Mga Linog—Sunodsunod nga Kasakitan

“MAKALILISANG kaayo kadto. Nasaag kami. Sama kadtog dagat, usa ka dagat, ang tanan naglihok.”

Matud pa sa naluwas sa usa sa labing makamatayng mga linog sukad. Kadtong magun-obong linog mihampak sa 1976 sa Tsina, mipatag sa siyudad sa Tangshan ug nakapatayng mga 800,000 ka kinabuhi. Sa katingalahan, kini nga naluwas nakaikyas nga nagtiniil nga migawas sa otel nga nahugno lakip sa 20 milya kuwadrado (52 sq km) nga talan-awon sa siyudad.

Ang maong mga hitabo sa linog nakaapektar sa mga tawo sa atong panahon kay sa bisan unsa pang siglo, nga nakapukaw sa tibuok-yuta ug kaikag sa mga linog. Milyonmilyon ang nag-antos sa pagkasamad ug kapildihan, ug milyonmilyon pa ang nangamatay. Nahimong ulohan sa balita sa tibuok yuta ang dagkong mga linog. Ang 1985 nga linog nga nakapatayg kapin sa 9,000 ka tawo sa Mexico City miuyog sa kalibotan sa emosyonal nga paagi, nga nakapukaw sa mga nasod sa pagpadala dayon ug tabang ngadto sa siyudad.

Ang mga pagtuon sa siyensiya bahin sa mga linog mas midako, ginamit ang modernong teknolohiya. Ang kakusgon sa mga linog sa kasagaran gisukod pinaagi sa Richter scale, nga may dagkong mga numero nga nagpakita sa mas dakong pagbuga sa enerhiya. Apan, kon maabtan kag linog, sa hunahuna mo magtagad ka ba pa kon pilay sukod niini sa Richter? Dili na. Ang imong kabalak-an mao ang pagpabiling buhi. Ang pagkasayod sa kakusgon sa sukod niini diha sa Richter dili makabag-o sa imong personal nga kasinatian.

Mga Linog sa Tagna sa Bibliya

Diha sa usa ka daghang bahing tagna, gilakip ni Jesu-Kristo ang mga linog, nga nagaingon: “Aduna unyay . . . mga linog sa nagkalainlaing dapit.” Siya mitagna usab: “Aduna unyay dagkong mga linog.” Nalangkit ang ilang kahulogan sa ubang bahin sa iyang tagna nga nagtagnag usa ka kaliwatan nga timan-an sa tagsaong kombinasyon sa gubat, kagutmanan, kamatay, pagkadaotan, kahadlok, ug kasakitan sa tibuok-yuta nga sukod. Lakip sa katumanan sa “ilhanan” mao ang paglingkod ni Jesus sa trono ingong Hari sa Gingharian sa Diyos ug nagatimaan sa pagsulod sa sistema sa kalibotan ngadto sa kataposang mga adlaw niini. Ang “ilhanan,” lakip sa pangunang bahin niini nga linog, mitungha na sukad sa 1914.​—Mateo 24:3, 7-12; Lucas 21:11, 25, 26, 31, 32.

Daghang mga sismologo nagtuo nga ang mga linog karon sama ra ang gikusgon ug sama kasubsob sa miagi. Gani, ang uban nag-ingon nga ang atong kaliwatan nakaeksperyensiyag mas masubsob nga mga linog kay sa miagi. Binase sa makitang mga rekord, ang ika-20ng siglo sa dakong bahin nakalabaw sa nangaging mga kalihokan sa pag-uyog. Ang mga publikasyon sa Watch Tower Society sa masubsob nakahatag pagtagad niini, nagpasiugda sa kahulogan sa Bibliya sa mga linog nga nahitabo sukad sa 1914.a

Apan, ang mga rekord sa mga linog sa wala pa ang 1914 dili kompleto. Ug walay siyentipikanhong mga gamit ang unang mga kaliwatan sa pagsukod nga nakahimo kanato sa pagtandi sa gikusgon sa mga linog sa miagi ug sa karon. Nagkahulogan ba kini nga dili nato mahibaloan ang katumanan sa tagna ni Jesus?

Dili. Dayag nga nakitang daan ni Jesus nga dili makarekord ang kasaysayan sa tanang una pa sa 1914 nga mga linog ug nga ang unang mga kaliwatan walay tukmang mga gamit sa pagsukod sa linog, sama nga iya nang nakitang daan ang ubang mga kahimtang sa atong panahon. Busa, wala niya han-aya ang pulong sa tagna sa paagi nga ang pag-ila sa katumanan nagkinahanglag mga rekord gikan sa nangaging mga siglo kun mga pagbasag mga instrumento. Si Jesus wala mag-ingon nga ang numero sa mga linog sa “kataposang mga adlaw” maoy X times nga mas dako kay sa numero sa nangaging mga yugto, ni nag-ingon siya nga makakita kita ug labing dagkong mga linog nga wala pa mahitabo sukad. (2 Timoteo 3:1) Siya wala magsulti samag sismologo.

