Ang Hunahuna sa Bibliya

Kon Unsay Buhaton sa Dihang Nakapasilo Ka sa Uban

MAY suliran. Nahibalo ka niini. Ang imong Kristohanong igsoon tinuyong naglikay kanimo. Wala niya isulti kon unsay naghasol kaniya, apan moingon lamang siyag halo​—ug sa panahon lamang nga ikaw ang unang motimbaya kaniya! Angay mo bang duolon siya sa pagsusi kon unsay nahitabo?

‘Problema na kana niya,’ maghunahuna ka tingali. ‘Kon nahiubos siya nako, angayng moduol siya ug makigsulti kanako bahin niana.’ Sa pagkatinuod, ang Bibliya nagdasig sa tawong nasilo nga mouna sa pagpakigdait sa iyang igsoon. (Itandi ang Mateo 18:15-17.) Apan komosta na man ang nakasala? Unsang responsabilidad, kon duna man, ang iyang nabatonan?

Sa iyang Wali sa Bukid, si Jesus miingon: “Nan, kon ikaw magdala sa imong gasa sa halaran ug didto mahinumdom ka nga ang imong igsoon may unsa mang butang batok kanimo, biyai ang imong gasa atubangan sa halaran, ug lakaw; pakigdait una sa imong igsoon, ug unya, sa makabalik ka na, itanyag ang imong gasa.” (Mateo 5:23, 24) Matikdi nga ang mga pulong ni Jesus dinhi gitumong sa nakasala. Unsang responsabilidad ang iyang nabatonan sa paghusay sa nahitabo? Sa pagtubag niana, atong konsiderahon kon unsay kahulogan sa mga gipamulong ni Jesus ngadto sa iyang unang-siglong Hudiyong mga mamiminaw.

“Magdala sa Imong Gasa sa Halaran”

Si Jesus dinhi naghatag ug matin-aw nga paghulagway: Usa ka Hudiyong magsisimba miabot sa Jerusalem alang sa usa sa tinuig nga mga piyesta. Siya may gasa​—lagmit usa ka hayop​—aron ihalad kang Jehova.a Ang pagtanyag ug usa ka halad dili gayod usa ka walay-kahulogan nga rituwal. Misaysay ang librong Judaism​—Practice and Belief: “Ang pagpili sa tambok, walay depektong mga hayop, nga magtan-aw niana nga gisusi sa mga eksperto, nga maglakaw uban niana sulod sa pipila ka yarda gikan sa nagdilaab nga halaran, nga maghatag niana, magbutang sa mga kamot sa ulo, nga magsugid sa kahugawan o kasaypanan, o kaha magpahinungod sa hayop, nga maggulgol sa tutonlan niini, o bisan maggunit lamang niana​—kini naggarantiya sa pagkamakahuloganon ug pagkamakahahadlok sa maong yugto. . . . Walay usa nga nagtuong ang Diyos nagsugo sa tibuok rituwal . . . ang mosinati niana nga dili malangkit sa emosyonal nga paagi.”

Ang mga pulong ni Jesus sa Mateo 5:23, 24 sa ingon nagdala sa iyang mga mamiminaw ngadto sa usa ka yugto nga tugob sa kahulogan ug kahadlok alang sa Hudiyong magsisimba. Usa ka eskolar sa Bibliya nagbatbat sa esena niining paagiha: “Ang magsisimba nakasulod sa Templo; nakaagi siya sa serye sa mga sawang niini, ang Sawang sa mga Hentil, ang Sawang sa Kababayen-an, ang Sawang sa Kalalakin-an. Saylo niana nahimutang ang Sawang sa mga Saserdote nga niana ang layko dili makasulod. Ang magsisimba nagbarog tungod sa ali, nga andam nga mohatag sa iyang hayop ngadto sa saserdote; ang iyang mga kamot diha [sa ulo sa hayop] aron sa pagsugid.”

Sa maong hinungdanong yugto, ang magsisimba nahinumdom nga ang iyang igsoon nasilo kaniya. Lagmit ang iyang konsensiya mismo maoy nagsulti niya niana, o tingali iyang namatikdan sa tinamdan sa iyang igsoon kaniya nga may gibating kasilo. Unsay iyang buhaton?

