Magtudlo Uban ang Hait nga Panabot ug Pagkamakapadani

“Ang kasingkasing sa maalamon mopahinabo sa iyang baba sa pagpakitag hait nga panabot, ug sa iyang mga ngabil idugang niini ang pagkamakapadani.”​—PROVERBIO 16:23.

 1. Nganong ang pagtudlo sa Pulong sa Diyos naglangkit ug labaw pa kay sa yanong paghatag ug impormasyon?

ANG atong tumong ingong mga magtutudlo sa Pulong sa Diyos mao ang paglamdag dili lamang sa hunahuna sa atong mga estudyante kondili usab sa ilang kasingkasing. (Efeso 1:18) Busa ang pagtudlo naglangkit ug labaw pa kay sa yanong paghatag ug impormasyon. Ang Proverbio 16:23 nag-ingon: “Ang kasingkasing sa maalamon mopahinabo sa iyang baba sa pagpakitag hait nga panabot, ug sa iyang mga ngabil idugang niini ang pagkamakapadani.”

 2. (a) Unsay kahulogan sa pagdani? (b) Sa unsang paagi posible alang sa tanang Kristohanon nga mahimong makapadani nga mga magtutudlo?

² Si apostol Pablo tinong nagpadapat niining prinsipyoha diha sa iyang buluhatong pagpanudlo. Sa dihang didto siya sa Corinto, “siya maghatag ug pakigpulong sulod sa sinagoga matag igpapahulay ug madanihong magpangombinser sa mga Judio ug mga Griego.” (Buhat 18:4) Sumala sa usa ka awtoridad, ang Gregong pulong dinhi nga gihubad ug ‘madanihong pagpangombinsir o pagpangdani’ nagkahulogan ug “pagpahinabog kausaban sa hunahuna pinaagi sa impluwensiya sa pangatarongan o moral nga mga pagtimbangtimbang.” Pinaagi sa makapakombinsir nga mga argumento, si Pablo nakapalihok sa mga tawo sa pag-usab sa ila gayong paagi sa paghunahuna. Ang iyang katakos sa pagdani kahibulongan kaayo nga gikahadlokan siya sa iyang mga kaaway. (Buhat 19:24-27) Bisan pa niana, ang pagpanudlo ni Pablo dili usa ka pasundayag sa tawhanong katakos. Giingnan niya ang mga taga-Corinto: “Ang akong mga pamulong ug ang akong giwali maoy dili pinaagig makapakombensir nga mga pulong sa kaalam apan pinaagig pagpasundayag sa espiritu ug gahom, aron nga ang inyong pagtuo mahimo nga, dili diha sa kaalam sa tawo, apan diha sa gahom sa Diyos.” (1 Corinto 2:4, 5) Sanglit ang tanang Kristohanon makabaton sa tabang sa espiritu ni Jehova nga Diyos, silang tanan mahimong makapadani nga mga magtutudlo. Apan sa unsang paagi? Susihon nato ang pipila ka epektibong mga paagi sa pagtudlo.

Mahimong Maayong Tigpaminaw

 3. Nganong gikinahanglan ang hait nga panabot sa dihang nagatudlo sa uban, ug unsaon nato pag-abot ang kasingkasing sa estudyante sa Bibliya?

³ Ang unang paagi sa pagtudlo naglangkit, dili sa pagsulti, kondili sa pagpaminaw. Sumala sa giingon sa Proverbio 16:23, aron mahimong makapadani kinahanglang batonan nato ang hait nga panabot. Tinong may hait nga panabot si Jesus mahitungod sa mga tawo nga iyang gitudloan. Ang Juan 2:25 nag-ingon: “Siya mismo nahibalo man kon unsa ang anaa sa tawo.” Apan unsaon nato pagkahibalo kon unsay anaa sa kasingkasing niadtong atong ginatudloan? Ang usa ka paagi mao ang pagkahimong maayong tigpaminaw. Ang Santiago 1:19 nag-ingon: “Ang matag usa kinahanglan nga magmaabtik sa pagpaminaw, magmahinay sa pagsulti.” Tinuod, dili tanang tawo ang mopahayag dayon sa ilang mga hunahuna. Samtang ang atong mga estudyante sa Bibliya makombinsir sa atong tiunayng interes kanila, sila tingali mas makiling sa pagpahayag sa ilang tinuod nga mga pagbati. Ang maluloton apan mailahong mga pangutana kasagarang makatabang kanato sa pag-abot sa kasingkasing ug ‘pagtimba’ sa maong mga pahayag.​—Proverbio 20:5.

