‘Nagapaagay sa Hustisya’—Usa ka Timaan nga Imong Nailhan ang Diyos

 1. Nganong ang mga tawo adunay kaamgohan sa hustisya?

LATAS sa kasaysayan, may mga tawong nahimong bantogan tungod sa pagtuboy sa hustisya. Apan palandonga kining kamatuorana: Madanihon ang hustisya alang sa mga tawo kay ang tawo gilalang man diha sa larawan sa Diyos. Ikaw adunay kaamgohan sa hustisya ug buot nimo nga pakitaan kag hustisya kay ikaw gibuhat man diha sa larawan ni Jehova, ang usa nga ‘nagakalipay’ sa hustisya.—Jeremias 9:24; Genesis 1:27; Isaias 40:14.

2, 3. Nganong angay natong tun-an ang mga basahon sa 12 ka manalagna aron makat-onan ang hustisya ni Jehova?

² Samtang magbasa ka sa nagkalainlaing basahon sa Bibliya, masabtan nimo ang hustisya sa Diyos. Apan ikaw makabatog mas dakong kaayohan sa pagsusi sa mga basahon sa 12 ka manalagna. Daling mamatikdan ang hustisya diha nianang mga basahona nga ang tomong naundan sa mga basahon ni Oseas, Amos, ug Miqueas nga gipatik sa usa ka sosyedad sa Bibliya gititulohag Justice Now! o Hustisya Karon! Pananglitan, tagda ang mga pag-awhag ni Amos: “Paagaya ang hustisya sama sa tubig, ug ang pagkamatarong sama sa sapa nga kanunayng nagadagayday.” Ug matikdi kon unsay imong mga obligasyon nga gitala pag-una ni Miqueas ingon nga hinungdanon: “Unsa ba ang gipangayo ni Jehova kanimo kondili ang pagbuhat sa hustisya ug ang paghigugma sa kalulot ug ang paglakaw nga makasaranganon uban sa imong Diyos?”—Amos 5:24; Miqueas 6:8.

³ Busa, aron mas mailhan si Jehova ug sa ingon niana ikaw makasundog kaniya, kinahanglang masabtan ug mapabilhan nato ang iyang hustisya. Ang hustisya maoy usa ka kinaiyanhong hiyas ni Jehova, busa kita dili makaingon nga nakaila kaniya gawas kon nasabtan ug gipabilhan nato ang iyang hustisya. Bisan ang iyang karaang mga alagad nahibalo nga “si Jehova mahigugmaon sa hustisya.”—Salmo 33:5; 37:28.

 4. Iilustrar kon nganong ang mga sinulat sa 12 ka manalagna makapalig-on sa imong pagsalig sa hustisya sa Diyos.

⁴ Sa wala pa ipatuman ni Jehova ang hukom sa Jerusalem, ang manalagnang si Habacuc nangutana: “Hangtod kanus-a, Oh Jehova, nga ako magatuaw alang sa tabang? . . . Ang balaod nawad-an sa gahom, ug ang hustisya wala mogula. Tungod kay ang daotan nagalibot sa matarong, mao nga ang hustisya mogula nga baliko.” (Habacuc 1:2, 4) Ang matinumanong si Habacuc nakaila kang Jehova pinaagi sa Kasulatan nga iyang nabatonan ug sa iya mismong kasinatian. Busa, masaligon siya nga ang Diyos magtuboy ug magdasig sa hustisya atubangan sa pagsupak. Hinuon, nabalaka ang manalagna kon nganong gitugotan ni Jehova ang pagkadaotan. Gipasaligan sa Diyos si Habacuc nga Iyang ipatuman ang hustisya alang sa mga tawong matinumanon. (Habacuc 2:4) Kon si Habacuc ug ang uban pa nagmasaligon kaayo, ikaw adunay mas lig-ong katarongan nga mosalig. Ngano? Tungod kay ang Bibliya kompleto na karon, busa imong masusi ang mas daghang sinulat bahin sa mga pagpakiglabot ni Jehova ug sa pagpasundayag sa iyang personalidad, lakip sa iyang hustisya. Busa, mas mailhan nimo si Jehova ug makombinsir ka sa iyang hingpit nga hustisya.

