Unsay Gidahom ni Jehova Kanato?
“Unsa ba ang gipangayo ni Jehova kanimo kondili ang pagbuhat sa hustisya ug ang paghigugma sa kalulot ug ang paglakaw nga makasaranganon uban sa imong Diyos?”—MIQUEAS 6:8.
1, 2. Nganong maluya ang buot sa ubang mga alagad ni Jehova, apan unsay makatabang?
SI Vera maoy usa ka matinumanong Kristohanon nga mga 75 anyos ang edad ug masakiton. “Usahay,” matod niya, “mamentana ko ug makita ang akong Kristohanong mga igsoong lalaki ug babaye nga namalaybalay. Manglugmaw ang mga luha sa akong mga mata tungod kay gusto nakong makauban sila, apan ang sakit naglimite sa akong pag-alagad kang Jehova.”
2 Mibati ka ba sukad ug ingon niana? Siyempre, ang tanan nga nahigugma kang Jehova gustong molakaw sa iyang ngalan ug motuman sa iyang mga kinahanglanon. Apan, komosta kon kita nagkaluya, tigulang na, o dunay responsibilidad sa pamilya? Tingali medyo maluya ang atong buot tungod kay ang maong mga sirkumstansiya mahimong mopugong kanato sa pagbuhat sa tanang gipangandoy sa atong kasingkasing nga buhaton diha sa pag-alagad sa Diyos. Kon mao kini ang atong situwasyon, ang pagkonsiderar sa mga kapitulo 6 ug 7 sa Miqueas lagmit nga makapadasig kaayo. Kining mga kapituloha nagpakita nga ang mga kinahanglanon ni Jehova makataronganon ug makab-ot usab.
Kon sa Unsang Paagi Gitratar sa Diyos ang Iyang Katawhan
3. Sa unsang paagi gitratar ni Jehova ang rebelyosong mga Israelinhon?
3 Susihon una nato ang Miqueas 6:3-5 ug matikdan kon sa unsang paagi gitratar ni Jehova ang iyang katawhan. Hinumdomi nga sa panahon ni Miqueas ang mga Israelinhon rebelyoso. Bisan pa niana, si Jehova mabinationg nakigsulti kanila pinaagi niining mga pulonga, “Oh akong katawhan.” Siya mihangyo: “Oh akong katawhan, hinumdomi, palihog.” Imbes maharasong mag-akusar kanila, siya naningkamot sa pagtandog sa ilang kasingkasing pinaagi sa pagpangutana, “Unsay akong nahimo kanimo?” Gidasig pa gani niya sila sa ‘pagpamatuod batok’ kaniya.
4. Ang panig-ingnan sa Diyos sa pagkamabination angay nga dunay unsang epekto kanato?
4 Pagkamaayong panig-ingnan ang gipakita sa Diyos alang kanatong tanan! Siya mabinationg nagtawag bisan sa rebelyosong katawhan sa Israel ug Juda sa adlaw ni Miqueas ingong “akong katawhan” ug nakigsulti kanila pinaagi sa terminong “palihog.” Nan, tino nga angay kitang magmabination ug magmaluloton sa atong pagtratar sa mga membro sa kongregasyon. Tinuod, ang uban dili tingali daling ikasinabot, o sila tingali huyang sa espirituwal. Apan, kon sila nahigugma kang Jehova, buot natong motabang kanila ug magpakita kanila ug kaluoy.
5. Unsang pangunang punto ang gihisgotan diha sa Miqueas 6:6, 7?
5 Sunod, konsiderahon nato ang Miqueas 6:6, 7. Si Miqueas misukna ug sunodsunod nga mga pangutana, nga nag-ingon: “Uban sa unsa nga ako moatubang kang Jehova? Uban sa unsa nga ako moyukbo sa Diyos sa kahitas-an? Moatubang ba ako kaniya uban sa tibuok nga mga halad-nga-sinunog, uban sa mga nating baka nga usa ka tuig ang kagulangon? Mahimuot ba si Jehova sa linibo ka laking karnero, sa tinagpulo ka libo nga suba sa lana? Ihatag ko ba ang akong panganay nga anak nga lalaki alang sa akong pagsukol, ang bunga sa akong tiyan alang sa sala sa akong kalag?” Dili, dili posible nga pahimut-an si Jehova pinaagi “sa linibo ka laking karnero, sa tinagpulo ka libo nga suba sa lana.” Apan dunay usa ka butang nga makapahimuot kaniya. Unsa man kana?