 4. Nganong kinahanglan nga mahimong maayong mga mamiminaw ang Kristohanong mga ansiyano?

⁴ Ilabinang hinungdanon nga ang Kristohanong mga ansiyano mahimong maayong mga mamiminaw. Niana lamang nga sila tinuod nga ‘mahibalo kon sa unsang paagi angay [silang] magahatag ug tubag ngadto sa matag usa.’ (Colosas 4:6) Ang Proverbio 18:13 nagpasidaan: “Sa dihang si bisan kinsa motubag sa usa ka butang sa wala pa niya madungog kini, kana maoy binuang sa iyang bahin ug usa ka kaulawan.” Duha ka maayog-tuyo nga mga igsoong lalaki ang kas-a naghatag sa usa ka igsoong babaye ug tambag bahin sa pagkakalibotanon tungod kay nakapalta siya sa pipila ka tigom. Nasilo pag-ayo ang igsoon nga wala sila mangutana kaniya kon nganong wala siya makatambong. Nagpaalim siya sa usa ka bag-ohayng operasyon. Nan, pagkahinungdanon nga mamati kita una mohatag ug tambag!

 5. Sa unsang paagi madumala sa mga ansiyano ang mga panagbangi nga motungha taliwala sa mga igsoon?

⁵ Alang sa mga ansiyano, ang pagtudlo kasagarang maglangkit sa paghatag ug tambag sa uban. Dinhi, usab, hinungdanon nga mahimong maayong tigpaminaw. Ang pagpaminaw ilabinang kinahanglanon sa dihang ang mga panagbangi motungha taliwala sa kaubang mga Kristohanon. Human lamang sa pagpaminaw nga ang mga ansiyano makasundog “sa Amahan kinsa nagahukom nga walay-pagpihig.” (1 Pedro 1:17) Ang kasuko kasagarang mosilaob sa maong mga kahimtang, ug ang usa ka ansiyano kinahanglang mahinumdom sa tambag sa Proverbio 18:17: “Ang usa nga magalaban sa iyang kaso sa sinugdan daw matarong; ang iyang kauban moabot ug tinong magasusi kaniya.” Ang usa ka epektibong magtutudlo maminaw sa duha ka bahin. Pinaagi sa pagtanyag ug pag-ampo, motabang siya sa pagpatungha ug malinawong atmospera. (Santiago 3:18) Kon mosilaob ang kasuko, mosugyot tingali siya nga ang matag igsoon mosulti sa iyang mga suliran ngadto kaniya, inay kay ang duha nga nagkabangi ang maglalis. Pinaagi sa haom nga mga pangutana, ang ansiyano mahimong magtin-aw sa mga isyu nga gikonsiderar. Sa daghang kaso, ang dili-maayong komunikasyon, dili ang pagkamadinaoton, maoy nahimong hinungdan sa mga panagbangi. Apan kon ang mga prinsipyo sa Bibliya gilapas, ang mahigugmaong magtutudlo nianang tungora makahatag ug instruksiyon uban ang hait nga panabot, sanglit nadungog na ang duha ka kiliran.

Ang Bili sa Pagkayano

 6. Giunsa ni Pablo ug Jesus pagpakita ug panig-ingnan diha sa pagtudlo uban ang kayano?

⁶ Ang paghupot nga yano sa mga butang maoy laing hinungdanong kahanas sa pagtudlo. Tinuod, buot nato nga ang mga estudyante sa Bibliya mahimong ‘bug-os nga makasabot uban sa tanang mga balaan kon unsa ang gilapdon ug gitas-on ug gihabogon ug giladmon’ sa kamatuoran. (Efeso 3:18) Dunay mga bahin sa mga doktrina sa Bibliya nga makapainteres ug kasagarang mahagiton. (Roma 11:33) Bisan pa niana, sa dihang nagsangyaw si Pablo sa mga Grego, iyang gisentro ang yanong mensahe nga si ‘Kristo gilansang.’ (1 Corinto 2:1, 2) Sa susama, si Jesus misangyaw sa tin-aw, makapadani nga paagi. Gigamit niya ang yanong bokabularyo sa iyang Wali sa Bukid. Bisan pa niana, naundan kini ug pipila sa labing laglom nga mga kamatuoran nga nasulti sukad.​—Mateo, mga kapitulo 5-7.