 5. Unsang bahin sa hustisya ang ilabinang makapaikag karon?

⁵ Sa dihang nagpadalag mga mensahero ngadto sa Israel, gipasiugda ni Jehova nga kinahanglang sila molihok uban sa hustisya. (Isaias 1:17; 10:1, 2; Jeremias 7:5-7; Ezequiel 45:9) Iya gayong gipasiugda ang hustisya pinaagi sa 12 ka manalagna. (Amos 5:7, 12; Miqueas 3:9; Zacarias 8:16, 17) Si bisan kinsa nga magbasa sa ilang mga sinulat makasabot nga kana nag-awhag nga ang hustisya ipasundayag diha sa matag adlawng kalihokan sa usa ka tawo. Adunay daghang paagi nga atong ikapadapat ang mga pagtulon-an gikan niining 12 ka basahon, apan atong susihon ang duha ka paagi nga ang hustisya gipasiugda sa maong mga manalagna ug unya atong tan-awon kon sa unsang paagi ikapadapat nato ang atong makat-onan.

6, 7. Nganong ang hustisya may kalangkitan sa negosyo ug sa panalapi maoy hinungdanon kanatong tanan?

⁶ Si Jesus miingon: “Ang tawo dili mabuhi sa tinapay lamang.” (Lucas 4:4; Deuteronomio 8:3) Wala siya molimod nga kita nagkinahanglag tinapay o pagkaon—nga kita kinahanglang mokaon. Alang sa kadaghanang tawo, nagpasabot kana nga siya magtrabaho o ang usa ka membro sa pamilya magtrabaho aron adunay makaon ang pamilya. Tinuod usab kana sa karaang mga alagad sa Diyos. May kaugalingong trabaho ang pipila—sila nag-uma o namuhat ug mga butang sama sa besti, muwebles, o mga galamiton sa pangluto. Ang uban may mga sinuholan—nga sila nanuhol ug mga tawo sa pag-ani sa abot sa uma o paggamag harina, lana sa olibo, o bino. Ang uban pa gayod maoy mga negosyante—nga namalit ug nagbaligyag mga manggad. O ang uban mahimong nagserbisyo sa uban—tingali nag-ayo sa mga atop o nagtugtog ug mga tulonggon.—Exodo 35:35; Deuteronomio 24:14, 15; 2 Hari 3:15; 22:6; Mateo 20:1-8; Lucas 15:25.

⁷ Makakita ka bag mga kaamgiran diha sa imo mismong kinabuhi o sa kinabuhi sa imong mga higala ug paryente? Tinuod, tingalig lahi ang mga paagi sa pagpanarbaho karon, apan dili ka ba mouyon nga ang hunahuna sa Diyos bahin sa hustisya maylabot sa maong mga butang maoy sama ra niadtong panahona? Sa iyang mga mensahe pinaagi sa 12 ka manalagna, gipadayag ni Jehova nga iyang gidahom nga ang iyang katawhan magpadapat sa hustisya diha sa maong mga kalihokan sa kinabuhi. Samtang hisgotan nato ang pipila ka pananglitan niini, palandonga kon sa unsang paagi giawhag ka sa pagpasundayag ug diyosnong hustisya.—Salmo 25:4, 5.

8, 9. (a) Nganong seryoso gayod ang paghukom nga gipahayag sa Malaquias 3:5? (b) Unsang balanseng panghunahuna bahin sa pagpatrabaho ug sa trabaho ang gidasig sa Kasulatan?

⁸ Ang Diyos nagpahayag pinaagi ni Malaquias: “Ako moanha kaninyo aron sa paghukom, ug ako mahimong matulin nga saksi batok sa mga barangan, ug batok sa mga mananapaw, ug batok sa mga nanumpa ug bakak, ug batok sa mga nanikas sa suhol sa sinuholang mamumuo, . . . samtang sila wala mahadlok kanako.” (Malaquias 3:5) Oo, si Jehova naghukom niadtong nagmalupigon sa ilang mga empleyado o mga sinuholan. Unsa ka seryoso kana? Buweno, iyang gihisgotan ang pag-abuso sa mga trabahante uban sa espiritismo, pagpanapaw, ug pagbakak. Ang mga Kristohanon nahibalo nga ang Diyos magahukom sa ‘mga makihilawason, niadtong nanagbuhat sa espiritismo ug sa tanang bakakon.’—Pinadayag 21:8.

