PAGDARO

Ang mga opinyon kon unsang matanga sa daro ang gigamit sa Hebreohanong mga mag-uuma sa kapanahonan sa Bibliya nagdepende sa karaang mga hulagway sa mga daro nga gigamit sa silingang kayutaan ug sa mga daro nga gigamit sa dili pa dugayng kapanahonan sa pipila ka Arabong mga mag-uuma. Ang ubang mga daro maoy talinis nga kahoy lamang, nga ang tumoy niini lagmit gibutangag metal. Kini gitaod sa lain pang kahoy nga guyoron sa usa ka hayop o mga hayop. Kon kining matanga sa daro ang gamiton, kini lagmit nga magdaro lamang sa ibabawng bahin sa yuta apan dili magbalit-ad niini. Siyempre, posible nga dihay mas maayong matang sa mga daro nga gigamit sa Israel bisan tuod walay makitang ebidensiya nga naglungtad kini.

Kon ang yuta migahi tungod sa kainit sa adlaw sa panahon sa ting-init, naandan na nga dili una kini darohon hangtod nga ang mga ulan sa tinghunlak o sa tingtugnaw magpahumok sa yuta. Kon humok na ang yuta darohon kini ug ipugas ang binhi. Ang tugnawng mga panahon o ang nag-usab-usab nga mga kahimtang sa panahon o ang dag-om dili makapugong sa usa ka tawong kugihan sa pagdaro sa panahon sa tingdaro, apan ang usa ka tapolan nga mag-uuma mogamit dayon niana ingong pasangil sa dili pagtrabaho. Ang iyang mga silingan dili maluoy kaniya kon siya walay maani tungod kay siya nagtinapol man sa panahon sa tingdaro. (Pr 20:4; Ecc 11:4) Hinunoa, bisan sa panahon sa tingdaro, kinahanglang tumanon sa Israelinhong mga mag-uuma ang Igpapahulay.​—Ex 34:21.

Ang torong baka ug ang asno dili angayng parison sa pagdaro, sa walay duhaduha tungod kay dili pareho ang ilang kusog ug paglihok. (Deu 22:10) Sagad nga ang daro guyoron sa usa ka parisan nga baka. (Luc 14:19; Job 1:14) Ang ubay-ubayng mga tawo, nga ang matag usa may usa ka parisan nga baka, mahimong duyog nga magtrabaho, nga magdaro nga sunodsunod diha sa magkabuyon nga mga tudling. Sa kahimtang ni Eliseo, sumala sa giasoy sa 1 Hari 19:​19, siya ang ika-12 ug ang kinaulahian mao nga siya makahimo sa pag-undang tungod kay walay mabaldang magdadaro nga nagsunod kaniya. Siya mibiya sa uma ug gigamit ang iyang kahoyng mga kasangkapan sa pagdaro ingong sugnod sa paghalad sa mga torong baka. (1Ha 19:21) Sa The Land and the Book (girebisar ni J. Grande, 1910, p. 121), si W. M. Thomson nagtaho nga dali ra nga mapugsan sa usa ka tawo ang uma nga gidaro sa usa ka grupo sa mga magdadaro.

Masambingayong Paggamit. Ang komon nga buluhaton sa pagdaro sagad nga gigamit ingong pasukaranan sa usa ka sambingay. Sa dihang gikombinsir sa mga Filistehanon ang asawa ni Samson nga sayron gikan kaniya ang tubag sa iyang tigmo, si Samson miingon nga sila ‘nagdaro ginamit ang iyang dumalagang baka,’ buot ingnon, ilang gigamit ang iyang asawa sa pag-alagad kanila inay nga mag-alagad unta kaniya. (Huk 14:15-18) Ang kabatoan dili darohon, ug ingon sa gipakita ni Amos, dili gayod usab makataronganon nga ang mga pangulo sa Israel magtuis sa hustisya ug mohimog pagkadili-matarong ug sa gihapon magdahom nga makabaton ug kaayohan gikan niini. (Am 6:​12, 13) Ang Oseas 10:11 dayag nga naggamit sa pagdaro (mas hago nga trabaho alang sa usa ka nating baka kay sa paggiok) aron ilarawan ang hago o pinugos nga trabaho nga lagmit hapit nang ipahamtang sa langyawng mga manlulupig nganha sa apostatang Juda. Ang gikinahanglan sa Juda ug Israel, sumala sa Jeremias 4:​3, 4 ug Oseas 10:​12, 13, mao ang pag-usab sa ilang paagi sa pagkinabuhi, sa pag-andam, pagpalumo, ug paghinlo sa ilang mga kasingkasing (itandi ang Luc 8:5-15) sama sa pagdaro ug pagkuha sa mga tunok aron nga sila makaani ug mga panalangin gikan sa Diyos, imbes usikan ang ilang mga paningkamot ug paghago diha sa sayop nga mga buhat nga moani lamang ug kadaotan.

