Kapitulo Desisiyete

Pag-ila sa Matuod nga mga Magsisimba sa Panahon sa Kataposan

 1. Sumala sa Daniel kapitulo 7, unsang talagsaong mga kasinatian ang nahitabo sa usa ka gamay, dili-makadepensang grupo sa mga tawo sa atong adlaw?

ANG usa ka gamay kaayo, dili-makadepensang grupo sa mga tawo nakasinatig mapintasong pag-atake sa usa ka kusganong gahom sa kalibotan. Nakalabang sila nga wala maunsa ug nalig-on pag-usab​—dili ingong resulta sa ilang kaugalingong kusog kondili tungod kay gipabilhan sila ni Jehova nga Diyos. Gitagna sa Daniel kapitulo 7 kining mga panghitaboa, nga nahitabo sa unang bahin sa ika-20 ka siglo. Apan, kinsa ba kining mga tawhana? Ang samang kapitulo sa Daniel nagtumong kanila ingong “ang mga balaan sa Supremong Usa,” si Jehova nga Diyos. Gipadayag usab niini nga kining mga tawhana sa kataposan mahimong kaubang mga magmamando diha sa Mesiyanikong Gingharian!​—Daniel 7:​13, 14, 18, 21, 22, 25-27.

 2. (a) Unsay pagbati ni Jehova bahin sa iyang dinihogang mga alagad? (b) Unsa ang maalamong dalan nga sundon niining mga panahona?

² Sumala sa atong nasayran sa Daniel kapitulo 11, ang hari sa amihanan makasinati sa iyang kataposang kalaglagan human sa paghulga sa may-panalipod espirituwal nga yuta sa maong matinumanong katawhan. (Daniel 11:​45; itandi ang Ezequiel 38:​18-23.) Oo, si Jehova mapanalipdanon kaayo sa iyang matinumanong mga dinihogan. Ang Salmo 105:​14, 15 nagtug-an kanato: “Tungod kanila [si Jehova] nagbadlong sa mga hari, nga nag-ingon: ‘Ayaw ninyo paghilabti ang akong mga dinihogan, ug ayaw buhatig daotan ang akong mga propeta.’” Nan, dili ka ba mouyon nga niining gubot nga kapanahonan, maalamon nga ang nagtubong “dakong panon” makig-uban nga labing suod kon mahimo sa maong mga balaan? (Pinadayag 7:​9; Zacarias 8:23) Gisugyot ni Jesu-Kristo nga buhaton gayod kana sa samag-karnerong katawhan​—makig-uban sa iyang dinihogang espirituwal nga mga igsoon pinaagi sa pagpaluyo kanila sa ilang buluhaton.​—Mateo 25:​31-46; Galacia 3:29.

 3. (a) Nganong dili sayon ang pagkaplag sa dinihogang mga sumusunod ni Jesus ug pagpabiling suod kanila? (b) Sa unsang paagi ang Daniel kapitulo 12 motabang niining bahina?

³ Ugaling lang, ang Kaaway sa Diyos, si Satanas, nagapakiggubat taman sa ginhawa batok sa mga dinihogan. Siya nagpasiugda sa bakak nga relihiyon, nga milampos sa pagpuno sa kalibotan sa mini nga mga Kristohanon. Ingong resulta, daghang tawo napahisalaag. Ang uban yanong nawad-ag paglaom nga makakaplag sa mga naghawas sa matuod nga relihiyon. (Mateo 7:​15, 21-23; Pinadayag 12:​9, 17) Bisan kadtong makakaplag sa “gamayng panon” ug makig-uban kanila kinahanglang makigbisog sa pagpadayon paghupot sa pagtuo, kay kining kalibotana kanunayng nagtinguha sa pagdaot sa pagtuo. (Lucas 12:32) Komosta ka man? Nakaplagan mo ba “ang mga balaan sa Supremong Usa,” ug ikaw ba nakig-uban kanila? Nasayran mo ba ang lig-ong ebidensiyang nagpamatuod nga kadtong imong nakaplagan sa tinuoray mao ang gipili sa Diyos? Ang maong ebidensiya makapalig-on sa imong pagtuo. Makasangkap usab kini kanimo sa pagtabang sa uban sa pag-aninag sa relihiyosong kalibog sa kalibotan karong adlawa. Ang Daniel kapitulo 12 nasudlan ug daghan sa maong makaluwas-kinabuhing kahibalo.

ANG DAKONG PRINSIPE MOLIHOK

 4. (a) Ang Daniel 12:​1 nagtagna sa unsang duha ka tataw nga mga butang mahitungod kang Miguel? (b) Sa Daniel, unsay sagad gipasabot sa usa ka hari nga “nagabarog”?

⁴ Ang Daniel 12:1 mabasa: “Sulod nianang panahona si Miguel mobarog, ang dakong prinsipe nga nagabarog alang sa mga anak sa imong katawhan.” Kining bersikuloha nagtagna niining duha ka tataw nga mga butang mahitungod kang Miguel: uno, nga siya “nagabarog,” nga nagpaila sa mga kahimtang nga molungtad sa usa ka yugto sa panahon; dos, nga siya “mobarog,” nga nagpasabot sa usa ka hitabo sulod nianang yugtoa sa panahon. Una sa tanan, buot natong hisayran ang yugto sa dihang si Miguel “nagabarog alang sa mga anak sa katawhan [ni Daniel].” Hinumdoming ang Miguel maoy usa ka ngalang gihatag kang Jesus diha sa iyang papel ingong langitnong Magmamando. Ang pagtumong nga siya “nagabarog” magpahinumdom kanato sa paagi nga kining terminoha gigamit sa laing bahin sa basahong Daniel. Kini kasagarang nagtumong sa lihok sa usa ka hari, sama sa iyang paggamit sa harianong gahom.​—Daniel 11:​2-4, 7, 20, 21.