Nagpunting si Jesus sa tawhanong eksperyensiya. Ang mga linog maoy bahin sa “sinugdanan sa mga kasakit.” (Mateo 24:8) Ang kalisdanan dili masukod sa mga instrumento. Ang kalisod sa mga tawo mao ang kataposan nga pagsukod sa kalamidad, lakip sa linog. Aron matuman ang tagna ni Jesus, ang kasakitan nga gipahinabo sa mga linog kinahanglang mahitabo sa makahuloganong paagi. Ang pag-ila sa bahin sa linog diha sa tagna wala masandig sa panaghap sa tawhanong paagi sa pagtipig ug rekord o sa siyentipikanhong mga sukod sa gipagulang enerhiya. Ang mga rekord karon bahin sa mga linog sa matin-aw nagalarawan sa mga sukod sa kasakit sa tawo nga resulta sa pag-uyog.

Kon Nganong Misamot ang Kasakitan sa Linog

Hayan nasayod si Jesus nga “mobuto” ang populasyon sa kalibotan ug nga ang mga lihok sa tawo modangat sa ngilit sa “paglaglag sa yuta.” (Pinadayag 11:18) Sa pagkatinuod, ang populasyon sa kalibotan midoble sa tulo ka pilo sukad sa 1914. Sa una pang mga siglo, diyutay lamang ang naapektohan sa linog sa bisan unsang kakusgon kay sa karon.

Palandonga ang Tangshan. Usa lamang kadto ka balangay sa katuigang 1870. Kon nahitabo pa niadto ang linog sa 1976, ang mga nangamatay molabaw pa unta kay sa gamayng numero sa mga molupyo. Sa 1879 misugod ang industriyal nga kauswagan. Sa katuigan sa 1970 ang populasyon mitubo ngadto sa kapin sa milyon, nga nagtukod sa entablado alang sa dakong katalagman sa 1976.

Duang pa, ang mga pagtandi nga binase lamang sa sukod nga Richter dili kaayo kasaligan. Pananglitan, sa 1964 ang linog sa Alaska nakapatay ug 115 ka tawo ug 8.5 ang sukod niini diha sa Richter scale. Ang linog sa Tangshan gisukod nga ubos sa 8.2. Hain niini ang mas kusog? Kon sukdon sumala sa mga tawong nangamatay imbes sa Richter scale, ang linog sa Tangshan dayag nga mas grabe, ang labing grabe sa ika-20ng siglo. Ang mga instrumento dili makasukod sa kadakoon sa tawhanong kasakit.

Kahupayan Gikan sa Tanang Kasakit

Sumala sa gitagna ni Jesus, ang kasinatian sa tawo sukad sa 1914 maoy usa sa “mga kasakit,” nga niini nakabahin ang mga linog. Iyang gipakita ang kahulogan, nga nagaingon: “Inigsugod nag kahitabo niining mga butanga, inyong masayran nga haduol na ang gingharian sa Diyos. Sa pagkatinuod magaingon ako kaninyo, Kining kaliwatana dili pa mahanaw hangtod nga mahitabo kining mga butanga.” Unsay kahulogan niana alang sa mga tinun-an ni Jesus? “Inigsugod nagkahitabo niining mga butanga,” siya midugang, “bumarog kamo nga matul-id ug iyahat ninyo ang inyong mga ulo, tungod kay haduol na ang inyong kaluwasan.”​—Lucas 21:28, 31, 32.

Sa dili na madugay, wala na unyay kasakit, lakip nianang gipahinabo sa mga linog, nga mihampak sa katawhan. Ilalom sa Gingharian sa Diyos, ang tanang mga luha sa kagul-anan pagapahiran sa walay kataposan. Mao kana ang palaabuton alang sa katawhan niini nga kaliwatan. Ug mabatonan nimo kanang paglaoma kon mosanong ka sa katumanan sa laing bahin sa tagna ni Jesus, ang balita nga karon gisangyaw sa tibuok-yuta sa mga Saksi ni Jehova: “Kining maayong balita sa gingharian igawali sa tanang ginapuy-ang yuta sa pagpamatuod sa tanang kanasoran; ug unya moabot ang kataposan.”—Mateo 24:14; Pinadayag 21:3, 4.

[Mga footnote]