PISTA

Ang mga pista maoy hinungdanong bahin sa matuod nga pagsimba sa Diyos, nga gilatid ni Jehova alang sa iyang piniling katawhang Israel pinaagi sa kamot ni Moises. Ang Hebreohanong pulong nga chagh, nga gihubad nga “pista,” lagmit nga naggikan sa berbo nga nagpasabot ug pagtuyok o sa pagkalingin ug porma, pagsayaw nga paliyok, ug busa, pagsaulog sa usa ka popanahon nga pista o kombira. Ang moh·ʽedhʹ, nga gihubad usab nga “pista,” pangunang nagtumong sa usa ka tinakdang panahon o dapit sa panagkatigom.​—1Sa 20:35; 2Sa 20:5.

Ang mga pista, ug ang susamang linain nga mga adlaw, mahimong batbaton maingon sa mosunod:

MGA PISTA SA ISRAEL

SA WALA PA ANG PAGKADESTIYERO

TINUIG NGA MGA PISTA

1. Paskuwa, Abib (Nisan) 14

2. Mga Tinapay nga Walay Igpapatubo, Abib (Nisan) 15-21

3. Mga Semana, o Pentekostes, Sivan 6

4. Pagbudyong sa Trompeta, Etanim (Tisri) 1

5. Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala, Etanim (Tisri) 10

6. Mga Balongbalong, Etanim (Tisri) 15-21, nga may usa ka solemneng panagkatigom sa ika-22 nga adlaw

POPANAHON NGA MGA PISTA

1. Senemanang Igpapahulay

2. Bag-ong Bulan

3. Tuig nga Igpapahulay (matag ika-7 nga tuig)

4. Tuig sa Tinghugyaw (matag ika-50 nga tuig)

HUMAN SA PAGKADESTIYERO

1. Pista sa Pagpahinungod, Kislev 25

2. Pista sa Purim, Adar 14, 15

Ang Tulo ka Dagkong mga Pista. Ang tulo ka pangunang “tinudlong mga pista,” nga usahay gitawag nga mga pista sa pagpanaw sa mga peregrino tungod sa pagtigom sa tanang lalaki didto sa Jerusalem, gihimo sa tinudlong mga panahon ug gitawag pinaagi sa Hebreohanong pulong nga moh·ʽedhʹ. (Lev 23:​2, 4) Apan ang pulong nga sagad gigamit sa paghisgot lamang gayod sa tulo ka dagkong mga pista mao ang chagh, nga nagpasabot dili lamang sa usa ka popanahon nga pista kondili usab sa usa ka panahon sa hilabihang pagmaya. Kining tulo ka dagkong mga pista mao:

(1) Ang Pista sa mga Tinapay nga Walay Igpapatubo (Ex 23:15). Kini nga pista magsugod sa adlaw human sa Paskuwa ug saulogon sukad sa ika-15 hangtod sa ika-21 sa Abib (Nisan). Ang Paskuwa maoy sa Nisan 14 ug kini mismo maoy usa ka adlaw sa kasaulogan, apan sanglit kini duol kaayo sa Pista sa mga Tinapay nga Walay Igpapatubo, kining duha ka pista sagad nga giusa sa pagtawag ingong Paskuwa.​—Mat 26:17; Mar 14:12; Luc 22:7.

(2) Ang Pista sa mga Semana o (ingon sa pagtawag niini sa ulahi) Pentekostes, nga gisaulog sa ika-50 nga adlaw sukad sa Nisan 16, nga mao, sa Sivan 6.​—Ex 23:16a; 34:22a.

(3) Ang Pista sa mga Balongbalong (mga Tabernakulo) o Pagpanghipos sa mga Abot. Kini gisaulog sa ikapitong bulan, sa ika-15 hangtod sa ika-21 sa Etanim (Tisri), nga may solemne nga panagkatigom sa ika-22.​—Lev 23:34-36.

Ang panahon, dapit, ug ang paagi nga kini dumalahon gitino tanan ni Jehova. Maingon sa gipasabot sa ekspresyon nga “tinudlong mga pista ni Jehova,” kini nalangkit sa lainlaing mga yugto sa tuig sa sagradong kalendaryo​—sa sayong tingpamulak, sa ulahing tingpamulak, ug sa tinghunlak. Pagkahinungdanon gayod niini, sanglit niini nga mga panahon ang mga unang bunga sa kaumahan ug kaparasan nagdalag dakong kangaya ug kalipay sa mga molupyo sa Yutang Saad, ug tungod niana giila si Jehova ingong ang mahinatagon nga Magtatagana sa tanang maayong mga butang!