 7. Unsaon nato paghupot nga yano ang mga butang sa dihang nagdumala ug mga panagtuon sa Bibliya?

⁷ Sa susama mahuptan natong yano ang mga butang sa dihang nagatudlo diha sa mga panagtuon sa Bibliya. Sa unsang paagi? Pinaagi sa pagsentro sa pagtagad diha sa “mas hinungdanong mga butang.” (Filipos 1:10) Sa dihang nagkobre sa lisod nga mga ulohan, kinahanglang sulayan nato pagpahayag ang atong kaugalingon diha sa yanong pinulongan. Kinahanglan isentro nato ang pagtagad diha sa yawing mga kasulatan inay kay sulayan pagbasa ug hisgotan ang matag teksto sa Bibliya nga gisitar diha sa publikasyon. Nagkinahanglan kini ug maayong pagpangandam sa atong bahin. Kinahanglang likayan nato nga mabug-atan ang estudyante sa mga detalye, nga dili tugotan ang atong kaugalingon nga mapatipas sa mga isyu nga dili kaayo hinungdanon. Kon ang usa ka estudyante dunay pangutana nga dili direktang nalangkit sa leksiyon, mataktikanhon kitang makasugyot nga hisgotan kini inigkahuman sa leksiyon.

Epektibong Paggamit sa mga Pangutana

 8. Giunsa ni Jesus paggamit ang mga pangutana sa epektibong paagi?

⁸ Ang laing hinungdanong kahanas sa pagtudlo naglangkit sa pagsukna ug epektibong mga pangutana. Si Jesu-Kristo makadaghang migamit ug mga pangutana diha sa iyang pagpanudlo. Pananglitan, gipangutana ni Jesus si Pedro: “‘Unsay imong hunahuna, Simon? Gikan ba kang kinsa nga ang mga hari sa yuta nagadawat sa mga bayranan o sa kada-ulo nga buhis? Gikan sa ilang mga anak o gikan sa mga estranyo?’ Sa dihang miingon siya: ‘Gikan sa mga estranyo,’ si Jesus miingon kaniya: ‘Nan, sa pagkatinuod, ang mga anak libre-sa-buhis.’” (Mateo 17:24-26) Ingong bugtong Anak sa Usa nga gisimba diha sa templo, sa pagkatinuod si Jesus dili obligado sa pagbayad ug buhis sa templo. Apan gipasa ni Jesus kining maong kamatuoran pinaagi sa epektibong paggamit ug mga pangutana. Sa ingon gitabangan ni Jesus si Pedro nga makadangat sa hustong konklusyon nga gipasikad sa impormasyon nga iya nang nabatonan.

 9. Sa unsang paagi tingali nato gamiton ang mga pangutana panahon sa mga panagtuon sa Bibliya?

⁹ Epektibo natong magamit ang mga pangutana panahon sa mga panagtuon sa Bibliya. Kon ang estudyante mohatag ug sayop nga tubag, matental ka tingali sa pagtagana sa hustong tubag, apan matisok ba diha kaniya ang impormasyon? Kasagaran labing maayo ang pagsulay nga tultolan ang estudyante ngadto sa hustong konklusyon pinaagi sa pagsuknag mga pangutana. Pananglitan, kon nalisdan siya sa pagsabot kon nganong kinahanglan niyang gamiton ang balaang ngalan, mangutana tingali kita, ‘Hinungdanon ba kanimo ang imong ngalan? . . . Ngano? . . . Unsay imong bation kon ang usa ka tawo dili mogamit sa imong ngalan? . . . Dili ba makataronganon nga ang Diyos magbaod nga gamiton nato ang iyang personal nga ngalan?’

10. Sa unsang paagi tingali gamiton sa mga ansiyano ang mga pangutana sa dihang nagtabang sa mga indibiduwal nga nasamdan ang emosyon?