Kita Kinahanglang Magpasundayag ug Hustisya
6. Unsang tulo ka kinahanglanon sa Diyos ang gihatag diha sa Miqueas 6:8?
6 Sa Miqueas 6:8, atong makat-onan kon unsay gidahom ni Jehova kanato. Si Miqueas nangutana: “Unsa ba ang gipangayo ni Jehova kanimo kondili ang pagbuhat sa hustisya ug ang paghigugma sa kalulot ug ang paglakaw nga makasaranganon uban sa imong Diyos?” Kining tulo ka kinahanglanon naglangkit kon sa unsang paagi kita mobati, maghunahuna, ug molihok. Kita kinahanglang ganahan nga mopakita niining mga hiyasa, maghunahuna kon sa unsang paagi kini ipasundayag, ug molihok aron sa pagpasundayag niana. Tagsatagsaon nato pagkonsiderar kining tulo ka kinahanglanon.
7, 8. (a) Unsay kahulogan sa “pagbuhat sa hustisya”? (b) Unsang mga inhustisya ang kaylap sa adlaw ni Miqueas?
7 Ang “pagbuhat sa hustisya” nagpasabot ug pagbuhat kon unsay matarong. Ang paagi sa Diyos sa pagbuhat sa mga butang mao ang sukdanan sa hustisya. Apan, ang mga tawo nga nabuhi sa panahon ni Miqueas nagpasundayag dili sa hustisya kondili sa inhustisya. Sa unsang mga paagi? Tagda ang Miqueas 6:10. Sa kataposan sa maong bersikulo, ang mga magpapatigayon gihubit ingong naggamit ug “gidaginot nga takos sa ephah,” sa ato pa, usa nga gamay kaayo. Ang bersikulo 11 nagdugang nga sila naggamit ug “malimbongong igtitimbang nga mga bato.” Ug sumala sa bersikulo 12, “ang ilang dila malinglahon.” Busa, ang malimbongong mga taksanan, igtitimbang, ug sinultihan kaylap sa kalibotan sa komersiyo sa adlaw ni Miqueas.
8 Ang dili-matarong nga mga panggawi wala lamang makaplagi diha sa mga tiyanggihan. Komon usab kini diha sa korte. Ang Miqueas 7:3 nagpakita nga “ang prinsipe may ginapangayo, ug ang maghuhukom nagahimo niini alang sa ganti.” Ang mga hiphip gihatag ngadto sa mga maghuhukom aron ilang ipatuman ang dili-matarong nga mga sentensiya nganha sa inosenteng mga tawo. “Ang tawong gamhanan,” o impluwensiyal nga lungsoranon, miduyog sa pagbuhat ug mga krimen. Ngani, si Miqueas nag-ingon nga ang prinsipe, maghuhukom, ug ang tawong gamhanan ‘nagsalapid,’ o nag-organisar, sa ilang daotang mga buhat.
9. Sa unsang paagi ang Juda ug Israel naapektahan sa mga inhustisya nga gibuhat sa mga daotan?
9 Ang mga inhustisya nga gibuhat sa daotang mga pangulo nag-apektar sa tibuok Juda ug Israel. Ang Miqueas 7:5 nag-ingon nga ang kakulang sa hustisya mitultol ngadto sa kakulang sa pagsalig tali sa mga kauban, suod nga mga higala, ug bisan tali sa mga magtiayon. Ang bersikulo 6 nagpakita nga kini mitultol ngadto sa usa ka situwasyon diin ang mga paryente nga sama ka suod sa mga anak nga lalaki ug mga amahan, mga anak nga babaye ug mga inahan, nagtamay sa usag usa.
