Unsay Nakapugong Nimo sa Pagpabawtismo?
“Tan-awa! Anaay tubig; unsay makapugong nako sa pagpabawtismo?”—BUHAT 8:36.
1. Unsay nahitabo sa dalan tali sa Jerusalem ug sa Gaza?
ANG manulonda ni Jehova namulong, ug ang butang talagsaon nahitabo sa awaaw nga dalan tali sa Jerusalem ug sa Gaza. Nagsakay sa nagdagan nga kalesa mao ang usa ka Etiopiahanon nga nagbasa sa Kasulatan. Sa wala madugay ang laing tawo nagdagan ubay sa kalesa. “Nakasabot ka ba gayod sa imong ginabasa?” nangutana siya. “Sa pagkatinuod,” mitubag ang Etiopiahanon, “unsaon nako sa pagkasabot, gawas kon may magatultol kanako?” Ang maong pagtultol gitagana ni Felipe nga ebanghelista, nga gipadala sa manulonda. Sa dihang nakasakay sa kalesa, misugod si Felipe pinaagi sa usa ka tagnang gisulat ni Isaias ug nagpahayag sa “maayong balita mahitungod kang Jesus.”
2, 3. (a) Unsay sanong sa Etiopiahanon sa maayong balita? (b) Unsang mga pangutana ang gipatungha niining hitaboa?
2 Sa usa ka punto ubay sa dalan, ang Etiopiahanon mipatugbaw: “Tan-awa! Anaay tubig; unsay makapugong nako sa pagpabawtismo?” Niana, gimando niya nga ihunong ang kalesa. Ang duha ka lalaki miubog sa tubig ug gibawtismohan siya ni Felipe. Unya ang espiritu ni Jehova nagtultol sa ebanghelista ngadto sa laing dapit, ug ang Etiopiahanon nagpadayon sa iyang panaw nga nagmalipayon.—Buhat 8:26-39.
3 Kon ikaw nakig-uban sa mga Saksi ni Jehova apan wala pa mabawtismohi, kining mga hitaboa tingali makadasig nimo sa pagsukna: Nganong dali kaayong nabawtismohan ang Etiopiahanon? Sa unsang paagi pagahimoon ang bawtismo? Simbolo kini sa unsa? Ug unsay makapugong nako sa pagpabawtismo?
Wala Bawtismohi nga Dali Kaayo
4. Kinsa ang maong Etiopiahanon?
4 Sanglit ang Etiopiahanon “miadto sa Jerusalem aron sa pagsimba,” siya usa ka sinirkunsidahan nga Hudiyong proselita. Siya usa ka “eunuko” apan dili sa unodnong diwa, kay ang mga lalaking gikapnan dili makasulod sa Israelinhong kongregasyon. (Deuteronomio 23:1) Sa iyang kaso, ang “eunuko” nagpasabot nga usa ka opisyal, kay siya ‘usa ka tawong may gahom ubos kang Rayna Candace sa mga Etiopiahanon ug ibabaw sa tanan niyang katigayonan.’—Buhat 8:27.
5. Nganong ang Etiopiahanong eunuko nabawtismohang dali kaayo?
5 Ang usa ka Etiopiahanon maoy usa ka tawo sa mga nasod. Hinuon, sanglit siya nakabig sa Hudiyonhong relihiyon siya nabawtismohan ingong tinun-an ni Kristo una makaabot ang mensahe sa Gingharian sa dili-sinirkunsidahang mga Hentil sama kang Cornelio sa 36 K.P. Ingong usa ka Hudiyong proselita, ang Etiopiahanon nahibalo bahin sa Diyos ug sa Iyang Pulong, bisan pag nagkinahanglan siyag espirituwal nga tabang. Busa si Felipe gitultolan aron sa pagwali sa maong tawo ug nakabawtismo kaniya sa wala pa makaabot ang maayong balita sa mga Hentil.
Unang Kristohanong Bawtismo
6. Giunsa pagbawtismo ang Etiopiahanon, ug nganong kana ang imong tubag?
6 Sa unsang paagi nabawtismohan ang Etiopiahanon? Ang pulong “pagbawtismo” nagagikan sa Gregong pulong nga ba·ptiʹzo, nga nagkahulogang “pagtuslob, pag-unlod.” Ang usa ka porma sa samang pulong gigamit alang sa “pag-unlod” sa 2 Hari 5:14 diha sa Gregong Septuagint. Ug mamatikdan nga ang Etiopianhon mihangyong magpabawtismo sa dihang siya ug si Felipe nakaabot sa “tubig.” Alang sa bawtismo, sila “nanaog ngadto sa tubig,” nga tapos niana “mihaw-as gikan” niana. (Buhat 8:36-39) Busa, ang Etiopiahanong eunuko nabawtismohan pinaagi sa pagkatuslob sa tubig.
