Mga Pagtulon-an Gikan sa Kasulatan: Oseas 1:1–14:9

Si Jehova nga Atong Diyos Maluluy-on

SI Jehova maoy “Diyos sa mga buhat sa pagpasaylo, hupong sa grasya ug maluluy-on, mahinay sa kasuko ug madagayaon sa mahigugmaong-kalulot.” (Nehemias 9:17) Ginasunod niya ang matarong niyang mga sukdanan apan ginaawhag ang mga mamumuhat ug daotan sa paghinulsol ug pagpahimulos sa maayong relasyon uban kaniya. Maayo kaayo ang pagkailustrar niini sa gipamulong sa Diyos ngadto sa masukihong mga Israelinhon pinaagi sa iyang manalagnang si Oseas!

Ang basahon sa Bibliya nga nagadala sa ngalang Oseas gikompleto sa manalagna sa distrito sa Samaria tapos sa hataas niyang pag-alagad nga mga 59 ka tuig (gikan sa mga 804 W.K.P. hangtod sa tapos sa 745 W.K.P.). Si Oseas nanagna sa napulong-tribong gingharian sa Israel sa mga adlaw ni Haring Jeroboam II ug sa mga hari sa Juda nga si Uzzias, Jotham, Ahaz, ug Ezekias. (Oseas 1:1) Kay ang Israel wala manumbaling sa mga awhag sa paghinulsol, ang nasod nahulog ngadto sa mga Asiryano, ug ang kaulohang siyudad niini, ang Samaria, nalaglag sa 740 W.K.P. Bisan tuod ang tagna ni Oseas gitumong ngadto sa katawhan sa nangaging kasiglohan, kini dunay mga pagtulon-an alang kanato mahitungod sa kaluoy sa atong Diyos, si Jehova.

Masukihong Dalan sa Israel

Si Jehova maluoy pinasukad sa kinasingkasing nga paghinulsol. (Salmo 51:17; Proverbio 28:13) Ang kaandam sa Diyos nga mopakitag kaluoy sa Israel giilustrar sa mga pakiglabot ni Oseas uban sa iyang asawa, si Gomer. Sumala sa gisugo kaniya, siya nakabatog “usa ka asawa nga makihilawason.” Human ipanganak ang usa ka anak kang Oseas, si Gomer lagmit nanganak pag duha ka anak sa pagpanapaw. Bisan pa niana, sa pagkamaluluy-on gidawat pagbalik sa manalagna ang iyang asawa. Sa susama, ang Israel nahisamag maluibong asawa ni Jehova, nga sayop nagpasidungog sa mga panalangin ngadto sa bakak nga diyos si Baal. Apan si Jehova andam mopakitag kaluoy kon hinulsolan nila ang ilang espirituwal nga pagpanapaw.—1:1–3:5.

Ang mga makasasala nga matinguhaon sa balaang kaluoy kinahanglang motalikod sa ilang makasasalang dalan ug mopahiuyon sa kahibalo sa Diyos. (Salmo 119:59, 66, 67) Si Jehova may legal nga kaso batok sa mga molupyo sa Israel tungod kay ang kamatuoran, mahigugmaong-kalulot, ug ang kahibalo sa Diyos wala sa ilang yuta. Sanglit gisalikway nila ang kahibalo, gisalikway sila ni Jehova. Adunay pagpanudya sa nagsimbag-diyosdiyos nga Israel ug Juda. Apan gitagna nga mangita sila sa Diyos sa dihang sila makaagom “sa mga kasakitan.”​—4:1–​5:15.

Pag-ani sa Alimpolos!

Ang mga buhat nga angayan sa paghinulsol kinahanglan aron makasinati ang mga mamumuhat ug daotan sa kaluoy sa Diyos. (Buhat 26:20) “Mamalik kita kang Jehova,” nangaliyupo si Oseas. Apan ang mahigugmaong-kalulot sa Israel (gitawag Epraim tungod sa pangunang tribo niini) ug Juda “nahisama sa yamog nga sayo nga mahanaw.” Gilapas sa katawhan ang pakigtugon sa Diyos ug wala mamungag mga bunga nga angayan sa paghinulsol. “Sama sa walay-salabotan nga salampati nga walay kasingkasing,” sila nangayog hinabang gikan sa Ehipto ug Asirya. Apan kining politikanhong mga lakang wala makahatag nilag kaayohan sama sa “luag nga gapasan” nga dili makatiro sa mga pana ngadto sa usa ka puntiriya.—6:1–7:16.