¹⁰ Ang mga ansiyano epektibo usab nga makagamit sa pangutana sa dihang nagaduaw sa panon isip magbalantay. Daghan diha sa kongregasyon ang gisamaran ug gidaot sa emosyonal nga paagi sa kalibotan ni Satanas ug mobati tingaling hugaw ug dili-hiligugmaon. Ang usa ka ansiyano mangatarongan tingali uban sa maong tawo pinaagi sa pag-ingon: ‘Bisag miingon ka nga ikaw mibating dili-hinlo, unsay gibati ni Jehova kanimo? Kon ang atong mahigugmaong langitnong Amahan nagtugot sa iyang Anak nga mamatay ug magtagana ug lukat alang kanimo, wala ba kana magpasabot nga gihigugma ka sa Diyos?’​—Juan 3:16.

11. Unsay katuyoan sa retorikanhong mga pangutana, ug sa unsang paagi kini magamit diha sa publikong pakigpulong?

¹¹ Ang retorikanhong mga pangutana maoy laing hinungdanong paagi sa pagtudlo. Ang mga mamiminaw wala dahoma nga motubag niini nga kusog apan sa ingon gitabangan sa pagpangatarongan sa mga butang. Ang mga manalagna sa kakaraanan kasagarang misukna sa maong mga pangutana aron maghunahuna pag-ayo ang ilang mga mamiminaw. (Jeremias 18:14, 15) Si Jesus migamit ug retorikanhong mga pangutana sa epektibong paagi. (Mateo 11:7-11) Ang maong mga pangutana ilabinang epektibo diha sa publikong pakigpulong. Inay kay yanong sultian ang mamiminaw nga magmabug-os-kalag sila aron makapahimuot kang Jehova, mahimong labi pang epektibo ang pagpangutana, ‘Kon dili kita tinuod nga bug-os-kalag sa atong pag-alagad, mahimuot ba si Jehova?’

12. Unsa ang bili sa pagsukna ug punto-de-bistang mga pangutana?

¹² Ang punto-de-bistang mga pangutana hinungdanon sa pagtino kon ang estudyante sa Bibliya nagtuo ba gayod sa iyang ginatun-an. (Mateo 16:13-16) Ang usa ka estudyante husto tingaling motubag nga sayop ang pakighilawas. Apan nganong dili sundan kana ug mga pangutana sama sa, Unsay imong personal nga gibati mahitungod sa sukdanan sa Diyos sa moralidad? Gibati ba nimo nga estrikto ra kaayo kini? Moingon ka ba nga hinungdanon gayod kon ikaw mosunod sa mga sukdanan sa Diyos o dili?

Mga Sambingay nga Moabot sa Kasingkasing

13, 14. (a) Unsay kahulogan sa pagpasumbingay sa usa ka butang? (b) Nganong epektibo ang maayong mga sambingay?

¹³ Ang laing paagi sa pag-abot sa kasingkasing sa mga mamiminaw ug mga estudyante sa Bibliya maoy pinaagi sa epektibong mga sambingay. Ang Gregong ekspresyon nga gihubad ug “sambingay” sa literal nagkahulogan ug “pagbutang sa tupad o pagtingob.” Sa dihang ikaw nagpasumbingay, imong gisaysay ang usa ka butang pinaagi sa ‘pagbutang niana tupad’ sa usa ka butang nga susama. Pananglitan, si Jesus nangutana: “Sa unsa ba nato ipakasama ang gingharian sa Diyos, o diha sa unsang sambingaya atong ipahayag kini?” Sa pagtubag, gihisgotan ni Jesus ang ilado nga liso sa mustasa.​—Marcos 4:30-32.

¹⁴ Ang mga manalagna sa Diyos migamit ug daghang gamhanang mga sambingay. Sa dihang ang mga Asiryanhon, kinsa nag-alagad ingong mga galamiton sa Diyos sa pagsilot sa mga Israelinhon, mihimog tumang kabangisan, giyagyag ni Isaias ang ilang pagkamapangahason pinaagi niining sambingaya: “Makapangandak ba ang wasay sa iyang kaugalingon batok niadtong nagaputol pinaagi niini, o ang gabas makapadako ba sa iyang kaugalingon batok niadtong nagagabas pinaagi niini?” (Isaias 10:15) Sa dihang nagtudlo sa uban, sa susama si Jesus makadaghang migamit ug mga sambingay. Gikataho nga “dili siya mosulti kanila nga walay sambingay.” (Marcos 4:34) Ang maayong mga sambingay epektibo tungod kay gilangkit niini ang hunahuna ug ang kasingkasing. Gitugotan niini ang mga mamiminaw sa pagdawat dayon ug bag-ong impormasyon pinaagi sa pagtandi niana sa usa ka butang nga ilado na nila.

