GORYON
[Gr., strou·thiʹon].
Ang Gregong pulong nga strou·thiʹon maoy usa ka diminutive form nga nagtumong sa bisan unsang gamay nga langgam, apan ilabinang gigamit alang sa mga goryon. Ang usa ka matang sa komon nga goryon sa balay (Passer domesticus biblicus) daghan didto sa Israel. Ang mga goryon maoy gagmayng langgam nga kape ug abohon ug kolor, langas ug usab tigpanon, magtuwit-tuwit ug magkapakapa gikan sa gibatogan niini sa atop sa usa ka balay, sa kahoy, o kahoykahoy paingon sa yuta ug unya mobalik pag-usab. Ang ilang pangunang pagkaon mao ang mga liso, insekto, ug mga ulod. Ang goryon sa Espanya (Passer hispaniolensis) maoy komon usab, ilabina sa amihanan ug sentral nga mga dapit sa Israel.
Ang direktang mga paghisgot bahin sa mga goryon diha sa Bibliya makaplagan lamang sa gisulti ni Jesus panahon sa iyang ikatulong panaw sa Galilea ug dayag nga gisulti pag-usab mga usa ka tuig human niadto sa iyang ulahing ministeryo sa Judea. Kay naghisgot nga ang “duha ka goryon ikabaligya man sa usa ka sensilyo nga gamay ug bili [sa literal, usa ka assarion, nga ang kantidad kubos pa sa $0.05]” o, kon mopalit ug lima ka buok, “sa duha ka sensilyong gamayg bili,” si Jesus miingon nga, bisan tuod kining gagmayng mga langgam giisip nga gamay lamang ug bili, “bisan pa niana, walay usa kanila ang mahulog sa yuta nga dili mahibaloan sa inyong Amahan,” “Walay usa kanila nga mahikalimtan atubangan sa Diyos.” Dayon gidasig niya ang iyang mga tinun-an nga dili mahadlok, nga nagpasalig kanila, “Kamo labaw pag bili kay sa daghang goryon.”—Mat 10:29-31; Luc 12:6, 7.
Sa kakaraanan ug sa modernong panahon, ang mga goryon gibaligya diha sa mga tiyanggihan sa Tungang Sidlakan. Ingong pagkaon, sila himulbolan ug tuhogon ug dayon aslon (sama sa barbikyu). Usa ka karaang inskripsiyon sa balaod sa taripa ni Emperador Diocletian (301 K.P.) nagpakita nga sa tanang langgam nga makaon, ang mga goryon mao ang kinabaratohan.—Light From the Ancient East, ni A. Deissmann, 1965, pp. 273, 274.
Bisan tuod ang goryon makita diha sa Hebreohanong Kasulatan sa King James Version (Sal 84:3; 102:7) ug sa ubang mga hubad, ang Hebreohanong termino nga gihubad (tsip·pohrʹ) dayag nga maoy usa ka komon nga termino nga nagtumong sa tanang gagmayng mga langgam ug dili kay espesipikong nagtumong lamang sa goryon.