Reinkarnasyon

Kahubitan: Ang pagtulon-an nga ang usa mahimugso pag-usab diha sa usa o mas pa sunodsunod nga mga paglungtad, tawo kayha o mananap. Sagad mao ang dili mahikap nga “kalag” nga gituohan nga mahimugso pag-usab diha sa laing lawas. Dili pagtulon-an sa Bibliya.

Ang makapahibulong bang pagbati sa pagkasinati sa bug-os bag-ong mga kaila ug mga dapit nagapamatuod nga tinuod ang reinkarnasyon?

Aduna na ba gayoy imong nasaypan nga usa ka buhing lalaki o babaye nga gipakaingon nimog mao kadto siya nga sa pagkakaron buhi usab? Daghan nga adunay eksperiyensiya niana. Ngano? Tungod kay ang ubang tawo adunay magkaamgid nga mga panlihok (manerismo) nga mahimo ganing magkamay-ong gayod. Busa ang pagbati sa tawong imong nailhan bisan tuod wala nimo sukad siya ikahibalag dili gayod magpamatuod nga nasinati ka kaniya sa kanhing kinabuhi, di ba?

Ngano kayha nga ang usa ka balay o usa ka lungsod daw nasinati ka kon ikaw wala gayod makaadto didto sa miagi? Tungod ba kay ikaw nagpuyo didto sa nangaging kinabuhi? Daghang balay gitukod sumala sa magkaamgid nga mga desinyo. Ang kasangkapan sa balay nga gigamit sa mga siyudad nga magkalagyo ra hayan gibuhat pinasukad sa susamang mga sumbanan. Ug dili ba tinuod nga ang matahom nga talan-awon sa magkalagyong mga dapit magkapareho kaayong hulagway? Busa, nga dili modangop dayon sa reinkarnasyon, ang imong pagbati sa pagkasinati sa bug-os masabtan man.

Ang mga nahinumdoman sa kinabuhi sa laing panahon didto sa laing dapit, nga gibutyag ubos sa hipnotismo, nagapamatuod bag reinkarnasyon?

Ubos sa hipnotismo ang daghang impormasyong napundo sa utok mahimong mapalugwa. Ang mga hipnotiko nagatiltil sa hunahuna nga wala na sa panimuot. Pero sa unsang paagi nasilsil sa utok ang maong mga handomanan? Tingali nakabasa ka ug usa ka libro, nakatan-aw ug sine, o nakakat-on bahin sa pipila ka tawo diha sa telebisyon. Kon ibutang mo ang imong kaugalingon sa luna sa mga tawong imong nakat-onan, mahimong matisok kana ug maayo sa imong panumdoman, nga maorag ang kasinatian imoha gayod. Ang imong aktuwal nga gibuhat basin dugay na kaayong nahitabo nga imo nang nahikalimtan, apan ubos sa hipnotismo ang maong kasinatian mahimong mahinumdoman nga maorag nahinumdom ka sa “laing kinabuhi.” Apan, kon tinuod pa kana, dili ba ang tanan makahupot sa maong mga panumdoman? Pero dili ang tanan aduna niana. Pagamatikdan gayod nga sa nagauswag nga gidaghanon sa estadong mga korte suprema sa Estados Unidos dili modawat ug testimonyo nga gipaagig hipnotismo. Sa 1980 ang Korte Suprema sa Minnesota nagpahayag nga ang “labing maayong ekspertong testimonyo nagbutyag nga walay eksperto nga makatino kon ang panumdoman nga gipabalik pinaagig hipnotismo, o bisan unsang bahin sa maong panumdoman, mao ba ang kamatuoran, kabakakan, o kasugiran—ang pagpuno sa mga kal-ang pinaagig handurawan. Ang maong mga resulta dili tukma sa siyentipikanhong paagi.” (State v. Mack, 292 N.W.2d 764) Ang mga impluwensiya sa mga sugyot nga gihimo sa hipnotiko ngadto sa usa nga gipalimot maoy usa ka bahin niini nga pagkadili kasaligan.

Ang Bibliya ba nasudlan ug ebidensiya sa pagtulon-an sa reinkarnasyon?

Ang Mateo 17:12, 13 nagabanaag ba ug usa ka pagtulon-an sa reinkarnasyon?

Mat. 17:12, 13: “[Si Jesus miingon:] ‘Si Elias nahianhi na ug wala sila makaila kaniya apan gibuhatan siya sa mga butang ilang gusto. Niini nga paagi usab ang Anak sa tawo magaantos diha sa ilang mga kamot.’ Dayon ang mga tinun-an nakasabot nga nagsulti siya kanila mahitungod kang Juan nga Bawtista.”