7. Unsang panig-ingnan ang anaa alang sa bawtismo pinaagi sa pagtuslob sa tubig?
7 Si Jesus mismo nabawtismohan pinaagi sa pagkatuslob sa tubig. Busa, tapos sa iyang bawtismo sa Subang Jordan, giingon nga siya “mihaw-as gikan sa tubig.” (Mateo 3:13, 16) Sa pagkamatuod, ingong angayan nga dapit sa paghimog mga pagbawtismo, gipili ni Juan Bautista ang usa ka dapit sa Walog sa Jordan duol sa Salim. Ngano man? “Kay daghan ug tubig didto.” (Juan 3:23) Busa ang Kasulatan nagaawtorisar sa bawtismo diha sa tubig.
8. Bahin sa bawtismo, unsay atong mahinapos gumikan sa mga batasan sa mga Pariseo ug sa ubang Hudiyo?
8 Makapahayag kitag maayong mga konklusyon bahin sa bawtismo kon atong tagdon ang mga batasan sa mga Pariseo ug sa ubang mga Hudiyo. Ang magsusulat sa Ebanghelyo si Marcos miingon: “Inig-uli nila gikan sa tiyanggihan, sila dili mokaon gawas nga sila manghugas sa ilang kaugalingon pinaagi sa pagwisik [Grego, ran·tiʹzo]; ug adunay daghan pang gikabilinbiling kalagdaan nga ilang nadawat nga gibantayan, ang mga bawtismo [ba·pti·smousʹ] sa mga tasa ug mga pitsel ug mga panudlanan nga tumbaga.” (Marcos 7:3, 4) Kining mga tawhana sa binalaan nagwisik sa ilang kaugalingon una mangaon inig-abot nila gikan sa tiyanggihan. Apan ilang gibawtismohan, o gituslob sa tubig, ang lainlaing mga butang gigamit nila panahon sa mga pagpangaon.
9. Unsay giingon ni Tertullian bahin sa bawtismo?
9 Bisan sa pagkatapos nga makapandaot ang apostasiya, ang amahan sa iglesya si Tertullian (c. 160-230 K.P.) miingon mahitungod sa bawtismo: “Sa bug-os walay lain nga makahimong labi pang gahian sa mga kaisipan sa mga tawo kay sa kayano sa balaang mga binuhatan nga dayag diha sa akto, kon itandi sa kahalangdon nga gisaad niana diha sa epekto; mao nga sa kamatuoran mismo, nga uban sa labihan ka yano, walay pagawal, walay dakong bag-ong pagpangandam, sa kataposan, walay gasto, ang usa ka tawo ituslob sa tubig, ug taliwala sa pagpahayag sa pila ka pulong, wisikan, ug dayon mobangon na usab, nga dili labing (o dili gayod) hinlo, nga ang mosangpot nga pagkab-ot sa pagkadumalayon gitamod nga labing dili katuohan.” Matikdi nga si Tertullian miingon, “ang usa ka tawo ituslob sa tubig . . . ug dayon mobangon na usab.”
10. Unsay ginaingon sa mga eskolar bahin sa labing sayong paagi sa Kristohanong bawtismo?
10 Gipakita usab sa mga eskolar nga ang mga Kristohanon sa sinugdan nagbawtismo ug mga tawo pinaagi sa bug-os nga pagtuslob sa tubig. Ang iladong Pranses nga ensiklopedia nagaingon: “Ang unang mga Kristohanon nagdawat sa bawtismo pinaagi sa pagtuslob sa bisan diin nga hikaplagan ang tubig.” Ug ang The Catholic Encyclopedia nagaingon: “Ang labing karaang dagway kasagarang gigamit pihong mao ang pagtuslob.”—Tomo II, panid 261 (1907 nga edisyon).
