“Pagamitag Salabotan ang Magbabasa”
“Sa dihang inyong malantawan ang dulumtanang butang nga magpahinabog pagkaawaaw . . . nga magabarog diha sa balaang dapit, . . . nan silang anaa sa Judea pakalagiwa na ngadto sa kabukiran.”—MATEO 24:15, 16.
1. Ang pasidaan nga gihatag ni Jesus sumala sa makita diha sa Lucas 19:43, 44 dunay unsang sangpotanan?
ANG pagkagipasidan-an nato sa nagsingabot nga kalamidad makapaarang kanato sa paglikay niana. (Proverbio 22:3) Busa handurawa ang kahimtang sa mga Kristohanon sa Jerusalem human sa pagsulong sa Roma sa 66 K.P. Nagpasidaan si Jesus nga ang siyudad pagalibotan ug pagalaglagon. (Lucas 19:43, 44) Kadaghanang mga Hudiyo wala manumbaling kaniya. Apan ang iyang mga tinun-an namati sa iyang pasidaan. Ingong resulta, sila naluwas gikan sa kalamidad sa 70 K.P.
2, 3. Nganong magmainteresado kita sa tagna ni Jesus nga gisulat diha sa Mateo 24:15-21?
2 Sa usa ka tagna nga dunay kalabotan kanato karon, si Jesus nagpahayag ug daghag-bahin nga ilhanan nga naglakip sa mga gubat, kanihit sa pagkaon, linog, kamatay, ug paglutos sa mga Kristohanon nga nagsangyaw sa Gingharian sa Diyos. (Mateo 24:4-14; Lucas 21:10-19) Naghatag usab si Jesus ug timailhan nga motabang sa iyang mga tinun-an sa pagkahibalo nga ang kataposan haduol na—usa ka ‘dulumtanang butang nga magpahinabog pagkaawaaw nga magabarog diha sa balaang dapit.’ (Mateo 24:15) Susihon nato pag-usab kadtong makahuloganong mga pulong aron masabtan kon sa unsang paagi makaapektar kini sa atong kinabuhi karon ug sa umaabot.
3 Human ipahayag ang ilhanan, si Jesus miingon: ‘Sa dihang inyong malantawan ang dulumtanang butang nga magpahinabog pagkaawaaw, ingon sa gikapamulong pinaagi ni Daniel nga propeta, nga magabarog diha sa balaang dapit, (pagamitag salabotan ang magbabasa,) nan silang anaa sa Judea pakalagiwa na ngadto sa kabukiran. Ang tawong anaa sa atop ayaw na pakanaoga aron kuhaon ang mga butang gikan sa iyang balay; ug ang tawo nga anaa sa uma ayaw na pabalika sa balay aron kuhaon ang iyang panggawas nga bisti. Alaot ang mga babayeng mabdos ug sila nga nagapasuso nianang mga adlawa! Padayon sa pag-ampo nga ang inyong pagkalagiw dili unta mahitabo sa tingtugnaw, ni sa adlaw nga igpapahulay; kay aduna unyay dakong kasakitan ingon nianang wala pa mahitabo sukad sa sinugdan sa kalibotan.’—Mateo 24:15-21.
4. Unsay nagpakita nga ang Mateo 24:15 dunay katumanan sa unang siglo?
4 Ang mga asoy ni Marcos ug Lucas nagtagana ug dugang mga detalye. Samtang si Mateo migamit ug “magabarog diha sa balaang dapit,” ang Marcos 13:14 nag-ingong ‘nagabarog diin dili kini angay.’ Ang Lucas 21:20 midugang sa mga pulong ni Jesus: “Inigkakita ninyo sa Jerusalem nga malibotan sa nagkampong kasundalohan, nan hibaloi nga ang paghimong awaaw niya haduol na.” Motabang kini kanato sa pagsabot nga ang unang katumanan naglangkit sa pag-atake sa Roma sa Jerusalem ug sa templo niini—usa ka dapit nga balaan alang sa mga Hudiyo apan dili na dapit nga balaan alang kang Jehova—nga nagsugod sa 66 K.P. Ang bug-os nga pagkaawaaw nahitabo sa dihang ang mga Romano milaglag sa siyudad ug sa templo sa 70 K.P. Unsa “ang dulumtanang butang” niadtong panahona? Ug sa unsang paagi kini ‘nagbarog diha sa balaang dapit’? Ang mga tubag niining mga pangutanaha motabang sa pagpatin-aw sa modernong-adlaw nga katumanan.
