Lakaw Uban sa Diyos, ug Aniha ang Maayo
“Hangin ang ilang ginapugas, ug unos ang ilang anihon.”—OSEAS 8:7.
1. Sa unsang paagi makalakaw kita uban kang Jehova?
MAHIMONG mas luwas ang pagpanaw diha sa usa ka peligrosong lugar kon ikaw ubanan ug usa ka eksperyensiyadong giya. Maalamon ang pag-uban sa maong giya kay sa mag-inusara sa paglakaw. Sa pipila ka paagi, kini nag-ilustrar sa atong kahimtang. Sa masambingayong pagkasulti, si Jehova nagtanyag sa paggiya kanato latas sa halapad nga desyerto sa presenteng daotang kalibotan. Maalamon nga kita molakaw uban kaniya imbes mosulay sa pag-inusara sa paglakaw. Sa unsang paagi makalakaw kita uban sa Diyos? Pinaagi sa pagsunod sa giya nga iyang gihatag diha sa iyang Pulong.
2. Unsay pagahisgotan niining artikuloha?
2 Gihisgotan sa nag-unang artikulo ang simbolikong drama nga makita sa Oseas mga kapitulo 1 hangtod sa 5. Sumala sa atong nahibaloan, ang maong drama naundan ug mga leksiyon nga makatabang kanato sa paglakaw uban sa Diyos. Atong hisgotan karon ang pipila ka pangunang mga punto sa mga kapitulo 6 hangtod sa 9. Mas maayo kon ato unang susihon ang katibuk-ang sumaryo niining upat ka kapitulo.
Usa ka Mubong Pagsumaryo
3. Sa mubo, iasoy ang kaundan sa Oseas mga kapitulo 6 hangtod sa 9.
3 Gisugo ni Jehova si Oseas aron managna ilabina ngadto sa amihanang napulo-ka-tribong gingharian sa Israel. Kanang nasora, nga nailhan usab nga Epraim nga maoy ngalan sa pangunang tribo niini, nagsalikway sa Diyos. Ang Oseas mga kapitulo 6 hangtod sa 9 nagpakita nga ang katawhan wala magmaunongon tungod sa paglapas sa pakigsaad ni Jehova ug sa paghimog daotan. (Oseas 6:7) Sila nakig-alyansa sa kalibotanong mga nasod imbes modangop kang Jehova. Tungod kay sila nagpadayon sa pagpugas ug daotan, daotan usab ang ilang anihon. Sa laing pagkasulti, makaagom silag grabeng paghukom. Apan ang tagna ni Oseas naundan usab ug makapadasig nga mensahe. Gipasaligan ang katawhan nga sila mahimong mobalik kang Jehova ug sila pakitaag kaluoy kon ilang pamatud-an nga sila kinasingkasing nga naghinulsol.
4. Unsang praktikal nga mga leksiyon gikan sa tagna ni Oseas ang atong pagahisgotan?
4 Gikan niining upat ka kapitulo sa tagna ni Oseas, makakuha kitag dugang giya nga makatabang kanato sa paglakaw uban sa Diyos. Atong hisgotan ang upat ka praktikal nga mga leksiyon: (1) Ang tinuod nga paghinulsol ipasundayag pinaagi sa mga buhat, dili sa mga pulong lamang; (2) ang mga halad lamang dili makapahimuot sa Diyos; (3) si Jehova masakitan kon ang iyang mga magsisimba mobiya kaniya; ug (4) aron makaani kita ug maayo, kinahanglang magpugas usab kita ug maayo.
Kon sa Unsang Paagi Ipasundayag ang Tinuod nga Paghinulsol
5. Ihatag ang diwa sa giingon sa Oseas 6:1-3.
5 Ang tagna ni Oseas daghag gitudlo kanato bahin sa paghinulsol ug kaluoy. Sa Oseas 6:1-3, atong mabasa: “Umari kamo ug mamalik kita kang Jehova, kay siya nagkuniskunis kanato apan kita iyang pagaayohon. Siya nagsamad kanato, apan kita iyang pagabugkosan. Kita iyang pagabuhion human sa duha ka adlaw. Sa ikatulo ka adlaw kita iyang pagabangonon, ug kita mabuhi sa iyang atubangan. Ug kita makaila, kita magpadayon sa pag-ila kang Jehova. Sama sa kaadlawon, ang iyang paggula piho gayod. Ug siya moanhi kanato sama sa ulan; sama sa ulan sa tingpamulak nga nagatumog sa yuta.”
