Magmapasalamaton—Ang Mesiyanikong Gingharian ni Jehova Nagmando Na
“Kami nagpasalamat kanimo, Jehova nga Diyos, ang Labing Makagagahom, . . . tungod kay nahuptan mo ang imong dakong gahom ug nagsugod na sa pagmando ingong hari.”—PINADAYAG 11:17.
1. Unsay gipahayag sa presidente sa Watch Tower Society human sa iyang panaw sa Uropa sa 1911?
SAYO sa 1911, ang presidente sa Watch Tower Society, si C. T. Russell, mihatag ug seryal nga mga pahayag sa Bibliya sa pangunang mga siyudad sa Uropa. Mikomento sa maong panaw, si Russell misulat sa mosunod diha sa The Watch Tower, Mayo 15, 1911: “Kami nahibulong sa pagkaplag ug daghan kaayong mga ebidensiya sa kauswagan bisan diin . . . Ang among mga magbabasa nahibalo nga sa daghan nang katuigan kami nagpaabot nga matapos kining maong Panahon uban sa makahahadlok nga panahon sa kasamok, ug kami naglaom nga kini moulbo nga kalit ug puwersado human dayon sa Oktubre, 1914, nga, sumala sa nasabtan namo sa Kasulatan, mao ang petsa nga ang mga Panahon sa mga Hentil—ang gitugotang pagmando sa mga Hentil sa yuta—matapos; busa, ang panahon nga gitakda nga ang Mesiyanikong gingharian mosugod na sa pagmando.” Kini ba nga pagpaabot natuman?
2. Sa unsang paagi napusgay ang kalinaw sa 1914, ug uban sa unsang makapaguol nga mga sangpotanan?
2 Sa unang katunga sa 1914, ang kalibotan daw malig-on ug hilwas gikan sa gubat. Apan wala magdugay ang kalinaw kalit nga napusgay sa dihang gipatay ang manununod sa trono sa Austria sa usa ka taga Serbia sa Hunyo 28, 1914. Ang Austria-Hungaria wala magdugay mideklarar ug gubat batok sa Serbia. Ang Rusya milaban sa Serbia, busa ang Alemanya nakiggubat batok sa Rusya sa Agosto 1. Unya ang Alemanya mideklarar ug gubat batok sa Pransiya sa Agosto 3; ang Gran Britanya batok sa Alemanya sa Agosto 4; ang Montenegro batok sa Austria-Hungaria sa Agosto 7; ang Hapon batok sa Alemanya sa Agosto 23; Austria-Hungaria batok Belgium sa Agosto 28. Daghan ang nagtuo nga sa dili madugay matapos ra ang maong gubat. Hinunoa, kini misamot ngadto sa labing grabe nga gubat sa kasaysayan hangtod sa maong panahon, uban sa 19 ka nasod nga nakigbahin sa internasyonal nga pagbanaw sa dugo nga nakapildig kapin sa 13,000,000 ka kinabuhi sa mga sundalo ug mga sibilyan, uban sa kapin sa 21,000,000 ang naangol ug nasamdan.
3, 4. Unsay nahitabo sa hedkuwarter sa Sosyedad sa Biyernes sa buntag, sa Oktubre 2, 1914?
3 Sa Biyernes sa buntag, Oktubre 2, 1914, si Russell mipahayag ngadto sa mga kawani sa hedkuwarter sa Watch Tower Society sa Brooklyn, New York: “Ang panahon sa mga Hentil natapos na; natapos na ang adlaw sa ilang mga hari.” Kini gidawat uban sa madasigong palakpak sa pamilyang Bethel, “ang balay sa Diyos.”
4 Unsang katarongan ang nabatonan ni C. T. Russell ug sa iyang mga kauban sa pagkamalipayon kaayo niadtong buntaga sa Oktubre? Diin kuhaa ang pulong “Panahon sa mga Hentil”? Unsay ebidensiya nga ang Panahon sa mga Hentil natapos niadtong 1914? Ug sa unsang paagi kana nakaapektar kanimo?