Mga Seremonyas nga Parehong Gihimo Diha Niini nga mga Pista. Ang pakigsaad sa Balaod naglatid nga ang tanang lalaki moatubang “kang Jehova nga imong Diyos sa dapit nga iyang pagapilion” kada tuig, sa matag usa sa tulo ka dagkong tinuig nga mga pista. (Deu 16:16) Ang dapit nga sa kataposan gipili ingong sentro sa pista mao ang Jerusalem. Walay espesipikong silot nga gilatid alang sa usa nga dili makatambong, gawas lamang sa Paskuwa; ang dili pagtambong niini mosangpot sa silot nga kamatayon. (Num 9:9-13) Hinunoa, ang dili pagpanumbaling sa bisan unsang mga balaod sa Diyos, lakip ang iyang mga pista ug mga igpapahulay, mosangpot sa paghukom ug sa kasakitan sa nasod. (Deu 28:58-62) Ang Paskuwa kinahanglang saulogon sa Nisan 14 o, sa pipila ka kahimtang, usa ka bulan sa ulahi.

Bisan tuod ang mga babaye dili obligado, dili sama sa mga lalaki, sa paghimog tinuig nga mga pagpanaw alang sa pista, bisan pa niana adunay mga pananglitan nga mitambong sa pista ang mga babaye sama kang Ana nga inahan ni Samuel (1Sa 1:7) ug kang Maria nga inahan ni Jesus. (Luc 2:41) Ang mga babayeng Israelinhon nga nahigugma kang Jehova motambong sa maong mga pista kon may kahigayonan. Gani, gawas pa sa mga ginikanan ni Jesus nga tigtambongan kanunay, ang ilang mga paryente ug mga kaila mitambong usab.​—Luc 2:44.

Misaad si Jehova, “Walay bisan kinsa nga magtinguha sa imong yuta samtang motungas ka sa pagtan-aw sa nawong ni Jehova nga imong Diyos tulo ka higayon sa tuig.” (Ex 34:24) Bisan tuod walay mga lalaki nga mahibilin aron magbantay sa mga siyudad ug sa yuta, wala gayoy langyaw nga nasod nga misulong aron sa pag-ilog sa yuta sa mga Hudiyo sa panahon sa ilang mga pista una pa ang kalaglagan sa Jerusalem niadtong 70 K.P. Apan niadtong 66 K.P., human isalikway si Kristo sa Hudiyohanong nasod, si Cestius Gallus mipatay ug 50 ka tawo didto sa Lida panahon sa Pista sa mga Tabernakulo.

Ang tanang lalaki nga motambong didto kinahanglan nga adunay dala; sila kinahanglang magdalag usa ka gasa “sumala sa panalangin ni Jehova nga imong Diyos nga iyang gihatag kanimo.” (Deu 16:​16, 17) Dugang pa, didto sa Jerusalem ang ‘ikaduha’ nga ikapulo (nga lahi nianang ihatag aron itagana sa panginahanglan sa mga Levihanon [Num 18:​26, 27]) sa lugas, bino, ug sa lana, ingon man sa panganay sa panon sa mga baka ug mga karnero sa maong tuig pagakaonon; kini pagaambitan uban sa mga Levihanon. Apan, kon ang pagpanaw ngadto sa dapit nga himoan sa pista layo kaayo, ang Balaod naglatid nga ang maong mga manggad mahimong ibaligya; dayon ang halin niini mahimong gamiton sa pagpalit ug pagkaon ug mainom samtang atua sa sangtuwaryo. (Deu 14:22-27) Kini nga mga okasyon maoy mga kahigayonan sa pagpasundayag sa pagkamaunongon ngadto kang Jehova ug kinahanglang saulogon uban ang kangaya; ang langyaw nga pumoluyo, ang bata nga ilo-sa-amahan, ug ang babayeng balo maoy lakip niini. (Deu 16:​11, 14) Siyempre, mahimo kini kon ang mga lalaki taliwala sa maong langyaw nga mga pumoluyo maoy tinuli nga mga magsisimba ni Jehova. (Ex 12:​48, 49) Ang linaing mga halad kanunayng gihalad nga dugang pa sa adlaw-adlaw nga mga halad, ug samtang ang mga halad-nga-sinunog ug ang mga halad-sa-panag-ambit himoon, ang mga trompeta pagahuypon.​—Num 10:10.