6-8. Unsay nakaapan sa paghinulsol sa Israel?
6 Kinsay nagsulti sa mga pulong nga narekord niining mga bersikuloha? Ang pipila nag-ingon nga kining mga pulonga gisulti sa dili-matinumanong mga Israelinhon ug sila nag-ingon nga ang maong badlongon nga katawhan nagpakaaron-ingnong naghinulsol ug nagpahimulos sa kaluoy sa Diyos. Apan, ang uban nag-ingon nga ang manalagnang si Oseas maoy nagsulti niini, nga nangaliyupo sa mga tawo sa pagbalik kang Jehova. Bisag kinsa pay nagsulti niana, ang hinungdanong pangutana mao, Ang katawhan ba sa napulo-ka-tribong gingharian sa Israel sa katibuk-an mibalik kang Jehova ug nagpasundayag ug tinuod nga paghinulsol? Ang tubag maoy wala. Si Jehova miingon pinaagi kang Oseas: “Unsay buhaton ko kanimo, Oh Epraim? Unsay buhaton ko kanimo, Oh Juda, sa dihang ang inyong mahigugmaong-kalulot sama man sa panganod sa kabuntagon ug sama sa yamog nga sayong mahanaw?” (Oseas 6:4) Pagkamakapasubo nga pamatuod sa makaluluoy nga espirituwal nga kahimtang sa katawhan sa Diyos! Ang mahigugmaong-kalulot, o maunongong gugma, hapit nang mahanaw—sama sa gabon sa kabuntagon nga mahanaw ra dayon inigsilang sa adlaw. Bisan tuod ang katawhan dayag nga nagpakaaron-ingnong naghinulsol, si Jehova walay nakitang basehanan sa paghatag ug kaluoy. Unsa may problema?
7 Ang paghinulsol sa Israel dili gayod kinasingkasing. Ang Oseas 7:14 nag-ingon nga si Jehova wala mahimuot sa iyang katawhan: “Sila wala magpakitabang kanako uban sa ilang kasingkasing, bisan pag sila mitiyabaw diha sa ilang mga higdaanan.” Ang bersikulo 16 midugang: “Sila namalik, dili ngadto sa mas hataas”—nga mao, dili ngadto sa tinuboy nga matang sa pagsimba. Ang katawhan dili buot mobalik ngadto sa binayaw nga pagsimba kang Jehova pinaagi sa paghimog mga kausaban aron mapasig-uli ang ilang maayong relasyon uban kaniya. Sa pagkatinuod, sila dili gayod buot molakaw uban sa Diyos.
8 Dunay laing problema sa paghinulsol sa Israel. Ang katawhan nagpadayon gihapon sa pagpakasala—sa pagkatinuod, sa nagkalainlaing mga sala, nga naglakip sa panglimbong, pagbuno, pagpangawat, idolatriya, ug sa dili-maalamong pagpakig-alyansa sa ubang kanasoran. Sa Oseas 7:4, ang katawhan gitandi sa “hudno,” o hurnohan sa panadero, lagmit tungod sa daotang mga kailibgon nga nagdilaab sa ilang galamhan. Tungod sa maong makaluluoy nga espirituwal nga kahimtang, angay ba silang kaluy-an? Dili gayod! Giingnan ni Oseas ang rebelyosong katawhan nga ‘hinumdoman ni Jehova ang ilang kasaypanan’ ug “tagdon ang ilang mga sala.” (Oseas 9:9) Sila dili gayod angayng kaluy-an!
9. Unsay gitudlo kanato sa mga pulong ni Oseas bahin sa paghinulsol ug kaluoy?
9 Sa atong pagbasa sa mga pulong ni Oseas, unsay atong nakat-onan bahin sa paghinulsol ug kaluoy? Ang pasidaang panig-ingnan sa walay pagtuo nga mga Israelinhon nagtudlo kanato nga aron kita kaluy-an ni Jehova, kita kinahanglang magpasundayag ug kinasingkasing nga paghinulsol. Sa unsang paagi ikapasundayag ang maong paghinulsol? Si Jehova dili malimbongan sa mga luha o mga pulong lamang. Ang tinuod nga paghinulsol madayag sa mga buhat. Aron pakitaan ug kaluoy, kinahanglang biyaan gayod sa usa nga nagbuhat ug daotan ang iyang makasasalang dalan ug ipahiuyon ang iyang kinabuhi sa hataas nga mga sukdanan sa binayaw nga pagsimba ni Jehova.