10. Sa modernong-adlaw nga kahimtang diin dunay inhustisya, sa unsang paagi ang mga Kristohanon nagagawi?
10 Komosta karon? Wala ba nato makita ang susamang mga kahimtang? Sama kang Miqueas, kita gilibotan sa kakulang sa hustisya, usa ka kahimtang diin kulang ang pagsalig, ug pagkabungkag sa katilingbanon ug pamilyahanon nga kinabuhi. Bisan pa niana, ingong mga alagad sa Diyos nga nagkinabuhi taliwala niining dili-matarong nga kalibotan, dili nato tugotan ang espiritu sa dili-matarong nga mga pakiglabot niining kalibotana nga makayuhot sa Kristohanong kongregasyon. Hinunoa, kita maningkamot sa pagbayaw sa mga prinsipyo sa pagkamatinud-anon ug integridad, nga magpakita niini diha sa atong adlaw-adlawng mga kalihokan sa kinabuhi. Sa pagkatinuod, kita ‘nagmaminatud-on sa tanang butang.’ (Hebreohanon 13:18) Dili ka ba mouyon nga pinaagi sa pagpasundayag ug hustisya kita makatagamtam ug dagayang mga panalangin nga moresulta gumikan sa usa ka kapunongan sa mga igsoon nga nagpasundayag ug tinuod nga pagsalig?
Sa Unsang Paagi ang mga Tawo Makadungog sa “Tingog ni Jehova”?
11. Sa unsang paagi natuman ang Miqueas 7:12?
11 Si Miqueas nagtagna nga bisan pa sa dili-matarong nga mga kahimtang, ang tanang matang sa mga tawo makatagamtam ug hustisya. Ang manalagna nagtagna nga ang mga tawo pagatigomon “gikan sa dagat ngadto sa usa ka dagat, ug gikan sa bukid ngadto sa usa ka bukid” aron mahimong mga magsisimba ni Jehova. (Miqueas 7:12) Karon, sa kataposang katumanan niining tagnaa, dili kay usa ka nasod, kondili mga indibiduwal sa tanang nasod ang nakabatog kaayohan gikan sa walay-pagpihig nga hustisya sa Diyos. (Isaias 42:1) Sa unsang paagi natinuod kini?
12. Sa unsang paagi ang “tingog ni Jehova” nadungog karon?
12 Alang sa tubag, tagda ang unang giingon ni Miqueas. Ang Miqueas 6:9 nag-ingon: “Ang tingog ni Jehova nagtawag sa siyudad, ug ang tawo nga may praktikal nga kaalam mahadlok sa imong ngalan.” Sa unsang paagi ang mga tawo sa tanang kanasoran makadungog sa “tingog ni Jehova,” ug sa unsang paagi nalangkit kini sa atong pagpasundayag ug hustisya? Siyempre, ang mga tawo karon dili literal nga makadungog sa tingog sa Diyos. Apan, pinaagi sa atong tibuok-yutang buluhatong pagsangyaw, ang tingog ni Jehova nadungog sa mga tawo sa tanang rasa ug mga kahimtang sa kinabuhi. Tungod niini, kadtong mamati ‘mahadlok sa ngalan sa Diyos,’ nga makabaton ug matahaong pagtamod niana. Tino nga kita nagalihok sa matarong ug mahigugmaon nga paagi pinaagi sa pag-alagad ingong masibotong mga magmamantala sa Gingharian. Pinaagi sa pagpahibalo sa ngalan sa Diyos ngadto sa tanan nga walay pagpihig, kita “nagbuhat sa hustisya.”
Kita Kinahanglang Mahigugma sa Kalulot
13. Unsay kalainan tali sa mahigugmaong-kalulot ug gugma?
13 Sunod, atong tagdon ang ikaduhang kinahanglanon nga gihisgotan sa Miqueas 6:8. Gidahom ni Jehova nga kita ‘mahigugma sa kalulot.’ Ang Hebreohanong pulong nga gihubad ug “kalulot” gibadbad usab ug “mahigugmaong-kalulot,” o “maunongong gugma.” Ang mahigugmaong-kalulot maoy pagpakita ug pagtagad sa uban, usa ka mabinationg kahingawa alang kanila. Ang mahigugmaong-kalulot lahi sa hiyas sa gugma. Sa unsang paagi? Ang gugma maoy mas masangkarong termino, usa nga mahimong maglakip bisan sa mga butang ug mga ideya. Pananglitan, ang Kasulatan naghisgot bahin sa usa ka tawo nga “nahigugma sa bino ug lana” ug usa ka tawo nga “nahigugma sa kaalam.” (Proverbio 21:17; 29:3) Sa laing bahin, ang mahigugmaong-kalulot kanunayng naglangkit sa mga tawo, ilabina kadtong nag-alagad sa Diyos. Busa ang Miqueas 7:20 naghisgot bahin sa “mahigugmaong-kalulot nga gihatag kang Abraham”—usa ka tawo nga nag-alagad kang Jehova nga Diyos.