Sa wala pa tukora ang templo, ang pagkasaserdote giorganisar pag-usab ni Haring David, kinsa naghikay nga ang daghang membro sa ginatos ka Aaronikong mga saserdote bahinon ngadto sa 24 ka dibisyon, uban sa Levihanong mga luyoluyo. (1Cr 24) Ang matag dibisyon sa binansay nga mga magbubuhat sa ulahi nag-alagad kaduha sa usa ka tuig diha sa templo, usa ka semana sa matag higayon, nga ang gikinahanglang mga kahikayan gihimo sa pangulo sa balay sa amahan. Ang 2 Cronicas 5:11 nagpakita nga ang tanang 24 ka dibisyon sa mga saserdote duyog nga mag-alagad panahon sa pagpahinungod sa templo, nga mahitabo sa panahon sa Pista sa mga Balongbalong, o mga Tabernakulo. (1Ha 8:2; Lev 23:34) Si Alfred Edersheim nag-ingon nga sa mga adlaw sa pista ang bisan kinsa nga saserdote mahimong moadto ug motabang diha sa pag-alagad sa templo, apan panahon sa Pista sa mga Tabernakulo (mga Balongbalong) ang tanang 24 ka dibisyon kinahanglang presente.​—The Temple, 1874, p. 66.

Sa panahon niini nga mga pista daghan kaayog trabaho ang mga saserdote, mga Levihanon, ug ang mga Netinim nga nag-alagad uban kanila. Usa ka pananglitan sa buluhaton nga ilang gihimo gipaila diha sa paghubit sa Pista sa mga Tinapay nga Walay Igpapatubo nga gisaulog ni Haring Ezequias human niya hinloi ang templo, nga ang maong selebrasyon, niini nga higayon, gipadayon pa ug laing pito ka adlaw. Ang asoy nag-ingon nga si Ezequias nag-amot ug halad nga 1,000 ka torong baka ug 7,000 ka karnero ug nga ang mga prinsipe nag-amot ug 1,000 ka torong baka ug 10,000 ka karnero.​—2Cr 30:21-24.

Ang pipila ka adlaw niini nga mga pista maoy solemne o balaang mga panagkatigom; kini maoy mga igpapahulay, ug sama sa senemanang mga Igpapahulay, kini nanginahanglan ug bug-os nga paghunong sa kasagarang mga kalihokan. Wala gayoy sekular nga trabaho nga pagahimoon. Ang usa ka eksepsiyon diha sa regular nga kahikayan sa Igpapahulay mao nga ang buluhaton sama sa pag-andam ug pagkaon, nga supak sa balaod panahon sa senemanang mga adlaw nga Igpapahulay, gitugot maylabot sa pagpangandam sa pagsaulog sa mga pista. (Ex 12:16) Labot niini adunay kalainan tali sa “balaang mga panagkatigom” sa mga pista ug sa regular nga senemanang mga Igpapahulay (ug sa Igpapahulay sa ikanapulong adlaw sa ikapitong bulan, ang Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala, usa ka panahon sa pagpuasa), nga niining mga adlawa walay bisan unsang buluhaton nga gitugot, bisan ang paghaling ug kalayo “sa bisan diin sa inyong puloy-anang mga dapit.”​—Itandi ang Levitico 23:​3, 26-32 sa bersikulo 7, 8, 21, 24, 25, 35, 36 ug sa Exodo 35:​2, 3.