5, 6. (a) Nganong ang mga magbabasa sa Daniel kapitulo 9 nagkinahanglan ug salabotan? (b) Sa unsang paagi ang tagna ni Jesus mahitungod sa “dulumtanang butang” natuman?
5 Giawhag ni Jesus ang mga magbabasa sa paggamit ug salabotan. Magbabasa sa unsa? Lagmit, sa Daniel kapitulo 9. Didto makaplagan nato ang tagna nga nagpakita kon kanus-a motungha ang Mesiyas ug nagtagna nga siya “pagaputlon” human sa tulo ka tuig ug tunga. Ang tagna nag-ingon: “Ibabaw sa pako sa dulumtanang mga butang anaa ang usa nga magpahinabog pagkaawaaw; ug hangtod sa pagkatibawas, ang butang nga gitagalan na magabubo usab ibabaw sa linumpag.”—Daniel 9:26, 27; tan-awa usab ang Daniel 11:31; 12:11.
6 Ang mga Hudiyo naghunahuna nga kini mapadapat sa pagpasipala ni Antiochus IV sa templo mga 200 ka tuig una pa niana. Apan, lahi ang gipakita ni Jesus, nga nag-awhag ug pagpakitag salabotan tungod kay “ang dulumtanang butang” mopatim-aw pa ug mobarog diha sa “balaang dapit.” Dayag nga si Jesus nagtumong sa Romanong kasundalohan nga moabot sa 66 K.P. uban ang lahi nga mga insigniya. Ang maong mga insigniya, nga dugay nang gigamit, sa pagkatinuod maoy mga idolo ug dulumtanan alang sa mga Hudiyo.a Apan, kanus-a sila ‘mobarog diha sa balaang dapit’? Nahitabo kana sa dihang ang Romanong kasundalohan, uban sa mga insigniya niini, miatake sa Jerusalem ug sa templo niini, nga giisip sa mga Hudiyo nga balaan. Ang mga Romano nagsugod gani sa pagkubkob sa paril sa dapit sa templo. Sa pagkamatuod, ang dugay nang dulumtanan nianang panahona nagbarog diha sa balaang dapit!—Isaias 52:1; Mateo 4:5; 27:53; Buhat 6:13.
Modernong-Adlaw nga “Dulumtanang Butang”
7. Unsang tagna ni Jesus ang nagakatuman sa atong adlaw?
7 Sukad sa Gubat sa Kalibotan I, nakita nato ang mas dakong katumanan sa ilhanan ni Jesus nga nasulat sa Mateo kapitulo 24. Bisan pa niana, hinumdomi ang iyang mga pulong: “Sa dihang inyong malantawan ang dulumtanang butang nga magpahinabog pagkaawaaw . . . nga magabarog diha sa balaang dapit, . . . nan silang anaa sa Judea pakalagiwa na ngadto sa kabukiran.” (Mateo 24:15, 16) Kining bahina sa tagna duna gayod usab ing katumanan sa atong panahon.
8. Sulod sa katuigan, sa unsang paagi gipaila sa mga Saksi ni Jehova “ang dulumtanang butang” sa modernong kapanahonan?
8 Nagpasundayag sa pagsalig sa mga alagad ni Jehova nga kining tagnaa matuman, ang The Watchtower sa Enero 1, 1921, nagtumong sa pagtagad diha niana may kalabotan sa mga kaugmaran sa Tungang Silangan. Human niana, sa Disyembre 15, 1929, nga isyu niini, sa panid 374, ang The Watchtower tinong nag-ingon: “Ang tibuok kiling sa Liga sa Kanasoran mao ang pagpatalikod sa mga tawo sa Diyos ug kang Kristo, ug busa kini maoy dulumtanang butang, produkto ni Satanas, ug giayran sa Diyos.” Busa sa 1919 “ang dulumtanang butang” mitungha. Ngadtongadto, ang Liga gipulihan sa Hiniusang Kanasoran. Ang mga Saksi ni Jehova dugay nang nagyagyag niining mga organisasyon alang sa tawhanong pakigdait ingong dulumtanan sa panglantaw sa Diyos.