Ang mga Halad Lamang Dili Makapahimuot Kang Jehova
10, 11. Sumala sa giilustrar sa kahimtang sa Israel, nganong ang mga halad lamang dili makapahimuot kang Jehova?
10 Ato karong hisgotan ang ikaduhang leksiyon nga makatabang kanato sa paglakaw uban kang Jehova. Kini ang maong leksiyon: Ang mga halad lamang dili makapahimuot sa Diyos. Ang Oseas 6:6 nag-ingon: “Ako [si Jehova] may kahimuot sa mahigugmaong-kalulot, ug dili sa halad; ug sa kahibalo sa Diyos inay kay sa tibuok halad-nga-sinunog.” Matikdi nga si Jehova malipay sa mahigugmaong-kalulot, o maunongong gugma—usa ka hiyas sa kasingkasing—ug sa kahibalo bahin kaniya. Apan makapangutana ka tingali: ‘Nganong kining bersikuloha nag-ingon man nga si Jehova dili mahimuot sa “halad” ug sa “tibuok halad-nga-sinunog”? Dili ba gikinahanglan man kini ilalom sa Moisesnong Balaod?’
11 Ang mga halad gikinahanglan sa Balaod, apan may seryosong problema ang mga katalirongan ni Oseas. Lagmit may mga Israelinhon nga dili gayod mosipyat sa pagtanyag ug mga halad aron ipakita ang ilang pagkadiyosnon konohay. Sa samang higayon, sila nagpakasala. Pinaagi sa ilang pagkasad-an, sila nagpaila nga ang ilang mga kasingkasing walay maunongong gugma. Sila nagpakita usab nga sila wala modawat sa kahibalo sa Diyos, tungod kay wala sila magkinabuhi uyon niana. Kon ang katawhan walay maayong kahimtang sa kasingkasing ug wala magsubay sa hustong dalan sa kinabuhi, may kapuslanan ba ang ilang mga halad? Ang ilang mga halad dulumtanan kang Jehova nga Diyos.
12. Ang Oseas 6:6 naundan ug unsang pasidaan alang sa mga tawong nagkinabuhi karong adlawa?
12 Ang mga pulong ni Oseas naghatag ug pasidaan alang sa daghang maninimba karon. Sila naghalad ngadto sa Diyos pinaagi sa paghimog relihiyosong mga buhat. Apan gamay rag epekto ang ilang pagsimba diha sa ilang adlaw-adlaw nga panggawi, kon ugaling may epekto man. Kahimut-an ba gayod sa Diyos kining mga tawhana kon ang ilang mga kasingkasing wala magpalihok kanila sa pagkuhag tukmang kahibalo bahin kaniya ug sa pagpadapat sa maong kahibalo pinaagi sa paglikay sa daotang mga binuhatan? Sayop ang paghunahuna nga relihiyosong mga buhat lamang ang makapahimuot sa Diyos. Si Jehova dili malipay sa mga tawo nga maningkamot sa pagpahimuot kaniya pinaagi sa paghimo lamang ug relihiyosong mga buhat imbes magkinabuhi gayod subay sa iyang Pulong.—2 Timoteo 3:5.
13. Unsang matanga sa mga halad ang atong ginatanyag, apan unsay angay natong hinumdoman bahin sa bili niini?
13 Ingong tinuod nga mga Kristohanon, angay natong hinumdoman nga ang mga halad lamang dili makapahimuot sa Diyos. Tinuod nga wala na kita maghalad ug mga mananap ngadto kang Jehova. Bisan pa niana, kita ‘nagtanyag ngadto sa Diyos ug halad sa pagdayeg, nga mao, ang bunga sa mga ngabil nga naghimog pagpahayag sa dayag sa iyang ngalan.’ (Hebreohanon 13:15) Hinungdanon nga kita dili mahisama sa makasasalang mga Israelinhon sa adlaw ni Oseas, nga naghunahuna nga atong matabonan ang atong sala pinaagi sa pagtanyag ug espirituwal nga mga halad ngadto sa Diyos. Tagda ang pananglitan sa usa ka batan-on nga sekretong naghimog seksuwal nga imoralidad. Siya miangkon sa ulahi: “Nagsige kog sangyaw, nga naghunahuna nga sa usa ka paagi ang sala nga akong nahimo matabonan niini.” Ingon usab niana ang gipaningkamotang buhaton sa badlongong mga Israelinhon. Apan, dawaton lamang ni Jehova ang atong halad sa pagdayeg kon kini ubanan sa hustong motibo sa kasingkasing ug diyosnong panggawi.