⁹ Dili lamang mga prinsipyo bahin sa moral ang nalangkit sa nagakahitabo diha sa trabahoan; ang hustisya ni Jehova nalangkit. Miingon siya nga tungod sa pagkamaluibon niadtong ‘nanikas sa mga suhol sa usa ka mamumuo,’ siya ‘moduol niadtong mga tawhana aron ipatuman ang paghukom.’ Tinuod, wala mag-ingon ang Diyos nga kinahanglang sundon sa amo o sa nagpatrabaho ang tanang gusto sa empleyado o sa grupo sa mga trabahante. Imong masabtan gikan sa ilustrasyon ni Jesus bahin sa mga tawong gisuholan aron motrabaho sa parasan nga ang amo may katungod sa pagdesisyon bahin sa mga suhol ug mga kondisyon sa trabaho. (Mateo 20:1-7, 13-15) Angayng matikdan nga diha sa ilustrasyon ni Jesus ang suhol sa tanang mamumuo maoy usa ka denario, ang gikasabotang ‘suhol sa usa ka adlaw,’ bisan kon ang ilang trabaho maoy tibuok adlaw o dili. Mamatikdan usab nato nga ang amo wala manglimbong aron mas dako ang iyang maganansiya sa kadaotan sa mga sinuholan.—Jeremias 22:13.

10. Nganong angay kitang maikag kon giunsa nato pagtratar ang atong mga empleyado?

¹⁰ Kon ikaw adunay negosyo nga daghag empleyado—o bisan kon nagsuhol kag tawo aron buhaton ang usa ka trabaho—ang imong mga suhol, mga gipatrabaho, ug mga transaksiyon bahin sa salapi nahiuyon ba sa mga sukdanan sa Malaquias 3:5? Maayong palandongon kini kay ang isyu bahin sa paglupig sa sinuholang mga mamumuo gihisgotan usab diha sa Kristohanon Gregong Kasulatan. Bahin sa mga nagmalupigon sa maong mga butang, ang tinun-ang si Santiago nangutana: ‘Dili ba kamo gisupak man ni Jehova?’ (Santiago 5:1, 4, 6) Husto kita nga mohinapos: Kadtong malupigon bahin sa ‘mga suhol sa usa ka mamumuo’ wala gayod makaila kang Jehova, kay sila wala magsundog sa iyang hustisya.

11, 12. (a) Unsang malupigong buhat ang gipasiugda sa Oseas 5:10? (b) Sa unsang paagi ikapadapat nimo ang prinsipyo nga anaa sa Oseas 5:10?

¹¹ Basaha karon kon nganong gisupak ni Jehova ang pipila ka inilang mga tawo sa panahon ni Oseas: “Ang mga prinsipe sa Juda nahisama kanila nga nag-irog sa usa ka utlanan. Akong igabubo kanila ang akong mabangis nga kasuko sama sa tubig.” (Oseas 5:10) Unsang daotang buhat ang gisaway ni Oseas? Ang usa ka mag-uuma sa Juda nagsalig sa iyang yuta alang sa panginabuhi, nga ang mga utlanan niini gibutangag mga mohon nga bato o poste. Ang ‘pag-irog sa utlanan’ makapagamay sa yuta sa mag-uuma ug maghikaw kaniya ug diyutayng pangabuhi, nga siya makawatan. Ang mga prinsipe sa Juda, nga angay untang nagpasiugda sa hustisya, gipanig-ingon ni Oseas ngadto sa mga nag-irog sa mga mohon sa utlanan.—Deuteronomio 19:14; 27:17; Job 24:2; Proverbio 22:28.