Pagtudlo ug Pagbawtismo
11. Si Jesus mihatag sa iyang mga tinun-an sa unsang buluhaton?
11 Sa dili pa bawtismohan ang usa ka tawo, kinahanglang makabaton siyag tukmang kahibalo ug molihok pinasukad niana. Kini gitin-aw sa dihang giingnan ni Kristo ang iyang mga sumusunod: “Busa panlakaw kamo ug himoang mga tinun-an ang katawhan sa tanang nasod, nga magabawtismo kanila sa ngalan sa Amahan ug sa Anak ug sa balaang espiritu, nga magatudlo kanila sa pagbantay sa tanang butang akong gisugo kaninyo. Ug, tan-awa! ako magauban kaninyo sa tanang adlaw hangtod sa konklusyon sa sistema sa mga butang.”—Mateo 28:19, 20.
12. Unsay kahulogan nga mabawtismohan “sa ngalan sa Amahan”?
12 Ang pagkamabawtismohan “sa ngalan sa Amahan” nagkahulogan nga ang kandidato sa bawtismo nagaila sa katungdanan ug pagbulot-an sa Diyos. Si Jehova giila nga “ang Labing Hataas sa tibuok yuta,” ang Maglalalang ug Unibersohanong Soberano. (Salmo 36:9; 83:18; 2 Hari 19:15) Ang maong tawo nagadawat usab kang Jehova ingong iyang Maghuhukom, Maghahatag-Balaod, ug Hari.—Isaias 33:22; Salmo 119:102; Pinadayag 15:3, 4.
13. Ang pagkamabawtismohan ‘sa ngalan sa Anak’ nagkahulogan sa unsa?
13 Ang pagkamabawtismohan ‘sa ngalan sa Anak’ nagkahulogan sa pag-ila sa katungdanan ug pagbulot-an ni Kristo ug pag-ila nga siya mao ang gitagana sa Diyos nga “usa ka tumbas nga halad.” (1 Timoteo 2:5, 6) Tapos sa pagkamatay ni Jesus ingong maghuhupot sa integridad, “ang Diyos nagbayaw kaniya ngadto sa labaw nga katungdanan,” ug kadtong nagtinguhang mabawtismohan kinahanglang moila nga si Kristo mao ang “Ginoo sa himaya sa Diyos nga Amahan.” (Filipos 2:9-11) Kinahanglang dawaton usab nila si Jesus ingong “Matinumanon nga Saksi” ni Jehova ug ingong “Hari sa mga hari.”—Pinadayag 1:5; 19:16.
14. Ang pagbawtismo ‘sa ngalan sa balaang espiritu’ nagkinahanglan sa unsa?
14 Ang usa ka tawo kinahanglang mabawtismohan usab ‘sa ngalan sa balaang espiritu.’ Kinahanglang amgohon niya nga ang balaang espiritu dili usa ka persona kondili aktibong gahom sa Diyos, nga gigamit sa paglalang, sa pagdasig sa mga magsusulat sa Bibliya, ug uban pa. (Genesis 1:2; 2 Samuel 23:1, 2; 2 Pedro 1:21) Ang espiritu ni Jehova kinahanglang ilhon nga bililhon aron atong masabtan “ang laglom nga mga butang sa Diyos” ug ipasundayag ang diyosnong mga bunga nga “gugma, kalipay, pakigdait, hataas-nga-pailob, kalulot, pagkamaayo, pagtuo, kalumo, pagpugong-sa-kaugalingon.” (1 Corinto 2:10; Galacia 5:22, 23) Pagailhon usab nga ang espiritu sa Diyos gikinahanglan sa pagpadayon sa buluhatong pagwali sa Gingharian.—Joel 2:28, 29.
Kon Unsay Gisimbolohan sa Bawtismo
15. Nganong ang Kristohanong bawtismo dili magahugas sa mga sala?
15 Maoy uban sa pagpaluyo sa balaang espiritu nga si Juan Bautista nagbawtismo sa mga tawo. (Buhat 13:24) Gibawtismohan niya sila, dili aron sa paghugas sa ilang mga sala, kondili ingong simbolo sa ilang paghinulsol. (Buhat 19:4) Si Juan nagbawtismo usab kang Jesus, kinsa “wala makasala.” (1 Pedro 2:22) Ug si Ananias miawhag kang Saulo sa Tarso: “Tumindog ka, magpabawtismo ug hugasi ang imong mga sala pinaagi sa pagsangpit sa ngalan [ni Jesus].” (Buhat 22:12-16) Busa, ang Kristohanong bawtismo sa tubig dili maghugas sa mga sala. Dili ang bawtismo kondili ang pagbubo sa dugo ni Jesus ug “pagsangpit sa iyang ngalan” ang mopaposible sa pagpasaylo.—Hebreohanon 9:22; 1 Juan 1:7.
