Pagbadbad sa Misteryo sa Labing Bantogang Ngalan
Makaiikag nga ang Muslim Koran ug ang Kristohanong Bibliya nagtumong sa labing bantogang ngalan. Kining paghisgota nagsaysay sa kahulogan ug kahinungdanon sa labing bantogang ngalan. Kini nagpakita usab kon sa unsang paagi kanang ngalana moapektar sa tanang tawo ug sa atong kaugmaon dinhi sa yuta.
MILYONMILYONG lalaki ug babaye ang nangabuhi ug nangamatay niining yutaa. Sa kinabag-ang kaso ang ilang mga ngalan nangapuo uban kanila, ug ang ilang handumanan nahikalimtan. Apan ang pila ka bantogang ngalan—sama sa Avicenna, Edison, Pasteur, Beethoven, Gandhi, ug Newton—minglahutay. Kining mga ngalana nalanggikit sa mga kahimoan, mga kaplag, ug mga imbento niadtong nakaangkon niining mga ngalana.
Bisan pa niana, adunay usa ka ngalan nga labaw sa tanang ubang ngalan. Ang tanang nangagi ug presenteng mga kahibulongan sa tibuok uniberso nalangkit niini. Ngani, ang paglaom sa katawhan alang sa hataas ug malipayong kinabuhi nalangkit niining ngalana!
Daghan ang nagtinguha nga makaila unta niining ngalana. Sila nangita ug nangutana mahitungod niini, apan wala sila makakaplag niini. Alang kanila kini nagpabiling usa ka misteryo. Sa pagkatinuod, walay tawo ang makahibalo niining ngalana gawas kon kini ibutyag kaniya sa Tag-iya niini. Ikalipay, ang misteryo niining dili-hitupngang ngalan nabadbad na. Ang Diyos mismo ang nagbadbad niini aron kadtong motuo kaniya mahibalo bahin kaniya. Gibutyag niya ang iyang ngalan kang Adan, dayon kang Abraham, kang Moises, ug ngadto sa Iyang ubang matinumanong alagad sa kakaraanan.
Pagpangita sa Labing Bantogang Ngalan
Ang Koran naghisgot bahin sa usa “kinsa hanas kaayo sa Kasulatan.” (27:40) Sa pagsaysay niining bersikuloha, usa ka komentaryo nga nailhang Tafsīr Jalālayn nag-ingon: “Si Asaf nga anak ni Barkhiyā maoy usa ka tawong matarong. Siya nahibalo sa labing bantogang ngalan sa Diyos, ug sa dihang iyang gisangpit kana, siya gitubag.” Kini magpahinumdom kanato sa magsusulat sa Bibliya nga si Asaph, kinsa miingon sa Salmo 83:18: “Aron ang mga tawo makaila nga ikaw, kansang ngalan mao si Jehova, ikaw lamang ang Hataas Uyamot sa tibuok yuta.”
Sa Koran 17:2, atong mabasa: “Among gihatag kang Moises ang Kasulatan ug gihimo kana nga usa ka giya alang sa mga Israelinhon.” Nianang mga Kasulatana, si Moises nakigsulti sa Diyos, nga miingon: “Pananglit kon ako karon moadto sa mga anak ni Israel ug ako magaingon kanila, ‘Ang Diyos sa inyong mga amahan nagpadala kanako nganhi kaninyo,’ ug sila magaingon kanako, ‘Unsa ang iyang ngalan?’ Unsay akong igasulti kanila?” Ang Diyos mitubag kang Moises pinaagi sa pag-ingon: “Kini mao ang imong igaingon sa mga anak ni Israel, ‘Si Jehova ang Diyos sa inyong mga amahan, ang Diyos ni Abraham, ang Diyos ni Isaac ug ang Diyos ni Jacob, nagpadala kanako nganhi kaninyo.’ Kini mao ang akong ngalan sa panahong walay katinoan.”—Exodo 3:13, 15.
Sa karaang mga panahon, ang mga Israelinhon nakaila niining bantogang ngalan sa Diyos. Kini gigamit gani nga bahin sa ilang mga ngalan mismo. Maingon nga karon ang usa makakita sa ngalang Abdullah, nga nagkahulogang “Alagad sa Diyos,” ang katawhan sa karaang Israel may ngalang Obadias, nga nagkahulogang “Alagad ni Jehova.” Ang inahan sa propetang si Moises ginganlang Jochebed, nga lagmit nagkahulogang “Si Jehova Maoy Himaya.” Ang ngalang Juan nagkahulogang “Si Jehova Mapuangoron.” Ug ang ngalan sa propetang Elias nagkahulogang “Ang Akong Diyos Mao si Jehova.”