5, 6. (a) Sulod sa unsang yugto sa panahon nga si Miguel nagabarog? (b) Kanus-a ug sa unsang paagi si Miguel “mobarog,” ug unsay mga resulta?

⁵ Dayag nga ang manulonda dinhi nagpunting sa usa ka yugto sa panahong gitino sa laing bahin diha sa tagna sa Bibliya. Si Jesus nagtawag niini nga iyang “pagkaanaa” (Grego, pa·rou·siʹa), sa dihang siya magmando ingong hari sa langit. (Mateo 24:​37-39) Kining yugtoa sa panahon gitawag usab ang “kataposang mga adlaw” ug “ang panahon sa kataposan.” (2 Timoteo 3:​1; Daniel 12:​4, 9) Sukad gayod sa pagsugod nianang yugtoa sa 1914, si Miguel nagabarog na ingong Hari sa langit.​—Itandi ang Isaias 11:​10; Pinadayag 12:​7-9.

⁶ Apan, kanus-a ba si Miguel “mobarog”? Sa dihang siya motindog aron mohimog espesyal nga lihok. Himoon kini ni Jesus sa umaabot. Ang Pinadayag 19:​11-16 matagnaong nagbatbat kang Jesus ingong ang gamhanang Mesiyanikong Hari nga nagkabayo nga nangulo sa kasundalohan sa mga manulonda ug nagalaglag sa mga kaaway sa Diyos. Ang Daniel 12:​1 nagpadayon: “Ug moabot gayod ang usa ka panahon sa kasakit nga ang ingon wala pa mapahitabo sukad nga may nasod hangtod nianang panahona.” Ingong Pangulong Tiglaglag ni Jehova, si Kristo maglaglag sa tibuok daotang sistema sa mga butang sulod sa gitagnang “dakong kasakitan.”​—Mateo 24:​21; Jeremias 25:​33; 2 Tesalonica 1:​6-8; Pinadayag 7:​14; 16:​14, 16.

 7. (a) Unsa ang paglaom alang sa tanang matinumanon sulod sa umaabot nga “panahon sa kasakit”? (b) Unsa ang basahon ni Jehova, ug nganong bililhon nga hikaplagan diha niana?

⁷ Unsa unyay kahimtang sa katawhang nagpasundayag sa pagtuo sulod niining mangiob nga panahon? Si Daniel dugang gisultihan: “Nianang panahona ang imong katawhan makaikyas, ang matag usa nga makaplagang nahisulat diha sa basahon.” (Itandi ang Lucas 21:​34-36.) Unsa ba kining basahona? Sa diwa, kini naghawas sa pagkahinumdom ni Jehova nga Diyos niadtong nagbuhat sa iyang kabubut-on. (Malaquias 3:​16; Hebreohanon 6:10) Kadtong nahisulat niining basahona sa kinabuhi mao ang labing may-kasegurohang katawhan sa kalibotan, kay gipahimuslan nila ang balaang panalipod. Bisan unsang kadaot ang tingali modangat kanila, kini mahimong hanawon ug pagahanawon. Bisan pag hiapsan sila sa kamatayon una pa niining umaabot nga “panahon sa kasakit,” sila magpabiling luwas diha sa way-kinutbanang panumdoman ni Jehova. Sila iyang hinumdoman ug banhawon sulod sa Usa ka Libo ka Tuig nga Paghari ni Jesu-Kristo.​—Buhat 24:​15; Pinadayag 20:​4-6.

MGA BALAAN “MAHIGMATA”

 8. Ang Daniel 12:​2 nagtanyag sa unsang makalipay nga kalaoman?

⁸ Makahupay gayod ang paglaom sa pagkabanhaw. Ang Daniel 12:​2 naghisgot niini, nga nag-ingon: “Daghan kanila nga natulog sa abog sa yuta mahigmata, ang uban kanila ngadto sa kinabuhing mohangtod sa panahong walay tino ug ang uban kanila ngadto sa mga pakaulaw ug ngadto sa kasilag nga mohangtod sa panahong walay tino.” (Itandi ang Isaias 26:19.) Kining mga pulonga magpahinumdom kanato sa makapatandog nga saad ni Jesu-Kristo sa katibuk-ang pagkabanhaw. (Juan 5:​28, 29) Pagkamakapahinam nga paglaom! Tiaw na nga ang minahal nga mga higala ug pamilya​—nga karon patay​—hatagan ug higayon nga mabuhi pag-usab sa umaabot! Apan kining saara diha sa basahong Daniel nagtumong ilabina sa laing matang sa pagkabanhaw​—usa nga nahitabo na. Sa unsang paagi naingon?

 9. (a) Nganong makataronganon ang pagdahom nga ang Daniel 12:​2 matuman sulod sa kataposang mga adlaw? (b) Sa unsang matang sa pagkabanhaw ang tagna nagtumong, ug sa unsang paagi nahibalo kita?