Masakitan si Jehova Kon Mobiya Kaniya ang Iyang mga Magsisimba
14. Unsay gibutyag sa tagna ni Oseas bahin sa mga pagbati sa Diyos?
14 Ang ikatulong leksiyon nga atong makat-onan gikan sa Oseas mga kapitulo 6 ngadto sa 9 maoy bahin sa kon unsay bation ni Jehova kon ang iyang mga magsisimba mobiya kaniya. Ang Diyos adunay kusganon ug malulot nga mga pagbati. Siya adunay malumong pagbati sa kalipay ug kamabination alang niadtong naghinulsol sa ilang mga sala. Apan sa dihang ang iyang katawhan dili maghinulsol, siya mohimog malig-on, determinado nga aksiyon. Tungod kay ang Diyos adunay dakong kahingawa alang sa atong kaayohan, siya malipay kon kita matinumanong molakaw uban kaniya. “Si Jehova nagakalipay sa iyang katawhan,” nag-ingon ang Salmo 149:4. Apan unsay bation sa Diyos kon ang iyang mga alagad dili magmatinumanon?
15. Sumala sa Oseas 6:7, sa unsang paagi migawi ang pipila ka Israelinhon?
15 Nga nagtumong sa dili-matinumanong mga Israelinhon, si Jehova nag-ingon: “Sila, sama sa yutan-ong tawo, naglapas sa pakigsaad. Didto sila nagmaluibon kanako.” (Oseas 6:7) Ang Hebreohanong pulong nga gihubad ug “nagmaluibon” nagkahulogan usab nga “nagmalimbongon o nagmabudhion.” Sa Malaquias 2:10-16, ang mao ra gihapong pulong gigamit sa paghubit sa dili-maunongong panggawi sa maong mga Israelinhon kinsa nagluib sa ilang kapikas sa kinabuhi. Mahitungod sa paggamit sa maong termino diha sa Oseas 6:7, usa ka reperensiyang basahon nag-ingon nga kini maoy “masambingayong pinulongan may kalabotan sa kaminyoon nga naghatag ug personal nga mga hiyas sa relasyon . . . Ang kahimtang maoy personal diin gipanamastamasan ang gugma.”
16, 17. (a) Sa unsang paagi milihok ang Israel maylabot sa pakigsaad sa Diyos uban nianang nasora? (b) Unsay angay natong hinumdoman maylabot sa atong mga lihok?
16 Sa masambingayong paagi, giisip ni Jehova ang Israel ingong iyang asawa tungod sa iyang gihimong pakigsaad uban sa maong nasod. Busa sa dihang tinuyong gilapas sa iyang katawhan ang mga kondisyon sa maong pakigsaad, daw sama rag nanapaw sila. Ang Diyos sama sa usa ka maunongong bana, apan gibiyaan siya sa iyang katawhan!
17 Komosta man kita? Nabalaka ang Diyos kon kita molakaw ba uban kaniya o dili. Maayong hinumdoman nato nga “ang Diyos gugma” ug ang atong mga lihok makaapekto sa iyang pagbati. (1 Juan 4:16) Kon kita mosubay sa sayop nga dalan, atong mapasakitan si Jehova ug dayag nga masuko siya. Ang paghinumdom kanunay niini mahimong usa ka lig-ong depensa aron dili madaog sa tentasyon.
Kon sa Unsang Paagi Kita Makaani ug Maayo
18, 19. Unsang prinsipyo ang atong makita diha sa Oseas 8:7, ug sa unsang paagi ang maong prinsipyo tinuod alang sa mga Israelinhon?
18 Atong hisgotan ang ikaupat nga leksiyon gikan sa tagna ni Oseas—kon sa unsang paagi kita makaani ug maayo. Mahitungod sa mga Israelinhon ug sa kabuangan ug kakawangan sa ilang pagkadili-matinumanon, si Oseas misulat: “Hangin ang ilang ginapugas, ug unos ang ilang anihon.” (Oseas 8:7) Dinhi atong makita ang usa ka prinsipyo nga angay natong hinumdoman: Ang atong ginabuhat karon adunay laktod nga kalabotan sa atong dangatan sa ulahi. Sa unsang paagi kining prinsipyoha tinuod diha sa kahimtang sa dili-maunongong mga Israelinhon?