¹² Ang pipila nga ahenteg mga yuta karon basin matental sa ‘pag-irog sa mga utlanan’ aron limbongan ang mga pumapalit. Apan ang prinsipyo mapadapat ngadto sa mga negosyante, amo, empleyado, o kliyente—si bisan kinsa nga nalangkit sa mga kontrata o kasabotan. Sumala sa imong nasayran, ang pipila ka negosyante magpanuko sa pagsulat ug kasabotan, kay naghunahuna nga sa ulahi mas sayon ang pagmenos sa trabahong gikasabotan o kaha pagpangayog bag-ong mga kondisyon. Ang uban mohimog sinulat nga kontrata apan maglakip ug mga detalyeng pinong pagkasulat aron matuis ang kahulogan niana nga pabor kanila, bisan pag kini makadaot sa usang gikasabot. Sa imong hunahuna, ang tawo ba nga nagabuhat ug susama niana—negosyante man siya o kliyente, empleyado o amo—tinuod nga nakaila sa Diyos sa hustisya? Si Jehova miingon diha sa iyang Pulong: “Ayaw isibog ang utlanan [sa mga bata nga ilo-sa-amahan]. Kay ang ilang Manunubos kusganon; iyang labanan ang ilang kawsa batok kanimo.”—Proverbio 23:10, 11; Habacuc 2:9.

13. Sumala sa Miqueas 6:10-12, unsang mga inhustisya ang nahitabo sa karaang katawhan sa Diyos?

¹³ Ang Miqueas 6:10-12 naghatag ug dugang impormasyon bahin sa hustisya: “Anaa pa bay mga bahandi sa pagkadaotan sa balay sa daotan, ug gidaginot nga takos sa ephah nga sinalikway? Magmaputli ba ako pinaagi sa daotang timbangan ug pinaagi sa usa ka puntil sa malimbongong igtitimbang nga mga bato? Kay ang iyang . . . mga molupyo nagsulti sa kabakakan, ug ang ilang dila malinglahon diha sa ilang baba.” Mahimo natong takson karon ang mga pagkaon pinaagig mga litro, dili mga ephah. O timbangon nato ang mga butang pinaagi sa kilo o libra imbes sa igtitimbang nga mga bato. Bisan pa niana, tin-aw ang punto ni Miqueas. Ang mga negosyante sa iyang panahon maoy limbongan; pinaagi sa dili paggamit ug hustong igtitimbang nga mga bato ug mga taksanan, ilang gilupigan ang mga tawo. Gitawag sa Diyos ug ‘mga daotan’ kadtong ‘malinglahon sa ilang baba’ ug sa ilang mga transaksiyon sa negosyo.—Deuteronomio 25:13-16; Proverbio 20:10; Amos 8:5.

14. Ang pasidaan ni Miqueas makatabang kanato sa paglikay sa unsang matang sa inhustisya karon?

¹⁴ Ang mga pulong ni Miqueas bahin sa malimbongong igtitimbang nga mga bato ug mga taksanan duna bay epekto sa pagpadagan sa imong negosyo o sa imong ginabuhat ingong empleyado? Kini angayng hunahunaon, sanglit adunay daghan kaayong paagi sa paglimbong sa mga pumapalit ug sa mga kliyente. Pananglitan, kubsan sa limbongang mga kontratista ang naandang gidaghanon sa semento sa dihang magmasa silag semento. O diha sa natago nga mga bahin, mahimong gamiton sa usa ka artesano ang mas baratohong materyales kay sa gibayran. Ang pipila ka negosyante moingon nga ang iyang mga baligya bag-o apan kana ginamit na diay. Ug tingali nakadungog ka bahin sa giingong ubang mga panglansis sa negosyo aron modako ang ganansiya. Matental ka ba sa pagsulay niana? Ang usa ka bag-ong libro bahin sa pagpanalipod sa pribasiya sa usa ka tawo nag-ingon nga ang mga Saksi ni Jehova “nagtuo nga ang ilang Maglalalang nagabantay kanila, ug ang kadaghanan mopalabi pang mamatay kay sa mangawat.” Kini midugang: “Sila maoy pinangita sa mga negosyong nagkupot ug dagkong mga kantidad sa salapi.” Ngano? Kay ang matuod nga mga Kristohanon nahibalo nga si Jehova ‘nangayo nga sila magbuhat sa hustisya,’ diha sa ilang mga transaksiyon sa negosyo ug sa panalapi.—Miqueas 6:8.