⁹ Tagda ang konteksto. Ang unang bersikulo sa kapitulo 12 mapadapat, sumala sa atong nakita, dili lamang ngadto sa kataposan niining sistema sa mga butang kondili ngadto usab sa tibuok yugto sa kataposang mga adlaw. Ngani, ang kinadak-ang bahin sa kapitulo adunay katumanan, dili sa umaabot nga yutan-ong paraiso, kondili sulod sa panahon sa kataposan. May pagkabanhaw na ba sulod niining yugtoa? Si apostol Pablo misulat bahin sa pagkabanhaw ‘niadtong mga iya ni Kristo’ ingong mahitabo “panahon sa iyang pagkaanaa.” Ugaling lang, kadtong pagabanhawon ngadto sa kinabuhi sa langit pagabanhawon nga “dili-madunoton.” (1 Corinto 15:​23, 52) Walay mausa kanila ang pagabanhawon “ngadto sa mga pakaulaw ug ngadto sa kasilag nga mohangtod sa panahong walay tino” sumala sa gitagna sa Daniel 12:2. Aduna bay laing matang sa pagkabanhaw? Diha sa Bibliya, ang pagkabanhaw usahay adunay espirituwal nga kahulogan. Pananglitan, ang Ezequiel ug Pinadayag adunay matagnaong mga bahin nga mapadapat ngadto sa espirituwal nga pagkabuhi pag-usab, o pagkabanhaw.​—Ezequiel 37:​1-14; Pinadayag 11:​3, 7, 11.

10. (a) Sa unsang diwa ang dinihogang mga nahibilin nabanhaw sulod sa panahon sa kataposan? (b) Sa unsang paagi ang pipila sa mga dinihogan nga nabuhi pag-usab bisan pa niana nahigmata “ngadto sa mga pakaulaw ug ngadto sa kasilag nga mohangtod sa panahong walay tino”?

¹⁰ Aduna bay ingong espirituwal nga pagkabuhi pag-usab sa dinihogang mga alagad sa Diyos sa panahon sa kataposan? Oo! Usa ka kamatuoran sa kasaysayan nga sa 1918 ang diyutayng nahibilin sa matinumanong mga Kristohanon nakaagom ug talagsaong pag-atake nga nakapahunong sa ilang organisadong publikong ministeryo. Unya, bisan pag daw dili posible, sa 1919 sila nabuhi pag-usab sa espirituwal nga diwa. Kining mga hitaboa mohaom sa kabatbatan sa usa ka pagkabanhaw sumala sa gitagna sa Daniel 12:​2. Ang pipila ‘nahigmata’ sa espirituwal nga paagi niadtong panahona ug human niadto. Ikasubo, hinunoa, dili tanan nagpabiling buhi sa espirituwal. Kadtong si kinsa human mahigmata mipalabi sa pagsalikway sa Mesiyanikong Hari ug mibiya sa pag-alagad sa Diyos nakaangkon alang sa ilang kaugalingon sa ‘mga pakaulaw ug sa kasilag nga mohangtod sa panahong walay tino’ nga gibatbat sa Daniel 12:2. (Hebreohanon 6:​4-6) Hinunoa, ang matinumanong mga dinihogan, nga nagpahimulos pag-ayo sa ilang pagkabuhi pag-usab sa espirituwal, maunongong nagpaluyo sa Mesiyanikong Hari. Sa kataposan, ang ilang pagkamatinumanon motultol, sumala sa giingon sa tagna, ngadto sa “kinabuhing mohangtod sa panahong walay tino.” Karong adlawa, ang ilang espirituwal nga kalagsik sa atubangan sa pagsupak motabang nato sa pag-ila kanila.

SILA ‘MOSIDLAK SAMA SA MGA BITUON’

11. Kinsa “ang mga may hait nga panabot” karong adlawa, ug sa unsang diwa sila nagsidlak sama sa mga bituon?

¹¹ Ang sunod duha ka bersikulo sa Daniel kapitulo 12 dugang nagatabang kanato sa pag-ila sa “mga balaan sa Supremong Usa.” Sa bersikulo 3 ang manulonda nagsulti kang Daniel: “Ang mga may hait nga panabot mosidlak sama sa kahayag sa wanang; ug kadtong mga nagpadangat sa daghan ngadto sa pagkamatarong, sama sa mga bituon hangtod sa panahong walay tino, bisan hangtod sa hangtod.” Kinsa “ang mga may hait nga panabot” karong adlawa? Makausa pa, ang ebidensiya mopunting sa samang “mga balaan sa Supremong Usa.” Kon buot sabton, kinsa gawas sa matinumanong dinihogang nahibilin ang may hait nga panabot sa pag-ila nga si Miguel, ang Dakong Prinsipe, nagsugod sa pagbarog ingong Hari sa 1914? Pinaagi sa pagsangyaw sa maong mga kamatuoran ​—ingon man pinaagi sa paghupot ug Kristohanong panggawi​—sila “nagasidlak ingong mga magbabanwag” niining mangitngit-sa-espirituwal nga kalibotan. (Filipos 2:​15; Juan 8:12) Mahitungod kanila, si Jesus mitagna: “Niana nga panahon ang mga matarong mosidlak ingon kamadan-agon sa adlaw diha sa gingharian sa ilang Amahan.”​—Mateo 13:43.

12. (a) Sulod sa panahon sa kataposan, sa unsang paagi ang mga dinihogan nalangkit sa ‘pagpadangat sa daghan ngadto sa pagkamatarong’? (b) Sa unsang paagi ang mga dinihogan magpadangat sa daghan ngadto sa pagkamatarong ug ‘mosidlak sama sa mga bituon’ sulod sa Usa ka Libo ka Tuig nga Paghari ni Kristo?