14, 15. Sa unsang paagi gipakita ang mahigugmaong-kalulot, ug unsang ebidensiya niana ang gihisgotan?
14 Sumala sa Miqueas 7:18, ang manalagna nag-ingon nga ang Diyos “nahimuot sa mahigugmaong-kalulot.” Sa Miqueas 6:8, kita giingnan nga dili lamang magpakita ug mahigugmaong-kalulot kondili higugmaon usab ang maong hiyas. Unsay atong makat-onan gikan niining maong mga teksto? Ang mahigugmaong-kalulot gipakita nga kinabubut-on ug madagayaon tungod kay buot natong ipakita kana. Sama kang Jehova, kita makakaplag ug kalipay, o kahimuot, sa pagpakita ug mahigugmaong-kalulot niadtong nanginahanglan.
15 Karon, ang maong mahigugmaong-kalulot maoy timaan sa katawhan sa Diyos. Tagda ang usa lang ka pananglitan. Sa Hunyo 2001, usa ka tropikanhong bagyo ang nagpahinabo ug grabeng pagbaha sa Texas, T.B.A., nga nakaguba sa libolibong kabalayan, apil na sa gatosang kabalayan sa mga Saksi ni Jehova. Aron matabangan ang ilang Kristohanong mga igsoon nga nanginahanglan, mga 10,000 ka Saksi ang kinabubut-on ug libre nga nagtanyag sa ilang panahon ug kusog. Sulod sa kapin sa tunga sa tuig, ang mga boluntaryo naghago pag-ayo, nga naggamit sa ilang mga adlaw, gabii, ug mga hinapos-sa-semana aron sa pagtukod pag-usab sa 8 ka Kingdom Hall ug kapin sa 700 ka balay alang sa ilang Kristohanong mga igsoon. Kadtong dili makahimo sa maong buluhaton nag-amot ug pagkaon, mga suplay, ug kuwarta. Nganong kining libolibo ka mga Saksi mitabang sa ilang mga igsoon? Tungod kay sila “nahigugma sa kalulot.” Ug pagkamakapadasig ang pagkahibalo nga ang maong mga buhat sa mahigugmaong-kalulot gipakita sa atong mga igsoon sa tibuok kalibotan! Oo, ang pagkab-ot sa kinahanglanon sa “paghigugma sa kalulot,” dili usa ka kabug-at, kondili usa ka kalipay!
Magalakaw nga Makasaranganon Uban sa Diyos
16. Unsang ilustrasyon ang motabang sa pagpasiugda sa panginahanglan nga mahimong makasaranganon sa paglakaw uban sa Diyos?
16 Ang ikatulong kinahanglanon nga makita diha sa Miqueas 6:8 mao ang “paglakaw nga makasaranganon uban sa imong Diyos.” Nagpasabot kini nga ilhon ang atong mga limitasyon ug magdepende sa Diyos. Sa pag-ilustrar: Handurawa sa makadiyot ang usa ka gamayng batang babaye nga nangupot pag-ayo sa kamot sa iyang amahan samtang sila naglakaw latas sa bagyo. Ang batang babaye nahibalo gayod nga ang iyang kusog limitado, apan siya dunay pagsalig sa iyang amahan. Kita usab kinahanglang mahibalo sa atong mga limitasyon apan nagasalig sa atong langitnong Amahan. Sa unsang paagi mahuptan nato kining maong pagsalig? Ang usa ka paagi maoy sa paghinumdom kanunay kon nganong maalamon nga magpabiling suod sa Diyos. Gipahinumdoman kita ni Miqueas sa tulo ka rason: Si Jehova mao ang atong Manluluwas, atong Giya, ug atong Tigpanalipod.
17. Sa unsang paagi si Jehova nagluwas, naggiya, ug nanalipod sa iyang katawhan sa karaang mga panahon?
17 Sumala sa Miqueas 6:4, 5, ang Diyos nag-ingon: “Gipagawas ko ikaw gikan sa yuta sa Ehipto.” Oo, si Jehova mao ang Manluluwas sa Israel. Si Jehova mipadayon sa pag-ingon: “Gipadala ko kanimo si Moises, si Aaron ug si Miriam.” Si Moises ug Aaron gigamit aron sa paggiya sa nasod, ug si Miriam nanguna sa mga babaye sa Israel sa sayaw sa kadaogan. (Exodo 7:1, 2; 15:1, 19-21; Deuteronomio 34:10) Si Jehova nagtagana ug giya pinaagi sa iyang mga alagad. Sa bersikulo 5, gipahinumdoman ni Jehova ang nasod sa Israel nga iyang giprotektahan sila batok kang Balak ug Balaam ug nga iyang gipanalipdan ang mga Israelinhon panahon sa kataposang bahin sa ilang panaw gikan sa Sitim sa Moab ngadto sa Gilgal sa Yutang Saad.