15, 16. Sa unsang paagi nakiglabot ang mga pangulo sa katawhan sa panahon ni Miqueas?

¹⁵ Masabtan nimo gikan sa mga basahon sa 12 ka manalagna nga dihay mga yugto nga wala gayoy hustisya. Ang mga tawong naghupot ug awtoridad nga angay untang sulondan sa hustisya maoy dili maayong sumbanan. (Exodo 18:21; 23:6-8; Deuteronomio 1:17; 16:18) Si Miqueas nangaliyupo: “Patalinghog, palihog, kamong mga pangulo ni Jacob ug kamong mga komandante sa balay sa Israel. Dili ba inyong katungdanan ang pagkahibalo sa hustisya? Kamong nagadumot sa maayo ug nahigugma sa pagkadaotan, nga naglaksi sa panit sa katawhan gikan kanila ug sa ilang unod gikan sa ilang mga bukog.”—Miqueas 3:1-3; Isaias 1:17.

¹⁶ Makapakurat gayod kanang mga pulonga sa mga tawong nasinati sa kinabuhi sa uma. Ang magbalantay magtupi usahay sa mga karnero nga iyang giatiman ug gibantayan. (Genesis 38:12, 13; 1 Samuel 25:4) Apan gipahimuslan sa “mga komandante sa balay sa Israel,” nga angay untang ‘nahibalo sa hustisya,’ ang mga tawong sakop sa sibsibanan sa Diyos, nga samag naglaksi sa panit ug unod gikan sa mga karnero ug nagbali sa ilang mga bukog. (Salmo 95:7) Nga mihisgot ug laing ilustrasyon nga gipasukad sa kinabuhi sa uma, si Miqueas miingon nga ang mga prinsipe nga ‘nagapanghukom alang sa ganti’ nahisama ug tunokong rosas o koral sa mga tunok. (Miqueas 7:3, 4) Handurawa nga ikaw moagi sa usa ka dapit nga punog tunokong mga rosas ug may koral sa mga tunok. Lagmit kang masamad, ug magisi ang imong sinina. Kana naghulagway sa epekto sa mga pangulo diha sa katawhan sa Diyos. Inay magpakitag hustisya sa ilang mga igsoon, sila nagmaluibon ug nahiphipan.—Miqueas 3:9, 11.

17. Sumala sa Sofonias 3:3, unsay tinamdan sa mga pangulo?

¹⁷ Si Sofonias nagpahayag ug susamang punto: ‘Ang iyang mga prinsipe sa iyang taliwala maoy mga leyon nga nagangulob. Ang iyang mga maghuhukom maoy mga lobo sa kagabhion nga mga bukog na lamang ang wala kitkita hangtod sa buntag.’ (Sofonias 3:3) Mahanduraw mo ba ang mga pangulo sa katawhan sa Diyos nga, samag manunukob, mapintas nga mga leyon, wala magtagad sa pagkamatarong? O sa mga maghuhukom nga samag hakog-ug-pagkaon, way-pagkabusog nga mga lobo, nga nagkaon sa tanang unod, mao nga mga bukog na lamang ang mahibilin sa pagkabuntag? Sa unsang paagi maangkon ang hustisya sa maong mga kahimtang? Ang hustisya gikuniskunis sa mga pangulo nga nagpahimulos sa katawhan imbes nag-atiman kanila.