¹² Ang Daniel 12:​3 nagsulti gani kanato kon sa unsang buluhaton mapuliki kining dinihogang mga Kristohanon sa panahon sa kataposan. Sila “nagpadangat sa daghan ngadto sa pagkamatarong.” Ang dinihogang nahibilin nagtigom sa nahibiling gidaghanon sa 144,000 kaubang mga manununod ni Kristo. (Roma 8:​16, 17; Pinadayag 7:​3, 4) Sa dihang nahuman ang maong buluhaton​—lagmit sa tungatunga sa katuigang 1930​—nagsugod sila pagtigom sa “dakong panon” sa “ubang mga karnero.” (Pinadayag 7:​9; Juan 10:16) Kini sila usab nagpasundayag ug pagtuo sa halad lukat ni Jesu-Kristo. Busa, sila adunay hinlong baroganan atubangan ni Jehova. Nga mikabat sa minilyon karong adlawa, gihambin nila ang paglaom nga molabang-buhi sa umaabot nga kalaglagan niining daotang kalibotan. Sulod sa Usa ka Libo ka Tuig nga Paghari ni Kristo, si Jesus ug iyang 144,000 kaubang mga hari ug mga saserdote magpadapat ngadto sa masinugtanong katawhan sa yuta sa bug-os nga mga kaayohan sa lukat, sa ingon magtabang sa tanan niadtong nagpasundayag ug pagtuo sa pagtangtang sa tanang kataposang timaan sa salang napanunod gikan ni Adan. (2 Pedro 3:​13; Pinadayag 7:​13, 14; 20:​5, 6) Sa labing bug-os nga diwa, ang mga dinihogan unya makaambit sa ‘pagpadangat sa daghan ngadto sa pagkamatarong’ ug ‘mosidlak sama sa mga bituon’ sa langit. Gipabilhan mo ba ang paglaom sa pagpuyo sa yuta ubos sa mahimayaong langitnong kagamhanan ni Kristo ug sa iyang mga kaubang magmamando? Pagkadakong pribilehiyo ang pagpakig-ambit uban sa “mga balaan” sa pagsangyaw niining maayong balita sa Gingharian sa Diyos!​—Mateo 24:14.

SILA “MAGNGADTO-NGANHI”

13. Sa unsang diwa ang mga pulong sa basahon ni Daniel natimbrehan ug gihimong tinago?

¹³ Ang pahayag sa manulonda ngadto kang Daniel, nga nagsugod sa Daniel 10:​20, karon gitapos niining makapalipayng mga pulong: “Ug kon bahin kanimo, Oh Daniel, himoa nga tinago ang mga pulong ug timbrehi ang basahon, hangtod sa panahon sa kataposan. Daghan ang magngadto-nganhi, ug ang matuod nga kahibalo modagaya.” (Daniel 12:4) Daghan sa gidasig kang Daniel nga isulat ang gihimong tinago ug gitimbrehan sa pagsabot sa tawo. Aw, si Daniel mismo sa ulahi misulat: “Karon kon bahin kanako, ako nakadungog, apan wala ako makasabot.” (Daniel 12:8) Niining diwaa ang basahon ni Daniel nagpabiling tinimbrehan sulod sa daghang siglo. Komosta man karong adlawa?

14. (a) Sulod sa “panahon sa kataposan,” kinsay ‘nagngadto-nganhi,’ ug diin? (b) Unsa ang ebidensiya nga gipanalanginan ni Jehova ang maong ‘pagngadto-nganhi’?

¹⁴ Bulahan kitang nagkinabuhi sa “panahon sa kataposan” nga gitagna diha sa basahong Daniel. Sumala sa gitagna, daghang matinumanon ang ‘nagngadto-nganhi’ diha sa mga panid sa Pulong sa Diyos. Ang resulta? Tungod sa pagpanalangin ni Jehova, ang matuod nga kahibalo midagaya. Ang matinumanong dinihogang mga Saksi ni Jehova gipanalanginan sa hait nga panabot nga nakapaarang nila sa pagsabot nga ang Anak sa tawo nahimong Hari sa 1914, sa pag-ila sa mga mananap sa tagna ni Daniel, sa pagpasidaan batok sa “dulumtanang butang nga nagapahinabog pagkaawaaw”​—ug kini maoy pipila ra ka pananglitan. (Daniel 11:31) Nan, kining dagayang kahibalo maoy laing ilhanan sa “mga balaan sa Supremong Usa.” Apan si Daniel nakadawat ug dugang ebidensiya.

SILA ‘MADUGMOK’

15. Unsang pangutanaha ang gipatungha karon sa usa ka manulonda, ug kining pangutanaha makapahinumdom nato kang kinsa?

¹⁵ Si Daniel, atong mahinumdoman, nakadawat niining mga mensahea sa manulonda sa tampi sa “dakong suba” nga Hidekel, nga nailhan usab nga Tigris. (Daniel 10:4) Dinhi siya karon nakakitag tulo ka manulondang mga linalang ug nag-ingon: “Nakita ko, ako nga si Daniel, ug, tan-awa! dihay laing duha nga nagbarog, ang usa niining tampiha sa suba ug ang usa niadtong tampiha. Unya ang usa miingon ngadto sa tawo nga nasul-oban sa lino, nga didto sa ibabaw sa katubigan sa sapa: ‘Unsa ang kadugayon hangtod sa kataposan sa katingalahang mga butang?’” (Daniel 12:​5, 6) Ang pangutanang gipatungha dinhi sa manulonda makapahinumdom na usab kanato sa “mga balaan sa Supremong Usa.” Sa sinugdanan sa “panahon sa kataposan,” sa 1914, sila nabalaka pag-ayo sa pangutana kon unsa ka dugay hangtod matuman ang mga saad sa Diyos. Nga sila mao ang sentro niining tagnaa madayag sa tubag niining pangutanaha.