16. (a) Sanglit ang bawtismo dili magahugas sa mga sala, unsay gisimbolohan niini? (b) Sa masambingayon, unsay mahitabo sa dihang ang usa ka tawo bawtismohan?
16 Bisan pag ang Kristohanong bawtismo dili maghugas sa mga sala, kini usa ka simbolo nga nagapailang ang indibiduwal nga gituslob sa tubig naghimog walay-kondisyon nga pagpahinungod kang Jehova nga Diyos pinaagi kang Jesu-Kristo. (Itandi ang Mateo 16:24.) Ang pagpahinungod nagkahulogang “pagpahayag, pagpamatuod, paghalad.” Ang pagpahinungod sa Diyos nagatumong sa buhat diin ang usa ka tawo sa walay-pag-ukon-ukon gilain pinaagi sa usa ka kasabotan aron buhaton ang kabubut-on sa Diyos pinaagi kang Kristo. Sa masambingayon, sa dihang ang kandidato sa bawtismo temporaryong “malubong” sa tubig ug unya mahaw-as gikan niana, siya mamatay sa iyang kanhing dalan ug mobangon ngadto sa usa ka bag-ong paagi sa kinabuhi, aron buhaton ang kabubut-on ni Jehova nga walay pag-ukon-ukon.—Itandi ang Roma 6:4-6.
17. Nganong dili tukma ang pagbawtismo sa masuso?
17 Tin-aw, ang bawtismo maoy usa ka seryosong tikang. Ang pagbawtismo sa usa ka masuso maoy sayop kay ang usa ka masuso dili makasabot, makahimog desisyon, ug mahimong tinun-an. (Mateo 28:19, 20) Kadtong gibawtismohan sa panahon sa ministeryo ni Felipe sa Samaria maoy “mga lalaki ug mga babaye,” dili lamang mga masuso. (Buhat 8:4-8, 12) Ang bawtismo maoy alang niadtong edaran na nga makakat-on, makatuo, ug magbatog pagtuo. (Juan 17:3; Buhat 5:14; 18:8; Hebreohanon 11:6) Niining bahina, ang historyanong si Augustus Neander misulat: “Ang pagtuo ug bawtismo sa kanunay konektado sa usag usa; ug sa ingon sa kinalabwang sukod posible . . . nga ang batasan sa pagbawtismo sa masuso wala masayri [sa unang siglo K.P.]. . . . Nga kadto unang nailhan ingong apostolikanhong tradisyon sa lakat sa ikatulong siglo, maoy ebidensiya nga kontra hinuon inay pabor sa pagdawat sa apostolikong sinugdanan.”—History of the Planting and Training of the Christian Church by the Apostles (New York, 1864), panid 162.
18. (a) Sa Kasulatanhon, unsay gikinahanglan aron mahimong usa sa mga Saksi ni Jehova? (b) Unsang ebidensiya sa pagtuo ang magpaila nga ang usa ka tawo mahimong bawtismohan? (c) Sa unsang paagi ang pagtuo sa lukat gipasiugda alang sa mga kandidato sa bawtismo?
18 Ang Kasulatan masubsob nagahisgot sa bawtismo sa mga magtutuo. (Buhat 4:4; 5:14; 8:13; 16:27-34; 18:8; 19:1-7) Nan, aron mahimong usa sa mga Saksi ni Jehova, ang usa ka tawo kinahanglang usa ka magtutuo—usa nga nagtuo ug nabawtismohan. Bisan una pa sa bawtismo, ang maong pagtuo mapadayag sa kaugalingon diha sa diyosnong kagawian, pagsalig kang Jehova, pag-apil sa buluhatong pagwali sa Gingharian, ug pagdawat sa halad lukat ni Jesus. Ang pagtuo sa lukat gipasiugda alang sa mga kandidato sa bawtismo, kay ang una sa duha ka pangutana nga gisukna sa mamumulong kanila mao: “Pinasukad sa halad ni Jesu-Kristo, naghinulsol ka ba sa imong mga sala ug nagpahinungod sa imong kaugalingon kang Jehova sa pagbuhat sa iyang kabubut-on?” Sa panahon lamang nga ang indibiduwal motubag sa apirmatibo ug makasabot nga ang iyang pagpahinungod ug bawtismo magapaila kaniya nga usa sa mga Saksi ni Jehova nga nakig-uban sa tinultolan-sa-espiritung organisasyon sa Diyos nga siya dawaton aron magpabawtismo sa tubig.