Ang Jerusalem ug ang Panahon sa mga Hentil
5. Diin kuhaa ang ekspresyong “Panahon sa mga Hentil”?
5 Ang pulong “Panahon sa mga Hentil,” o “tinudlong panahon sa kanasoran,” nagagikan sa dakong tagna ni Jesus mahitungod sa kalaglagan sa Jerusalem. (Lucas 21:5-36, King James Version) Duha ka adlaw una pa ihatag kini, si Jesus nagpaila sa iyang kaugalingon ngadto sa mga molupyo sa Jerusalem ingong ilang Mesiyas. Samtang siya mapainubsanong misakay sa usa ka asno ngadto sa siyudad, ang panon sa mga Hudiyo misinggit sa kadaogan, sama sa gitagna sa Zacarias 9:9. “Bulahan ang Usa nga nagaanhi ingong Hari sa ngalan ni Jehova,” sila misinggit sa makusog.—Lucas 19:28-40.
6, 7. Unsang makalilisang nga pagkasad-an sa dugo ang nahimo sa unang-siglong mga Hudiyo diha sa ilang kaugalingon, ug uban sa unsang mga sangpotanan?
6 Apan nahibalo si Jesus nga ang opinyon sa publiko sa dili madugay maimpluwensiyahan sa pagbatok kaniya tungod sa mabunoon nga pagdumot sa relihiyosong mga pangulo sa Jerusalem ubos sa impluwensiya sa ilang amahan, ang Yawa. (Genesis 3:15; Juan 8:44) Wala magdugay human niadto, sa Nisan 14, ang panon sa mga Hudiyo nanagsinggit alang sa kamatayon ni Jesus. “Ang iyang dugo ipapaningil lang gikan kanamo ug sa among kaanakan,” sila misinggit ngadto sa nagpanukong Romanong gobernador. (Mateo 27:24, 25) Inay dawaton si Jesus ingong Mesiyanikong Hari, ang pangulo sa mga saserdote miingon: “Kami walay hari gawas kang Cesar.” (Juan 19:15) Unya ang matuod nga Mesiyas gilansang sa kahoy sa pagsakit aron mamatay, nga gipasakaan ug bakak nga sumbong nga usa ka sedisyonista batok sa Roma ug usa ka tigpasipala batok sa Diyos sa mga Hudiyo.—Marcos 14:61-64; Lucas 23:2; Juan 18:36; 19:7.
7 Ang balaang kasuko tino nga moabot ibabaw sa mga molupyo sa Judea tungod sa ilang grabeng kasal-anan sa pag-ulag dugo. Ang Jerusalem, uban sa matahom nga templo niini, dili na matawag nga “ang siyudad sa dakong Hari,” si Jehova. (Mateo 5:35; Lucas 13:33-35) Pipila ka adlaw una pa sa kamatayon ni Jesus, ang iyang mga tinun-an madalayegong naghisgot sa mga tinukod sa templo sa siyudad. Sa pagtubag, si Jesus mitagna: “Mahitungod niining mga butanga nga inyong nakita, moabot ra ang adlaw nga dinhi wala na unyay usa ka bato nga pinatong sa bato nga dili pagatumpagon.”—Lucas 21:5, 6.
8. Sa dihang gihatag ni Jesus ang “ilhanan” sa mga hitabo nga mitultol sa kalaglagan sa Jerusalem, unsa pa ang nalangkit?