18. Sa unsang paagi ang Diyos nagalihok ingong atong Manluluwas, Giya, ug Tigpanalipod karon?
18 Samtang kita magalakaw uban sa Diyos, siya magaluwas kanato gikan sa kalibotan ni Satanas, magagiya kanato pinaagi sa iyang Pulong ug iyang organisasyon, ug manalipod kanato ingong pundok sa dihang kita atakehon sa mga magsusupak. Busa kita adunay daghang rason sa pagpangupot pag-ayo sa kamot sa atong langitnong Amahan samtang kita magalakaw uban kaniya latas sa unoson nga kataposang bahin sa atong panaw ngadto sa usa ka dapit nga mas labaw pa kay sa karaang Yutang Saad—ang matarong nga bag-ong kalibotan sa Diyos.
19. Sa unsang paagi ang pagkamakasaranganon nalangkit sa atong mga limitasyon?
19 Ang pagkamakasaranganon sa paglakaw uban sa Diyos motabang kanato sa pagbaton ug realistikanhong panglantaw sa atong mga sirkumstansiya. Tinuod kini tungod kay ang pagpasundayag ug pagkamakasaranganon naglakip sa pagkaamgo sa atong mga limitasyon. Ang pagkatigulang o kaluyahon maglimite tingali sa atong mahimo diha sa pag-alagad kang Jehova. Apan, imbes tugotan kini nga mopaluya sa atong buot, angay natong hinumdoman nga ang Diyos modawat sa atong mga paningkamot ug mga sakripisyo ‘sumala sa atong nabatonan, dili sumala sa wala nato mabatoni.’ (2 Corinto 8:12) Sa pagkatinuod, gidahom ni Jehova nga kita moalagad kaniya nga bug-os kalag, nga magabuhat kon unsay itugot sa atong mga sirkumstansiya. (Colosas 3:23) Sa dihang kita kinasingkasing ug masiboton nga nagbuhat sa tanan nga atong maarangan diha sa pag-alagad kaniya, kita dagayang panalanginan sa Diyos.—Proverbio 10:22.
Ang Mahulatong Tinamdan Magdalag mga Panalangin
20. Ang pagkaamgo sa unsa ang angayng motabang kanato sa pagpasundayag ug mahulatong tinamdan nga sama nianang kang Miqueas?
20 Ang pagkasinati sa panalangin ni Jehova magtukmod kanato sa pagsundog sa espiritu ni Miqueas. Siya nag-ingon: “Magpakita ako ug mahulatong tinamdan sa Diyos sa akong kaluwasan.” (Miqueas 7:7) Sa unsang paagi kining mga pulonga nalangkit sa atong paglakaw nga makasaranganon uban sa Diyos? Ang pagbaton ug mahulatong tinamdan, o pailob, motabang kanato sa paglikay nga mobatig kahigawad nga ang adlaw ni Jehova wala pa moabot. (Proverbio 13:12) Sa pagkatinuod, kitang tanan nangandoy nga matapos na kining daotang kalibotan. Apan, kada semana libolibong tawo ang nagsugod pa lang sa paglakaw uban sa Diyos. Ang pagkahibalo niana maghatag kanato ug rason sa pagpakita ug mahulatong tinamdan. May gisulti ang usa ka dugay nang Saksi maylabot niini: “Sa paghinumdom sa kapin sa 55 ka tuig diha sa buluhatong pagsangyaw, kombinsido ako nga walay nawala kanako pinaagi sa paghulat kang Jehova. Sa kasukwahi, nahupayan ako sa daghang masakit nga mga kasinatian.” Naeksperyensiyahan mo ba ang susama niana?
21, 22. Sa unsang paagi ang Miqueas 7:14 natuman sa atong adlaw?