Nagkahulogan ba kini nga si Juan nga Bawtista mao ang mibalik-sa-lawas nga Elias? Sa nangutana kang Juan ang Hudiyong mga saserdote, “Ikaw ba si Elias?” siya mitubag, “Dili.” (Juan 1:21) Nan, unsa ang gipasabot ni Jesus? Ingon sa gitagna sa anghel ni Jehova, si Juan nag-una sa Mesiyas ni Jehova “diha sa espiritu ug gahom ni Elias, aron sa pagpabalik sa mga kasingkasing sa mga amahan ngadto sa mga anak ug sa mga masupilon ngadto sa mapuslanong kaalam sa mga matarong, aron sa pagtagana alang kang Jehova sa usa ka katawhan nga inandam.” (Luc. 1:17) Busa si Juan nga Bawtista nagtuman sa tagna pinaagig pagbuhat sa buluhatong sama niadtong iya sa manalagnang Elias.—Mal. 4:5, 6.

Ang reinkarnasyon ba gipaila sa saysay diha sa Juan 9:1, 2?

Juan 9:1, 2: “Ug sa iyang [Jesus] pag-agi iyang nakita ang usa ka tawo nga buta sukad pa sa pagkahimugso. Ug gipangutana siya sa iyang mga tinun-an: ‘Rabi, kinsa may nakasala, kini bang tawhana o ang iyang mga ginikanan, mao nga nahimugso siyang buta?’”

Posible kayha nga kining maong mga tinun-an naimpluwensiyahan sa pagtulon-an sa Hudiyong mga Pariseo, kinsa nag-ingon nga “ang mga kalag sa maayong mga tawo lamang ang pasudlon sa ubang mga lawas”? (Wars of the Jews, ni Josephus, Book II, kap. VIII, par. 14) Lagmit nga wala, tungod kay ang ilang pangutana wala man magpasabot nga sila naghunahuna nga siya ‘maayong tawo.’ Lagmit gayod nga ingong mga tinun-an ni Jesus sila nagtuo sa Kasulatan ug nahibalo nga ang kalag mamatay. Apan, sanglit kay bisan ang usa ka bata diha sa tagoangkan aduna na may kinabuhi ug gipanamkon sa sala, sila hayan nagduhaduha kon ang maong wala pa mahimugso nga bata nakasala ba, nga misangpot sa iyang pagkabuta. Hain man nianang kahimtanga, ang tubag ni Jesus wala magsuportar sa reinkarnasyon kaha o sa ideya nga ang usa ka bata nga anaa pa sa tagoangkan sa inahan nagpakasala antes mahimugso. Si Jesus mismo mitubag: “Dili kining tawhana ang nakasala ni ang iyang mga ginikanan.” (Juan 9:3) Si Jesus nahibalo nga, sanglit kay kita mga anak man ni Adan, adunay panulondon sa tawhanong mga depekto ug mga pagkadili hingpit. Ginamit ang maong situwasyon sa pagdayeg sa Diyos, si Jesus miayo sa maong tawong buta.

Ang pagtulon-an ba sa Bibliya bahin sa kalag ug kamatayon nagatugot pagpasulod sa reinkarnasyon?

Nagaingon ang Genesis 2:7: “Giumol ni Jehova nga Diyos ang tawo gikan sa abog sa yuta, ug gihuypan ang iyang mga buho sa ilong sa gininhawa sa kinabuhi, ug ang tawo nahimong kalag nga buhi.” Matikdi nga ang tawo mismo mao ang kalag; ang kalag dili kay dili materyal, nga separado ug lain sa lawas. “Ang kalag nga nagapakasala—kini mismo mamatay.” (Ezek. 18:4, 20) Ug ang patayng tawo gitumong ingong “patayng kalag.” (Num. 6:6) Sa kamatayon, “ang iyang espiritu mogula, siya mobalik sa iyang yuta; nianang maong adlaw ang iyang mga hunahuna mahanaw gayod.” (Sal. 146:4) Busa kon adunay mamatay, ang maong bug-os nga tawo maoy patay; wala na ing bisan unsa nga nagapabiling buhi ug ikapasa ngadto sa laing lawas. (Alang sa dugang mga detalye, tan-awang lintunganayng mga ulohang “Kalag” ug “Kamatayon.”)

Eccl. 3:19: “Adunay nagakahatabo sa mga anak nga lalaki sa mga tawo ug adunay nagakahatabo sa mananap, ug sila adunay parehong mahitabo. Ingon nga mamatay ang usa, mao man usab ang lain.” (Sama sa kahimtang sa mga tawo, walay unsa man nga magpabiling buhi sa kamatayon sa usa ka mananap. Wala ing unsa man nga makasinatig pagkahimugso pag-usab diha sa laing lawas.)

