AGUSTO
[Usa nga Halangdon].
Kini nga titulo gihatag ngadto kang Gaius Octavius. Ang ulahi nga Romanong mga emperador migamit usab niini nga titulo (Buh 25:21, 25), apan kon kini mismo gamiton ingong usa ka ngalan, kini nagtumong kang Octavius, ang unang emperador sa Romanhong Imperyo.
Niadtong Septiyembre, 31 W.K.P., 13 ka tuig human sa pagpatay sa iyang uyoan-sa-tuhod nga si Julio Cesar, si Octavius mipatim-awng mao ang dili-malalis nga magmamando sa Romanhong Imperyo. Wala niya dawata ang mga titulong “hari” ug “diktador” apan gidawat ang linain nga titulong “Agusto” nga gihatag kaniya sa Senado, niadtong Enero 16, 27 W.K.P. Human mamatay si Lepidus niadtong 12 W.K.P., si Agusto mihupot sa titulong “Pontifex Maximus.” Uban sa iyang pagsaka sa gahom iyang gihimo ang mga reporma sa kagamhanan, giorganisar pag-usab ang kasundalohan, giestablisar ang Praetorianong Guwardiya (Flp 1:13), ug gitukod ug giayo ang daghang templo.
Niadtong 2 W.K.P. “ang usa ka mando gipagula gikan ni Cesar Agusto nga magparehistro ang tanan sa gipuy-ang yuta; ug ang tanang tawo mipanaw aron magparehistro, ang matag usa ngadto sa iyang kaugalingong siyudad.” (Luc 2:1, 3) Tungod niini nga mando si Jesus didto natawo sa Betlehem ingong katumanan sa tagna sa Bibliya. (Dan 11:20; Miq 5:2) Gawas niining pagparehistro sa katawhan alang sa pagbuhis ug sa pinugos nga pagpatala ingong sundalo, pagtudlo ug mga gobernador sa pipila ka lalawigan, ug pagpahamtang sa silot nga kamatayon, si Agusto wala kaayo mangilabot sa lokal nga pangagamhanan. Ang iyang polisa, nga nagpadayon human sa iyang kamatayon, naghatag sa Hudiyohanong Sanhedrin ug bug-os nga gahom. (Ju 18:31) Kini nga pagkamatugoton sa emperador wala kaayo makapaaghat sa mga sakop sa pagrebelde.
Diyutay lang ang kapilian ni Agusto alang sa usa ka manununod. Ang iyang pag-umangkon nga lalaki, duha ka apong lalaki, usa ka umagad nga lalaki, ug usa ka hinablos nga lalaki, tanan namatay na, ug ang iyang buhi pa nga apong lalaki nga si Postumus gikuhaan sa katungod nga mahimong manununod ug opisyal nga gipalagpot, busa si Tiberio na lang nga iyang hinablos nga lalaki ang nahibilin. Si Agusto namatay niadtong Agosto 17, 14 K.P. (Agosto 19, sa Julian nga kalendaryo), ang bulan nga iyang ginganlan sumala sa iyang ngalan.