Aron maayo ang pagaanihon, kadtong nagapangita sa kaluoy ni Jehova kinahanglang magpugas ug maayo. (Galacia 6:7, 8) Kay gisalibay sa mga Israelinhon ang maayo, giani nila ang daotan. ‘Nagpugas sila sa hangin ug nakaani sa alimpolos.’ Ang Diyos “naghatag ug pagtagad sa ilang mga sala,” ug giani nila dili ang iyang kaluoy apan ang iyang daotang paghukom. Sila nahimong “mga laag taliwala sa mga nasod,” nga ang pagkapukan pinaagi sa mga Asiryanhon lagmit nakaamot sa maong kahimtang.​—8:1–​9:17; Deuteronomio 28:64, 65; 2 Hari 15:29; 17:1-6, 22, 23; 18:9-12; 1 Cronicas 5:26.

Magpadayon kita sa pagpahimulos sa kaluoy sa Diyos kon magpadayon kita sa pagpabili sa balaang mga butang. (Hebreohanon 12:14-16) Nawad-an ang mga Israelinhon sa maong pagpabili. Inay ipugas ang binhi sa pagkamatarong ug mag-ani nga nahiuyon sa mahigugmaong-kalulot, gibugwal nila ang pagkadaotan ug giani ang pagkadili-matarong. Gipagula sa Diyos ang Israel sa Ehipto ingong usa ka anak, apan ang Iyang gugma gibaslan sa panglimbong. “Balik sa imong Diyos, nga magabantay sa mahigugmaong-kalulot ug hustisya,” mitambag si Jehova. Apan ang Epraim mihimo sa grabeng buhat nga daotan ug nahimong takos sa pagbadlong inay sa kaluoy.​—10:1–​12:14.

Balik Kang Jehova

Bisan kadtong nakahimog grabeng kasaypanan makabalik kang Jehova ug mapakitaag kaluoy. (Salmo 145:8, 9) Gihisgotan na usab ni Oseas ang mabinationg pag-atiman sa Diyos sa mga Israelinhon. Bisan pag ang nasod mitalikod kang Jehova, iyang gisaad ang pagkapasig-uli, nga miingon: ‘Gikan sa Sheol akong pagalukaton sila; gikan sa kamatayon akong ipasig-uli sila.’ Ang Samaria (Israel) magabayad sa pagkamasukihon. Apan ang mga Israelinhon giagda nga mobalik sa Diyos pinaagi sa maayong mga pulong, ‘ang mga nating baka sa mga ngabil.’ Ang tagna natapos uban sa makalipayng hunahuna nga ang mga maalamon ug matarong nga magalakaw sa matarong nga mga dalan ni Jehova makapahimulos sa iyang kaluoy ug gugma.​—13:1–​14:9.

Mga pagtulon-an nga hinumdoman: Si Jehova maluoy pinasukad sa kinasingkasing nga paghinulsol sa mamumuhat ug daotan. Apan ang mga makasasala nga matinguhaon sa iyang kaluoy kinahanglang magpahiuyon sa kahibalo sa Diyos ug magpatunghag mga buhat nga angayan sa paghinulsol. Kinahanglang ipugas nila kon unsay maayo ug mopadayon sa pagpabili sa sagradong mga butang. Ug maangkon ang paglipay gumikan sa kahibalo nga bisan kadtong grabeng makasala makabalik ngadto sa Labing Hataas uban sa paglaom, kay si Jehova nga atong Diyos maoy maluluy-on.