Pagpahinungod Diha sa Pag-ampo
19. Nganong himoon ang pagpahinungod kang Jehova diha sa pag-ampo?
19 Kadtong nagapabawtismo kinahanglang magtuo sa Diyos ug kang Kristo. Apan nganong ang mga Saksi ni Jehova nagaingon nga ang pagpahinungod sa Diyos pagahimoon diha sa pag-ampo? Kay haom nga ipahayag ngadto kang Jehova diha sa pag-ampo ang atong desisyon nga ihatag kaniya ang linaing debosyon nga angayan kaniya. (Deuteronomio 5:8, 9; 1 Cronicas 29:10-13) Lagmit diha sa pag-ampo gipahibalo ni Jesus ang iyang tinguha nga ihatag ang sagradong pag-alagad sa linain ngadto sa iyang langitnong Amahan. (Hebreohanon 10:7-9) Aw, si Jesus “nag-ampo” pa samtang siya gibawtismohan! (Lucas 3:21, 22) Busa tin-aw nga ang pagpahinungod sa Diyos pagahimoon diha sa pag-ampo.
20. Nganong lagmit ang unang mga Kristohanon nag-awhag sa bag-ong mga tinun-an nga magpahinungod sa Diyos diha sa pag-ampo?
20 Ang unang mga Kristohanon lagmit nag-awhag sa bag-ong mga tinun-an nga mohimog pagpahinungod diha sa pag-ampo, kay bisan sa ulahi si Tertullian miingon: “Sila nga hapit nang mopabawtismo angay nga moampo uban sa sublisubling mga pag-ampo, mga pagpuasa, ug mga pagpiko sa tuhod.” Sayosayo, si Justin Martyr (c. 100-165 K.P.) misulat: “Iasoy ko usab ang paagi nga among gipahinungod ang among kaugalingon sa Diyos sa dihang kami gibag-o pinaagi kang Kristo . . . Ingon nga daghan ang nadani ug nagtuo nga matuod ang among ginatudlo ug ginasulti, ug magakinabuhi sumala niana, nga gipahimangnoan sa pag-ampo ug pagpangaliyupo sa Diyos uban ang pagpuasa, alang sa kapasayloan sa ilang mga sala nga nangagi na, kami nagaampo ug nagapuasa duyog kanila.”
21. Unsay lagmit nahitabo, bisan pag ang paghimog pagpahinungod diha sa pag-ampo wala ipasiugda sa dihang ikaw gibawtismohan pila ka tuig kanhi?
21 Kon ang paghimo sa pahinungod diha sa pag-ampo wala ipasiugda sa dihang ikaw gibawtismohan katuigang miagi, kana wala gayod magnulo sa imong bawtismo. Bisan niadtong mga adlawa, pihong daghan ang sama sa usa ka tawo nga tin-awng nahinumdom nga nagluhod ug naghimo sa iyang pagpahinungod kang Jehova diha sa sinserong pag-ampo samtang usa pa ka bayong kapig 40 anyos nga miagi. Ug niadtong panahona, bisan pag ang usa ka tawo wala makahimog pagpahinungod diha sa pormal nga pag-ampo nga sayosayo, giapil gayod niya kadto diha sa pag-ampo ingong mga kandidato sa bawtismo ug ang uban nag-ampo nga tingob sa dihang gihatag ang pakigpulong sa bawtismo sa adlaw sa pagbawtismo kaniya.
Kon Nganong ang Pipila Nagapugong
22. Nganong ang pipila magpugong sa pagpabawtismo?
22 Sanglit ang pagkahimong nagpahinungod nga saksi ni Jehova dako kaayong pribilehiyo, nganong ang pipila nagapugong sa pagpabawtismo? Ang kakulang sa matuod nga gugma maoy usa ka hinungdan ang pipila wala magmasinugtanon sa Pulong sa Diyos, magsunod sa panig-ingnan ni Jesus, ug magpabawtismo. (1 Juan 5:3) Siyempre, ang mga tawong dili bawtismado kasagarang dili moingon nga sila wala magsunod sa panig-ingnan ni Jesus o magmasinugtanon sa Diyos. Hinunoa, sila nagapabiling nalangkit kaayo sa kahikayan sa kalibotan nga sila diyutay rag panahon alang sa espirituwal nga mga pangagpas. Kon kini ang imong suliran, dili ba maalamon nga usbon ang imong mga pagbati, mga intereses, ug mga tingusbawan? Kadtong tinuod nahigugma sa Diyos dili mahimong mahigugma usab niining kalibotana. (1 Juan 2:15-17) Ug ayaw itugot nga ikaw mapuypoy ngadto sa mini nga salabotan sa kasegurohan tungod sa “malimbongon nga gahom sa bahandi.” (Mateo 13:22) Ang matuod nga kasegurohan hikaplagan lamang diha sa nagpahinungod nga relasyon uban kang Jehova nga Diyos.—Salmo 4:8.