8 Ang mga tinun-an ni Jesus nangutana sa kahibulong: “Magtutudlo kanus-a man kini mahitabo, ug unsa man ang ilhanan nga kini magakahitabo na?” (Lucas 21:7) Sa pagtubag tukmang gitagna ni Jesus ang mga hitabo nga motultol sa kalaglagan sa Jerusalem, ug iyang gidugang kining makahuloganong pulong: “Ang Jerusalem pagayatakan sa mga Hentil hangtod matuman na ang mga panahon sa mga Hentil.” (Lucas 21:8-24, KJ) Sa ingon si Jesus naghisgot ug butang nga mahitabo pa sa unahan saylo sa kalaglagan sa Jerusalem—usa ka butang nga paaboton pa “hangtod matuman ang mga panahon sa mga Hentil.” Maylabot sa “ilahanan,” si Jesus miingon: “Sa dihang makita ninyo kining mga butanga nga nagakahitabo na, hibaloi nga ang gingharian sa Diyos haduol na.” (Lucas 21:31) Busa, ang ilhanan may duha ka katumanan. Ang una, o sa gagmay nga bahin, nga katumanan nagpaila nga ‘ang pagkalaglag sa Jerusalem haduol na.’ (Lucas 21:20) Ang ikaduha, ug mas dako nga katumanan moabot sa dihang ang Panahon sa mga Hentil matapos na, ug kini nagpaila nga “ang gingharian sa Diyos haduol na.”—Itandi ang Mateo 24:3.
Ang Yutan-ong Jerusalem Pulihan sa Usa ka Labaw nga Siyudad
9. Kanus-a nawad-an ang yutan-ong Jerusalem sa iyang inuyonang kahimtang, ug pinaagi sa unsa kini gipulihan?
9 Sa pag-ingong ang “Jerusalem pagayatakan sa kanasoran, hangtod matuman ang tinudlong mga panahon sa kanasoran,” si Jesus ba nagsugyot nga ang yutan-ong siyudad sa ulahi mapasig-uli sa diyosnong pag-uyon? Dili. Human nga gipatay ang pinalanggang Anak sa Diyos, ang yutan-ong Jerusalem nawad-an sa linaing kabutang niini sa walay kataposan ug gipulihan sa usa ka mas labaw pa nga “siyudad sa buhi nga Diyos, ang langitnong Jerusalem.”—Hebreohanon 12:22; Mateo 23:37, 38; 27:50, 51.
10. Unsay kahulogan sa ekspresyong “langitnong Jerusalem”?
10 Ang ekspresyong “langitnong Jerusalem” gigamit sa Bibliya sa paghubit sa dili malaglag nga langitnong Gingharian nga alang niini ang dinihogang mga Kristohanon gitawag.a (Hebreohanon 11:10; 12:22, 28) Sa gisulat kini ni apostol Pablo, ang yutan-ong siyudad uban sa templo niini gimahal kaayo sa mga Hudiyo. Busa, gipahinumdoman ni Pablo ang Hebreohanong mga Kristohanon nga “kita walay siyudad dinhi nga dumalayon, hinunoa kita nangita ug usa ka siyudad nga umaabot.”—Hebreohanon 13:14.
Kon Nganong Gitawag Langitnong Jerusalem
11. Hangtod sa panahong nawad-an ang yutan-ong Jerusalem sa pag-uyon ni Jehova, unsay gihawasan niini?
11 Ang Jerusalem dugay nang kaulohan sa nasod sa Israel, kansang mga hari ginaingong “naglingkod sa trono ni Jehova.” (1 Cronicas 29:23) Lain pa, si Jehova naghimog pakigtugon uban kang David nga ang pagkahari magpabilin diha iyang pamilya sa walay kataposan. Ingon nga ang modernong-adlaw nga mga kaulohan, sama sa Washington, Moscow, Canberra, ug Pretoria, gigamit sa pag-ila sa ilang tagsa-tagsang mga kagamhanan, sa ingon ang Jerusalem gigamit sa Bibliya sa paghawas sa gingharian ni David.—2 Samuel 7:16; Lucas 1:32.
