“Magpadayon Kamo sa Paghulat Kanako”

“‘Busa magpadayon kamo sa paghulat kanako,’ nag-ingon si Jehova.”​—SOFONIAS 3:8.

 1. Unsang pasidaan ang gihatag ni propetang Sofonias, ug nganong makaiikag man kini sa katawhang buhi karong adlawa?

“ANG dakong adlaw ni Jehova haduol na.” Kining maong pasidaan gipamulong ni propetang Sofonias sa tungatunga sa ikapitong siglo W.K.P. (Sofonias 1:14) Sa 40 o 50 ka tuig, ang tagna natuman sa dihang ang adlaw nga ipatuman ang mga paghukom ni Jehova midangat sa Jerusalem ug niadtong mga nasod nga nagsalikway sa pagkasoberano ni Jehova pinaagi sa pagdagmal sa iyang katawhan. Nganong makaiikag kini sa mga tawong buhi sa kataposan sa ika-20ng siglo? Nagakinabuhi kita sa panahon nga tuling nagsingabot ang pangataposang “dakong adlaw” ni Jehova. Sama ra sa panahon ni Sofonias, ang “nagdilaab nga kasuko” ni Jehova hapit nang modilaab batok sa modernong-adlawng katumbas sa Jerusalem​—ang Kakristiyanohan​—ug sa tanang nasod nga nagdagmal sa katawhan ni Jehova ug nagsalikway sa iyang tibuok-kalibotang pagkasoberano.​—Sofonias 1:4; 24, 8, 12, 13; 3:8; 2 Pedro 3:12, 13.

Si Sofonias​—Usa ka Maisogong Saksi

2, 3. (a) Unsay atong nasayran bahin kang Sofonias, ug unsay nagpaila nga siya usa ka maisogong saksi ni Jehova? (b) Unsang mga kamatuoran ang makapaarang nato sa pagtino sa tuig ug dapit sa pagpanagna ni Sofonias?

² Gamay ra ang nasayran bahin sa propetang Sofonias, kansang ngalan (Hebreohanon, Tsephan·yahʹ) nagkahulogang “Si Jehova Nagtago (Nagmahal).” Lahi sa ubang mga propeta, hinunoa, gihatag ni Sofonias ang iyang kagikanan hangtod sa ikaupat nga kaliwatan, balik kang “Ezekias.” (Sofonias 1:1; itandi ang Isaias 1:1; Jeremias 1:1; Ezekiel 1:3.) Talagsaon kaayo kini nga ang kadaghanang mga komentarista nag-ila nga ang iyang apohan-sa-tuhod mao ang matinumanong si Haring Ezekias. Kon siya man, nan harianon ang kagikan ni Sofonias, ug makadugang kini sa gibug-aton sa mapintason niyang pagsaway sa mga prinsipe sa Juda ug nagpakita nga siya maoy usa ka maisogong saksi ug propeta ni Jehova. Ang iyang sinating kahibalo sa mga kinaiyahan sa dapit sa Jerusalem ug kon unsay nagakahitabo sa harianong korte nagpaila nga siya mahimong nagmantala sa mga paghukom ni Jehova diha sa kaulohan mismo.​—Tan-awa ang Sofonias 1:8-11, mga potnot.

³ Himatikdan mao ang kamatuoran nga, bisan pag si Sofonias nagmantala sa balaang mga paghukom batok sa “mga prinsipe” sa kagamhanan sa Juda (mga hamiling tawo, o mga pangulo sa tribo) ug “mga anak sa hari,” wala gayod siya maghisgot sa hari mismo sa iyang pagsaway.a (Sofonias 1:8; 3:3) Kini nagpasabot nga ang batan-ong Haring Josias nagpakita na ug hilig alang sa maputling pagsimba, bisan pag, tungod sa kahimtang nga gisaway ni Sofonias, dayag nga wala pa siya magsugod sa iyang relihiyosong mga reporma. Kining tanan nagsugyot nga si Sofonias nanagna sa Juda sulod sa unang katuigan ni Josias, kinsa naghari gikan sa 659 hangtod sa 629 W.K.P. Ang madasigong pagpanagna ni Sofonias sa walay duhaduha nakadugang sa kaamgohan sa batan-ong Josias bahin sa idolatriya, kapintasan, ug kahiwian nga naglungtad sa Juda niadtong panahona ug nagdasig sa iyang ulahing kampanya batok sa idolatriya.​—2 Cronicas 34:1-3.