Ang mga propeta nakaila niining bantogang ngalan ug migamit niini uban sa halalom nga pagtahod. Kini makita sa kapig 7,000 ka beses diha sa Balaang Kasulatan. Si Jesu-Kristo, ang anak ni Maria, nagpasiugda niini sa miingon siya diha sa iyang pag-ampo ngadto sa Diyos: “Gipadayag ko ang imong ngalan ngadto sa mga tawo nga imong gihatag kanako . . . Gipaila ko kanila ang imong ngalan ug igapaila ko pa, aron ang gugma nga pinaagi niana ikaw nahigugma kanako maanaa unta kanila.” (Juan 17:6, 26) Sa iyang bantog nga komentaryo mahitungod sa Koran, si Bayḍāwī mikomento bahin sa Koran 2:87, nga miingon nga si Jesus “nagbuhi sa mga tawong patay pinaagi sa labing bantogang ngalan sa Diyos.”
Nan, unsa ang nahitabo nga kanang ngalana nahimong usa ka misteryo? Unsay kalabotan nianang ngalana sa kaugmaon sa matag usa kanato?
Sa Unsang Paagi ang Ngalan Nahimong Usa ka Misteryo?
Naghunahuna ang pipila nga ang “Jehova” diha sa Hebreohanon nagkahulogang “Allah” (Diyos). Apan ang “Allah” maoy katumbas sa Hebreohanong ’Elo·himʹ, ang plural sa kahalangdon sa pulong ’elohʹah (diyos). Ang usa ka patuotuo mitungha taliwala sa mga Hudiyo nga mipugong kanila sa paglitok sa balaang ngalan, ang Jehova. Busa, sa misugod sila sa pagbasa sa Balaang Kasulatan ug nakita ang ngalang Jehova, nahimong batasan nila ang pagsultig ’Adho·naiʹ, nga nagkahulogang “Ginoo.” Sa pila ka dapit, giusab gani nila ang orihinal Hebreohanong teksto gikan sa “Jehovah” ngadto sa ’Adho·naiʹ.
Ang relihiyosong mga pangulo sa Kakristiyanohan misunod sa samang buhat. Gipulihan nilag “Diyos” (“Allah” sa Arabiko) ug “Ginoo” ang ngalang Jehova. Kana nakatabang sa pagkaugmad sa bakak nga doktrinang Trinidad, nga walay pasikaranan diha sa Balaang Kasulatan. Tungod niini, sa kasayop minilyon ang nagsimba kang Jesus ug sa balaang espiritu ug nag-isip nga sila maoy katupong sa Diyos.a
Busa, ang mga pangulo sa Judaismo ug sa Kakristiyanohan samang mabasol tungod sa kanap nga kawalay-alamag mahitungod sa labing bantogang ngalan. Apan ang Diyos mitagna: “Pagabalaanon ko gayod ang akong dakong ngalan, . . . ug ang mga nasod makaila nga ako mao si Jehova.” Oo, ipaila ni Jehova ang iyang ngalan taliwala sa tanang nasod. Ngano? Tungod kay siya dili lamang mao ang Diyos sa mga Hudiyo o sa ubang tinagsa ka nasod o katawhan. Si Jehova mao ang Diyos sa tanang tawo.—Ezekiel 36:23; Genesis 22:18; Salmo 145:21; Malakias 1:11.
Ang Labing Bantogang Ngalan ug ang Atong Kaugmaon
Ang Balaang Kasulatan nag-ingon: “Ang matag usa nga magatawag sa ngalan ni Jehova mamaluwas.” (Roma 10:13) Ang atong kaluwasan sa adlaw sa paghukom mahilangkit sa pagkaila nato sa ngalan sa Diyos. Ang pagkaila sa iyang ngalan naglakip sa pagkahibalo sa iyang mga hiyas, mga buhat, ug mga katuyoan ug pagkinabuhing nahiuyon sa iyang hatag-as nga mga prinsipyo. Pananglitan, si Abraham nakaila sa ngalan sa Diyos ug nagsangpit sa maong ngalan. Ingong sangpotanan, siya nagbaton ug maayong relasyon uban sa Diyos, nagpakitag pagtuo kaniya, nagsalig kaniya, ug nagsugot kaniya. Sa ingon si Abraham nahimong higala sa Diyos. Sa samang paagi, ang pagkaila sa ngalan sa Diyos mopasuod kanato kaniya ug motabang kanato sa pag-ugmad ug personal nga relasyon uban kaniya, nga mangupot pag-ayo sa iyang gugma.—Genesis 12:8; Salmo 9:10; Proverbio 18:10; Santiago 2:23.
