SANGA, TUROK

Usa kini ka mas gamay nga bahin sa usa ka punoan, sama sa sanga sa usa ka kahoy, sa usa ka suba, o sa usa ka banay. Sa Bibliya ang ubay-ubayng Hebreohanon ug Gregong mga pulong gihubad sa lainlaing paagi ingong “sanga,” “turok,” “salingsing,” “utbong,” “palwa,” “gamayng sanga,” ug “tumoy sa kahoy.” Ang mga sanga sa kahoy may hinungdanong bahin sa pagsimba sa Israel. Panahon sa Pista sa mga Balongbalong, sa ikapitong bulan sa Etanim o Tisri, ang mga sanga sa mga kahoy, lakip sa palma, olibo, mirto, ug alamo, gigamit sa pagtukod ug mga balongbalong nga puy-an sa mga tawo sa panahon sa pista.​—Lev 23:40; Neh 8:15.

Sa pagsulod ni Jesus sa Jerusalem niadtong Nisan 9, 33 K.P., ang panon sa katawhan nga miadto sa Jerusalem alang sa Paskuwa ug sa Pista sa mga Tinapay nga Walay Igpapatubo miabiba kaniya pinaagi sa pagwarawara ug mga sanga sa palma, nga nag-abiba kaniya ingong hari sa Israel. (Ju 12:​12, 13) Sa susama, ang “dakong panon” sa panan-awon ni Juan diha sa Pinadayag kapitulo 7 gipakita nga nagwarawara ug mga sanga sa palma samtang sila nagpasidungog sa kaluwasan ngadto sa Diyos nga naglingkod sa trono, ug ngadto sa Kordero.​—Pin 7:​9, 10.

Mahulagwayong Paggamit. Si Jesus nagdako sa gamayng lungsod sa Nasaret, nga lagmit nagkahulogang “Lungsod sa Turok.” Ang apostol nga si Mateo naghisgot kang Jesus nga gitawag ug Nasaretnon (mopatim-awng naggikan sa Heb. nga neʹtser, turok) ingong katumanan sa tagna, nga nagpunting sa tagna sa Isaias 11:1.​—Mat 2:23.

Gipakasama ni apostol Pablo ang mga mahimong bahin sa binhi ni Abraham nga magmando sa langitnong Gingharian ngadto sa mga sanga sa simbolikong kahoy nga olibo. Ang ihalas nga mga sanga (ang katawhan sa kanasoran, mga Hentil) gisumpay aron ihulip sa “giputol” nga kinaiyanhong mga sanga (mga Hudiyo) tungod kay diyutay lamang ang midawat kang Kristo, ug ang kadaghanan wala modawat kaniya. Busa ang bug-os nga gidaghanon nga gitino-daan sa Diyos nakompleto, ug sa kapulihay gilangkoban kini sa mga Hudiyo ug mga Hentil.​—Rom 11:17-24.

Ang “salingsing” o “sanga” ug ang susamang mga termino nga gihisgotan na gigamit diha sa Kasulatan sa pagtumong sa usa ka anak o sa usa ka kaliwat. Sa pagpanalangin ni Jacob sa iyang mga anak nga lalaki, gitawag niya si Jose nga usa ka salingsing (Heb., ben, “anak”). (Gen 49:​22, ftn sa Rbi8) Ang pagkalaglag nga walay gibilin nga gamot ug sanga nagsimbolo sa pagkapuo sa banay o sa tanang sakop sa usa ka matang, o sa bug-os nga pagkalaglag nga dili na mapasig-uli pa.​—Mal 4:1; itandi ang Isa 5:24; Os 9:16.

Si Jesu-Kristo gihisgotan sa tagna diha sa Hebreohanong Kasulatan ingong alagad ni Jehova nga “Turok” (NW, Le) o “Sanga” (KJ, AT), “Salingsing” (Ro). (Zac 3:8) Sa Zacarias 6:​12, 13, “ang tawo kansang ngalan maoy Turok” gihubit nga nagtukod sa templo ni Jehova ug naglingkod ingong saserdote diha sa iyang trono. Kini mapadapat lamang kang Jesu-Kristo, sanglit siya lamang ang takos sa katungdanan ingong Hari ug Saserdote ubos sa kahikayan sa Diyos. Si Jesu-Kristo gisaad ingong usa ka matarong nga “turok” nga gipatindog alang kang David. Kini Siya magpahamtang sa pagkamatarong ug hustisya. (Jer 23:5; 33:15; itandi ang Isa 53:2; Pin 22:16.) Siya gitawag usab nga usa ka gamayng sanga ug usa ka turok ni Jese, ang amahan ni David.​—Isa 11:1.

Ang pagkatapos sa dinastiya sa mga hari sa Babilonya gihulagway pinaagi sa pagpakasama niini sa “usa ka turok nga gikasilagan,” sinalibay ug dili angayang ilubong.​—Isa 14:19.

Maingon nga si Jehova nga Maglalalang nagpalambo sa mga tanom ug mga kahoy diha sa tanaman, mao man usab ang “turok,” “sanga,” ug ang susamang mga termino nalangkit sa paglambo, pag-uswag, ug sa mga panalangin ni Jehova. (Isa 4:2; 60:​21, 22; Job 29:19) Siya misaad nga “ingon sa mga dahon [“usa ka sanga,” KJ; “usa ka berdeng dahon,” RS] ang mga matarong molambo.”​—Pr 11:28.