18. Sa unsang paagi pagatagdon sa mga maghuhukom sa Israel ang katawhan sa Diyos?

¹⁸ Tin-aw, ang maong mga pangulo sa nasod nga nagpahinungod sa Diyos wala makaila kaniya. Kon nakaila pa sila, ila untang gisunod ang Zacarias 8:16: “Mao kini ang mga butang nga inyong buhaton: Sulti nga matinud-anon sa usag usa. Uban sa kamatuoran ug sa paghukom sa pakigdait himoa ang inyong paghukom diha sa inyong mga ganghaan.” Ang mga ansiyano sa Israel nagtigom sa ganghaan sa siyudad ug naghusay ug mga kaso, dili sa dinalidali nga paagi o nagpasukad niana sa personal nga pagbati, kondili nahiuyon sa panghunahuna sa Diyos. (Deuteronomio 22:15) Ug si Jehova nagpasidaan batok sa pagpakitag pagpalabi, sama ngadto sa dato o ilado nga mga tawo. (Levitico 19:15; Deuteronomio 1:16, 17) Kinahanglang maningkamot ang mga maghuhukom sa pagpasig-uli sa pakigdait tali sa nagkabangi nga mga tawo, nga magpakanaog sa “paghukom sa pakigdait.”

19, 20. (a) Nganong daghan ug makat-onan ang Kristohanong mga ansiyano gikan sa 12 ka manalagna? (b) Sa unsang paagi makapakita ang mga ansiyano nga sila nakaila kang Jehova ug nahibalo sa iyang hustisya?

¹⁹ Gikutlo ni apostol Pablo ang bahin sa Zacarias 8:16 sa iyang pagsulat ngadto sa mga Kristohanon. (Efeso 4:15, 25) Busa makapaneguro kita nga ang mga pasidaan ug tambag sa 12 ka manalagna bahin sa hustisya mapadapat diha sa kongregasyon karon. Kinahanglang sulondan ang mga ansiyano o mga magtatan-aw kon bahin sa pagkaila kang Jehova ug sa pagpasundayag sa iyang hustisya. Sila gibatbat sa kahimut-anang paagi diha sa Isaias 32:1 ingong “mga prinsipe alang sa hustisya.” Unsang praktikal nga mga punto bahin sa maong mga ansiyano ang atong masabtan gikan sa mga pasidaan ug tambag nga makita diha sa mga basahon sa 12 ka manalagna?

²⁰ Angayng hinumdoman sa Kristohanong mga ansiyano ang Kasulatanhong kamatuoran ug mga timailhan sa panghunahuna ni Jehova. Angay nilang ipasukad niana ang ilang mga desisyon imbes sa personal nilang opinyon lamang o sa mahimong tawgon nga kinaiyanhong pagbati. Gipadayag sa Bibliya nga mahimong adunay lisod nga mga kaso nga nagkinahanglan ug ekstrang panahon sa pagpangandam, personal nga pagdukiduki sa Bibliya ug sa mga basahong adunay maalamong tambag gikan sa matinumanon ug maalamong ulipon nga matang. (Exodo 18:26; Mateo 24:45) Kon ang mga ansiyano maningkamot pag-ayo, lagmit nga sila magadumot kon unsay daotan ug mahigugma kon unsay maayo gikan sa punto-debista sa Diyos. Kini makatabang kanila sa ‘paghatag ug hustisya diha sa ganghaan’ aron ‘ilang himoon ang ilang paghukom uban sa matuod nga hustisya.’—Amos 5:15; Zacarias 7:9.

21. Nganong angayng likayan sa mga ansiyano ang pagpakitag pagkamapihigon, apan unsa man ang mahimong magtental kanila nga magmapihigon?

²¹ Bisan pag ang usang adunay responsabilidad sa paghukom may kahibalo bahin sa Bibliya, mahimo siyang magpakitag pagkamapihigon. Gikasubo pag-ayo ni Malaquias nga ang mga saserdote, nga angay untang tinubdan sa kahibalo, “nagpakitag pagpihigpihig sa balaod.” (Malaquias 2:7-9) Nganong nahitabo man kadto? Ang tinuod mao nga si Miqueas miingon nga ang pipila ka pangulo ‘naghukom tungod lamang sa hiphip, ug ang mga saserdote nagtudlo tungod lamang sa suhol.’ (Miqueas 3:11) Sa unsang paagi susamang maapektohan ang panghunahuna sa usa ka ansiyano? Unsa na man kon ang tawong iyang pagahukman maoy mahinatagon kaniya sa nangagi, o kon ang ansiyano nagdahom ug posibleng pabor sa umaabot? O pananglit kon nalangkit sa kasong iyang gidumala ang usa ka paryente o may relasyon kaniya sa kaminyoon. Maapektohan ba ang iyang paghukom sa pamilyahanong relasyon o sa mga prinsipyo sa Kasulatan? Maapektohan ang pagkadili-mapihigon sa usa ka ansiyano sa dihang siya nagadumalag usa ka kaso sa daotang buhat o sa dihang siya nagtimbangtimbang kon ang usa ka tawo aduna bay Kasulatanhong katakos alang sa dugang nga mga pribilehiyo sa pag-alagad diha sa kongregasyon.—1 Samuel 2:22-25, 33; Buhat 8:18-20; 1 Pedro 5:2.