Mga Katarongan sa Nagdilaab nga Kasuko ni Jehova

 4. Sa unsang mga pulong si Jehova nagpahayag sa iyang kasuko batok sa Juda ug Jerusalem?

⁴ Si Jehova may maayong katarongan nga masuko sa mga pangulo ug mga molupyo sa Juda ug sa kaulohang siyudad niini nga Jerusalem. Pinaagi sa iyang propetang si Sofonias, siya mipahayag: “Akong ituy-od ang akong kamot batok sa Juda ug batok sa tanang molupyo sa Jerusalem, ug akong pagaputlon gikan niining dapita ang mga salin ni Baal, ang ngalan sa mga saserdote sa langyawng diyos uban sa mga saserdote, ug kadtong nagayukbo ibabaw sa mga atop ngadto sa panon sa kalangitan, ug kadtong nagayukbo, nga nagahimog mga panumpa ngadto kang Jehova ug nagahimog mga panumpa pinaagi ni Malcam.”​—Sofonias 14, 5.

5, 6. (a) Unsa ang relihiyosong kahimtang sa Juda sa panahon ni Sofonias? (b) Unsa ang kahimtang sa mga pangulo sa kagamhanan sa Juda ug sa ilang mga sakop?

⁵ Ang Juda nahugawan sa makauulawng mga rituwal sa pertilidad diha sa pagsimba kang Baal, sa demonyohanong astrolohiya, ug sa pagsimba sa paganong diyos nga si Malcam. Kon si Malcam mao usab si Molech, sumala sa gisugyot sa pipila, nan ang bakak nga pagsimba sa Juda naglakip sa dulumtanang paghalad ug mga bata. Ang maong relihiyosong mga tulomanon maoy dulumtanan sa mga mata ni Jehova. (1 Hari 11:5, 7; 14:23, 24; 2 Hari 17:16, 17) Nakaagom sila sa iyang labaw pang kapungot sanglit ang mga magsisimba sa diyosdiyos mihimo pag mga panumpa diha sa ngalan ni Jehova. Dili na siya makatugot sa maong relihiyosong kahugawan ug iyang pagalaglagon ang managsamang pagano ug apostatang mga saserdote.

⁶ Dugang pa, ang mga pangulo sa kagamhanan sa Juda maoy hiwi. Ang iyang mga prinsipe nahisamag mahabhabon nga “nagangulob nga mga liyon,” ug ang iyang mga maghuhukom gitandi ngadto sa manunukob nga “mga lobo.” (Sofonias 3:3) Ang ilang mga sakop gisumbong sa ‘pagpuno sa balay sa ilang mga agalon sa kapintasan ug panglimbong.’ (Sofonias 1:9) Kaylap ang materyalismo. Daghan ang nagpahimulos sa kahimtang aron makatigom ug bahandi.​—Sofonias 1:13.

Mga Pagduhaduha Bahin sa Adlaw ni Jehova

 7. Unsa ka dugay sa wala pa “ang dakong adlaw ni Jehova” nga si Sofonias nanagna, ug unsa ang espirituwal nga kahimtang sa daghang Hudiyo?

⁷ Sumala sa ato nang nakita, ang makatalagmanong relihiyosong kahimtang nga naglungtad sa adlaw ni Sofonias nagpaila nga gituman niya ang iyang buluhaton isip saksi ug propeta sa wala pa sugdi ni Haring Josias ang iyang kampanya batok sa idolatriya, sa mga 648 W.K.P. (2 Cronicas 34:4, 5) Nan, lagmit nga si Sofonias nanagna labing menos 40 ka tuig una modangat ang “dakong adlaw ni Jehova” sa gingharian sa Juda. Kasamtangan, daghang Hudiyo ang naghambin sa mga pagduhaduha ug ‘nanibog’ gikan sa pag-alagad kang Jehova, nga nahimong walay-pagtagad. Si Sofonias naghisgot bahin niadtong “wala mangita kang Jehova ug wala magsusi bahin kaniya.” (Sofonias 1:6) Lagmit, ang mga tawo sa Juda dili mabination, nga sa ilang kaugalingon wala magtagad bahin sa Diyos.