Ang Kahinungdanon sa mga Pista Diha sa Kinabuhi sa mga Israelinhon. Ang mga pista hinungdanon kaayo diha sa kinabuhi sa mga Israelinhon ingong nasod. Samtang sila naulipon pa sa Ehipto, giingnan ni Moises si Paraon nga ang katarongan sa ilang pagpamugos nga tugotan sa pagbiya sa Ehipto ang mga Israelinhon ug ang ilang mga kahayopan mao nga “kami adunay usa ka pista alang kang Jehova.” (Ex 10:9) Ang pakigsaad sa Balaod naglakip sa daghang detalyado nga mga instruksiyon mahitungod sa pagsaulog sa mga pista. (Ex 34:18-24; Lev 23:1-44; Deu 16:1-17) Sa pagsunod sa mga sugo sa Diyos, ang mga pista nakatabang sa tanan nga nanambong sa pagsentro sa ilang mga hunahuna sa pulong sa Diyos ug dili malambigit pag-ayo sa ilang personal nga mga kalihokan nga sa ingon sila mahikalimot sa mas importanteng espirituwal nga aspekto sa ilang adlaw-adlaw nga pagkinabuhi. Kini nga mga pista nagpahinumdom usab kanila nga sila maoy usa ka katawhan alang sa ngalan ni Jehova. Ang pagpanaw ngadto ug gikan sa mga panagkatigom sa pista naghatag gayod ug daghang kahigayonan sa panaghisgot bahin sa pagkamaayo sa ilang Diyos ug sa mga panalangin nga sa adlaw-adlaw ug sa popanahon ilang napahimuslan. Ang mga pista nagtaganag panahon ug kahigayonan alang sa pagpamalandong, panag-ubanay, ug sa panaghisgot sa balaod ni Jehova. Kini nagpalapad sa kahibalo bahin sa hinatag-sa-Diyos nga yuta, nagpauswag sa pagkamasinaboton ug sa gugma sa silingan taliwala sa mga Israelinhon, ug nagpalambo sa panaghiusa ug sa mahinlo nga pagsimba. Ang mga pista maoy mga okasyon sa kalipay. Ang mga hunahuna sa mga nanambong napuno sa mga kaisipan ug sa mga dalan sa Diyos, ug ang tanang tim-os nga nakigbahin nakadawat ug dagayang espirituwal nga panalangin. Pananglitan, tagda ang panalangin ngadto sa linibo nga mitambong sa Pista sa Pentekostes didto sa Jerusalem niadtong 33 K.P.​—Buh 2:1-47.

Ang mga pista nagsimbolo ug kalipay alang sa mga Hudiyo. Sa wala pa madestiyero sa Babilonya, nga nianang panahona ang nasod sa katibuk-an nahikalimot na sa tinuod nga espirituwal nga katuyoan sa mga pista, ang mga manalagna nga si Oseas ug Amos naglangkit sa umaabot nga gitagnang kalaglagan sa Jerusalem uban sa paghunong niining mangayaon ug malipayong mga kasaulogan, o sa paghimo nila niini nga mga okasyon sa pagbangotan. (Os 2:11; Am 8:10) Human sa pagkapukan sa Jerusalem, si Jeremias nasubo nga “ang mga dalan sa Zion maoy pagbangotan, tungod kay walay miadto sa pista.” Ang Pista ug ang Igpapahulay ‘nakalimtan’ na. (Lam 1:4; 2:6) Pasiunang gihubit ni Isaias ang malipayong kahimtang sa nahibalik nga mga destiyero gikan sa Babilonya niadtong 537 W.K.P., nga nag-ingon: “Kamo aduna unyay awit nga sama nianang sa gabii nga balaanon sa usa ang kaugalingon alang sa usa ka pista.” (Isa 30:29) Hinunoa, wala madugay human sa ilang pagkapasig-uli ngadto sa ilang hinatag-sa-Diyos nga yuta nga sila naghugaw na usab sa mga pista ni Jehova, mao nga, pinaagi sa manalagna nga si Malaquias, ang Diyos nagpasidaan sa mga saserdote nga ang kinalibang diha sa ilang mga pista idapuwas sa ilang mga nawong.​—Mal 2:1-3.

Ang mga magsusulat sa Kristohanon Gregong Kasulatan mihimog ubay-ubayng mga paghisgot sa mga pista, nga usahay naghimog malipayon, simboliko, ug matagnaon nga pagpadapat alang sa mga Kristohanon. Hinunoa, ang pagsaulog niini nga mga pista o mga pangilin sa literal nga paagi wala isugo sa mga Kristohanon.​—Col 2:​16, 17; tan-awa ang mga pista ubos sa matag usa ka ngalan niini.