16. Unsang tagna ang gipahayag sa manulonda, ug sa unsang paagi iyang gipasiugda ang kasegurohan sa katumanan niini?

¹⁶ Ang asoy ni Daniel nagpadayon: “Ug nadungog ko ang tawo nga nasul-oban sa lino, nga didto sa ibabaw sa katubigan sa sapa, sa diha nga iyang giisa ang iyang tuong kamot ug ang iyang walang kamot ngadto sa kalangitan ug nanumpa pinaagi sa Usa nga buhi hangtod sa panahong walay tino: ‘Kini maoy alang sa usa ka tinudlong panahon, tinudlong mga panahon ug katunga. Ug sa diha nga matapos na ang pagdugmok sa gahom sa balaang katawhan, kining tanang butang modangat sa ilang kataposan.’” (Daniel 12:7) Kini usa ka maugdang nga butang. Giisa sa manulonda ang duha ka kamot diha sa usa ka panumpa, tingali aron ang maong lihok makita sa duha ka manulonda sa magkaatbang nga mga tampi sa halapad nga suba. Sa ingon iyang gipasiugda ang bug-os nga kasegurohan sa katumanan niining tagnaa. Apan, kanus-a ba ang maong tinudlong mga panahon? Ang tubag dili ingon ka lisod sumala sa imo tingaling hunahunaon.

17. (a) Unsang mga kaamgiran ang hikaplagan diha sa mga tagna nga natala sa Daniel 7:​25, Daniel 12:​7, ug Pinadayag 11:​3, 7, 9? (b) Unsa ka dugay ang tulo ug tunga ka panahon?

¹⁷ Kining tagnaa susama kaayo sa duha ka laing mga tagna. Ang usa, nga atong gihisgotan sa Kapitulo 9 niining basahona, hikaplagan sa Daniel 7:​25; ang lain, sa Pinadayag 11:​3, 7, 9. Matikdi ang pipila ka kaamgiran. Ang matag usa nahitabo sulod sa panahon sa kataposan. Ang duha ka tagna maoy mahitungod sa balaang mga alagad sa Diyos, nga nagpakitang sila pagalutoson ug sa temporaryo dili makatuman sa ilang publikong buluhaton sa pagsangyaw. Ang matag usa ka tagna nagpakitang ang mga alagad sa Diyos nabuhi pag-usab ug unya gipadayon ang ilang buluhaton, nga nagpakyas sa ilang mga maglulutos. Ug ang matag usa ka tagna naghisgot sa gidugayon niining panahon sa kalisdanan alang sa mga balaan. Ang duha ka tagna sa Daniel (7:​25 ug 12:7) nagtumong sa ‘usa ka panahon, mga panahon, ug katunga sa panahon.’ Ang mga eskolar sa katibuk-an nag-ila nga kini nagpasabot sa tulo ug tunga ka panahon. Ang Pinadayag nagtumong sa samang yugto ingong 42 ka bulan, o 1,260 ka adlaw. (Pinadayag 11:​2, 3) Kini naglig-on nga ang tulo ug tunga ka panahon sa Daniel nagtumong sa tulo ug tunga ka tuig nga may 360 ka adlaw ang matag usa. Apan kanus-a magsugod kining 1,260 ka adlaw?

18. (a) Sumala sa Daniel 12:​7, unsay magtimaan sa kataposan sa 1,260 ka adlaw? (b) Kanus-a ang “gahom sa balaang katawhan” sa kataposan gidugmok, ug sa unsang paagi nahitabo kana? (c) Kanus-a magsugod ang 1,260 ka adlaw, ug sa unsang paagi ang mga dinihogan ‘nagpropesiya nga nagsininag sakong panapton’ sulod nianang yugtoa?

¹⁸ Ang tagna matin-aw kaayo kon bahin sa kon kanus-a matapos ang 1,260 ka adlaw​—sa dihang “matapos na ang pagdugmok sa gahom sa balaang katawhan.” Sa tungatunga sa 1918, ang iladong mga membro sa Watch Tower Bible and Tract Society, lakip ang presidente niini, si J. F. Rutherford, gihukmang sad-an sa bakak nga mga sumbong, gisentensiyahan sa dugayng mga tagal sa pagkabilanggo, ug gibilanggo. Ang mga balaan sa Diyos nakakita gayod nga ang ilang buluhaton ‘gidugmok,’ ang ilang gahom nabungkag. Sa pag-ihap ug balik sa tulo ug tunga ka tuig gikan sa tungatunga sa 1918 kita modangat sa kataposan sa 1914. Niadtong panahona ang gamayng pundok sa mga dinihogan nangandam sa ilang kaugalingon alang sa atake sa paglutos. Ang Gubat sa Kalibotan I misilaob, ug misamot ang pagsupak sa ilang buluhaton. Alang sa tuig 1915, gibase gani nila ang ilang tinuig nga teksto niining pangutanaha nga gisukna ni Kristo sa iyang mga sumusunod: “Makaarang ba kamo sa pag-inom gikan sa akong kopa?” (Mateo 20:​22, King James Version) Sumala sa gitagna sa Pinadayag 11:​3, ang 1,260-ka-adlaw nga yugto nga misunod maoy usa ka panahon sa pagbangotan alang sa dinihogan​—kadto nahisamag sila nanagna nga nagsininag sakong panapton. Migrabe ang paglutos. Ang pipila gibilanggo, ang uban gidumog sa magubtanong panon, ug ang uban pa gipaantos. Daghan ang naluya tungod sa pagkamatay sa unang presidente sa Sosyedad, si C. T. Russell, sa 1916. Apan, unsay mahitabo human taposa kining mangiob nga panahon pinaagi sa pagpatay sa maong mga balaan ingong usa ka organisasyon sa mga magsasangyaw?

19. Sa unsang paagi ang tagna sa Pinadayag kapitulo 11 nagpasalig kanato nga ang mga dinihogan dili mapahilom sa dugayng panahon?

¹⁹ Ang susamang tagna nga hikaplagan sa Pinadayag 11:​3, 9, 11 nagpakita nga human patya ang “duha ka saksi,” sila nagbuy-od nga patay sulod lamang sa mubong yugto sa panahon​—tulo ug tunga ka adlaw​—hangtod nga sila nabuhi pag-usab. Sa susama, ang tagna sa Daniel kapitulo 12 nagpakitang ang mga balaan dili magpabiling hilom kondili may dako pang buluhaton sa ilang unahan.