15, 16. Unsay maghimo sa mga sambingay nga labing epektibo? Paghatag ug mga pananglitan.

¹⁵ Unsaon nato paggamit ug mga sambingay nga tinuod nga moabot sa kasingkasing? Una sa tanan, ang usa ka sambingay kinahanglang igoigong motumbas sa butang nga ginasaysay. Kon ang pagtandi dili gayod mohaom, ang sambingay makapalinga inay makapalamdag sa mga mamiminaw. Ang maayog-tuyo nga mamumulong kas-a misulay sa pagpasabot sa pagkamapinasakopon sa dinihogang nahibilin kang Jesu-Kristo pinaagi sa pagtandi kanila sa matinumanong ginalam nga iro. Apan ang mao bang makapaubos nga pagtandi haom gayod? Ang Bibliya naghatag sa mao gihapong ideya sa mas madanihon ug may dignidad nga paagi. Nagtandi kini sa 144,000 nga dinihogang sumusunod ni Jesus sa “usa ka pangasaw-onon nga nadayandayanan alang sa iyang bana.”​—Pinadayag 21:2.

¹⁶ Ang mga sambingay epektibo kaayo sa dihang nalangkit kini sa kinabuhi sa mga tawo. Ang sambingay ni Natan sa giihaw nga kordero nakapatandog sa kasingkasing ni Haring David tungod kay nahigugma siya sa mga karnero, sanglit nag-alagad ingong magbalantay sa karnero sa iyang pagkabatan-on. (1 Samuel 16:11-13; 2 Samuel 12:1-7) Kon ang sambingay naglangkit sa usa ka toro, lagmit dili kadto ingon ka epektibo. Sa samang paagi, ang mga sambingay nga gipasikad sa siyentipikanhong panghitabo o dili-tin-aw nga makasaysayanhong mga hitabo mahimong dili kaayo makahuloganon sa atong mga mamiminaw. Gikuha ni Jesus ang iyang mga sambingay gikan sa adlaw-adlaw nga kinabuhi. Naghisgot siya sa ordinaryong mga butang sama sa usa ka lampara, mga langgam sa langit, ug mga liryo sa kapatagan. (Mateo 5:15, 16; 6:26, 28) Ang mga mamiminaw ni Jesus dali rang makasabot sa maong mga butang.

17. (a) Sa unsa mahimo natong ipasikad ang atong mga sambingay? (b) Sa unsang paagi mahimo natong ipasibo ang mga sambingay nga gigamit diha sa atong mga publikasyon ngadto sa mga kahimtang sa atong mga estudyante?

¹⁷ Sa atong ministeryo, daghan kitag mga kahigayonan sa paggamit ug yano apan epektibong mga sambingay. Magmapaniiron. (Buhat 17:22, 23) Tingali ang sambingay mahimong ipasikad sa mga anak, panimalay, trabaho, o pasatiempo sa mamiminaw. O mahimong gamiton nato ang atong personal nga kahibalo sa estudyante sa Bibliya sa pagpasiugda sa mga sambingay nga gitagana na alang kanato diha sa atong tun-anang materyal. Tagda, pananglitan, ang epektibong sambingay nga gigamit sa parapo 14 sa kapitulo 8 sa librong Kahibalo nga Motultol sa Kinabuhing Walay Kataposan. Naglangkit kini sa mahigugmaong ginikanan nga gipasipalahan sa usa ka silingan. Makahatag gayod kita ug ideya kon unsaon tingali nato pagpasibo ang maong sambingay ngadto sa mga kahimtang sa usa ka estudyante sa Bibliya nga usa ka ginikanan mismo.

