Usa ka Panahon sa Pagsulay ug Pag-ayag

“Ug sa kalit moabot sa Iyang templo ang tinuod nga Ginoo, nga inyong gipangita, ug ang sinugo sa pakigtugon . . . Ug siya molingkod ingon sa maglulunsay ug mag-puputli.”—MALAQUIAS 3:1, 3.

“HAIN na man ang Diyos sa hustisya?” Kadtong mibangon nianang mahagitong pangutana balik pa sa ikalimang siglo W.K.P. miingon usab: “Walay kapuslanan ang pag-alagad sa Diyos.” Ang relihiyoso ug moral nga pagkadunot sa taliwala sa kaugalingong katawhan sa Diyos, ang mga Hudiyo, nakapukaw ug pagduhaduha mahitungod sa hustisya sa Diyos. Apan ang dili-matulog nga mga mata sa tinuod nga Diyos, anaa kanila. Ug iyang gisugo ang Hebreohanong propetang si Malaquias sa pagpahibalo kanila nga ang buluhatong pagputli, ang panahon sa pagsulay ug pag-ayag, anaa sa unahan. Ilang mahibaloan kon hain “ang Diyos sa hustisya” inig-abot niya sa kalit alang sa paghukom!​—Malaquias 2:17; 3:1, 14, 15.

1, 2. (a) Unsang kahimtang ang naglungtad sa katawhan sa Diyos sa ikalimang siglo W.K.P.? (b) Nganong makaikag kanato ang tagna ni Malaquias?

² Ang tagna ni Malaquias makaikag kanato labaw pa kay sa kasaysayan lamang. Ngano? Tungod kay seguradong adunay katumanan kini sa atong adlaw. (Roma 15:4) Oo, ang katawhan ni Jehova karon nagaagi sa panahon sa pagsulay ug pag-ayag! Sa unsang paagi? Ang matukiong pagtan-aw sa propesiya ni Malaquias makatabang kanato sa pagtubag.

3. Unsay nalangkit sa karaang paagi sa paglunsay?

³ Apan, una, nganong giladlad ni Jehova ang iyang katawhan sa pagsulay ug pag-ayag? Ingong “tigsusi sa kasingkasing,” gimbut-an niyang lunsayon ang iyang organisadong katawhan. (Proverbio 17:3; Salmo 66:10) Sa panahon sa Bibliya ang paagi sa paglunsay nagkinahanglan sa pag-init sa metal hangtod nga matunaw ug dayon hapawon ang mga hugaw, kun yamokyamok. Atong mabasa: “Bantayan sa magtutunaw ang paagi sa pagtunaw, mahimong magbarog o maglingkod, uban sa dakong kaikag, hangtod . . . ang [likido] sa metal sama na kasinaw sa salamin, nga mopaaninag sa tanang butang sa palibot niini; bisan ang magtutunaw; sa dihang motan-aw siya diha sa masa sa metal, nga makakita sa iyang kaugalingon nga daw nagtan-aw sa salamin, ug busa siya makahimog tukma kaayong desisyon maylabot sa kalunsay sa metal. Kon matagbaw na siya, palongon ang kalayo, ug kuhaon ang metal gikan sa hudno; apan kon kulang pa ang kalunsay, dugangan kinig tingga ug usbon ang paagi sa pagtunaw.” (Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature, ni J. McClintock ug J. Strong) Ang linunsay nga bulawan kun salapi mas bililhon.​—Itandi sa Pinadayag 3:18.

4. Nganong gitugotan ni Jehova ang pagsulay ug pag-ayag sa iyang katawhan?

⁴ Gitugotan ni Jehova ang pagsulay ug pag-ayag aron sa paglunsay, o sa pagputli, sa iyang katawhan, sa pagtabang kanila sa pagpabanaag sa labi pa ka tukma sa iyang dagway. (Efeso 5:1) Sa paagi sa pagtunaw, iyang hapawon ang yamokyamok pinaagi sa pagkuha sa mahugawng mga pagtulon-an ug mga buhat. (Isaias 1:25) Iyang ayagon o pagawason usab gikan sa iyang katawhan kadtong dili gustong magpalunsay ug maoy “hinungdan sa kapangdolan ug ang tanang magbubuhat ug kadaotan.” Kini ang nagaandam sa dalan alang sa “mga anak sa gingharian,” ang espirituwal nga mga Israelitas, nga mangidlap sa kahayag aron ang yutan-ong matang matigom usab ug mounong kanila sa organisasyonal nga paagi alang sa kaluwasan.​—Mateo 13:38, 41, 43; Filipos 2:15.