19 Pinaagi sa pagpakasala, ang mga Israelinhon nagpugas ug daotan. Makapadayon ba sila sa paghimo niana ug sa samang panahon makaikyas sa daotang mga sangpotanan? Sila dili gayod makaikyas sa grabeng paghukom. Ang Oseas 8:13 nag-ingon: “Iyang [Jehova] pagahinumdoman ang ilang kasaypanan ug makighusay tungod sa ilang mga sala.” Ug sa Oseas 9:17, atong mabasa: “Isalikway sila sa akong Diyos, kay sila wala mamati kaniya, ug sila mahimong mga kagiw taliwala sa kanasoran.” Papanubagon ni Jehova ang mga Israelinhon sa ilang mga sala. Kay nagpugas man sila ug daotan, daotan usab ang ilang anihon. Ang paghukom sa Diyos batok kanila gipahamtang niadtong 740 W.K.P., sa dihang gipukan sa mga Asiryanhon ang napulo-ka-tribong gingharian sa Israel ug gibihag ang mga molupyo niini.
20. Unsay gitudlo kanato sa kasinatian sa mga Israelinhon?
20 Ang kasinatian sa maong mga Israelinhon nagtudlo kanato ug usa ka paninugdang kamatuoran: Atong anihon ang atong gipugas. Ang Pulong sa Diyos nagpasidaan kanato: “Ayaw pagpahisalaag: Ang Diyos dili kayagayagaan. Kay bisan unsay ginapugas sa usa ka tawo, kini usab iyang anihon.” (Galacia 6:7) Kon daotan ang atong gipugas, daotan usab ang atong anihon. Pananglitan, kadtong nagkinabuhig imoral nga pagkinabuhi magaanig mapait nga mga sangpotanan. Aduna gayoy dili maayong sangpotanan sa dili mahinulsolong mamumuhat ug daotan.
21. Sa unsang paagi makaani kita ug maayo?
21 Nan, sa unsang paagi kita makaani ug maayo? Kanang pangutanaha matubag pinaagig usa ka yanong ilustrasyon. Kon ang usa ka mag-uuma gustong makaanig mais, humay ba ang iyang itanom? Aw, dili gayod! Kinahanglang magtanom siya sa gusto niyang anihon. Sa samang paagi, kon gusto kitang moani ug maayo, kinahanglang magpugas kita ug maayo. Gusto ba nimong mag-ani kanunay ug maayo—usa ka malipayon ug makapatagbaw nga kinabuhi karon nga may palaaboton nga kinabuhing walay kataposan sa bag-ong kalibotan sa Diyos? Kon mao, kinahanglang magpadayon ka sa pagpugas ug maayo pinaagi sa paglakaw uban sa Diyos ug pagkinabuhi sumala sa iyang matarong nga mga sukdanan.
22. Unsang mga leksiyon ang atong nakat-onan gikan sa Oseas mga kapitulo 6 hangtod sa 9?
22 Gikan sa Oseas mga kapitulo 6 hangtod sa 9, atong nakat-onan ang upat ka leksiyon nga makatabang kanato sa paglakaw uban sa Diyos: (1) Ang tinuod nga paghinulsol ipasundayag pinaagi sa mga buhat, dili sa mga pulong lamang; (2) ang mga halad lamang dili makapahimuot sa Diyos; (3) si Jehova masakitan kon ang iyang mga magsisimba mobiya kaniya; ug (4) aron makaani kita ug maayo, kinahanglang magpugas usab kita ug maayo. Sa unsang paagi ang kataposang lima ka kapitulo niining basahona sa Bibliya makatabang kanato sa paglakaw uban sa Diyos?
Unsaon Nimo Pagtubag?
• Sa unsang paagi ipasundayag ang tinuod nga paghinulsol?
• Nganong ang mga halad lamang dili makapahimuot sa atong langitnong Amahan?
• Unsay bation sa Diyos kon ang iyang mga magsisimba mobiya kaniya?
• Unsay kinahanglan natong ipugas kon gusto natong makaani ug maayo?
[Hulagway sa panid 23]
Sama sa gabon sa kabuntagon, ang maunongong gugma sa Israel nahanaw
[Hulagway sa panid 23]
Ang daotang mga tinguha sa Israel nagdilaab sama sa hudno
[Hulagway sa panid 24]
Nganong gisalikway man ni Jehova ang mga halad sa iyang katawhan?
[Hulagway sa panid 25]
Aron maani ang maayo, kita kinahanglang magpugas ug maayo