22. (a) Unsang responsabilidad ang nabatonan sa mga ansiyano kon bahin sa hustisya? (b) Unsang ubang diyosnon nga mga hiyas ang angayng ipasundayag sa mga ansiyano sa dihang makiglabot sa mga nakasala?

²² Sa dihang adunay makahimog seryosong sala, ang espirituwal nga mga magbalantay sa kongregasyon molihok sa pagpanalipod niini batok sa peligroso, daotang impluwensiya. (Buhat 20:28-30; Tito 3:10, 11) Apan kon ang nakasala tinuod nga mahinulsolon, buot sa mga ansiyano nga “ipasibo pag-usab ang maong tawo diha sa espiritu sa kalumo.” (Galacia 6:1) Imbes mahimong estrikto o dili mahangawaon, ilang ipadapat ang sugo: “Himoa ang inyong paghukom uban sa matuod nga hustisya; ug ipakita sa usag usa ang mahigugmaong-kalulot ug mga kaluoy.” (Zacarias 7:9) Ang mga lagda ni Jehova bahin sa pagdumalag legal nga mga kaso sa karaang Israel nagpasiugda sa iyang hustisya ug kaluoy. Ang tinudlong mga maghuhukom may diyutayng kagawasan diha sa kadaghanan sa ilang mga desisyon; sila makapakitag kaluoy, depende sa mga kahimtang ug sa tinamdan sa nakasala. Uyon niana, kinahanglang maningkamot ang Kristohanong mga magtatan-aw sa paghukom ‘uban ang matuod nga hustisya’ ug sa pagpasundayag sa “mahigugmaong kalulot ug mga kaluoy,” nga sa ingon niana sila magpadayag nga sila nakaila kang Jehova.

23, 24. (a) Sa unsang paagi ang mga ansiyano makapausbaw sa “paghukom sa pakigdait”? (b) Ang 12 ka manalagna nakatabang kanimo sa pagpabili sa unsang butang bahin sa hustisya?

²³ Hinumdomi ang Zacarias 8:16: “Uban sa kamatuoran ug sa paghukom sa pakigdait himoa ang inyong paghukom diha sa inyong mga ganghaan.” Unsay katuyoan? Ang “paghukom sa pakigdait.” Bisan sa panahong buhi pa ang mga apostoles, dihay personal nga mga kabingkilan o panaglalis tali sa pipila ka Kristohanon. Ingon nga si Pablo mitabang kang Euodia ug Sintique, ang mga ansiyano karong adlawa makatabang. (Filipos 4:2, 3) Ang mga ansiyano angayng maningkamot sa paghatag sa “paghukom sa pakigdait,” nga mosulay sa pagpasig-uli sa pakigdait tali sa nagkabingkil nga mga igsoon. Ang Kasulatanhong tambag nga ilang ihatag ug ang ilang tinamdan sa paghatag niana angayng mopausbaw sa pakigdait sulod sa kongregasyon ug sa pakigdait uban sa Diyos. Sa ingon mapadayag nga sila tinuod nga nakaila kang Jehova ug nahibalo sa iyang hustisya.

²⁴ Ang duha ka pananglitan nga gihisgotan sa itaas nag-ilustrar nga hinungdanon kaayo ang pagpadapat sa tambag bahin sa hustisya nga gitala sa 12 ka manalagna diha sa atong matag-adlaw nga pagkinabuhi. Dakong panalangin sa dihang kita ug silang nakig-uban kanato ‘nagapaagay sa hustisya’!