12. Sa unsang paagi ang terminong “Panahon sa mga Hentil” ikapadapat?
12 Ang gingharian ni David may limitadong dominyo, kutob lamang sa gihubit sa Diyos nga mga utlanan sa karaang Israel. Busa ang yutan-ong Jerusalem maoy usa ka tipo lamang sa matuod nga Mesiyanikong Gingharian nga momando gikan sa langit ug ang tibuok nga yuta mao ang dominyo niini. (Salmo 2:2, 7, 8; Daniel 7:13, 14; 2 Timoteo 4:18) Busa, ang librong The Time Is At Hand, nga gipatik sa Watch Tower Society niadtong 1889, tin-awng nag-ingon: “Ang terminong ‘mga Panahon sa mga Hentil’ gipadapat diha sa atong Ginoo ngadto nianang kal-ang sa kasaysayan sa yuta tali sa pagkuha sa mahulagwayong Gingharian sa Diyos, ang Gingharian sa Israel (Ezek. 21:25-27), ug sa pagsugod ug sa pag-establisar sa antitipo niini, ang matuod nga Gingharian sa Diyos.”
Ang mga Panahon sa mga Hentil—Unsa ka Dugay?
13. Kanus-a nagsugod ang mga Panahon sa mga Hentil, ug nganong kanay imong tubag?
13 Ang mahulagwayong gingharian sa Diyos gilumpag sa Babilonyanhong haring Nabucodonosor sa 607 W.K.P. Sa ikapitong bulan sa Hudiyo, sa mga tungatunga sa Oktubre, ang yuta nalaglag.b (2 Hari 25:8, 9, 22, 25, 26) Sa pagpamatuod nga kini nahitabo pinaagi sa balaang pagtugot, gipadamgo ni Jehova si Nabocodonosor. Kini maoy bahin sa usa ka kahoy nga giputol ug gitugotang motubo pag-usab human sa usa ka yugto sa “pito ka panahon.” Ang damgo unang natuman sa dihang si Nabucodonosor gipasig-uli sa iyang trono human sa temporaryong pagkabuang.—Daniel 4:10-17, 28-36.
14. Unsa ang pangunang punto sa damgo ni Nabucodonosor?
14 Apan, ang tema sa damgo ni Nabucodonosor nagpakita nga ang pangunang katumanan niini naglangkit sa mahulagwayong gingharian sa Diyos, diin ang maong Hentil nga hari gitugotan nga ‘maputol.’ Ang damgo gitapos uban niining pahayag nga may katuyoan: “Aron ang mga tawong buhi managpakaila nga ang Labing Hataas mao ang Magmamando sa gingharian sa mga tawo ug magahatag niana kang bisan kinsa nga iyang hing-uyonan, ug magpahiluna niana sa labing ubos sa mga tawo.”—Daniel 4:17.
15. Sa unsang paagi kuwalipikado si Jesu-Kristo ingong “ang usa nga labing ubos sa mga tawo”? (Mateo 11:29)
15 Usa lamang ka tawo ang nahimong kuwalipikado diha sa tanang bahin nga pagatawgong “ang usa nga labing ubos sa mga tawo.” Ang bugtong Anak sa Diyos nga nagpamatuod sa iyang kaugalingon nga kuwalipikado pinaagi sa kinabubut-ong pagbiya sa iyang langitnong himaya aron ipanganak ingong usa ka tawo, ingong Jesus, kinsa nag-antos sa labing makauulaw ug mabangis nga kamatayon sa kamot ni Satanas. (Filipos 2:3, 5-11) Human sa iyang pagkabanhaw balik sa langitnong himaya, si Jesus naghulat pa hangtod ang yugto sa pito ka panahon sa Hentil nga pagmando matapos sa wala pa gipalingkod sa trono ingong ang Mesiyanikong Hari ibabaw sa katawhan.—Hebreohanon 10:12, 13.
16. Sa unsang paagi ang basahon sa Pinadayag nakatabang sa mga Kristohanon sa pagkalkulo kon kanus-a natapos ang pito ka panahon?