SILA ‘GIHINLOAN, GIPAPUTI, UG GIDALISAY’

20. Sumala sa Daniel 12:​10, unsang mga panalangin ang modangat sa mga dinihogan human sa ilang mapait nga mga kasinatian?

²⁰ Sumala sa gipahayag nga sayosayo, si Daniel misulat niining mga butanga apan wala makasabot niini. Bisan pa, tinong siya nahibulong kon ang mga balaan malaglag ba gayod diha sa mga kamot sa ilang mga maglulutos, kay siya nangutana, “Unsa ba unya ang kataposang bahin niining mga butanga?” Ang manulonda mitubag: “Lakaw, Daniel, tungod kay ang mga pulong gihimong tinago ug gitimbrehan hangtod sa panahon sa kataposan. Daghan ang maghinlo sa ilang kaugalingon ug magpaputi sa ilang kaugalingon ug mahimong dalisay. Ug ang mga daotan tino nga magbuhat ug daotan, ug wala gayoy mga daotan nga makasabot; apan ang mga may hait nga panabot makasabot.” (Daniel 12:​8-10) Dihay seguradong paglaom alang sa mga balaan! Inay malaglag, sila papution, nga panalanginan ug mahinlong baroganan atubangan ni Jehova nga Diyos. (Malaquias 3:​1-3) Ang ilang hait nga panabot sa espirituwal nga mga butang makapaarang nila sa pagpabiling mahinlo sa mga mata sa Diyos. Sa kasukwahi, ang mga daotan modumili sa pagsabot sa espirituwal nga mga butang. Apan kanus-a ba mahitabo kining tanan?

21. (a) Ang yugto sa panahong gitagna sa Daniel 12:​11 magsugod sa dihang nahitabo ang unsang mga kahimtang? (b) Unsa ang “kanunayng halad,” ug kanus-a kana gikuha? (Tan-awa ang kahon sa panid 298.)

²¹ Si Daniel giingnan: “Sukad sa pagkuha sa kanunayng halad ug sa pagpahiluna sa dulumtanang butang nga nagapahinabog pagkaawaaw, adunay usa ka libo duha ka gatos ug kasiyaman ka adlaw.” Busa kining yugtoa sa panahon magsugod sa dihang nahitabo na ang pipila ka kahimtang. Ang “kanunayng halad”​—o “ang mapinadayonong halad”a​—kinahanglang makuha. (Daniel 12:​11, potnot) Unsang halad ang gipasabot sa manulonda? Dili ang mga halad nga hayop nga gitanyag diha sa bisan unsang templo sa yuta. Aw, bisan ang templo nga sa nangagi nagbarog sa Jerusalem mao lamay “hulad sa katinuoran”​—ang dakong espirituwal nga templo ni Jehova, nga milihok na sa dihang si Kristo nahimong Hataas nga Saserdote niini sa 29 K.P.! Niining espirituwal nga templo, nga naghawas sa kahikayan sa Diyos alang sa maputling pagsimba, wala kinahanglana ang mapinadayonong mga halad sa sala, kay si “Kristo gitanyag makausa alang sa tanang panahon aron sa pagpas-an sa mga sala sa daghan.” (Hebreohanon 9:​24-28) Bisan pa niana, ang tanang matuod nga mga Kristohanon nagtanyag ug mga halad sulod sa maong templo. Si apostol Pablo misulat: “Pinaagi [ni Kristo] managtanyag kita kanunay sa Diyos ug halad sa pagdayeg, nga mao, ang bunga sa mga ngabil nga nagahimo ug pagpahayag diha sa dayag sa iyang ngalan.” (Hebreohanon 13:15) Busa kining unang kahimtang sa tagna​—ang pagkuha sa “kanunayng halad”​—nahitabo sa mga tungatunga sa 1918 sa dihang ang buluhaton sa pagsangyaw halos nahunong.

22. (a) Unsa ang nagapaawaaw nga “dulumtanang butang,” ug kanus-a kana gipahiluna? (b) Kanus-a nagsugod ang yugto sa panahong gitagna sa Daniel 12:​11, ug kanus-a kana natapos?

²² Apan, komosta ang ikaduhang kahimtang​—ang “pagpahiluna,” o pag-instalar, sa “dulumtanang butang nga nagapahinabog pagkaawaaw”? Sumala sa atong nakita sa atong paghisgot sa Daniel 11:​31, ang maong dulumtanang butang maoy sa sinugdan ang Liga sa Kanasoran ug migimaw pag-usab sa ulahi ingong Hiniusang Kanasoran. Ang duha maoy dulumtanan sa pagkaaging sila gimantala ingong ang bugtong paglaom alang sa pakigdait sa yuta. Sa ingon, diha sa mga kasingkasing sa daghan, ang maong mga institusyon aktuwal nga nagpuli sa dapit sa Gingharian sa Diyos! Ang Liga sa opisyal gisugyot sa Enero 1919. Nan, niadtong panahona ang duha ka kahimtang sa Daniel 12:​11 natuman. Busa ang 1,290 ka adlaw nagsugod sa sinugdan sa 1919 ug nagpadayon hangtod sa tinghunlak (Amihanang Hemispera) sa 1922.

23. Sa unsang paagi ang mga balaan sa Diyos miuswag ngadto sa mahinlong pagbarog sulod sa 1,290 ka adlaw nga gitagna sa Daniel kapitulo 12?