8, 9. (a) Nganong si Jehova magsusi sa “mga lalaki nga nangabagtok diha sa ilang mga linugdang”? (b) Sa unsang mga paagi nga si Jehova maghatag ug pagtagad sa mga molupyo sa Juda ug sa ilang sibil ug relihiyosong mga pangulo?

⁸ Gipahibalo ni Jehova ang iyang katuyoan sa pagsusi niadtong nangangkon nga iyang katawhan. Taliwala sa nag-angkon nga iyang mga magsisimba, iyang pangitaon kadtong si kinsa naghambin ug mga pagduhaduha sa ilang mga kasingkasing bahin sa iyang katakos o sa tuyo nga mosalga sa tawhanong mga kahikayan. Siya miingon: “Mahitabo gayod nga nianang panahona akong pagapangitaon nga mainampingon ang Jerusalem uban ang mga lamparahan, ug akong hatagan ug pagtagad ang mga lalaki nga nangabagtok diha sa ilang mga linugdang ug kinsa nagaingon diha sa ilang kasingkasing, ‘Si Jehova dili mobuhat ug maayo, ug siya dili mobuhat ug daotan.’” (Sofonias 1:12) Ang pamulong “mga lalaki nga nangabagtok diha sa ilang mga linugdang” (nagpasabot sa paggamag bino) nagtumong niadtong kinsa nagpuyo na, samag linugdang sa sampot sa usa ka kawa, ug dili buot matugaw sa bisan unsang pagmantala bahin sa umaabot nga balaang pagsalga sa mga kahikayan sa katawhan.

⁹ Si Jehova maghatag ug pagtagad sa mga molupyo sa Juda ug Jerusalem ug sa ilang mga saserdote nga nagsagol sa paganismo sa iyang pagsimba. Kon mibati silag kasegurohan, nga samag ilalom sa kangitngitan sa kagabhion sulod sa mga paril sa Jerusalem, iya silang pangitaon nga samag pinaagig hayag nga mga lamparahan nga mosuhot sa espirituwal nga kangitngitan diin sila nagpasalipod. Iyang tugawon sila sa ilang relihiyosong kawalay-pagtagad, sa sinugdan pinaagig makapakurat nga mga mensahe sa paghukom, unya pinaagi sa pagpatuman sa maong mga paghukom.

“Ang Dakong Adlaw ni Jehova Haduol Na”

10. Giunsa pagbatbat ni Sofonias “ang dakong adlaw ni Jehova”?

¹⁰ Gidasig ni Jehova si Sofonias sa pagmantala: “Ang dakong adlaw ni Jehova haduol na. Kini haduol na, ug kini nagadali pag-ayo. Ang tingog sa adlaw ni Jehova maoy mapait.” (Sofonias 1:14) Mapait gayong mga adlaw ang anaa sa unahan alang sa tanan​—mga saserdote, mga prinsipe, ug ang katawhan​—nga midumili nga mamati sa pasidaan ug mobalik sa maputling pagsimba. Sa pagbatbat nianang adlawa sa pagpatuman sa paghukom, ang tagna nagpadayon: “Kanang adlawa maoy usa ka adlaw sa kasuko, usa ka adlaw sa kasakitan ug kagul-anan, usa ka adlaw sa bagyo ug kalaglagan, usa ka adlaw sa kangitngitan ug kangiob, usa ka adlaw sa mga panganod ug mabagang dag-om, usa ka adlaw sa trumpeta ug sa pasidaan, batok sa kinutaang mga siyudad ug batok sa hatag-as nga mga torre sa kasuokan.”​—Sofonias 1:15, 16.

11, 12. (a) Unsang mensahe sa paghukom ang gipahayag batok sa Jerusalem? (b) Ang materyal nga kabahandianon ba makaluwas sa mga Hudiyo?