16 Apan sa unsang paagi ang mga Saksi ni Jehova nakadangat sa pagsabot sa gidugayong pito ka panahon? Ang Bibliya nagbutyag nga ang “usa ka panahon ug mga panahon ug katunga sa panahon,” o tulo ug tunga sa panahon, motumbas sa 1,260 ka adlaw. (Pinadayag 12:6, 14) Busa, ang doble sa maong ihap, o pito ka panahon, motumbas sa 2,520 ka adlaw. Binase sa matagnaong giya nga ang “usa ka adlaw alang sa usa ka tuig,” ang pito ka panahon motumbas sa 2,520 ka tuig. (Numeros 14:34; Ezekiel 4:6) Pinaagi niini nga kalkulasyon, ang mga Panahon sa mga Hentil, nga nagsugod sa Oktubre 607 W.K.P., natapos sa 2,520 ka tuig sa ulahi sa Oktubre 1914.
17. Unsang malipayong pahibalo ang gitakdang ipalanog sa 1914?
17 Sa Oktubre 1914, gipalingkod ni Jehova nga Diyos ang iyang pinalanggang Anak, ang Ginoong si Jesu-Kristo, diha sa trono sa langitnong Gingharian. Sa kataposan, ang panan-awon sa Pinadayag sa Kristohanong apostol Juan misugod sa pagkatuman, ug ang proklamasyon ikapalanog: “Ang gingharian sa kalibotan nahimong gingharian sa atong Ginoo [Jehova] ug sa iyang Kristo, ug siya [Jehova] magamando ingong hari sa walay kataposan.” (Pinadayag 1:10; 4:1; 11:15) Pagkamahimayaong balita kini ug pagkadako sa katarongan alang sa labing dakong kalipay sa bahin sa tanang kaubang manununod ug sa mga sakop sa maong Gingharian!—Pinadayag 11:17.
18. Nganong ang makapaguol nga mga kahimtang nagsakit sa katawhan sukad sa 1914?
18 Tinuod, alang sa kinabag-an sa katawhan, wala kaayoy dakong kalipay sa yuta sukad sa 1914. Apan ang makaluluoy nga mga kahimtang sa yuta maoy pamatuod nga ang pagmando ni Satanas hapit nang matapos. Sa unsang paagi kita nahibalo niini? Ang basahon sa Pinadayag nagpaila nga ang pagkatukod sa Gingharian sa Diyos mosangpot ug usa ka gubat sa langit. Si Satanas ug ang iyang mga demonyo gipalagpot sa langit ug kinutohan diha sa kasilinganan sa atong yuta. Human nga nakakita niini nga kadaogan diha sa usa ka matagnaong panan-awon, si Juan nakadungog ug usa ka makusog nga tingog nga nag-ingon: “Maglipay, kamong kalangitan ug kamong nanagpuyo niini! Alaot ang yuta ug ang dagat, tungod kay diha kaninyo nahilusad ang Yawa, nga puno sa dakong kapungot, kay nasayod man siya nga hamubo na lamang ang iyang panahon.”—Pinadayag 12:1-12.
19. Nganong ang matuod nga mga Kristohanon mapasalamaton kaayo nga nagpabilin gihapong buhi hangtod niining panahona?
19 Ang nagakagrabeng mga kahimtang sa kalibotan sukad sa 1914 maoy pamatuod nga ang panan-awon ni Juan natuman na ug nga ang kataposan sa tanang katawhan nga nagadumili sa pagpasakop sa pagkasoberano sa Diyos sa pagkapeligroso nagkaduol na. (Lucas 21:10, 11, 25-32) Pagkakulbahinam nga mabuhi niining talagsaong panahon sa dihang si Jehova nga Diyos, ang Labing Makagagahom, magahusay sa dakong isyu sa iyang pagkasoberano ibabaw sa yuta! Unya, ang yuta pagahimoong usa ka matahom nga paraiso, ug ang matarong nga mga tawo nga maluwas ituboy ngadto sa kahingpitan. Bisan ang mga patay pagabanhawon ug hatagag higayon nga mahimong takos sa kinabuhing walay kataposan.—Pinadayag 20:1-3, 12, 13; 21:3-5.