9, 10. Sa unsang paagi ang unang pagsabot sa dakong kasakitan nag-impluwensiya sa atong panglantaw sa panahon dihang “ang dulumtanang butang” mobarog diha sa balaang dapit?
9 Ang nag-unang artikulo nagsumaryo sa gipatin-awng panglantaw sa dakong bahin sa Mateo 24 ug 25. Angayan ba ang usa ka pagpatin-aw mahitungod sa ‘dulumtanang butang nga magabarog diha sa balaang dapit’? Dayag kana. Ang tagna ni Jesus ilabinang naglambigit sa ‘pagbarog diha sa balaang dapit’ uban sa pagsugod sa gitagna nga “kasakitan.” Busa, bisan tuod “ang dulumtanang butang” dugay nang naglungtad, ang kalambigitan sa ‘pagbarog niini diha sa balaang dapit’ ug sa dakong kasakitan kinahanglang mag-apektar sa atong panghunahuna. Sa unsang paagi?
10 Gisabot kanhi sa katawhan sa Diyos nga ang unang hugna sa dakong kasakitan nagsugod sa 1914 ug nga ang kataposang bahin mahitabo sa gubat sa Armagedon. (Pinadayag 16:14, 16; itandi ang The Watchtower, Abril 1, 1939, panid 110.) Busa, makasabot kita kon nganong gihunahuna kaniadto nga ang ulahing-adlaw nga “dulumtanang butang” nagbarog gayod diha sa balaang dapit wala madugay human sa Gubat sa Kalibotan I.
11, 12. Sa 1969, unsang gipasibo nga panglantaw sa dakong kasakitan ang gipresentar?
11 Bisan pa niana, sa ulahing katuigan nasabtan nato ang mga butang sa lahi nga paagi. Sa Huwebes, Hulyo 10, 1969, sa “Pakigdait sa Yuta” nga Internasyonal nga Asembliya sa New York City, si F. W. Franz, nga niadtong tungora maoy bise presidente sa Watch Tower Bible and Tract Society, mihatag ug makapaukyab kaayong pakigpulong. Sa pagrepaso sa kanhing pagsabot sa tagna ni Jesus, si Igsoong Franz miingon: “Ang katin-awan gihatag nga ang ‘dakong kasakitan’ nagsugod sa 1914 K.P. ug nga kini wala tugoti sa pagtapos niadtong panahona kondili ang Diyos naghunong sa Gubat sa Kalibotan I sa Nobyembre 1918. Sukad niadto ang Diyos nagtugot ug temporaryong paghunong sa kalihokan sa iyang dinihogang nanghibilin sa piniling mga Kristohanon una pa niya tugotan ang kataposang bahin sa ‘dakong kasakitan’ nga magsugod pag-usab sa gubat sa Armagedon.”
12 Unya usa ka hinungdanon gipasibong katin-awan ang gihatag: “Aron motumbas sa mga panghitabo sa unang siglo, . . . ang antitipikong ‘dakong kasakitan’ wala magsugod sa 1914 K.P. Hinunoa, ang nahitabo diha sa modernong gihulagwayan sa Jerusalem sa 1914-1918 mao lamay ‘sinugdanan sa mga kasakit’ . . . Ang ‘dakong kasakitan’ nga dili na mahitabo pag-usab anaa pa sa unahan, kay magkahulogan kini ug kalaglagan sa tibuok-kalibotang empiryo sa bakak nga relihiyon (lakip sa Kakristiyanohan) nga sundan sa ‘gubat sa dakong adlaw sa Diyos nga Labing Gamhanan’ sa Armagedon.” Nagkahulogan kini nga ang tibuok dakong kasakitan anaa pa sa unahan.
13. Nganong makataronganon ang pag-ingon nga adunay umaabot nga ‘pagbarog diha sa balaang dapit’ sa “dulumtanang butang”?