Ang Sugo ni Malaquias

5, 6. (a) Kinsa, ilabina, ang may tulobagon sa ubos nga espirituwal nga kahimtang sa mga Israelitas sa mga adlaw ni Malaquias? Ngano? (b) Unsay daotang epekto niini diha sa Israelitas sa kinatibuk-an?

⁵ Nanagna si Malaquias tapos sa 443 W.K.P., hapit usa ka siglo human nga nakapauli gikan sa Babilonya ang nabihag nga mga Hudiyohanon. Kapin sa 70 ka tuig ang milabay sukad sa inagurasyon sa templo nga gitukod ni Zerubabel. Ang espirituwal nga kahimtang sa mga Israelitas dako kaayog pag-us-os. Kinsa, ilabina, ang may tulobagon? Ang mga saserdote! Sa unsang paagi? Ilang “gitamay” ang ngalan ni Jehova pinaagi sa pagdawat ug masakiton ug piangon nga mga halad. (Malaquias 1:6-8) Sila ang “nagpapandol sa kadaghanan diha sa kasugoan” tungod kay napakyas sa pagtudlo sa mga tawo ug sa pagpakitag mapihigong paghukom.​—Malaquias 2:6-9; Santiago 3:1.

⁶ Ingong resulta, ang mga Israelitas sa kinatibuk-an misugod sa pagduhaduha sa bili sa pag-alagad sa Diyos, midumili pa gani sa pagbayad sa ikapulo nga gikinahanglan sa kasugoan. (Malaquias 3:6-10, 14, 15; Levitico 27:30) Layo ka kaayo ang pag-us-os sa ilang debosyon sa Kasugoan sa Diyos nga tungod niana “gibudhian” sa pipila ang ilang mga asawa, tingali ilang gibulagan sila aron makaminyo sa paganong mga babaye. Gani, kining dulumtanang mga buhat sama sa pagdiwata, panapaw, pagpamakak, ug paglimbong kaylap na karon taliwala sa katawhan sa Diyos!​—Malaquias 2:10-16; 3:5.

7, 8. Unsa ang sugo ni propetang Malaquias?

⁷ Dayag ang sugo ni Malaquias. Sa prangkang pagkasulti iyang giyagyag ang mapinasagdanong mga saserdote, ug iyang gipahibalo ang katawhan sa ilang tinuod nga espirituwal nga kahimtang. Bisan pa, siya miingon nga ang Diyos sa maluloy-ong gugma andam sa pagpasaylo. “Bumalik kamo kanako, ug ako mobalik kaninyo,” nangaliyopo si Jehova. (Malaquias 3:7) Nanagna si Malaquias nga “ang tinuod nga Ginoo” moabot diha sa iyang templo sa paghukom. Ang mga saserdote nagkinahanglan sa pagputli sa kaugalingon aron “mahimong katawhan ni Jehova nga managhalad kang Jehova alang sa sa pagkamatarong.” (Malaquias 3:1-3) Dugang pa, gipahibalo ang mga tawo nga “ang tinuod nga Ginoo” mahimong “matulin nga saksi” batok sa mga tawong mopadayon sa pagbuhat ug dulumtanang mga butang.—Malaquias 3:5.

⁸ Matinumanon si Malaquias sa iyang sugo; iyang gipalanog ang pasidaan. Ang iyang gipamulong nakahatag kaayohan sa mga saserdote ug sa mga tawo sa iyang adlaw. Apan, milabay una ang daghang kasiglohan hangtod natuman ang pipila ka bahin sa iyang tagna diha sa unang katumanan.

Ang Unang-Siglong Katumanan

9. Sa katumanan sa tagna ni Malaquias, kinsa ang “sinugo”? Nganong mao kanay imong tubag?

⁹ Nagpahayag gikan sa iyang hataas nga trono sa langit, ang Dakong Maghuhukom miingon: “Tan-awa! ako nagapadala sa akong sinugo, ug siya magaandam sa dalan sa atubangan ko.” (Malaquias 3:1a) Kinsa kanang maong “sinugo”? Gilangkit sa magsusulat sa Bibliya nga si Marcos ang mga tagna sa Malaquias 3:1 ug Isaias 40:3 ug gipadapat nila kining duha kang Juan Bawtista. (Marcos 1:1-4) Si Jesu-Kristo, usab, sa ulahi nagpaila kang Juan nga mao ang “sinugo.” (Mateo 11:10-14) Busa sa tingpamulak sa 29 K.P., gisugdan ni Juan Bawtista ang iyang buluhaton ingong “sinugo,” usa ka mag-uuna. Gisugo siya sa pag-andam sa dalan alang sa umaabot nga paghukom ni Jehova pinaagi sa pagpaandam sa mga Israelitas sa pag-abot sa Pangunang Hawas sa Diyos, si Jesu-Kristo.