23. Nganong ang uban nagalikay sa paghimog pahinungod kang Jehova ug pagpasimbolo niana pinaagi sa pagtuslob sa tubig?
23 Ang uban nagaangkon nga nahigugma sa Diyos apan nagapugong sa pagpahinungod tungod kay gibati nilang sa ingon sila makalikay sa responsabilidad ug dili papanubagon. Buot nilang mopuyo sa Paraiso, apan sa pagkakaron sila diyutay o wala kahay ginabuhat bahin niana. (Proverbio 13:4) Ang maong mga tawo dili makalikay sa tulubagon kay ang responsabilidad nahipatong kanila sa dihang nakadungog sila sa pulong ni Jehova. (Ezekiel 33:7-9) Kon himoon nila ang pagpahinungod, ilang ipasundayag nga sila nakasabot sa kabubut-on sa Diyos ug ikag nga mobuhat niana. Inay ibutang ang mas bug-at nga palas-anon, ang maong pagkamasinugtanon mopatunghag panalangin ni Jehova ug mosangpot sa kalipay tungod kay sila magkinabuhi sa ilang pangangkon nga sila nahigugma kaniya.
24. Tungod sa unsang hinungdan ang uban nagapugong gihapon sa pagpabawtismo?
24 Ang pagbati nga kulang ang ilang kahibalo aron sa pagpatin-aw sa Kasulatan nagapahinabo gihapon nga ang uban molikay sa bawtismo. Apan ang Etiopiahanong eunuko andam magpasimbolo sa iyang pagpahinungod sa Diyos tapos sa pagpakighisgot kang Felipe sa pagsakay niyag kalesa. Tino, ang Etiopiahanon sa sinugdan dili makatubag sa tanang pangutana niadtong gipakigsultihan niya sa kamatuoran. Apan ang iyang kasingkasing nag-awas sa pasalamat tungod sa iyang nadungog, ug siya wala mopugong tungod sa kahadlok. “Walay kahadlok diha sa gugma, apan ang hingpit nga gugma nagahingilin sa kahadlok.” (1 Juan 4:18) Dili ang ulo nga punog mga tubag kondili ang kasingkasing nga punog gugma ang magatukmod sa usa ka tawo nga magpahinungod sa Diyos ug magpabawtismo.—Lucas 10:25-28.
25. Unsay gidahom ni Jehova nga Diyos niadtong nagaangkon nga nahigugma kaniya?
25 Kon dili ka pa bawtismado, suknaa ang imong kaugalingon: Unsay gidahom sa Diyos niadtong nagaingon nga sila nahigugma kaniya? Buot niya ang eksklusibong debosyon ug nagapangita niadtong magasimba kaniya uban “sa espiritu ug kamatuoran.” (Juan 4:23, 24; Exodo 20:4, 5; Lucas 4:8) Ang Etiopiahanong eunuko naghimo nianang matanga sa pagsimba, ug siya wala maglangan sa dihang gihatagag higayon nga magpabawtismo. Dili ba angay nga himoon nimo ang pagpahinungod kang Jehova nga ulohan sa sinserong pag-ampo sa pagkakaron ug suknaon ang imong kaugalingon: “Unsay makapugong nako sa pagpabawtismo?”
Mga Pangutana sa Pagsubli
◻ Nganong ang Etiopiahanong eunuko nabawtismohan nga dali kaayo?
◻ Unsa ang paagi sa bawtismo taliwala sa unang mga Kristohanon?
◻ Ang pagkamabawtismohan ‘sa ngalan sa Amahan, sa Anak, ug sa balaang espiritu’ nagkahulogan sa unsa?
◻ Unsay gisimbolohan sa Kristohanong bawtismo?
◻ Nganong himoon ang pagpahinungod kang Jehova diha sa pag-ampo?
◻ Sa unsang mga hinungdan ang pipila nagapugong sa pagpahinungod ug pagpabawtismo?