21 Ang paglakaw uban kang Jehova sa walay duhaduha makabenepisyo kanato. Sumala sa atong mabasa diha sa Miqueas 7:14, gitandi ni Miqueas ang katawhan sa Diyos sa mga karnero nga nagpuyo nga may kasegurohan uban sa ilang magbalantay. Sa mas dakong katumanan niining tagnaa karon, ang nahibilin sa espirituwal nga Israel maingon man ang “ubang mga karnero” makakaplag ug kasegurohan uban sa ilang kasaligang Magbalantay, si Jehova. Sila nagpuyo “nga nag-inusara sa usa ka lasang—taliwala sa usa ka prutasan,” sa espirituwal nga paagi nahimulag gikan niining nag-anam ka gubot ug ka peligroso nga kalibotan.—Juan 10:16; Deuteronomio 33:28; Jeremias 49:31; Galacia 6:16.
22 Ang katawhan ni Jehova nakatagamtam ug kauswagan, sumala sa gitagna usab sa Miqueas 7:14. Naghisgot bahin sa mga karnero sa Diyos, o katawhan, ang Miqueas nag-ingon: “Pakan-a sila sa Basan ug Gilead.” Maingon nga ang mga karnero sa Basan ug Gilead nanibsib sa tabunok nga mga sibsibanan ug nanaghan, ang katawhan sa Diyos karon nakatagamtam usab ug espirituwal nga kauswagan—nga lain pang panalangin alang niadtong nagalakaw nga makasaranganon uban sa Diyos.—Numeros 32:1; Deuteronomio 32:14.
23. Unsang leksiyon ang atong makat-onan sa pagkonsiderar sa Miqueas 7:18, 19?
23 Sa Miqueas 7:18, 19, ang manalagna nagpasiugda sa tinguha ni Jehova nga pasayloon kadtong naghinulsol. Ang Miq 7 bersikulo 18 nag-ingon nga si Jehova “nagapasaylo sa kasaypanan” ug ‘nagapalabay sa kalapasan.’ Sumala sa Miq 7 bersikulo 19, iyang ‘itambog sa kahiladman sa dagat ang tanan nilang kasal-anan.’ Unsang leksiyon ang atong makat-onan niini? Mahimo natong pangutan-on ang atong kaugalingon kon gisundog ba nato si Jehova niining bahina. Kita ba nagapasaylo sa mga kasaypanan nga nahimo tingali sa uban batok kanato? Sa dihang ang maong mga tawo naghinulsol ug naningkamot nga makig-uli, tino nga gusto natong ibanaag ang pagkaandam ni Jehova nga mopasaylo sa bug-os ug sa dayon.
24. Sa unsang paagi ikaw nakabenepisyo sa tagna ni Miqueas?
24 Sa unsang paagi kita nakabenepisyo niining pagkonsiderar sa tagna ni Miqueas? Kini nagpahinumdom kanato nga si Jehova nagtagana ug tinuod nga paglaom alang niadtong nadani kaniya. (Miqueas 2:1-13) Kita gidasig sa paghimo sa tanan nga maarangan sa pagpalambo sa matuod nga pagsimba aron kita makalakaw sa ngalan sa Diyos hangtod sa kahangtoran. (Miqueas 4:1-4) Ug kita gipasaligan nga bisan unsay atong mga sirkumstansiya, makab-ot nato ang mga kinahanglanon ni Jehova. Oo, ang tagna ni Miqueas magpalig-on gayod kanato sa paglakaw sa ngalan ni Jehova.
Unsaon Nimo Pagtubag?
• Sumala sa Miqueas 6:8, unsay gikinahanglan ni Jehova kanato?
• Unsay gikinahanglan aron kita ‘makabuhat sa hustisya’?
• Sa unsang paagi ikapakita nato nga kita ‘nahigugma sa kalulot’?
• Unsay nalangkit sa ‘pagkahimong makasaranganon sa paglakaw uban sa Diyos’?
[Mga hulagway sa panid 21]
Bisan pa sa daotang mga kahimtang sa iyang adlaw, si Miqueas nagtuman sa mga kinahanglanon ni Jehova. Mahimo usab nimo kana
[Hulagway sa panid 23]
Ipasundayag ang hustisya pinaagi sa pagsangyaw ngadto sa mga tawo nga lainlain ug kahimtang
[Mga hulagway sa panid 23]
Ipakita nga imong gihigugma ang kalulot pinaagi sa pagtagbaw sa mga panginahanglan sa uban
[Hulagway sa panid 23]
Buhata ang imong mahimo samtang makasaranganong nag-ila sa imong mga limitasyon