²³ Sulod nianang panahona, ang mga balaan ba nag-uswag ngadto sa pagkanapaputi ug nahinloan sa mga mata sa Diyos? Nahitabo gayod kana! Sa Marso 1919 ang presidente sa Watch Tower Society ug ang suod niyang mga kauban gibuhian gikan sa bilanggoan. Sa ulahi sila nahukmang walay sala sa bakak nga mga sumbong batok kanila. Kay nahibalo nga ang ilang buluhaton wala pa matapos, sila dihadiha nagmapuliki, nga nag-organisar sa usa ka kombensiyon alang sa Septiyembre 1919. Nianang samang tuig, ang usa ka kaubang magasin sa Ang Bantayanang Torre unang gipatik. Sa sinugdan gitawag ug The Golden Age (karon Awake!), kini kanunayng nagpaluyo sa Ang Bantayanang Torre sa maisogong pagyagyag sa kahiwian niining kalibotana ug sa pagtabang sa katawhan sa Diyos nga magpabiling hinlo. Sa pagkatapos sa gitagnang 1,290 ka adlaw, ang mga balaan nagpadulong na gayod sa mahinlo ug napasig-uling pagbarog. Sa Septiyembre 1922, sa panahon gayod nga natapos kining yugtoa, sila nagpahigayon ug usa ka halandomong kombensiyon sa Cedar Point, Ohio, T.B.A. Kadto nakadasig pag-ayo sa buluhatong pagsangyaw. Bisan pa niana, gikinahanglan gihapon ang paghimog dugang pag-uswag. Kana nagpabilin alang sa sunod nga tiniman-ang yugto.

KALIPAY ALANG SA MGA BALAAN

24, 25. (a) Unsang yugtoa sa panahon ang gitagna sa Daniel 12:​12, ug kanus-a nga lagmit kana nagsugod ug natapos? (b) Unsa ang espirituwal nga kahimtang sa dinihogang nahibilin sa sinugdanan sa 1,335 ka adlaw?

²⁴ Ang manulonda ni Jehova mitapos sa iyang tagna mahitungod sa mga balaan uban niining mga pulonga: “Malipayon ang usa nga nagpadayon sa pagpaabot ug makadangat sa usa ka libo tulo ka gatos ug katloag-lima ka adlaw!” (Daniel 12:12) Ang manulonda wala mohatag ug mga timailhan bahin sa kon kanus-a mosugod ug matapos kining yugtoa. Gipaila sa kasaysayan nga kini yanong nagsunod sa naunang yugto. Sa maong kahimtang kini modagan gikan sa tinghunlak sa 1922 hangtod sa ulahing bahin sa tingpamulak sa 1926 (Amihanang Hemispera). Ang mga balaan ba nahidangat sa malipayong kahimtang sa pagkatapos nianang yugtoa? Oo, sa hinungdanong espirituwal nga mga paagi.

²⁵ Bisan human sa kombensiyon sa 1922 (gipakita sa panid 302), ang pipila sa mga balaan sa Diyos nagkawiling nagtan-aw gihapon sa kagahapon. Ang pangunang tun-anang materyal alang sa ilang mga tigom mao gihapon ang Bibliya ug ang mga tomo sa Studies in the Scriptures, ni C. T. Russell. Niadtong panahona, may kaylap nga pagtuo nga nagpunting sa 1925 ingong ang tuig nga magsugod ang pagkabanhaw ug ang Paraiso mapasig-uli na sa yuta. Sa ingon, daghan ang nag-alagad nga may pihong petsa sa hunahuna. Ang pipila magarbohong midumili nga makig-ambit sa buluhatong pagsangyaw ngadto sa publiko. Kadto dili makapalipayng kahimtang.

26. Samtang ang 1,335 ka adlaw miaginod sa unahan, sa unsang paagi nausob ang espirituwal nga kahimtang sa mga dinihogan?

²⁶ Ugaling, samtang ang 1,335 ka adlaw miaginod sa unahan, kining tanan nagsugod pagkausob. Ang pagsangyaw nabutang sa unahan, samtang naestablisar ang regular nga mga kahikayan nga ang tanan makig-ambit sa pagsangyaw sa kanataran. Ang mga tigom gieskedyul sa pagtuon sa Ang Bantayanang Torre kada semana. Ang isyung Marso 1, 1925, nagdala sa makasaysayanhong artikulong “Pagkatawo sa Nasod,” nga naghatag sa katawhan sa Diyos ug bug-os nga pagsabot kon unsay nahitabo sa yugtong 1914-19. Paglabay sa 1925, ang mga balaan wala na mag-alagad sa Diyos nga may gihunahunang haduol, dayag nga tagal nga petsa. Hinunoa, ang pagbalaan sa ngalan ni Jehova maoy labing hinungdanon. Kining bililhong kamatuoran gipasiugda, nga labaw kay sukad masukad, diha sa Enero 1, 1926, artikulo sa Watch Tower nga “Kinsay Mopasidungog Kang Jehova?” Sa kombensiyon sa Mayo 1926, ang librong Deliverance giluwatan. (Tan-awa ang panid 302.) Kadto usa sa serye sa bag-ong mga librong gilaraw nga mopuli sa Studies in the Scriptures. Ang mga balaan wala na magtan-aw sa kagahapon. Sila masaligong nagtan-aw sa umaabot ug sa buluhaton sa unahan. Sumala sa gitagna, ang 1,335 ka adlaw natapos diay nga ang mga balaan diha sa malipayong kahimtang.

27. Sa unsang paagi ang pagsubli sa Daniel kapitulo 12 motabang kanato sa paghimog positibong pag-ila sa mga dinihogan ni Jehova?

