hari sa amihanan sa paglakaw aron “paglaglag sa daghan?” Ug kinsa ang “daghan” nga gusto niyang laglagon?

Usa ka Taho Gikan sa Sidlakan

16. (a) Unsang talagsaong hitabo ang kinahanglang mahitabo una pa sa Armageddon? (b) Kinsa “ang mga hari gikan sa sidlakan”?

¹⁶ Sa wala pa ang kataposang gubat, ang Armageddon, kinahanglang malaglag ang usa ka dakong kaaway sa matuod nga pagsimba​—ang samag-bigaong Dakong Babilonya, ang tibuok-kalibotang empiryo sa bakak nga relihiyon. (Pinadayag 18:3-8) Ang iyang kalaglagan gilandongan sa pagbubo sa ikaunom nga panaksan sa kapungot sa Diyos diha sa simbolikong subang Euprates. Ang suba mamad-an “aron ang dalan maandam alang sa mga hari gikan sa sidlakan.” (Pinadayag 16:12) Kinsa ba kining mga haria? Walay lain kondili mao si Jehova nga Diyos ug si Jesu-Kristo!a

17. (a) Unsay gisulti kanato sa Bibliya mahitungod sa kalaglagan sa Dakong Babilonya? (b) Unsa ba kaha ang taho “gikan sa sidlakan”?

¹⁷ Ang pagkalaglag sa Dakong Babilonya tin-awng gibatbat diha sa basahong Pinadayag: “Ang napulo ka sungay nga imong nakita [ang ‘mga hari’ nga nagmando sa panahon sa kataposan], ug ang mapintas nga mananap [ang mapulang mapintas nga mananap, nga naghawas sa organisasyong Hiniusang Kanasoran], kini sila magadumot sa bigaon ug magalaglag ug magahubo kaniya, ug magakaon sa iyang mga unod ug magasunog kaniya sa kalayo.” (Pinadayag 17:16) Sa pagkamatuod, ang mga nasod ‘magalaglag ug daghang unod’! (Daniel 7:5) Apan nganong ang mga magmamando, lakip ang hari sa amihanan, magalaglag sa Dakong Babilonya? Tungod kay ‘ang Diyos nagbutang diha sa ilang mga kasingkasing sa pagtuman sa iyang hunahuna.’ (Pinadayag 17:17) Ang taho “gikan sa sidlakan” mahimong magtumong niining buhat ni Jehova, sa dihang, sa paagi nga buot niya, iyang ibutang sa mga kasingkasing sa tawhanong mga pangulo ang paglaglag sa dakong relihiyosong bigaon.​—Daniel 11:44.

Usa ka Taho Gikan sa Amihanan

18. Unsa ang laing gipuntiriya sa hari sa amihanan, ug asa ba siya mahimutang inigdangat niya sa iyang kataposan?

¹⁸ Apan adunay laing puntiriya sa kapungot sa hari sa amihanan. Ang manulonda nag-ingon nga siya “magaugbok sa iyang palasyohanong mga tolda sa tunga sa dakong dagat ug sa balaang bukid sa Dayandayan.” (Daniel 11:45) Sa panahon ni Daniel, ang dakong dagat mao ang Mediteranyo, ug ang balaang bukid mao ang Sion, nga kaniadto mao ang puwesto sa templo sa Diyos. Busa, sa katumanan sa tagna, ang napungot nga hari sa amihanan mohimog militaryong kampanya batok sa katawhan sa Diyos! Sa espirituwal nga diwa karong adlawa, ang “tunga sa dakong dagat ug sa balaang bukid” magpahimutang kaniya diha sa espirituwal nga yuta sa dinihogang mga alagad sa Diyos, kinsa migula sa “ang dagat” sa nahibulag nga katawhan ug nagbaton sa paglaom nga magmando sa langitnong Bukid Sion kauban ni Jesu-Kristo.​—Isaias 57:20; Hebreohanon 12:22; Pinadayag 14:1.

19. Sumala sa gipaila sa tagna ni Ezekiel, sa unsang paagi atong mailhan ang taho nga magatukmod sa pag-atake ni Gog? (Tan-awa ang potnot.)

¹⁹ Si Ezekiel, usa ka katalirongan ni Daniel, mitagna usab sa usa ka pag-atake sa katawhan sa Diyos “sa kataposang bahin sa mga adlaw.” Siya miingon nga ang mga pagpakigbatok sugdan ni Gog sa Magog, nga naghawas kang Satanas nga Yawa. (Ezekiel 38:16) Sa simbolikong diwa, asa magagikan si Gog? Si Jehova, pinaagi kang Ezekiel, nag-ingon: “Ikaw moabot gayod gikan sa imong dapit, gikan sa kinahilitang mga bahin sa amihanan.” (Ezekiel 38:15) Busa, ang taho “gikan sa amihanan” mahimong mao ang propaganda ni Satanas nga maghulhog sa hari sa amihanan ug sa tanang ubang hari sa pag-atake sa katawhan ni Jehova.b​—Itandi ang Pinadayag 16:13, 14; 17:14.

20, 21. (a) Nganong si Gog mohulhog sa kanasoran, lakip sa hari sa amihanan, sa pag-atake sa katawhan sa Diyos? (b) Molampos ba ang iyang pag-atake?

