KAPITULO 111
Nangayog Ilhanan ang mga Apostoles
MATEO 24:3-51 MARCOS 13:3-37 LUCAS 21:7-38
UPAT KA TINUN-AN NANGAYOG ILHANAN
KATUMANAN SA UNANG SIGLO UG SA UMAABOT
KINAHANGLANG ALERTO TA KANUNAY
Martes na sa hapon, ug hapit nang matapos ang Nisan 11. Pipila ka adlaw na nga daghag gibuhat si Jesus ug hapit na sab matapos ang iyang panahon sa yuta. Sa maadlaw siya manudlo sa templo, ug sa magabii matulog siya sa gawas sa siyudad. Interesado kaayo ang mga tawo, nga bisan sayo sa buntag sila “mangadto sa templo aron mamati kaniya.” (Lucas 21:37, 38) Apan karon, si Jesus naglingkod sa Bukid sa mga Olibo uban sa upat ka apostoles—sila Pedro, Andres, Santiago, ug Juan.
Silang upat nakig-estorya kaniya nga silasila ra. Nabalaka sila sa mahitabo kay bag-o rang nagtagna si Jesus nga walay bato ang magpabiling magpatong sa laing bato didto sa templo. Pero dili lang kadto ang ilang gihunahuna. Sa una, gidasig na sila ni Jesus: “Kamo . . . kinahanglang andam kanunay, kay sa oras nga wala ninyo damha, ang Anak sa tawo moabot.” (Lucas 12:40) Naghisgot sab siya kaniadto bahin sa “adlaw nga ipadayag ang Anak sa tawo.” (Lucas 17:30) May koneksiyon kaha kini sa iyang giingon karon bahin sa templo? Interesado kaayong mahibalo ang mga apostoles. Sila miingon: “Sultihi kami, kanus-a kini mahitabo, ug unsa man unyay ilhanan sa imong presensiya ug sa hinapos sa sistema sa mga butang?”—Mateo 24:3.
Lagmit naghunahuna sila sa kalaglagan sa templo. Nangutana sab sila bahin sa presensiya sa Anak sa tawo. Tingali nahinumdom sila sa ilustrasyon ni Jesus bahin sa “halangdong tawo” nga ‘moadto sa layong dapit aron mahimong hari, ug unya mopauli.’ (Lucas 19:11, 12) Dugang pa, naghunahuna sila kon unsay mahitabo sa “hinapos sa sistema sa mga butang.”
Sa iyang tubag, si Jesus naghatag ug ilhanan kon kanus-a malaglag ang Jerusalem ug ang templo. Pero dili lang kana. Kini nga ilhanan makatabang sa mga Kristohanon sa umaabot nga mahibalo nga sila nagkinabuhi na sa panahon sa iyang “presensiya” ug duol na ang kataposan sa sistema sa mga butang sa yuta.
Paglabay sa katuigan, nakita sa mga apostoles ang katumanan sa tagna ni Jesus. Daghan niini ang natuman sa ilang panahon. Busa wala na makurat ang mga Kristohanon nga nabuhi 37 ka tuig sa ulahi, niadtong 70 C.E., dihang gilaglag ang Jerusalem ug ang templo. Pero dili tanang tagna ni Jesus ang natuman sa wala pay 70 C.E. ug niadto mismong 70 C.E. Busa unsa man unya ang ilhanan sa iyang presensiya ingong Hari sa Gingharian? Gibutyag ni Jesus sa iyang mga apostoles ang tubag.
Gitagna ni Jesus nga duna unyay “mga gubat sa lainlaing dapit” ug “ang nasod makiggubat batok sa nasod ug ang gingharian batok sa gingharian.” (Mateo 24:6, 7) Miingon sab siya nga “duna unyay dagkong linog, mga kanihit sa pagkaon, ug kamatay sa lainlaing dapit.” (Lucas 21:11) Gipasidan-an ni Jesus ang mga tinun-an: “Dakpon mo ug lutoson sa mga tawo.” (Lucas 21:12) Duna unyay bakak nga mga propeta ug daghan ang ilang mapahisalaag. Mokaylap ang pagkadaotan ug mobugnaw ang gugma sa daghan. Dugang pa, si Jesus miingon nga ang “maayong balita sa Gingharian isangyaw sa tibuok yuta sa pagpamatuod ngadto sa tanang kanasoran, ug unya moabot ang kataposan.”—Mateo 24:14.