¹¹ Sulod sa daw daling milabay nga pila ka dekada, ang kasundalohan sa Babilonya misulong sa Juda. Ang Jerusalem wala makaikyas. Ang residensiyal ug komersiyal nga mga seksiyon niini nangalaglag. “‘Mahitabo gayod nianang adlawa,’ nagaingon si Jehova, ‘ang tingog sa usa ka singgit gikan sa Ganghaan sa Isda, ug usa ka dinangoyngoy gikan sa ikaduhang puloy-anan, ug usa ka dakong dinaguok sa pagkahugno gikan sa kabungtoran. Dangoyngoy, kamong mga molupyo sa Maktes [usa ka seksiyon sa Jerusalem], kay ang tanang tawo nga mga magpapatigayon gipahilom; ang tanan nga nagtimbang ug salapi giputol.’”​—Sofonias 1:10, 11, potnot.

¹² Kay wala magtuo nga haduol na ang adlaw ni Jehova, daghang Hudiyo ang dulot nga nalambigit sa dakog-sapi nga mga negosyo. Apan pinaagi sa iyang matinumanong propetang si Sofonias, gitagna ni Jehova nga ang ilang bahandi maoy “alang sa inagaw ug ang ilang mga balay alang sa kalumpagan.” Dili nila mainom ang bino nga ilang gigama, ug “ang ilang salapi ug ang ilang bulawan dili makaluwas kanila sa adlaw sa kaligutgot ni Jehova.”​—Sofonias 1:13, 18.

Ubang mga Nasod Gihukman

13. Unsang mensahe sa paghukom ang gipahayag ni Sofonias batok sa Moab, Amon, ug Asirya?

¹³ Pinaagi sa iyang propetang si Sofonias, gipahayag usab ni Jehova ang iyang kasuko batok sa mga nasod nga nagdagmal sa iyang katawhan. Siya nagpahayag: “‘Nadungog ko ang pagtamay sa Moab ug ang mapasipalahong mga pulong sa mga anak sa Amon, nga pinaagi niana ilang gitamay ang akong katawhan ug nagpadayon sa pagpagawal batok sa ilang teritoryo. Busa, ingon nga ako buhi,’ nag-ingon si Jehova sa mga panon, ang Diyos sa Israel, ‘ang Moab mismo mahimong ingon gayod sa Sodoma, ug ang mga anak sa Amon ingon sa Gomora, usa ka dapit nga giangkon sa katunokan, ug usa ka gahong sa asin, ug usa ka biniyaang dapit, bisan hangtod sa panahong walay tino. . . . Ug iyang ituy-od ang iyang kamot batok sa amihanan, ug iyang laglagon ang Asirya. Ug iyang himoon ang Nineve nga usa ka biniyaang dapit, usa ka dapit nga mamala ingon sa kamingawan.’”​—Sofonias 2:8, 9, 13.

14. Unsay ebidensiya nga ang langyawng mga nasod ‘nagpagawal’ batok sa mga Israelinhon ug sa ilang Diyos, si Jehova?

¹⁴ Ang Moab ug Amon mao ang karaang mga kaaway sa Israel. (Itandi ang Maghuhukom 3:12-14.) Ang Moabinhong Bato, diha sa Museyong Louvre sa Paris, dunay sinulat nga dunay mapasiatabong pahayag sa Moabinhong Haring Mesha. Mapagarbohon niyang giasoy ang iyang pagbihag sa ubay-ubayng Israelinhong siyudad sa tabang sa iyang diyos nga si Chemosh. (2 Hari 1:1) Si Jeremias, usa ka katalirongan ni Sofonias, naghisgot sa pag-okupar sa mga Amonhanon sa Israelinhong teritoryo sa Gad sa ngalan sa ilang diyos nga si Malcam. (Jeremias 49:1) Bahin sa Asirya, si Haring Shalmaneser V nakaatake ug nakabihag sa Samaria duolag usa ka siglo una sa adlaw ni Sofonias. (2 Hari 17:1-6) Sa wala madugay sa ulahi, giatake ni Haring Senakerib ang Juda, nagbihag sa daghan niining kinutaang mga siyudad, ug naghulga pa sa Jerusalem. (Isaias 36:1, 2) Ang tigpamaba sa Asiryanong hari nagpagawal gayod pag-ayo batok kang Jehova sa dihang gipangayo ang pag-ampo sa Jerusalem.​—Isaias 36:4-20.