“Biyai ang Imong Gasa . . . , ug Lakaw”

“Biyai ang imong gasa sa atubangan sa halaran,” si Jesus misaysay, “ug lakaw.” Ngano? Unsay labi pang hinungdanon niadtong yugtoa kay sa pagtanyag ug halad kang Jehova? “Pakigdait una sa imong igsoon,” dugang saysay ni Jesus, “ug unya, sa makabalik ka na, itanyag ang imong gasa.” Busa ang magsisimba magbilin sa iyang halad nga buhi diha sa halaran sa halad nga sinunog ug molakaw sa pagpangita sa iyang nasilong igsoon.

Sanglit kadto panahon sa piyesta, ang nasilong igsoon lagmit nga lakip sa mga perigrino nga nanagganayan sa Jerusalem. Nga may sigpit nga mga karsada ug mga balay nga nagsiot, ang Jerusalem adunay ubay-ubayng populasyon. Apan kadto piyesta, ug ang siyudad napuno sa mga bisita.b

Bisan pag ang mga tawo gikan sa samang lungsod nag-usa sa pagbiyahe ug pagkampo, ang paglataslatas sa nagsiot nga siyudad sa pagpangita ug usa ka tawo magkinahanglag paningkamot. Pananglitan, panahon sa Piyesta sa mga Balongbalong, ang mga bisita magtukod ug mga balongbalong sa tibuok siyudad ug sa mga dalan ug mga tanaman sa tibuok Jerusalem. (Levitico 23:34, 42, 43) Bisan pa niana, ang Hudiyong magsisimba kinahanglang mangita sa iyang nasilo nga igsoon hangtod makit-an niya siya. Unya unsa man?

“Pakigdait sa imong igsoon,” matod ni Jesus. Ang Gregong ekspresyon nga gihubad nga ‘makigdait’ naggikan sa usa ka berbo (di·al·lasʹso) nga nagkahulogang “‘pagpahinabog kausaban, pag-ilis,’ ug busa, ‘pag-uliay.’” Sanglit mihimog igoigong paningkamot sa pagpangita sa iyang nasilong igsoon, ang Hudiyong magsisimba naningkamot sa pagpakigdait kaniya. Unya, matod ni Jesus, mahimo siyang mobalik sa templo ug itanyag ang iyang gasa, kay nianang tungora dawaton na kana sa Diyos.

Ang mga pulong ni Jesus sa Mateo 5:23, 24 sa ingon nagtudlo ug usa ka mahinungdanong leksiyon: Ang pag-uliay, o pakigdait, mag-una sa halad. Ang paagi sa atong pagtratar sa atong kaubang mga magsisimba adunay kalabotan sa atong relasyon sa Diyos.​—1 Juan 4:20.

Kon Unsay Buhaton sa Dihang Nakapasilo Ka sa Uban

Nan, unsa na man kon ikaw anaa sa kahimtang nga gibatbat sa sinugdanan niining artikuloha​—imong nasabtan nga nasilo nimo ang usa ka kaubang magsisimba? Unsay angay nimong buhaton?

Sa pagpadapat sa tambag ni Jesus, himoa ang unang lakang sa pagduol sa imong igsoon. Uban sa unsang tumong? Sa pagkombinser kaniya nga wala siyay katarongan nga masilo? Dili gayod! Ang suliran tingali labaw pa kay sa usa ka yanong dili-pagsinabtanay. “Pakigdait,” matod ni Jesus. Wagtanga, kon posible, ang kahiubos gikan sa iyang kasingkasing. (Roma 14:19) Sa maong katuyoan, tingali gikinahanglan nimong ilhon, dili ipangulipas, ang iyang pagkasilo. Tingali kinahanglang mangutana ka, ‘Unsay akong buhaton aron matul-id ang kahimtang?’ Kasagaran, ang usa ka sinserong pagpangayog pasaylo mao lamang ang gikinahanglan. Sa pila ka kaso, hinunoa, ang nasilo nga tawo magkinahanglan tingalig panahon sa pagwagtang sa iyang kahiubos.

Apan, unsa na man kon bisan sa balikbalik nga mga paningkamot dili nimo mapahinabo ang pag-uliay sa maayong kabubut-on? Ang Roma 12:18 nag-ingon: “Kon posible, kutob sa nagaagad kaninyo, magmadaiton sa tanang tawo.” Sa ingon makasalig ka nga sa dihang naningkamot ka sa pagpakigdait, si Jehova malipayng modawat sa imong pagsimba.

[Mga footnote]