10. Sa unsang paagi si Juan Bawtista nag-alagad aron sa “pagtagana alang kang Jehova ug usa ka katawhan nga inandam”?

¹⁰ Ang pagpadala kang Juan nga una sa panahon maoy kapahayagan sa mahigugmaong-kaulot sa Diyos ngadto sa mga Hudiyo. Sanglit may pakigtugon sila kang Jehova, kinahanglang maghinulsol sila sa ilang mga kasal-anan batok sa Kasugoan. Gitul-id ni Juan ang mga butang ug giyagyag ang relihiyosong pagkasalingkapaw. (Mateo 3:1-3, 7-12) Iyang gipukaw ang matinud-anon ug kasingkasing nga mga Hudiyo sa pagpaabot kang Kristo aron sila mosunod Kaniya.​—Juan 1:35-37.

11. Sa unsang paagi atong mailhan “ang tinuod nga Ginoo” nga moabot ug kalit sa templo?

¹¹ Ang tagna ni Malaquias nagpadayon: “‘Ug sa kalit moabot sa Iyang templo ang tinuod nga Ginoo, nga inyong gipangita, ug ang sinugo sa tugon si kinsa inyong gikalipayan. Ug tan-awa! Siya moabot gayod,’ nagaingon si Jehova sa mga panon.” (Malaquias 3:1b) Kinsa “ang tinuod nga Ginoo” nga moabot sa iyang templo “sa kalit,” o sa wala dahma? Ang Hebreohanong ekspresyon nga gigamit mao ang ha·’A·dhohnʹ. Ang paggamit sa definite article nga ha (“ang”) nga nag-una sa titulong ’A·dhohnʹ (“Ginoo; Agalon”) naglimite sa aplikasyon niining titulo kang Jehova nga Diyos lamang. Sa pagkatinuod, ngadto sa “Iyang templo” nga moabot si Jehova.​—Habacuc 2:20; Salmo 11:4.

12. Kinsa “ang sinugo sa pakigtugon,” ug unsang “pakigtugon” nga siya mao “ang sinugo”?

¹² Tapos naghisgot sa usa ka sinugo, miingon si Malaquias nga “ang tinuod nga Ginoo” moabot sa “Iyang templo” inubanan sa lain, lahi, nga sinugo, “ang sinugo sa pakigtugon.” Kinsa kini siya? Buweno, sumala sa paagi sa pagkatuman sa mga butang, makataronganon ang paghukom nga “ang sinugo sa pakigtugon” mao si Jesu-Kristo, nga maoy gipailaila ni Juan Bawtista diha sa iyang mga tinun-an ingong “ang Kordero sa Diyos.” (Juan 1:29-34) Sa unsang “pakigtugon” nga nahimong “ang sinugo” ang Mesiyas? Ang pamatuod sa Lucas 1:69-75 ug Buhat 3:12, 19-26 nagsugyot nga kini mao ang Abrahamikong pakigtugon, nga pinaagi niini ang mga Hudiyo mao ang unang hatagan ug higayon nga mahimong mga manununod sa Gingharian.

13. Sa unsang diwa nga “ang tinuod nga Ginoo” nga si Jehova moabot sa templo?

¹³ “Ang tinuod nga Ginoo” nga si Jehova wala moabot sa personal diha sa literal nga templo sa Jerusalem. (1 Hari 8:27) Siya miabot nga pinaagig hawas, nga mao, pinaagi sa iyang “sinugo sa pakigtugon,” si Jesu-Kristo, kinsa mianhi sa ngalan ni Jehova uban sa pagpaluyo sa balaang espiritu sa Diyos.a

14. (a) Nganong ang paghinlo ni Jesus sa templo sa 30 K.P. maoy timaan lamang sa butang nga umaabot? (b) Sa unsang paagi ug kanus-a nahinloan ang templo sa katumanan sa Malaquias 3:1?