15. Sa unsang paagi pakaulawan ni Jehova ang mga diyos sa mga nasod nga nagpagawal batok sa iyang katawhan?

¹⁵ Ang Salmo 83 naghisgot sa ubay-ubayng nasod, lakip ang Moab, Amon, ug Asirya, kinsa nagpagawal batok sa Israel, ug mapagarbohong mipahayag: “Umari kamo ug atong papason sila gikan sa pagkanasod, aron ang ngalan sa Israel dili na mahinumdoman pa.” (Salmo 83:4) Ang propetang si Sofonias maisogong nagpahibalo nga kadtong tanang mapahitas-ong mga nasod ug ang ilang mga diyos pakaulawan ni Jehova sa mga panon. “Mao kini unya ang ilang maangkon inay sa ilang garbo, tungod kay sila nagtamay ug nagpadayon sa pagpagawal batok sa katawhan ni Jehova sa mga panon. Si Jehova mahimong makalilisang batok kanila; kay sa pagkamatuod iyang paniwangon ang tanang diyos sa yuta, ug ang katawhan magayukbo kaniya, ang matag usa gikan sa iyang dapit, ang tanang kapuloan sa mga nasod.”​—Sofonias 2:10, 11.

“Magpadayon Kamo sa Paghulat”

16. (a) Ang pagsingabot sa adlaw ni Jehova maoy tinubdan sa kalipay alang kang kinsa, ug ngano? (b) Unsang makapapukaw nga sugo ang migula alang sa maong matinumanong nahibilin?

¹⁶ Bisan pag ang espirituwal nga kaluya, pagkamaduhaduhaon, idolatriya, kahiwian, ug materyalismo naglungtad taliwala sa mga pangulo ug sa daghang molupyo sa Juda ug Jerusalem, dayag nga ang pipila ka matinumanong Hudiyo namati sa nagpasidaang mga tagna ni Sofonias. Sila nasubo sa dulumtanang mga buhat sa mga prinsipe, mga maghuhukom, ug mga saserdote sa Juda. Ang mga pahayag ni Sofonias maoy tinubdan sa paghupay alang sa maong mga tawong maunongon. Inay mahimong hinungdan sa kaguol, ang pagsingabot sa adlaw ni Jehova maoy tinubdan sa kalipay alang kanila, tungod kay kana magpahunong sa maong dulumtanang mga buhat. Ang maong matinumanong nahibilin namati sa mapukawong sugo ni Jehova: “‘Busa magpadayon kamo sa paghulat kanako,’ nag-ingon si Jehova, ‘hangtod sa adlaw sa akong pagtindog alang sa inagaw, kay ang akong hudisyal nga hukom mao nga tigomon ang mga nasod, aron akong tigomon nga tingob ang mga gingharian, aron ibubo diha kanila ang akong paghukom, ang bug-os nakong nagdilaab nga kasuko.’”​—Sofonias 3:8.

17. Kanus-a ug sa unsang paagi ang mga mensahe ni Sofonias sa paghukom nagsugod sa pagkatuman diha sa kanasoran?

¹⁷ Kadtong namati sa maong pasidaan wala masorpresa. Daghan ang buhi pa nga nakakita sa pagkatuman sa tagna ni Sofonias. Sa 632 W.K.P., ang Nineve nabihag ug gilaglag sa panag-abin sa mga Babilonyanhon, mga Medianhon, ug mga panon gikan sa amihanan, lagmit mga Sityanhon. Ang historyanong si Will Durant nag-asoy: “Ang kasundalohan sa mga Babilonyanhon ubos ni Nabopolasar nakighiusa sa kasundalohan sa mga Medianhon ubos kang Cyaxares ug sa usa ka panon sa mga Sityanhon nga gikan sa Caucasus, ug uban sa katingalahang kasayon ug katulin nagbihag sa mga kuta sa amihanan. . . . Sa usa ka atake ang Asirya nahanaw sa kasaysayan.” Kadto sa tukma mao ang gitagna ni Sofonias.​—Sofonias 2:13-15.

18. (a) Sa unsang paagi ang balaang paghukom gipatuman diha sa Jerusalem, ug ngano? (b) Sa unsang paagi natuman ang tagna ni Sofonias mahitungod sa Moab ug Amon?