Ang Panginahanglag Pagpasibo Karon
20. (a) Sa yuta, kinsa ang napamatud-ang matuod nga mga alagad ni Jehova sa wala pa ang 1914? (b) Unsang mga pagpasibo nga andam mobuhat ang matinumanon dinihogang mga Kristohanon?
20 Sulod sa 38 ka tuig una pa ang 1914, ang mga Estudyante sa Bibliya, ingon sa pagtawag sa mga Saksi ni Jehova kaniadto, nagpunting sa maong petsa ingon nga mao ang tuig nga matapos ang mga panahon sa mga Hentil.c Pagkatalagsaong pamatuod nga sila mao ang matuod nga mga alagad ni Jehova! Apan, sama sa unang-siglong mga alagad sa Diyos, sila usab may pila ka sayop nga mga pagdahom. Pananglitan, sila nagdahom nga ang bug-os nga ihap sa dinihogang mga Kristohanon ipasaka sa langit sa Oktubre 1914. Sila usab nagtuo nga ang gubat nga gisugdan sa 1914 direktang motultol ngadto sa kataposan sa kalibotan ni Satanas.
21. Unsang disiplina ang naagian sa matuod nga mga Kristohanon sa Gubat Kalibotan I?
21 Sa ulahi, hinunoa, ang dinihogang mga Kristohanon nakaamgo nga adunay dakong buluhaton alang kanila nga pagabuhaton sa yuta. Tungod sa ilang pagkamakanunayon sa pagsangyaw sa katilingban sa panahon sa Gubat Kalibotan I, ilang naagian ang grabe nga paglutos gikan sa politikanhong mga awtoridad, nga inagda sa mga klero sa Kakristiyanohan. (Salmo 2:1-6) Ang kalihokan sa matuod nga mga Kristohanon nakadawat ug grabeng hapak sa Hunyo 21, 1918, sa dihang ang pangunang mga opisyal sa Watch Tower Society gisentensiyahan ug 20 ka tuig nga pagkabilanggo tungod sa bakak nga mga sumbong.
22, 23. (a) Unsay ginabuhat sa matinumanon dinihogang mga Kristohanon sukad sa 1919, ug uban sa unsang duha ka pilo nga pagsanong? (b) Unsa ang antitipo sa dili-matinumanong Jerusalem?
22 Ang Gubat Kalibotan I kalit nga natapos sa Nobyembre 1918. Dayon, sa Marso 25, 1919, ang mga opisyal sa Watch Tower Society gipagawas gikan sa bilanggoan. Sila sa ulahi bug-os nga gipakawalay-sala. Ang usa ka wala-damhang yugto sa kalinaw gibuksan alang niadtong matinumanong dinihogang mga Kristohanon, sama sa kahigayonan nga mitungha diha sa unang mga tinun-an ni Kristo human nga gidihogan sila sa balaang espiritu sa 33 K.P.—Buhat 2:17-21, 41.