¹⁴ Sa tingpamulak sa 30 K.P., miabot si Jesus sa templo ni Jehova sa Jerusalem ug gibugaw ang mga tawo nga naghimo niini nga “tiyanggihan.” (Juan 2:13-16) Apan timaan lamang kadto nianang moabot sa katumanan sa tagna ni Malaquias. Human niining hitaboa, si Juan, ingong “ang sinugo,” nagpadayon sa pagbawtismo ug nag-agak sa iyang mga disipulo ngadto kang Jesus. (Juan 3:23-30) Apan, sa Nisan 9, 33 K.P., madaogong misulod si Jesus diha sa Jerusalem, nga mipresentar sa iyang kaugalingon nga Hari. (Mateo 21:1-9; Zacarias 9:9) Natapos ni Juan ang iyang buluhaton, ug gipunggot ang iyang ulo ni Herodes sa tuig una pa niana. Busa dihang miabot si Jesus sa templo sa Nisan 10, miabot siya sa opisyal nga paagi ingon nga “ang sinugo sa pakigtugon,” ang hudisyal nga hawas sa “tinuod nga Ginoo” si Jehova, sa katumanan sa Malaquias 3:1. Gihinloan ni Jesus ang templo, giabog kadtong naghimo niadto nga tiyanggihan, gipangtuwad ang mga lamesa sa mga tig-ilis ug kuwarta. Siya padayong nag-ingon: “Dili ba nahisulat [diha sa Isaias 56:7], ‘Ang balay [ni Jehova] pagatawgon nga balayng ampoanan alang sa tanang mga nasod’? Apan kini gihimo ninyong mga langob sa tulisan.”​—Marcos 11:15-18.

15. Ingong usa ka matang, unsay reaksiyon sa relihiyosong mga lider nga Hudiyohanon sa paglunsay, apan unsay tinuod nga kahimtang sa pipila ka mga saserdote?

¹⁵ Busa nahatag ang pasidaan sa relihiyosong mga lider sa Israel nga miabot na ang ilang takna. Ingong usa ka matang, midumili sila sa pagdawat sa “sinugo sa pakigtugon” ni Jehova. Sila wala ‘magpabilin sa adlaw sa iyang pag-anhi,’ kay midumili sila sa mapaubsanong pagpasakop sa paagi sa paglunsay sa Dakong Maglulunsay. (Malaquias 3:2, 3) Takos silang ayagon o pagawason nga angay sa kalaglagan. Hinunoa, dihay pipila ka “mga anak ni Levi” nga may maayog mga kasingkasing, kay wala magdugay human nga namatay si Jesus “usa ka dakong panon sa mga saserdote nga [Levihanon] nagmasinugtanon sa pagtuo.”​—Buhat 6:7.

16. Sa unsang paagi ug kanus-a ang “dako ug makalilisang nga adlaw ni Jehova” miagpas sa Hudiyohanong nasod?

¹⁶ Sa Nisan 11, sa adlaw human nga iyang gihinloan ang templo, kusganong giyagyag ni Jesus ang relihiyosong mga salingkapaw ug gitagna ang kalaglagan sa templo ug sa Hudiyohanong sistema sa mga butang. (Mateo, kapitulo 23, 24) Sa pagkatinuod, “ang Diyos sa hustisya” miabot ingong “matulin nga saksi” diha sa Hudiyohanong nasod sa 37 ka tuig sa ulahi sa 70 K.P., sa dihang ang “dako ug makalilisang nga adlaw ni Jehova” miagpas kanila. (Malaquias 2:17; 3:5; 4:5, 6) Niadtong panahona, ang Israel sa kinatibuk-an, ingong samag-kahoy nga organisasyon nga wala makapamungag maayong bunga, “giputol ug gilabay sa kalayo” pinaagi sa kalaglagan gikan sa mga kamot sa mga Romano. (Lucas 3:3-14) Kining tanan ‘tungod kay wala nila ilha ang panahon sa pagsusi kanila.’​—Lucas 19:44.

Modernong Adlawng Katumanan

17. Unsay nagpakita nga adunay dugang katumanan ang tagna ni Malaquias sa modernong panahon?

¹⁷ Apan komusta ang ikaduha, o modernong adlawng katumanan sa tagna ni Malaquias? Sa unang siglo, ang unang katumanan gisundan sa pagdihog kang Jesus sa balaang espiritu aron mahimong Tinudlong-Hari sa Gingharian sa Diyos. Sa makataronganon, kinahanglang adunay dugang katumanan sa tagna tapos nga naentrono si Jesu-Kristo sa langit sa 1914. Ang tagna mismo nagpakita nga matuman kini sa “dili pa moabot ang dako ug makalilisang nga adlaw ni Jehova.” (Malaquias 4:5) Samtang ang “adlaw ni Jehova” miabot sa Hudiyohanong sistema sa 70 K.P., gipunting sa Kasulatan ang umaabot nga “adlaw ni Jehova” niining panahon sa “presensiya” ni Kristo.​—Mateo 24:3; 2 Tesalonica 2:1, 2; 2 Pedro 3:10-13.