13 Duna kiniy laktod nga kalabotan sa pagsabot kon kanus-a “ang dulumtanang butang” mobarog diha sa balaang dapit. Hinumdomi kon unsay nahitabo sa unang siglo. Ang mga Romano miatake sa Jerusalem sa 66 K.P., apan sila kalit nga miatras, nga nagtugot sa Kristohanong “unod” nga maluwas. (Mateo 24:22) Nan, dahomon nato ang dakong kasakitan nga magsugod sa dili madugay, apan kini pamub-on alang sa mga pinili sa Diyos. Matikdi kining yawing punto: Sa karaang sumbanan, ‘ang dulumtanang butang nga nagbarog diha sa balaang dapit’ gilambigit sa pag-atake sa Romano ubos ni Heneral Gallus sa 66 K.P. Ang modernong-adlaw nga katumbas sa maong pag-atake—ang pagsugod sa dakong kasakitan—anaa pa sa unahan. Busa “ang dulumtanang butang nga magpahinabog pagkaawaaw,” nga naglungtad sukad sa 1919, dayag nga motindog pa diha sa balaang dapit.b Sa unsang paagi kini mahitabo? Ug sa unsang paagi kita maapektahan?
Usa ka Umaabot nga Pag-atake
14, 15. Sa unsang paagi ang Pinadayag kapitulo 17 motabang kanato sa pagsabot sa mga panghitabo nga mosangko sa Armagedon?
14 Ang basahon sa Pinadayag naghubit sa umaabot nga malaglagong pag-atake sa bakak nga relihiyon. Ang kapitulo 17 naglaraw sa paghukom sa Diyos batok sa “Dakong Babilonya, ang inahan sa mga bigaon”—ang tibuok-kalibotang empiryo sa bakak nga relihiyon. Ang Kakristiyanohan dunay hinungdanong bahin ug nag-angkon nga dunay pakigsaad nga relasyon uban sa Diyos. (Itandi ang Jeremias 7:4.) Ang bakak nga mga relihiyon, lakip sa Kakristiyanohan, dugay nang dunay dili-angayan nga mga pakiglabot sa “mga hari sa yuta,” apan kini matapos sa pagkahimong awaaw nianang mga relihiyona. (Pinadayag 17:2, 5) Sa kang kansang mga kamot?
15 Ang Pinadayag naghulagway sa “sanag-pulang bulok nga mapintas nga mananap” nga naglungtad sa usa ka panahon, nawala, ug unya mibalik. (Pinadayag 17:3, 8) Kining mananapa gipaluyohan sa mga magmamando sa kalibotan. Ang mga detalye nga gitagana sa tagna motabang kanato sa pag-ila niining simbolikong mananap ingong organisasyon sa pakigdait nga milungtad sa 1919 ingong Liga sa Kanasoran (usa ka “dulumtanang butang”) ug kana mao karon ang Hiniusang Kanasoran. Ang Pinadayag 17:16, 17 nagpakita nga ang Diyos magbutang pa diha sa kasingkasing sa pipila ka tawhanong mga magmamando kinsa prominente niining maong “mananap” aron sa paghimong awaaw sa tibuok-kalibotang empiryo sa bakak nga relihiyon. Kanang maong pag-atake magtimaan sa pagsugod sa dakong kasakitan.
16. Unsang talagsaong mga kaugmaran ang nagakahitabo nga naglangkit sa relihiyon?
16 Sanglit ang pagsugod sa dakong kasakitan anaa pa sa umaabot, ang ‘pagbarog ba diha sa balaang dapit’ anaa pa sa unahan nato? Dayag nga ingon niana. Bisan tuod “ang dulumtanang butang” mipatim-aw sayo niining sigloha ug, sa ingon, naglungtad sulod na sa mga dekada, mobarog kini sa talagsaong paagi “diha sa balaang dapit” sa haduol nga umaabot. Ingon nga ang unang-siglong mga sumusunod ni Kristo nagbantay gayod pag-ayo sa pagsabot kon sa unsang paagi ang ‘pagbarog diha sa balaang dapit’ maugmad, mao man usab ang presenteng-adlaw nga mga Kristohanon. Tinuod, kinahanglang magpaabot kita sa aktuwal nga katumanan aron mahibaloan ang tanang detalye. Bisan pa niana, takos tagdon nga sa pipila ka nasod duna nay mamatikdan ug nag-usbaw nga kayugot ngadto sa relihiyon. Ang pipila ka politikanhong mga elemento, nga miduyog sa kanhing mga Kristohanon nga mitipas gikan sa tinuod nga pagtuo, nagpasiugda ug pagbatok sa relihiyon sa katibuk-an ug ilabina sa matuod nga mga Kristohanon. (Salmo 94:20, 21; 1 Timoteo 6:20, 21) Busa, ang politikanhong mga gahom bisan karon ‘nakiggubat sa Kordero,’ ug sumala sa gipakita sa Pinadayag 17:14, kining maong pakig-away mosamot. Bisan tuod dili sila literal nga manghilabot sa Kordero sa Diyos—si Jesu-Kristo diha sa iyang binayaw, hinimayang kahimtang—sila mopahungaw pa sa ilang pagsupak batok sa matuod nga mga magsisimba sa Diyos, ilabina sa iyang “mga balaan.” (Daniel 7:25; itandi ang Roma 8:27; Colosas 1:2; Pinadayag 12:17.) Duna kitay pasalig sa Diyos nga ang Kordero ug kadtong uban kaniya magmadaogon.—Pinadayag 19:11-21.