Ang mahapsay, mapuslanon, ug maalamong mga pamaagi sa mag-uuma sa pagdaro, pagkaras, pagpugas, ug paggiok gigamit diha sa Isaias 28:​23-29 aron ihulagway ang mga paagi ni Jehova, kinsa “katingalahan sa katuyoan, nga dakog nahimo sa mabungahong pagbuhat.” Maingon nga ang pagdaro ug pagkaras may kinutoban, nga maoy pagpangandam lamang sa pagpugas, sa ingon usab, si Jehova dili magdisiplina o magsilot sa iyang katawhan hangtod sa hangtod, apan sa panguna siya modisiplina aron sa pagpalumo kanila ug sa paghimo kanila nga madinawaton sa iyang tambag ug paggiya, nga mopatunghag mga panalangin. (Itandi ang Heb 12:4-11.) Maingon nga ang gidak-on sa madaro o ang kusog nga gamiton sa pagdaro nagdepende sa kagahi sa yuta, sa ingon usab ang puwersa ug gibug-aton sa mga instrumento nga gamiton sa paggiok aron matangtang ang tahop nagdepende sa matang sa lugas. Kining tanan naghulagway sa kaalam sa Diyos sa paghinlo sa iyang katawhan ug sa pagtangtang sa bisan unsang dili tilinguhaon, nga mapailin-ilinon sa iyang pagpakiglabot sumala sa mga panginahanglan ug mga kahimtang.​—Itandi ang Isa 21:10; 1:25.

Ang usa ka siyudad nga ‘gidaro nga ingon lamang sa usa ka uma’ nagpasabot sa usa ka siyudad nga bug-os napukan ug nahimong awaaw. (Jer 26:18; Miq 3:12) Ang paghisgot sa Israel labot niadtong kinsa ‘nagdaro ibabaw sa akong bukobuko, nga nagpataas sa ilang mga tudling,’ dayag nga naghubit sa mga pag-antos sa nasod ilalom sa daghang kaaway niini nga sa walay hunong ug sa mabangisong paagi nagpildi ug nagdaogdaog kanila, samtang ang Israel naghimo sa bukobuko niini nga “sama gayod sa yuta . . . alang niadtong nagtabok.” (Sal 129:1-3; Isa 51:23; itandi ang Sal 66:12.) Sa tagna sa pagpasig-uli diha sa Amos 9:13-15, gipakita nga tungod sa panalangin ni Jehova ang yuta magmabungahon gayod, nga tungod niana ang pag-ani magpadayon pa hangtod sa panahon sa pagdaro alang sa sunod nga tingpugas.​—Itandi ang Lev 26:5.

Maingon nga si Jesus nag-ingon nga ang iyang mga tinun-an angayng modawat ug pagkaon, mainom, ug kasak-an gikan niadtong ilang gialagaran, sanglit “ang mamumuo takos sa iyang suhol,” sa ingon usab gipaluyohan ni apostol Pablo ang katungod niadtong naghago diha sa Kristohanong ministeryo sa pagdawat ug materyal nga tabang gikan sa uban, sama sa tawong nagdaro nga makalaom gayod nga makaambit sa pag-ani nga alang niana siya naghago. Bisan pa niana, personal ug kinabubut-ong gipalabi ni Pablo nga motrabaho bisan pag may katungod siya nga dili motrabaho sa sekular nga paagi, aron ikapaabot “ang maayong balita nga walay bayad” ngadto kanila nga iyang gialagaran.​—Luc 10:7; 1Co 9:3-10, 15, 17, 18.

Si Jesu-Kristo naghisgot sa buluhaton sa pagdaro aron ipasiugda ang kahinungdanon sa bug-os-kasingkasing nga pagkatinun-an. Sa dihang ang usa ka tawo mipahayag sa iyang tinguha nga mahimong usa ka tinun-an apan ubos sa kondisyon nga tugotan una siya nga manamilit sa iyang panimalay, si Jesus miingon: “Walay tawo nga nakabutang na sa iyang kamot sa daro ug molingi sa mga butang nga anaa sa luyo ang angayan sa gingharian sa Diyos.” (Luc 9:​61, 62) Kon magpalinga ang usa ka magdadaro gikan sa iyang gibuhat, hiwi nga mga tudling ang iyang mahimo. Sa susama, kon ang usa ka tawo nga gidapit aron mahimong tinun-an ni Kristo magpalinga gikan sa pagtuman sa mga responsibilidad sa usa ka alagad, siya dili mahimong angayan sa Gingharian sa Diyos. Maingon sa gipakita sa panig-ingnan sa Anak sa Diyos, bisan ang labing suod nga relasyon sa pamilya maoy ikaduha lamang sa pagkamatinumanon sa pagbuhat sa kabubut-on sa Diyos.​—Mar 3:31-35; 10:​29, 30.