²⁰ Organisahon ni Gog kining bug-os nga pag-atake tungod sa kauswagan sa “ang Israel sa Diyos,” kinsa, kauban sa dakong panon sa ubang mga karnero, dili na bahin sa iyang kalibotan. (Galacia 6:16; Juan 10:16; 17:15, 16; 1 Juan 5:19) Si Gog nagatan-aw nga matahapon sa “katawhan nga natigom gikan sa mga nasod, usa nga nagatigom ug [espirituwal] nga bahandi ug kabtangan.” (Ezekiel 38:12; Pinadayag 5:9; 7:9) Ingong katumanan niining mga pulonga, ang katawhan ni Jehova nagamauswagon karong adlawa nga labaw pa kay sukad masukad. Sa daghang kayutaan sa Uropa, Aprika, ug Asia diin sila kaniadto gidili, sila karon may kagawasan sa pagsimba. Tali sa 1987 ug 1992, kapig usa ka milyong “tilinguhaong mga butang” ang nanggula sa kanasoran ngadto sa balay ni Jehova sa matuod nga pagsimba. Sa espirituwal nga paagi, sila bahandianon ug malinawon.​—Haggeo 2:7; Isaias 2:2-4; 2 Corinto 8:9.

²¹ Kay nakakita sa Kristohanong espirituwal nga yuta ingong “bukas nga kabanikanhan” nga sayon nga dag-on, si Gog sa hilabihan maningkamot sa pagpapha niining babag sa iyang hingpit nga paggahom sa katawhan. (Ezekiel 38:11) Apan mapakyas siya. Inig-atake sa mga hari sa yuta sa katawhan ni Jehova, sila ‘modangat sa ilang kataposan.’ Sa unsang paagi?

Ikatulong Hari

22, 23. Inig-atake ni Gog, kinsay motindog alang sa katawhan sa Diyos, ug unsay sangpotanan?

²² Si Ezekiel nag-ingon nga ang pag-atake ni Gog mao ang signal aron si Jehova nga Diyos motindog alang sa iyang katawhan ug maglaglag sa mga puwersa ni Gog “sa kabukiran sa Israel.” (Ezekiel 38:18; 39:4) Kini magpahinumdom kanato sa gisulti sa manulonda kang Daniel: “Nianang panahona si Miguel motindog, ang dakong prinsipe nga nagatindog alang sa mga anak sa imong katawhan. Ug mahitabo gayod ang usa ka panahon sa kasakitan nga wala pa sukad mahitabo sukad nga may usa ka nasod hangtod nianang panahona. Ug nianang panahona ang imong katawhan makaikyas, ang matag usa nga makaplagang nahisulat diha sa basahon.”​—Daniel 12:1.

²³ Niadtong 1914, si Jesus​—ang langitnong manggugubat nga si Miguel—​nahimong Hari sa langitnong Gingharian sa Diyos. (Pinadayag 11:15; 12:7-9) Sukad niadto, siya nagtindog ‘alang sa mga anak sa katawhan ni Daniel.’ Hinuon, sa dili madugay siya “motindog” sa ngalan ni Jehova ingong dili-mapukan nga Manggugubat-Hari, nga magdalag “panimalos niadtong wala makaila sa Diyos ug wala magmasinugtanon sa maayong balita mahitungod sa atong Ginoong Jesus.” (2 Tesalonica 1:8) Ang tanang nasod sa yuta, lakip ang mga hari sa tagna ni Daniel, “magapukpok sa mga dughan sa kaguol.” (Mateo 24:30) Nga may daotan pang mga hunahuna diha sa ilang mga kasingkasing ngadto sa ‘katawhan ni Daniel,’ sila mangalaglag sa walay kataposan diha sa mga kamot ni ‘Miguel, ang dakong prinsipe.’​—Pinadayag 19:11-21.

24. Unsay angay nga epekto diha kanato niining pagtuon sa tagna ni Daniel?

²⁴ Dili ba atong gipangandoy nga makakita nianang dakong kadaogan ni Miguel ug sa iyang Diyos, si Jehova? Kay ang maong kadaogan magkahulogan sa “pag-ikyas,” paglabang-buhi, alang sa matuod nga mga Kristohanon. (Itandi ang Malakias 4:1-3.) Busa, sa pagtan-aw sa unahan nga mahinamon, atong hinumdoman ang mga pulong ni apostol Pablo: “Iwali ang pulong, magbuhat niana nga dinalian sa maayong panahon, sa samok nga panahon.” (2 Timoteo 4:2) Panguptan natong hugot ang Pulong sa kinabuhi ug makugihong pangitaon ang mga karnero ni Jehova samtang nagpadayon pa ang maayong panahon. Kita anaa na sa kataposang hugna sa lumba alang sa kinabuhi. Ang ganti makita na. Hinaot nga kitang tanan determinadong molahutay hangtod sa kataposan ug sa ingon malakip niadtong pagaluwason.​—Mateo 24:13; Hebreohanon 12:1.

[Mga footnote]

Nasabtan Mo Ba?

◻ Sa unsang paagi ang hari sa habagatan nagtulod sa hari sa amihanan sa tibuok panahon sa kataposan?

◻ Unsay angay pa natong hisayran bahin sa sangpotanan sa panag-indig tali sa duha ka hari?

◻ Unsang duha ka hitabo sa wala pa ang Armageddon ang maglangkit gayod sa hari sa amihanan?

◻ Sa unsang paagi ‘si Miguel, ang dakong prinsipe,’ manalipod sa katawhan sa Diyos?

◻ Unsay angay natong pagsanong sa atong pagtuon sa tagna ni Daniel?

[Mga hulagway sa panid 19]

Ang hari sa amihanan nagsimba sa usa ka diyos nga lahi sa mga diyos sa iyang mga mag-uuna

[Credit Line]

Ibabaw sa wala ug tunga: UPI/Bettmann; wala sa ubos: Reuters/Bettmann; tuo sa ubos: Jasmin/Gamma Liaison