17. Nga dili mahimong dogmatiko, unsa tingaliy ikaingon nato bahin sa kon unsaon sa “dulumtanang butang” pagbarog diha sa balaang dapit?
17 Nahibalo kita nga ang pagkaawaaw nagpaabot sa bakak nga relihiyon. Ang Dakong Babilonya “nahubog sa dugo sa mga balaan” ug milihok ingong hara, apan tino ang iyang kalaglagan. Ang dili-hinlo nga impluwensiya nga iyang gipasundayag ibabaw sa mga hari sa yuta sa talagsaong paagi mausab samtang kanang maong relasyon mahimong usa ka relasyon nga dunay mapintas nga pagdumot sa bahin sa ‘napulo ka sungay ug sa mapintas nga mananap.’ (Pinadayag 17:6, 16; 18:7, 8) Sa dihang ang “sanag-pulang bulok nga mapintas nga mananap” moatake sa relihiyosong bigaon, “ang dulumtanang butang” magbarog sa mahulgaong paagi diha sa gitawag nga balaang dapit sa Kakristiyanohan.c Busa ang pagkaawaaw magsugod diha sa walay-pagtuo nga Kakristiyanohan, nga naghulagway sa kaugalingon niini nga balaan.
‘Pagkalagiw’—Sa Unsang Paagi?
18, 19. Unsang mga katarongan ang gihatag sa pagpakita nga ang ‘pagkalagiw ngadto sa kabukiran’ dili magkahulogan ug pag-usab sa relihiyon?
18 Human magtagna bahin sa ‘pagbarog sa dulumtanang butang diha sa balaang dapit,’ gipasidan-an ni Jesus ang dunay salabotan nga molihok. Gipasabot ba niya nga nianang ulahing yugto—sa dihang “ang dulumtanang butang” “magabarog diha sa balaang dapit”—daghang tawo ang mokalagiw gikan sa bakak nga relihiyon ug mosunod sa matuod nga pagsimba? Dili gayod. Tagda ang unang katumanan. Si Jesus miingon: “Silang anaa sa Judea pakalagiwa na ngadto sa kabukiran. Ang tawong anaa sa atop ayaw na pakanaoga, ni pasudlon man aron mokuhag bisan unsa gikan sa iyang balay; ug ang tawo nga anaa sa uma ayaw na pabalika sa mga butang sa likoran aron kuhaon ang iyang panggawas nga bisti. Alaot ang mga babayeng mabdos ug sila nga nagapasuso nianang mga adlawa! Padayon sa pag-ampo nga dili unta kini mahitabo sa tingtugnaw.”—Marcos 13:14-18.
19 Wala moingon si Jesus nga kadto lamang anaa sa Jerusalem ang kinahanglang mogula, nga daw ang iyang punto mao nga kinahanglang mogula sila gikan sa sentro sa Hudiyohanong pagsimba; ni ang iyang pasidaan naghisgot ug pag-usab sa relihiyon—pagkalagiw gikan sa bakak ug pagsunod sa matuod. Ang mga tinun-an ni Jesus wala magkinahanglan ug pasidaan bahin sa pagkalagiw gikan sa usa ka relihiyon ngadto sa lain; sila nahimo nang tinuod nga mga Kristohanon. Ug ang pag-atake sa 66 K.P. wala magpalihok sa mga tigtuman sa Hudaismo sa Jerusalem ug sa tibuok Judea sa pagtalikod nianang relihiyona ug pagdawat sa Kristiyanidad. Si Propesor Heinrich Graetz nag-ingon nga kadtong migukod sa nangalagiw nga mga Romano mibalik sa siyudad: “Ang mga Zealot, nga mipatugbaw ug malipayong mga awit sa gubat, mipauli sa Jerusalem (ika-8 sa Oktubre), ang ilang mga kasingkasing duyog nga mipitik sa mangayaong paglaom sa kagawasan ug independensiya. . . . Wala ba sila tabangi sa Diyos nga ingon ka maluluy-on sa Iyang pagtabang sa ilang katigulangan? Ang kasingkasing sa mga Zealot wala mahadlok kon unsay mahitabo sa umaabot.”