Eccl. 9:10: “Bisan unsa nga hikaplagan nga buhat sa imong kamot, buhata kana uban gayod sa imong kusog, kay walay buluhaton ni lalang ni kahibalo ni kaalam sa Sheol, ang dapit nga ikaw moadto.” (Dili kini mosulod ngadto sa laing lawas kondili ngadto sa Sheol, ang komun nga lubnganan sa katawhan, nga ang mga patay moadto.)

Unsa ka dako ang kalainan tali sa reinkarnasyon ug sa paglaom nga gibutyag diha sa Bibliya?

Reinkarnasyon: Sumala niining pagtulon-ana, sa dihang mamatay ang tawo, ang kalag, ang “tinuod nga kaugalingon,” mopadayon ngadto sa mas maayong paglungtad kon ang maong indibiduwal nagkinabuhig maayo ug hustong kinabuhi, apan posible nga maglungtad ingong usa ka mananap kon ang iyang rekord nahimong daotan kaayo inay kay maayo. Ang matag pagkahimugso pag-usab, gituohan, magdala sa maong indibiduwal ngadto sa samang sistema sa mga butang, nga siya magaatubang ug dugang pag-antos ug sa kataposan mamatay. Ang mga tuyok sa pagkahimugso pag-usab giisip nga wala gayoy kataposan. Ang mao bang kaugmaon mao gayod ang imong gipaabot? Ang pipila nagatuo nga ang bugtong paagi sa pag-ikyas mao ang pagwagtang sa tanang pangibog sa mga butang nga magpahimuot sa mga galamhan. Sa unsa nga sila moikyas? Sa giingon sa uban nga walay panimuot nga kinabuhi.

Bibliya: Sumala pa sa Bibliya, ang kalag mao ang kompletong persona. Bisan tuod ang usa ka tawo nakabuhat ug daotang mga butang sa miagi, kon siya maghinulsol ug magbag-o sa iyang mga dalan, si Jehova nga Diyos magapasaylo kaniya. (Sal. 103:12, 13) Sa mamatay ang usa ka tawo, wala na ing magpabiling buhi. Ang kamatayon samag halalom, hinanok nga pagkatulog. Adunay pagkabanhaw sa mga patay. Dili kini reinkarnasyon kondili pagpabalik sa kinabuhi sa samang personalidad. (Buh. 24:15) Alang sa kadaghanang mga tawo, ang pagkabanhaw maoy sa kinabuhi ibabaw sa yuta. Mahitabo kini human taposa sa Diyos ang presenteng daotang sistema. Ang sakit, pag-antos, bisan ang kamatayon mismo, mahimong mga butang nga nangagi na. (Dan. 2:44; Pin. 21:3, 4) Ang mao bang paglaom butang nga maorag gusto nimong dugang kat-onan, aron susihon ang mga katarongan sa pagsalig niana?

Kon Adunay Moingon—

‘Ako nagatuo sa reinkarnasyon’

Mahimong tubagon mo: ‘Nagalaom ka nga sa kataposan moresulta kana sa mas maayong kinabuhi, di ba husto? . . . Tug-ani ko, gusto ba nimong mopuyo sa usa ka kalibotan nga sama niining gihubit dinhi sa Pinadayag 21:1-5?’

O ikaw makaingon: ‘Gipabilhan ko ang imong pagtug-an niana kanako. Makapangutana ako, Kini ba butang nga imo kanunayng gituohan? . . . Unsa man kanang nagpabiya kanimo sa imong kanhing mga pagtulon-an?’ (Dayon tingali gamiton ang mga ideya ubos sa ulohan sa panid 360.)

Laing posibilidad: ‘Nalipay ako sa mga panaghisgot sa uban nga nagatuo niana. Makasukna ako, Nganong nagabati ka man nga gikinahanglan ang reinkarnasyon?’ Dayon tingali modugang: (1) ‘Mahinumdoman ba nimo ang tanang detalye sa unang mga kinabuhi nga gituohan mong imong naagian? . . . Apan kana gikinahanglan gayod kon ang usa ka tawo magtul-id man ugaling sa iyang unang mga kasaypanan ug magpauswag, di ba mao?’ (2) Kon ang tawo moingon nga maoy usa ka kalulot nga atong kalimtan kana, ikaw makapangutana: ‘Pero giisip mo ba nga ang pagkamalimtanon usa ka bentaha ngadto sa usa ka tawo diha sa matag adlaw nga kinabuhi? Nan, sa pagkalimot sa matag 70 ka tuig o mas pa niana sa tanang atong nakat-onan, kita ba matabangan sa pagpauswag sa atong kahimtang?’ (3) Kon ang maong tawo moingon nga ang mas maayong mga tawo lamang ang mahimugso pag-usab ingong mga tawo, ikaw makasukna: ‘Nan, ngano man nga ang kalibotan padayong hilabihang pagkadaotan? . . . Ang Bibliya nagapakita sa paagi nga mahimo ang tinuod nga kauswagan sa atong adlaw. (Dan. 2:44)’