Diha sa Bibliya atong mabasa: “Si Jehova nagpadayon sa pagmatikod ug pagpatalinghog. Ug ang usa ka basahon sa handumanan gisulat sa iyang atubangan alang niadtong nahadlok kang Jehova ug niadtong naghunahuna sa iyang ngalan.” (Malakias 3:16) Nganong kinahanglang kita ‘maghunahuna’ sa labing bantogang ngalan? Ang ngalang Jehova sa literal nagkahulogang “Siya Nagpahinabo.” Kini nagpadayag nga si Jehova mao ang Usa nga nagpahinabo nga siya mahimong Magtutuman sa mga saad. Iyang pagatumanon kanunay ang iyang mga katuyoan. Siya mao ang Diyos nga labing gamhanan, ang bugtong Maglalalang, kinsa nagbaton sa tanang maayong hiyas. Walay usa ka pulong nga makabatbat sa bug-os sa balaang kinaiyahan sa Diyos. Apan ang Diyos nagpili alang sa iyang kaugalingon sa labing dakong ngalan—Jehova—ug kini magpahinumdom sa usa sa tanan niyang mga hiyas, mga kalidad, ug mga katuyoan.
Sa Balaang Kasulatan, ang Diyos nagtug-an kanato mahitungod sa iyang mga katuyoan bahin sa katawhan. Si Jehova nga Diyos naglalang sa tawo aron magpahimulos ug walay-kataposan, malipayong kinabuhi sa Paraiso. Ang iyang kabubut-on alang sa katawhan mao nga ang tanang katawhan mahimong usa ka banay, nga nahiusa sa gugma ug pakigdait. Ang Diyos sa gugma duol nang magatuman niining katuyoana.—Mateo 24:3-14, 32-42; 1 Juan 4:14-21.
Ang Diyos nagsaysay sa mga hinungdan sa pag-antos sa katawhan ug nagpakita nga posible ang kaluwasan. (Pinadayag 21:4) Sa Salmo 37:10, 11, atong mabasa: “Sa dili na madugay, ug ang daotan mawala na; ug pangitaon mo gayod ang iyang dapit, ug siya mawala na. Apan ang mga maaghop mismo magapanunod sa yuta, ug sila makakaplag gayod sa ilang tumang kalipay sa kadagaya sa pakigdait.”—Tan-awa usab ang Koran 21:105.
Oo, ang Diyos mailhan pinaagi sa iyang bantogang ngalan. Ang mga nasod makaila gayod nga siya mao si Jehova. Pagkakahibulongang pribilehiyo nga mailhan ang labing bantogang ngalan, nga magpamatuod niana, ug mangupot niana! Nianang paagiha, ang makalipayng katuyoan sa Diyos matuman diha sa matag usa kanato: “Tungod kay diha kanako ang iyang pagbati iyang gibutang, igatagana ko usab kaniya ang kaikyasan. Pagapanalipdan ko siya tungod kay siya nakaila sa akong ngalan. Motawag siya kanako, ug ako siyang pagatubagon. . . . Sa gitas-on sa mga adlaw ako siyang pagatagbawon, ug ipakita ko kaniya ang akong kaluwasan.”—Salmo 91:14-16.
[Footnote]
a Alang sa pamatuod nga ang Trinidad dili usa ka pagtulon-an sa Bibliya, tan-awa ang brosyur nga Angay ba Nimong Tuohan ang Trinidad? nga gipatik niadtong 1989 sa Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
[Hulagway sa panid 5]
Sa nagdilaab nga kupongkupong, ang Diyos nagpaila sa iyang kaugalingon kang Moises ingon nga ‘si Jehova, ang Diyos ni Abraham’
[Credit Line]
Si Moises ug ang Nagdilaab nga Kupongkupong, ni W. Thomas, Sr.