20. Sa unsang paagi ang unang mga tinun-an misanong sa pasidaan ni Jesus nga mokalagiw ngadto sa kabukiran?
20 Nan, sa unsang paagi nga ang pipila ka pinili balik kaniadto milihok sumala sa tambag ni Jesus? Pinaagi sa pagbiya sa Judea ug pagkalagiw ngadto sa kabukiran latas sa Jordan, ilang gipakita nga sila dili na bahin sa Hudiyong sistema, sa politikanhon o relihiyosong paagi. Gibiyaan nila ang mga umahan ug kabalayan, nga wala gani magkuha sa ilang mga kabtangan gikan sa ilang kabalayan. Masaligon sa panalipod ug pagpaluyo ni Jehova, ilang giuna ang pagsimba kaniya kay sa laing mga butang nga morag hinungdanon tingali.—Marcos 10:29, 30; Lucas 9:57-62.
21. Dili kinahanglang dahomon nato ang unsa sa dihang “ang dulumtanang butang” moatake?
21 Karon, tagda ang mas dakong katumanan. Sa daghang dekada kita nagaawhag sa mga tawo sa paggula gikan sa bakak nga relihiyon ug sa pagsunod sa matuod nga pagsimba. (Pinadayag 18:4, 5) Minilyon ang mihimo niana. Ang tagna ni Jesus wala magpakita nga sa dihang ang dakong kasakitan magsugod, dagkong panon sa katawhan ang moliso ngadto sa putling pagsimba; tino, walay dinaghang pagkakabig sa mga Hudiyo sa 66 K.P. Bisan pa niana, ang matuod nga mga Kristohanon makabaton ug dakong panukmod sa pagpadapat sa pasidaan ni Jesus sa pagkalagiw.
22. Ang atong pagpadapat sa tambag ni Jesus mahitungod sa pagkalagiw ngadto sa kabukiran mahimong maglangkit sa unsa?
22 Sa pagkakaron dili nato mabatonan ang bug-os nga detalye bahin sa dakong kasakitan, apan kita makataronganong mohinapos nga alang kanato ang pagkalagiw nga gihisgotan ni Jesus dili sa geograpikanhong diwa. Ang katawhan sa Diyos anaa na sa tibuok globo, halos sa matag suok. Apan, makaseguro kita nga sa dihang gikinahanglan ang pagkalagiw, ang mga Kristohanon kinahanglang magpadayon sa paghupot ug tatawng kalainan tali sa ilang kaugalingon ug sa bakak nga relihiyosong mga organisasyon. Makahuloganon usab nga si Jesus nagpasidaan mahitungod sa dili pagbalik ngadto sa balay sa usa aron sa pagkuha ug mga besti ug ubang mga manggad. (Mateo 24:17, 18) Busa mahimong dunay mga pagsulay sa unahan bahin sa kon unsaon nato paglantaw ang materyal nga mga butang; kini ba ang labing hinungdanong butang, o ang kaluwasan nga modangat sa tanan nga dapig sa Diyos mao ang labi pang hinungdanon? Oo, ang atong pagkalagiw maglangkit tingali ug pipila ka kalisdanan ug mga paghikaw. Magmaandam kita sa pagbuhat sa bisan unsa nga gikinahanglan, sama sa atong unang-siglong mga katumbas kinsa mikalagiw gikan sa Judea ngadto sa Perea, tabok sa Jordan.
23, 24. (a) Diin lamang kita makakaplag ug panalipod? (b) Unsay angayng epekto dinhi kanato sa pasidaan ni Jesus mahitungod sa ‘dulumtanang butang nga magabarog diha sa balaang dapit’?