²⁷ Siyempre, dili tanan nakaagwanta latas niining gubot nga panahon. Sa walay duhaduha kanay hinungdan nga ang manulonda nagpasiugda sa kahinungdanon sa ‘pagpadayon sa pagpaabot.’ Kadtong nakaagwanta ug nagpadayon sa pagpaabot gipanalanginan pag-ayo. Ang pagsubli sa Daniel kapitulo 12 nagtin-aw niini. Sumala sa gitagna, ang mga dinihogan gibuhi pag-usab, o gibanhaw, sa espirituwal nga diwa. Sila gihatagan ug talagsaong hait nga panabot sa Pulong sa Diyos, kay gihatagan ug kusog sa ‘pagngadto-nganhi’ niana ug, giniyahan sa balaang espiritu, sa pagbutyag sa karaang mga misteryo. Si Jehova naghinlo kanila ug nagpasidlak kanila sa espirituwal nga diwa, nga masidlak sama sa mga bituon. Busa, ilang gidala ang daghan ngadto sa matarong nga baroganan uban kang Jehova nga Diyos.

28, 29. Unsay angay nga atong ihukom samtang “ang panahon sa kataposan” nagkaduol sa iyang katiklopan?

²⁸ Tungod niining tanang matagnaong mga ilhanan sa pag-ila sa “mga balaan sa Supremong Usa,” unsa pay pasangil unya alang sa kapakyasan sa pag-ila kanila ug pagpakig-uban kanila? Ang kahibulongang mga panalangin nagpaabot sa dakong panon, kinsa mikuyog niining nagkadiyutay nga dinihogang matang sa pag-alagad kang Jehova. Kitang tanan kinahanglang magpadayon sa pagpaabot sa katumanan sa mga saad sa Diyos. (Habacuc 2:3) Sa atong adlaw si Miguel, ang Dakong Prinsipe, nagbarog na alang sa katawhan sa Diyos sulod sa tinagpulo ka katuigan. Sa dili na madugay siya molihok na ingong tinudlo-sa-Diyos nga tiglaglag niining sistemaha sa mga butang. Sa dihang himoon niya kana, asa unya kita mobarog?

²⁹ Ang tubag nianang pangutanaha magdepende kon kaha atong gipili ang pagkinabuhi sa kinabuhing may integridad karon. Sa pagpalig-on sa atong hukom nga buhaton kana samtang “ang panahon sa kataposan” nagkatapos, atong hisgotan ang kataposang bersikulo sa basahon ni Daniel. Ang atong paghisgot niini sa sunod kapitulo motabang kanato sa pagsabot kon sa unsang paagi si Daniel nagbarog sa atubangan sa iyang Diyos ug kon sa unsang paagi siya mobarog sa Iyang atubangan sa umaabot.

[Footnote]

UNSAY IMONG NASABTAN?

• Sulod sa unsang yugto sa panahon nga si Miguel “nagabarog,” ug sa unsang paagi ug kanus-a siya “mobarog”?

• Unsang matang sa pagkabanhaw ang gitumong sa Daniel 12:​2?

• Unsang mga petsaha ang nagtimaan sa sinugdanan ug kataposan sa

tulo ug tunga ka panahon nga gihisgotan sa Daniel 12:7?

1,290 ka adlaw nga gitagna sa Daniel 12:11?

1,335 ka adlaw nga gitagna sa Daniel 12:12?

• Sa unsang paagi ang pagpatalinghog sa Daniel kapitulo 12 motabang kanato sa pag-ila sa matuod nga mga magsisimba ni Jehova?

[Kahon sa panid 298]

PAGKUHA SA KANUNAYNG HALAD

Sa basahon ni Daniel, ang terminong “kanunayng halad” makita sa lima ka higayon. Nagtumong kini sa halad sa pagdayeg​—ang “bunga sa mga ngabil”​—nga regular nga gitanyag kang Jehova nga Diyos sa iyang mga alagad. (Hebreohanon 13:15) Ang gitagnang pagkuha gihisgotan sa Daniel 8:​11, 11:​31, ug 12:11.

Panahon sa duha ka gubat sa kalibotan, ang katawhan ni Jehova gilutos nga grabe diha sa mga dominyo sa “hari sa amihanan” ug sa “hari sa habagatan.” (Daniel 11:​14, 15) Ang pagkuha sa “kanunayng halad” nahitabo sa hinapos ang Gubat sa Kalibotan I sa dihang nahunong gayod ang buluhatong pagsangyaw sa tungatunga sa 1918. (Daniel 12:7) Panahon sa Gubat sa Kalibotan II, ang “kanunayng halad” susamang “gikuha” sulod ug 2,300 ka adlaw pinaagi sa Anglo-Amerikanhong Gahom sa Kalibotan. (Daniel 8:​11-14; tan-awa ang Kapitulo 10 niining basahona.) Gikuha usab kadto sa Nazi nga “mga bukton” sulod sa usa ka yugto sa panahong wala pihoa diha sa Kasulatan.​—Daniel 11:​31; tan-awa ang Kapitulo 15 niining basahona.

[Chart/Mga hulagway sa panid 301]

MATAGNAONG MGA YUGTO SA PANAHON DIHA SA DANIEL

Kapitulo 11 niining basahona.)

1,290 ka adlaw: Enero 1919 hangtod

Daniel 12:11 Septiyembre 1922

[Mga hulagway sa panid 287]

Ang iladong mga alagad ni Jehova dili makataronganong gibalhog sa pederal nga bilanggoan sa Atlanta, Georgia, T.B.A. Gikan sa wala patuo: (naglingkod) A. H. Macmillan, J. F. Rutherford, W. E. Van Amburgh; (nagtindog) G. H. Fisher, R. J. Martin, G. DeCecca, F. H. Robison, ug C. J. Woodworth

[Mga hulagway sa panid 299]

Halandomong mga kombensiyon gipahigayon sa Cedar Point, Ohio, T.B.A., sa 1919 (ibabaw) ug 1922 (ubos)

[Tibuok-panid nga hulagway sa panid 302]