18. Sa 1922, sa unsang paagi gipahibalo ang katawhan sa Diyos nga miabot na sila sa panahon sa paghukom?

¹⁸ Sayo sa 1922, ang katawhan ni Jehova gipahibalo nga midangat na sila sa panahon sa paghukom sa katumanan sa tagna ni Malaquias. Ang The Watchtower sa Septiyembre 1 nag-ingon: “Apan ang tagna ni Malaquias nagtan-aw saylo sa wala pa mabug-os nga katumanan sa unang pag-abot sa Ginoo, ug nagpunting sa panahon dihang ang Mesiyas moabot diha sa himaya ug kusog, ug dihang iyang hukman ang iyang katawhan . . . Karon, sa makausa pa, ang panahon sa paghukom miabot; ang iyang nag-angkong katawhan nasulayan na pinaagi sa kalayo, ug ang matinud-anon ug kasingkasing nga mga anak ni Levi ginatigom alang sa pag-alagad.”

19. Sa modernong-adlawng katumanan, sa unsang paagi ang “sinugo” gipadalag una?

¹⁹ Sumala sa gipakita sa Malaquias 3:1, usa ka linain nga sinugo gipadala ug una. Kini napamatud-ang, dili usa ka indibiduwal, kondili usa ka matang nga nag-alagad sama kang Juan Bawtista. Sukad sa 1881 kining maong matang migamit sa gitawag karon nga Watch Tower Bible and Tract Society diha sa tagsaong edukasyonal nga buluhaton sa Bibliya. Miresulta kini sa pagpasig-uli sa daghang pangunang mga kamatuoran ngadto sa mga kasingkasing sa mga mahigugmaon sa Bibliya. Ang pipila niini nga mga katin-awan mao: Ang tawo walay dili-mamatay nga kalag, kondili siya mao ang kalag; walay nagkalayong impiyerno; si Jesu-Kristo dili mobalik sa unod; si Jehova usa ka Diyos, dili Trinidad. Sa pagkatinuod, buluhaton kadto nga ‘nagaandam sa dalan sa atubangan ni Jehova’ alang sa iyang buluhaton sa paghukom.

20. (a) Kanus-a, miabot si Jehova sa iyang templo? (b) Unsang mga pangutana ang gibangon dinhi?

²⁰ Sa kalit, si Jehova, ingong “ang tinuod nga Ginoo,” miabot sa iyang espirituwal nga templo. Kanus-a? Ang sumbanan nahimo sa unang-siglong katumanan. Balik didto miabot si Jesus ug gihinloan ang templo sa tulo ug tunga ka tuig tapos nga siya gidihogan ingong Hari diha sa Jordan. Tinuod sumala niini nga sumbanan, sukad nga naentrono si Jesus ingong Hari sa tinghunlak sa 1914, daw makataronganon nga tulo ug tunga ka tuig sa ulahi siya gilaomang mouban sa “tinuod nga Ginoo” si Jehova ngadto sa epsirituwal nga templo. Sumala sa tagna, unsay nahitabo gikan niadtong panahona ug paunahan? Pagsulay ug pag-ayag. Apan mobangon kining pipila ka hinungdanong mga pangutana: Unsay pamatuod niini nga pagputli? Nagpadayon ba kini hangtod sa presenteng panahon? Ug sa unsang paagi apektado ka niining tanan? Atong tan-awon.

[Mga footnote]

Makahinumdom Ka Ba?

◻ Nganong gitugotan ni Jehova ang iyang katawhan nga moagi ug pagsulay ug pag-ayag?

◻ Sa unsang paagi nag-alagad si Juan Bawtista ingong “sinugo,” usa ka mag-uuna?

◻ Sa unang siglo, sa unsang paagi miabot si Jesus sa templo ingong “sinugo sa pakigtugon”?

◻ Sa unsang paagi kita nahibalo nga ang tagna ni Malaquias adunay modernong-adlawng katumanan?

[Hulagway sa panid 13]

Ingong sinugo, giandam ni Juan Bawtista ang katawhan alang sa umaabot nga “sinugo sa pakigtugon”