23 Kinahanglang tinoon nato nga ang atong dalangpanan magpadayong mao si Jehova ug ang iyang samag-bukid nga organisasyon. (2 Samuel 22:2, 3; Salmo 18:2; Daniel 2:35, 44) Diha kita makakaplag ug panalipod! Dili kita mosundog sa dagkong panon sa katawhan nga mokalagiw ngadto “sa mga langob” ug motago “sa dagkong-bato sa kabukiran”—tawhanong mga organisasyon ug mga institusyon nga magpabilin tingali sa mubo kaayong panahon human maawaaw ang Dakong Babilonya. (Pinadayag 6:15; 18:9-11) Tinuod, ang kapanahonan magkalisod tingali—maingon sa 66 K.P. alang sa mga mabdos nga mikalagiw gikan sa Judea o alang ni bisan kinsa nga kinahanglang mobiyahe diha sa bugnaw, ulanong panahon. Apan makaseguro kita nga ang Diyos maghimong posible sa kaluwasan. Hinaot nga bisan karon palig-onon nato ang atong pagsalig kang Jehova ug sa iyang Anak, nga karon nagmando ingong Hari sa Gingharian.
24 Walay katarongan nga kita magkinabuhi nga mahadlok kon unsay mahitabo. Dili buot ni Jesus nga ang iyang mga tinun-an kaniadto mangahadlok, ug dili niya buot nga mahadlok usab kita karon o sa umaabot nga mga adlaw. Gipaalinggat niya kita aron makapangandam kita sa atong kasingkasing ug hunahuna. Kon buot hunahunaon, ang masinugtanong mga Kristohanon dili silotan sa dihang moabot ang kalaglagan sa bakak nga relihiyon ug sa nahibilin niining daotang sistema. Sila makasabot ug mamati sa pasidaan mahitungod sa ‘dulumtanang butang nga magabarog diha sa balaang dapit.’ Ug sila determinadong molihok pinasukad sa ilang dili-matarog nga pagtuo. Hinaot nga dili gayod nato kalimtan ang gisaad ni Jesus: “Siya nga nakalahutay hangtod sa kataposan mao ang maluwas.”—Marcos 13:13.
[Mga footnote]
a “Ang Romanong mga insigniya gipanalipdan uban ang relihiyosong pagtahod diha sa mga templo sa Roma; ug ang pagtahod niini nga katawhan alang sa ilang mga insigniya maoy katumbas sa ilang pagkalabaw sa ubang mga nasod . . . [Alang sa mga sundalo kadto] tingali mao ang labing sagradong butang nga napanag-iya sa yuta. Ang Romanong sundalo nanumpa pinaagi sa iyang insigniya.”—The Encyclopædia Britannica, ika-11ng Edisyon.
b Angayng matikdan nga bisan tuod ang katumanan sa mga pulong ni Jesus sa 66-70 K.P. makatabang kanato sa pagsabot kon sa unsang paagi kini mamatuman sa dakong kasakitan, ang duha ka katumanan dili mahimong eksaktong magkatumbas tungod kay ang mga katumanan mahitabo sa lahing mga kahimtang.
c Tan-awa Ang Bantayanang Torre, Hunyo 15, 1976, mga panid 355-59.
Nahinumdom Ka Ba?
◻ Sa unsang paagi “ang dulumtanang butang nga magpahinabog pagkaawaaw” nagpadayag sa kaugalingon niini sa unang siglo?
◻ Nganong makataronganon ang paghunahuna nga ang modernong-adlaw nga “dulumtanang butang” mobarog diha sa balaang dapit sa umaabot nga panahon?
◻ Unsang pag-atake sa “dulumtanang butang” ang gitagna sa Pinadayag?
◻ Unsang matanga sa ‘pagkalagiw’ ang mahimong kinahanglanon pa sa atong bahin?
[Hulagway sa panid 16]
Ang Dakong Babilonya gitawag nga “inahan sa mga bigaon”
[Hulagway sa panid 17]
Ang sanag-pulang bulok nga mapintas nga mananap sa Pinadayag kapitulo 17 mao ang “dulumtanang butang” nga gihisgotan ni Jesus
[Hulagway sa panid 18]
Ang sanag-pulang bulok nga mapintas nga mananap malaglagong moatake sa relihiyon