23 Sukad niadtong 1919, ang matinumanong mga Kristohanon ingong usa ka grupo masibotong nagbantay sa sugo maylabot sa mga pulong ni Jesus sa Mateo 24:14: “Kining maayong balita sa gingharian igawali ngadto sa tanang ginapuy-ang yuta alang sa pagpamatuod ngadto sa tanang kanasoran; ug unya moabot ang kataposan.” Ingong sangpotanan, duolan sa upat ka milyong “ubang mga karnero” ni Kristo ang nagpahinungod sa ilang mga kinabuhi sa pag-alagad kang Jehova sa panaghiusa duyog sa dinihogang nahibilin. (Juan 10:16) Ang Kakristiyanohan, ubos sa impluwensiya sa mga klero niini, nagpadayon sa pagsalikway sa mensahe sa Gingharian. Ang ilang pagpalabi sa tawhanon politikanhong mga laraw ug ang ilang paglutos sa mga Saksi ni Jehova katumbas sa makalilisang nga pagtratar diha kang Kristo sa unang-siglong mga molupyo sa Judea. Sama nga gipahamtang ni Jehova ang iyang paghukom batok sa Jerusalem, sa ingon siya magpahamtang ug paghukom sa antitipo sa dili-matinumanong Jerusalem, nga mao, ang Kakristiyanohan. Ug sama nga ang kaliwatang nakadungog sa mensahe sa paghukom ni Kristo buhi pa sa pagsinati sa kalaglagan nga iyang gitagna, sa ingon ang presenteng kaliwatan sukad sa 1914 “dili gayod mahanaw” sa dili pa moabot ang gitagnang “dakong kasakitan.”—Mateo 24:21, 22, 34.
24. Aron maluwas ngadto sa bag-ong kalibotan sa Diyos, unsay atong kinahanglang buhaton?
24 Unsay atong buhaton aron maluwas sa dakong kasakitan ug makalabang-buhi ngadto sa bag-ong kalibotan sa Diyos? Bisan pa sa sayop nga mga pagdahom nga atong nabatonan, kita kinahanglang magbantay batok sa pagkatulog kon bahin sa atong Kristohanong mga buluhaton. (Habakuk 2:3; 1 Tesalonica 5:1-6) Kadtong nakahinumdom pa sa mga hitabo gikan sa 1914 nagakadiyutay na kaayo. Busa, angay nga managtukaw kita; wala nay panahong usikan pa. (Mateo 24:42) Ang tanang buot nga maluwas sa kataposan sa daotang kalibotan ni Satanas kinahanglang molihok na karon sa paagi nga uyon sa dinasig nga mga pulong: “Kami nagpasalamat kanimo, Jehova nga Diyos, ang Labing Makagagahom, . . . tungod kay nahuptan mo ang imong dakong gahom ug nagsugod na sa pagmando ingong hari.”—Pinadayag 11:17.
[Mga footnote]
a Tan-awa ang The Watchtower sa Marso 15, 1983, panid 22.
b Alang sa dugang impormasyon kon nganong kini nagtimaan sa sinugdanan sa mga panahon sa mga Hentil, tan-awa ang “Let Your Kingdom Come,” kapitulo 14, gipatik sa Watchtower Bible and Tract Society sa New York, Inc.
c Si C. T. Russell misulat ug usa ka artikulo nga nag-ulohang “Panahon sa mga Hentil: Kanus-a Sila Matapos?,” nga gipatik diha sa magasing Bible Examiner, sa Oktubre 1876. Diha sa panid 27, ang artikulo nag-ingon: “Ang pito ka panahon matapos sa A.D. 1914.”
Unsaon Nimo sa Pagtubag?
◻ Unsay gihawasan sa karaang Jerusalem, apan sa unsang paagi nawad-an kini sa pinasidunggang kahimtang?
◻ Kanus-a natapos ug nagsugod ang mga Panahon sa mga Hentil, ug uban sa unsang gitagnang sangpotanan?
◻ Unsay gihulagwayan sa kalaglagan sa dili-matinumanong Jerusalem?
◻ Sa unsang paagi kita nahibalo nga haduol na ang dakong kasakitan, ug unsay atong buhaton aron maluwas niana?
[Hulagway sa panid 16]
Ang Jerusalem ug ang templo niini nawad-an sa ilang dungganong kahimtang, apan ang Diyos nagpadayon sa pagpanalangin sa iyang Anak, ang Mesiyas, nagpakigsulti kaniya mismo direkta gikan sa langit