Bisag natuman ang ubang bahin sa tagna sa wala pa malaglag ug dihang gilaglag sa mga Romano ang Jerusalem, duna bay gitumong si Jesus nga mas dakong katumanan sa umaabot? Imo bang nakita ang ebidensiya sa dakong katumanan niini nga tagna karon?
Usa sa gihisgotan ni Jesus nga ilhanan sa iyang presensiya mao ang pagtungha sa “dulumtanang butang nga magpahinabog kalaglagan.” (Mateo 24:15) Sa 66 C.E., ang dulumtanang butang mao ang “nagkampong kasundalohan” dala ang ilang idolatrosong simbolo o emblema sa Roma. Gipalibotan sa mga Romano ang Jerusalem ug gilumpag ang ubang bahin sa paril niini. (Lucas 21:20) Busa ang “dulumtanang butang” nagbarog sa lugar nga giisip sa mga Hudiyo nga “balaang dapit.”
Si Jesus mipadayon sa pagtagna: “Aduna unyay dakong kasakitan nga wala pa mahitabo sukad sa sinugdan sa kalibotan hangtod karon, ug dili na mahitabo pag-usab.” Niadtong 70 C.E., gilaglag sa mga Romano ang Jerusalem. Ang gihimo sa mga Romano sa ‘balaang siyudad’ ug sa templo niini mao ang dakong kasakitan niadtong panahona, ug libolibo ang gipamatay. (Mateo 4:5; 24:21) Wala nay molabaw pa niini nga kalaglagan sa tanang kalaglagan nga nasinati sa siyudad ug sa mga Hudiyo. Kini nagtapos sa gatosan ka tuig nga sistema sa pagsimba sa mga Hudiyo. Busa ang mas dakong katumanan sa tagna ni Jesus seguradong makalilisang.
MAGMAPOSITIBO PANAHON SA KATAPOSAN
Wala pa mahuman si Jesus sa pagpakig-estorya sa iyang mga apostoles bahin sa ilhanan sa iyang paghari sa Gingharian ug sa kataposan sa sistema sa mga butang. Karon, iyang gipasidan-an ang mga tinun-an nga dili mosunod sa “mini nga mga Kristo ug mini nga mga propeta,” nga mosulay sa ‘pagpahisalaag, kon mahimo, bisan sa mga pinili.’ (Mateo 24:24) Pero dili mahisalaag ang mga pinili. Ang bakak nga mga Kristo makita, pero ang presensiya ni Jesus dili makita.
Bahin sa dakong kasakitan nga mahitabo sa hinapos niini nga sistema sa mga butang, si Jesus miingon: “Ang adlaw mongitngit, ug ang bulan dili modan-ag, ug ang mga bituon mangahulog gikan sa langit, ug ang mga gahom sa kalangitan mangatay-og.” (Mateo 24:29) Ang mga apostoles nga nakadungog niining makalilisang nga mga pulong wala mahibalo kon unsa gyoy mahitabo sa umaabot pero seguradong makapakurat kini.
Unsa unyay epekto niini sa mga tawo? Si Jesus miingon: “Ang mga tawo panguyapan tungod sa kahadlok ug sa pagpaabot sa mga butang nga mahitabo sa yuta, kay ang mga gahom sa kalangitan mangatay-og.” (Lucas 21:26) Gihulagway ni Jesus dinhi ang kinakuyawang panahon sa mga tawo.
Pero makapadasig nga gipatin-aw ni Jesus sa mga apostoles nga dili tanan ang maguol dihang ‘ang Anak sa tawo moabot uban ang gahom ug dakong himaya.’ (Mateo 24:30) Iyang gipakita nga dunay himoon ang Diyos “tungod sa mga pinili.” (Mateo 24:22) Busa unsa unyay angayng reaksiyon sa matinumanong mga tinun-an sa makapakurat nga katumanan sa tagna ni Jesus? Gidasig niya sila: “Inigsugod nag kahitabo niining mga butanga, tindog nga tul-id ug ihangad ang inyong mga ulo, kay nagkaduol na ang inyong kaluwasan.”—Lucas 21:28.