Pagbasa sa mga Kasulatan Uban ang Kahanas

18. Nganong maningkamot kita nga mahimong larinong mga magbabasa?

¹⁸ Gitambagan ni Pablo si Timoteo: “Padayon kang magmakugihon sa publikong pagbasa, sa maawhagong pagpanambag, sa pagpanudlo.” (1 Timoteo 4:13) Sanglit ang Bibliya mao ang patukoranan sa atong pagtulon-an, mapuslanon nga larinong makabasa niana. Ang mga Levihanon nakabaton ug pribilehiyo sa pagbasa sa Moisesnong Balaod ngadto sa katawhan sa Diyos. Nagkangakanga ba sila sa maong pagbasa o nagbasa nga walay pag-usab-usab sa tingog? Wala, ang Bibliya nag-ingon sa Nehemias 8:8: “Nagpadayon sila sa pagbasa sa makusog gikan sa basahon, gikan sa balaod sa matuod nga Diyos, kini gipatin-aw, ug gihatagan kini ug kahulogan; ug sila nagpadayon sa pagpasabot diha sa pagbasa.”

19. Unsaon nato pagpauswag ang atong pagbasa sa Kasulatan?

¹⁹ Ang pipila ka Kristohanong mga lalaki nga larinong mga mamumulong dili larinong mobasa. Unsaon nila pag-uswag? Pinaagi sa pagbansay. Oo, pinaagi sa balikbalik nga pagbasa sa makusog hangtod nga mahimo nila kana sa larinong paagi. Kon ang mga audiocassette sa Bibliya mabatonan sa imong pinulongan, maalamon nga mamati sa pagpasiugda sa diwa ug pag-usab-usab sa tingog sa magbabasa ug sa pagtimaan kon sa unsang paagi gilitok ang mga ngalan ug ang talagsaong mga pulong. Kadtong dunay New World Translation sa Iningles makapahimulos usab sa mga tabang niini sa paglitok.a Uban sa pagbansay, bisan ang mga ngalan nga Maʹher-shalʹal-hash-baz sayonsayon nga basahon.​—Isaias 8:1.

20. Unsaon nato ‘paghatag ug pagtagad sa atong pagpanudlo’?

²⁰ Ingong mga katawhan ni Jehova, pagkadakong pribilehiyo ang atong nabatonan nga gamiton ingong mga magtutudlo! Nan, hinaot nga ang matag usa kanato mopas-an nianang responsabilidara sa ugdang nga paagi. Hinaot nga kita ‘mohatag ug kanunayng pagtagad sa atong kaugalingon ug sa atong pagpanudlo.’ (1 Timoteo 4:16) Mahimo kitang maayong mga magtutudlo pinaagi sa pagkahimong maayong mga mamiminaw, pinaagi sa paghupot sa mga butang nga yano, pinaagi sa pagsukna ug mga pangutanang makapukaw sa panabot, pinaagi sa paggamit ug epektibong mga sambingay, ug pinaagi sa pagbasa sa kasulatan uban ang kahanas. Hinaot kitang tanan makabenepisyo gikan sa pagbansay nga gitagana ni Jehova pinaagi sa iyang organisasyon, kay kini makatabang kanato sa pagbaton “sa dila sa mga natudloan.” (Isaias 50:4) Pinaagi sa pagpahimulos sa tanang galamiton nga gitagana alang sa atong ministeryo, lakip sa mga brosyur, audiocassette, ug mga videocassette, makakat-on kita sa pagtudlo uban ang hait nga panabot ug pagkamakapadani.

[Footnote]

Nahinumdom Ka Ba?

◻ Sa unsang paagi ang pagkahimong maayong mamiminaw makatabang kanato diha sa atong pagpanudlo?

◻ Unsaon nato pagsundog si Pablo ug Jesus sa pagtudlo uban ang kayano?

◻ Unsang matang sa mga pangutana ang atong magamit sa dihang nagatudlo sa uban?

◻ Unsang matang sa mga sambingay ang labing epektibo?

◻ Unsaon nato pagpauswag ang atong kahanas ingong publikong mga magbabasa?

[Hulagway sa panid 16]

Ang maayong magtutudlo maminaw aron makabaton ug hait nga panabot

[Mga hulagway sa panid 18]

Si Jesus nagkuha sa iyang mga sambingay gikan sa adlaw-adlaw nga kinabuhi