¹⁸ Daghang Hudiyo nga nagpadayon sa paghulat kang Jehova maoy buhi pa usab nga nakakitang ang iyang mga paghukom natuman diha sa Juda ug Jerusalem. Mahitungod sa Jerusalem, si Sofonias nagtagna: “Alaot siya nga masukihon ug nagahugaw sa iyang kaugalingon, ang malupigong siyudad! Siya wala mamati sa usa ka tingog; siya wala modawat sa disiplina. Siya wala mosalig kang Jehova. Siya wala magpaduol sa iyang Diyos.” (Sofonias 3:1, 2) Tungod sa iyang pagkadili-matinumanon, ang Jerusalem kaduha giatake sa mga Babilonyanhon ug sa kataposan gibihag ug gilaglag sa 607 W.K.P. (2 Cronicas 36:5, 6, 11-21) Bahin sa Moab ug Amon, sumala sa Hudiyong historyanong si Josephus, sa ikalimang tuig human sa pagkapukan sa Jerusalem, ang mga Babilonyanhon nakiggubat batok kanila ug nagpukan kanila. Sila wala na maglungtad ingong resulta, sumala sa gitagna.

19, 20. (a) Sa unsang paagi gigantihan ni Jehova kadtong nagpadayon sa paghulat kaniya? (b) Nganong maikag man kita niining mga panghitaboa, ug unsay pagahisgotan sa sunod nga artikulo?

¹⁹ Ang pagkatuman niini ug sa ubang detalye sa tagna ni Sofonias maoy makapalig-on-sa-pagtuo nga kasinatian alang sa mga Hudiyo ug sa mga dili-Hudiyo nga nagpadayon sa paghulat kang Jehova. Apil niadtong nakalabang-buhi sa kalaglagan nga nahitabo sa Juda ug Jerusalem mao si Jeremias, ang Etiopianhong si Ebed-melech, ug ang balay ni Jonadab, ang Rekabinhon. (Jeremias 35:18, 19; 39:11, 12, 16-18) Ang matinumanong mga Hudiyo nga nadistiyero ug ang ilang mga anak, nga nagpadayon sa paghulat kang Jehova, nahimong bahin sa malipayong nahibilin nga giluwas gikan sa Babilonya sa 537 W.K.P. ug namalik sa Juda aron tukoron pag-usab ang maputling pagsimba.​—Esdras 2:1; Sofonias 3:14, 15, 20.

²⁰ Unsay kahulogan niining tanan alang sa atong panahon? Sa daghang paagi ang kahimtang sa adlaw ni Sofonias maoy katumbas sa dulumtanang mga butang nga nagakahitabo karong adlawa sa Kakristiyanohan. Dugang pa, ang lainlaing mga tinamdan sa mga Hudiyo niadtong mga panahona may kaamgid sa mga tinamdan nga hikaplagan karong adlawa, usahay bisan taliwala sa katawhan ni Jehova. Kini maoy mga butang nga pagahisgotan sa sunod nga artikulo.

[Footnote]

Agig Pagsubli

◻ Unsa ang relihiyosong kahimtang sa Juda sa adlaw ni Sofonias?

◻ Unsang mga kahimtang ang naglungtad taliwala sa mga pangulo sa kagamhanan, ug unsa ang tinamdan sa daghan sa katawhan?

◻ Sa unsang paagi ang mga nasod nagpagawal batok sa katawhan ni Jehova?

◻ Unsang pasidaan ang gihatag ni Sofonias ngadto sa Juda ug sa ubang mga nasod?

◻ Sa unsang paagi gigantihan kadtong nagpadayon sa paghulat kang Jehova?

[Hulagway sa pahina 9]

Ang Moabinhong Bato nagpamatuod nga si Haring Mesha sa Moab namulong ug matamayong mga pulong batok sa karaang Israel

[Credit Line]

Moabinhong Bato: Musée du Louvre, Paris

[Hulagway sa pahina 10]

Sa pagpaluyo sa tagna ni Sofonias, kining cuneiform nga papan sa Babilonyanhong Cronica nagtala sa pagkalaglag sa Nineve pinaagi sa panag-abin sa mga kasundalohan

[Credit Line]

Cuneiform tablet: Courtesy of The British Museum