Pero unsaon pagkahibalo sa mga tinun-an ni Jesus nga magkinabuhi nianang panahona nga duol na ang kataposan? Miasoy si Jesus ug ilustrasyon bahin sa kahoyng igos: “Dihang ang linghod nga mga sanga niini mangudlot na, mahibalo mo nga duol na ang ting-init. Sa susama, dihang makita na ninyo kining tanan, makaseguro mo nga duol na siya, gani anaa na siya sa pultahan. Sa pagkatinuod sultihan ko kamo nga kining kaliwatana dili gayod mahanaw hangtod nga mahitabo kining tanan.”—Mateo 24:32-34.
Busa dihang makita sa mga tinun-an nga matuman ang lainlaing bahin sa ilhanan, ilang masabtan nga duol na ang kataposan. Ingong tambag para sa mga tinun-an nga magkinabuhi nianang importanteng panahon, si Jesus miingon:
“Bahin nianang adlawa ug orasa walay nahibalo, bisan ang mga anghel sa langit o ang Anak, apan ang Amahan lang. Kay sama sa mga adlaw ni Noe, mao man usab unya sa presensiya sa Anak sa tawo. Sa wala pa ang Lunop, ang mga tawo nangaon, nanginom, ug nagminyo hangtod sa adlaw nga si Noe misulod sa arka, ug wala sila magtagad hangtod miabot ang Lunop ug gibanlas silang tanan. Mao man usab unya sa presensiya sa Anak sa tawo.” (Mateo 24:36-39) Ang Lunop sa adlaw ni Noe dunay tibuok kalibotang epekto. Ingon niana sab ang mahitabo sa presensiya ni Jesus.
Ang mga apostoles nga naminaw kang Jesus didto sa Bukid sa mga Olibo seguradong nakasabot nga kinahanglan silang alerto kanunay. Siya miingon: “Pagbantay nga ang inyong kasingkasing dili mabug-atan sa pagpalabig kaon, sa pagpalabig inom, ug sa mga kabalaka sa kinabuhi, ug sa kalit kanang adlawa moabot kaninyo ingong usa ka lit-ag. Kay moabot kini sa tanang nagpuyo sa tibuok yuta. Nan padayon sa pagtukaw, nga mangamuyo kanunay nga kamo makaikyas niining tanang butang nga kinahanglang mahitabo ug makabarog atubangan sa Anak sa tawo.”—Lucas 21:34-36.
Gipakita na sab ni Jesus nga ang iyang tagna dili lang matuman sa usa ka lugar. Wala pod siya magtagna sa panghitabo nga matuman paglabayg pipila ka tuig ug makaapektar lang sa siyudad sa Jerusalem o sa nasod sa mga Hudiyo. Ang iyang gitagna mahitabo sa “tanang nagpuyo sa tibuok yuta.”
Siya miingon nga ang iyang mga tinun-an kinahanglang kanunayng magbantay, alerto, ug andam. Gipasiugda ni Jesus ang maong pasidaan pinaagig ilustrasyon: “Matikdi kini: Kon ang tagbalay nahibalo pa kon unsang orasa sa kagabhion moabot ang kawatan, magbantay gyod unta siya aron dili malungkab ang iyang balay. Busa kamo usab kinahanglang andam kanunay kay ang Anak sa tawo moabot sa oras nga wala ninyo damha.”—Mateo 24:43, 44.
Dayon gidasig ni Jesus ang mga tinun-an nga magmapositibo. Gipasaligan niya sila nga inigkatuman sa tagna, duna unyay usa ka “ulipon” nga alerto ug aktibo. Naghisgot si Jesus ug situwasyon nga daling masabtan sa mga apostoles: “Kinsa ba gayod ang matinumanon ug maalamong ulipon nga gitudlo sa iyang agalon ibabaw sa iyang mga sulugoon sa panimalay, sa paghatag kanilag pagkaon sa hustong panahon? Malipayon kanang ulipona kon sa pag-abot sa iyang agalon makaplagan siya nga naghimo niana! Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, iyang itudlo siya sa pagdumala sa tanan niyang kabtangan.” Pero kon ang “ulipon” mahimong daotan ug bun-ogon ang uban, ang agalon “magsilot kaniya sa hilabihan.”—Mateo 24:45-51; itandi ang Lucas 12:45, 46.
Wala mag-ingon si Jesus nga may grupo sa iyang mga sumusunod nga mahimong daotan. Busa unsang leksiyon ang gustong itudlo ni Jesus sa mga tinun-an? Gusto niya nga sila kanunayng alerto ug aktibo, sama sa iyang ipakita sa sunod nga ilustrasyon.