[Kahon sa panid 14]

MGA TEKSTO SA BIBLIYA GISUSI

o 2:21-23—Ang Jezreel nagkahulogang “Ang Diyos Magpugas sa Binhi.” Tiponon ni Jehova ang matinumanong nahibilin ug ipugas sila samag binhi sa Juda, diin may trigo, tam-is nga bino, ug lana. Alang sa nanginahanglang nahibilin, kining maayong mga butanga mangayo nga buhian sa yuta ang minerales ngadto sa mga punoan sa trigo, mga parrasan, ug mga kahoyng olibo. Ang yuta mohangyo sa mga langit alang sa ulan, ug sila mohangyo sa Diyos nga ipatungha ang mga panganod nga mohatag sa gikinahanglang ulan.

o 5:1—Ang apostatang mga saserdote ug mga hari sa Israel nahimong usa ka lit-ag ug pukot alang sa mga tawo tungod sa paghaylo nila nga moapil sa bakak nga pagsimba. Lagmit, ang Bukid Tabor (kasadpan sa Jordan) ug Mizpah (usa ka siyudad silangan sa maong suba) maoy mga sentro sa bakak nga pagsimba. Sa tibuok Israel, ang mga tawo naghimo sa pagsimbag diyosdiyos tungod sa daotang panig-ingnan sa ilang mga pangulo, nga nakaagom sa daotang hukom sa Diyos.

o 7:4-8—Ang mananapawong mga Israelinhon gipanig-ingon sa usa ka hurnohan sa maglulutog tinapay, o daoban, lagmit tungod sa daotang mga pangibog nga nagdilaab sa ilang kahiladman. Tungod sa pakigbuylog sa mga nasod pinaagi sa pagsagop sa ilang mga dalan ug pagtinguha sa mga pakig-alyansa uban nila, ang Epraim (Israel) nahisama usab sa lingin nga tinapay nga usa ka kilid lamang ang naluto.

o 9:10—Ang mga Israelinhon ‘nagpahinungod sa ilang kaugalingon ngadto sa makauulaw nga butang’ sa dihang sila mitapot kang Baal sa Peor sa kapatagan sa Moab. (Numeros 25:1-5) Gigamit ni Oseas ang usa ka Hebreohanong berbo nga nagkahulogang “pagsibog sa ilang kaugalingon ngadto; pagtipig sa ilang kaugalingon nga bulag alang sa.” Ang mga Israelinhon nagpahinungod sa Diyos apan mibulag sa ilang kaugalingon nga miadto kang Baal sa Peor. Kadtong hitaboa gihisgotan kay ang pagsimba kang Baal maoy usa ka dakong sala sa napulog-tribong gingharian. (Oseas 2:8, 13) Hinaot mamati kita niining pasidaana ug dili gayod molapas sa atong pagpahinungod kang Jehova.​—1 Corinto 10:8, 11.

o 10:5—Ang Beth-aven (nga nagkahulogang “Balay sa Kasakitan”) gigamit sa diwang pakaulaw alang sa Bethel, nga nagkahulogang “Balay sa Diyos.” Ang Bethel maoy usa ka balay sa Diyos apan nahimong balay sa kasakitan tungod kay gihimo didto ang pagsimba sa baka. (1 Hari 12:28-30) Sa dihang ang diyosdiyos nga baka gidala ngadto sa pagkadistiyero, ang katawhan nahadlok alang niana. Ang walay-kinabuhing diyosdiyos dili makapanalipod sa kaugalingon, unsa pa kayha niadtong nagsimba niana.​—Salmo 115:4-8.

o 13:14—Dili luwason ni Jehova ang masukihong mga Israelinhon pinaagi sa pagluwas kanila sa maong panahon gikan sa gahom sa Sheol o pagbanhaw kanila gikan sa kamatayon. Dili siya magpakitag kahangawa, kay sila dili takos sa kaluoy. Apan gipakita ni apostol Pablo nga ang Diyos sa kataposan maglamoy sa kamatayon sa walay kataposan ug magnulo sa kadaogan niana. Gipasundayag ni Jehova ang iyang gahom sa pagbuhat niana pinaagi sa pagbanhaw kang Jesu-Kristo gikan sa kamatayon ug sa Sheol, sa ingon nagahatag ug pasalig nga ang mga tawo diha sa handumanan sa Diyos pagabanhawon pinaagi sa iyang Anak ilalom sa pagmando sa Gingharian.—Juan 5:28, 29.